Η τεστοστερόνη είναι η κατεξοχήν ανδρική ορμόνη η οποία μεταξύ άλλων ευθύνεται για την τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το στήθος του άνδρα και κινητοποιεί τη σεξουαλική του ορμή. Στεροειδής ορμόνη που ανήκει στην ομάδα των ανδρογόνων. Και στα δυο φύλα η τεστοστερόνη παίζει βασικό ρόλο σε ορισμένα θέματα υγείας και σεξουαλικής συμπεριφοράς. Είναι μεταξύ άλλων υπεύθυνη για την ενίσχυση της λίμπιντο για αυξημένη ενέργεια και παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων
Κατά μέσο όρο, ο ανδρικός οργανισμός παράγει περίπου 40-60 φορές περισσότερη τεστοστερόνη από τον γυναικείο. Ωστόσο οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στην ορμόνη απ’ ό,τι οι άνδρες.
Η συγκέντρωση της τεστοστερόνης στο αίμα είναι χαμηλή κατά την παιδική ηλικία, όμως με την έλευση της ήβης αυξάνεται ραγδαία στους άντρες. Η τεστοστερόνη ελέγχει τον σχηματισμό των αντρικών χαρακτηριστικών του φύλου και την ανάπτυξή τους.
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας η τεστοστερόνη βοηθά στην ανάπτυξη της μυϊκής μάζας κι ενισχύει το μέγεθος του πέους και των όρχεων. Μετά την ενηλικίωση διατηρεί τη μυϊκή και οστική μάζα, καθώς και το ενδιαφέρον για τη σεξουαλική δραστηριότητα.
Η τεστοστερόνη στους άνδρες είναι σημαντική για:
- Την ανάπτυξη στην εφηβεία
- Τη δημιουργία των σπερματοζωαρίων
- Την ενίσχυση των μυών και των οστών
- Τη σεξουαλική πράξη
Στις γυναίκες είναι απαραίτητη για:
- Tην εξισορρόπηση των επιπέδων άλλων ορμονών
- Τη σεξουαλική ορμή και γονιμότητα
- Τη δημιουργία νέων αιμοσφαιρίων
Τεστοστερόνη: Φυσιολογικές τιμές
Η τεστοστερόνη μετριέται σε νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο (ng/dl).
Παρακάτω θα δείτε ποια είναι τα υγιή επίπεδα τεστοστερόνης στο σώμα ανάλογα την ηλικία. Οι φυσιολογικές τιμές μπορεί να είναι και λίγο πιο πάνω ή κάτω, ανάλογα το άτομο.
| Άνδρες έφηβοι | Γυναίκες έφηβοι | ||
| 12-13 ετών | Λιγότερο από 7-800 ng/dl | 12-13 ετών | Λιγότερο από 7-75 ng/dl |
| 14 ετών | Λιγότερο από 7-1.200 ng/dl | 14 ετών | Λιγότερο από 7-75 ng/dl |
| 15-16 ετών | 100-1.200 ng/dl | 15-16 ετών | Λιγότερο από 7-75 gn/dl |
| Άνδρες ενήλικες | Γυναίκες ενήλικες | ||
| 17-18 ετών | 500-1.200 ng/dl | 17-18 ετών | 20-75 ng/dl |
| 19 ετών και άνω | 240-950 ng/dl | 19 ετών και πάνω | 8-60 ng/dl |
Οι περισσότεροι άνδρες δεν έχουν μετρήσει ποτέ την τεστοστερόνη τους. Κυρίως, γιατί βαριούνται να πάνε σε ένα γιατρό – αρκεί μια αιμοληψία, που θα δείξει τα φυσιολογικά (300-1.100 ng/dl) ή όχι επίπεδα. Πολύ υψηλές τιμές τεστοστερόνης στο αίμα σου μεταφράζονται σε οξυθυμία και επιθετικότητα, απώλεια μαλλιών και ακμή, ενώ οι χαμηλότερες τιμές συνδέονται με πιο προβληματικές καταστάσεις19 ετών και πάνω: μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, στυτική δυσλειτουργία, υπογονιμότητα ή και όγκους στους όρχεις.
