Η σπαστική κολίτιδα ή Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου είναι μία λειτουργική διαταραχή του εντέρου, που χαρακτηρίζεται από αλλαγές στις συνήθειες κένωσης του εντέρου χωρίς να υπάρχει κάποια οργανική νόσος , χρόνιο κοιλιακό άλγος, κοιλιακή διάταση (το γνωστό φούσκωμα) και δυσφορία. Μπορεί να παρουσιαστεί με τη μορφή διάρροιας ή δυσκοιλιότητας, ενώ συχνά υπάρχει εναλλαγή μεταξύ των δύο. Το σύνδρομο αυτό ταλαιπωρεί το 11-14% του ενήλικου πληθυσμού και κυρίως γυναίκες παγκοσμίως, ενώ τα αίτια δεν έχουν ακόμα διελευκανθεί. Ενδέχεται να προκαλείται από κάποια μόλυνση ή από δίαιτα, ενώ έχει προταθεί ότι μπορεί να αποτελεί και ψυχοφυσιολογικό φαινόμενο.
Σπαστική κολίτιδα: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας περιλαμβάνουν:
- Πόνος στο στομάχι και κράμπες, συχνά αμέσως μετά το φαγητό
- Πόνος στη μέση
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας
- Φούσκωμα ή μετεωρισμό
- Αέρια (ερυγές ή αποβολή αερίων από το ορθό)
- Αίσθημα ταχείας πλήρωσης του στομάχου
- Ναυτία
Συμπτώματα, που δείχνουν, ότι μάλλον δεν πρόκειται για ευερέθιστο έντερο, αλλά για κάποια άλλη πάθηση:
- Έναρξη συμπτωμάτων μετά την ηλικία των 50 ετών
- Σοβαρά συμπτώματα ή προοδευτική επιδείνωση συμπτωμάτων
- Ακούσια ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Νυκτερινή διάρροια
- Οικογενειακό ιστορικό οργανικής πάθησης του πεπτικού (καρκίνος παχέος εντέρου, κοιλιοκάκη, νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
- Αίμα στα κόπρανα, μαύρα κόπρανα
- Σιδηροπενική αναιμία (χαμηλός σίδηρος, χαμηλή φερριτίνη, χαμηλός αιματοκρίτης)
Σπαστική κολίτιδα: Διάγνωση
Προς το παρόν δεν υπάρχει διαθέσιμη στην Ελλάδα ειδική εξέταση για την σπαστική κολίτιδα. Από τις πληροφορίες, που θα δώσετε στον γαστρεντερολόγο σας, μπορεί να καταλάβει αν έχετε σπαστική κολίτιδα(σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου), αποκλείοντας άλλα νοσήματα, επειδή πολλές διαφορετικές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα με το ευερέθιστο έντερο. Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) στο αίμα χαμηλότερη από 0,5 mg/dL σε συνδυασμό με καλπροτεκτίνη κοπράνων κάτω από 40 μg/g αποκλείουν κατά 99% την πιθανότητα να πρόκειται για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου σε ασθενείς με τυπικά συμπτώματα σπαστικής κολίτιδας. Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν: γενική αίματος, έλεγχος για αντισώματα κοιλιοκάκης, καλλιέργεια και παρασιτολογική κοπράνων κ.ά.
Σπαστική κολίτιδα: Διατροφή
Τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για τη δίαιτα χαμηλή σε FODMAP. Το FODMAP είναι ακρωνύμιο των λέξεων ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες, που περιγράφει αυτούς τους ανεπαρκώς απορροφούμενους υδατάνθρακες βραχείας αλύσου, που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική συσσώρευση υγρών και αερίων, με αποτέλεσμα φούσκωμα, μετεωρισμός, κοιλιακό άλγος και διαταραχές του γαστρεντερικού. Το πρόγραμμα διατροφής για ευερέθιστο έντερο με τροφές που περιέχουν μικρά ποσά FODMAPs πρέπει να γίνεται για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα 2-6 εβδομάδων και μόνο κατόπιν παρακολούθησης γαστρεντερολόγου ή διαιτολόγου. Ο γαστρεντερολόγος ή ο διαιτολόγος θα σας δώσει οδηγίες ποιες τροφές μπορούν να επανεισαχθούν σταδιακά στην ειδική αυτή διατροφή, καλύπτοντας παράλληλα τα θρεπτικά συστατικά και τις φυτικές ίνες που χρειάζεστε ημερησίως. Εντωμεταξύ, εσείς μπορείτε να:
- Ξεκινήσετε ένα ημερολόγιο για να παρακολουθείτε τι τρώτε κάθε μέρα, τι κάνατε και πώς αισθανθήκατε. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να καταλάβετε αν οτιδήποτε κάνετε ή τρώτε βελτιώνει ή επιδεινώνει τα συμπτώματά σας.
- Σταματήσετε να τρώτε τροφές που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν το ευερέθιστο έντερο. Ξεκινήστε αφαιρώντας από την διατροφή σας το γάλα, παγωτό και άλλα τρόφιμα που έχουν ίχνη γάλακτος για 2 εβδομάδες, επειδή δυνατόν να επιδεινώσουν το φούσκωμα και τον μετεωρισμό. Διαβάστε τις 10 τροφές που συνήθως ευθύνονται για την επιδείνωση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας (ευερέθιστο έντερο) στο άρθρο του peptiko.gr.
- Εντάξετε στο διαιτολόγιό σας περισσότερες φυτικές ίνες, τρώγοντας περισσότερα φρούτα και λαχανικά, ή λαμβάνοντας σκευάσματα φυτικών ινών. Εάν τρώγοντας περισσότερες φυτικές ίνες αισθανθείτε ότι τα συμπτώματα επιδεινώνονται, ελαττώστε την πρόσληψη φυτικών ινών.
- Ασκηθείτε για 20 έως 60 λεπτά, 3 έως 5 ημέρες την εβδομάδα. Οι μελέτες δείχνουν ότι η σωματική άσκηση βελτιώνει τα συμπτώματα του ευερεθίστου εντέρου.
Σπαστική κολίτιδα: Θεραπεία
Κυκλοφορούν φάρμακα, που δυνατόν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας (συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου). Παρόλα αυτά όμως καμία θεραπεία δεν μπορεί να θεραπεύσει την κατάσταση. Η ψυχολογική υποστήριξη από ειδικό δυνατόν επίσης να βοηθήσει τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας, επειδή το άγχος και η ανησυχία επιδεινώνουν την κατάσταση.
Τι περιλαμβάνουν και πώς δρουν τα φάρμακα που βελτιώνουν τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου;
- Φάρμακα, που βελτιώνουν την διάρροια (αντιδιαρροϊκά).
- Φάρμακα, που βελτιώνουν την δυσκοιλιότητα (φυτικές ίνες).
- Αντικαταθλιπτικά (TCAs, SSRIs, SNRIs), που βοηθούν στο άγχος και την ανησυχία, και επιπλέον καταστέλλουν τον πόνο. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η σεροτονίνη παίζει σημαντικό ρόλο επειδή ο υποδοχέας της υπερεκφράζεται στο έντερο, κυρίως κατά τη διάρκεια της περιόδου στις γυναίκες.
- Φάρμακα που αναστέλλουν την μετάδοση του νευρικού σήματος στο έντερο.
- Αντιβιοτικά, που βελτιώνουν το φούσκωμα, τον μετεωρισμό, τον πόνο και την διάρροια σε ορισμένους ασθενείς.