Μετά την ηλικία των 30, οι περισσότεροι άνδρες αρχίζουν να εμφανίζουν μια σταδιακή μείωση της τεστοστερόνης. Συχνά η μείωση της σεξουαλικής ορμής συνοδεύεται από την πτώση των επιπέδων της ορμόνης και οδηγεί τους άνδρες στη λανθασμένη πεποίθηση ότι το μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον είναι αποτέλεσμα της αύξησης της ηλικίας.
Οι ειδικοί όμως τονίζουν ότι η βαθμιαία μείωση της τεστοστερόνης λόγω ηλικίας δεν μπορεί να οδηγήσει στην παντελή έλλειψη σεξουαλικού ενδιαφέροντος και ειδικά όταν πρόκειται για ασθενείς στα 20, τα 30 ή τα 40 τους, πρέπει σίγουρα να αναζητηθούν και άλλοι λόγοι πέρα από την ηλικία.
Πολλά μάλιστα από τα συμπτώματα της χαμηλής τεστοστερόνης είναι συμπτώματα και άλλων ιατρικών προβλημάτων, όπως είναι ο διαβήτης, η κατάθλιψη, η υπέρταση και η στεφανιαία καρδιακή νόσος.
Τεστοστερόνη: Ανδρικά συμπτώματα από την έλλειψη της
Μειωμένη ερωτική διάθεση : Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο κλειδί στην αντρική libido. Η πτώση της ερωτικής διάθεσης είναι φυσιολογική στους άντρες μετά την έκτη δεκαετία της ζωής τους -αλλά όχι απαραίτητη!- ωστόσο η έλλειψη τεστοστερόνης οδηγεί σε πολύ πιο δραστική επιθυμία για ερωτική πράξη.
Δυσκολία στην στύση : Παρότι η τεστοστερόνη σχετίζεται με την ερωτική επιθυμία ενός άντρα, συμβάλει επίσης στην επίτευξη και τη διατήρηση της στύσης. Παρότι η τεστοστερόνη από μόνη της δεν προκαλεί τη στύση, διεγείρει συγκεκριμένους υποδοχείς στον εγκέφαλο να παράξουν νιτρικό οξείδιο, ένα μόριο που συμβάλει στην πυροδότηση μιας σειράς χημικών αντιδράσεων απαραίτητων για τη στύση. Όταν τα επίπεδα της τεστοστερόνης είναι πολύ χαμηλά, ένας άντρας μπορεί να έχει δυσκολία στη στύση στη διάρκεια της ερωτικής πράξης ή στις αυθόρμητες στύσεις (για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του ύπνου).
Χαμηλός όγκος σπέρματος : Η τεστοστερόνη παίζει επίσης ρόλο στην παραγωγή του σπέρματος, του γαλακτώδους υγρού που βοηθά την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Η μείωση της ποσότητας του σπέρματος στην εκσπερμάτωση είναι μία ένδειξη ότι μπορεί να έχουν μειωθεί τα επίπεδα της τεστοστερόνης σας.
Τριχόπτωση : Η τεστοστερόνη σχετίζεται με πολλές σωματικές λειτουργίες, ανάμεσά τους η υγεία των μαλλιών. Η τριχόπτωση είναι μια φυσιολογική συνέπεια της γήρανσης σε πολλούς άντρες, και παρότι σχετίζεται με την κληρονομικότητα, η χαμηλή τεστοστερόνη προκαλεί τριχόπτωση όχι μόνο στο κεφάλι αλλά και στο τριχωτό του σώματος.
Κόπωση : Οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη αναφέρουν έντονη κόπωση και μείωση της ενεργητικότητά τους.
Απώλεια μυϊκής μάζας : Μελέτες έχουν δείξει πως η χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή μάζα, χωρίς όμως να επηρεάζει απαραίτητα τη δύναμη ή τη λειτουργικότητα των μυών.
Οστεοπόρωση : Η ελάττωση της τεστοστερόνης στον αντρικό οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση ή οστεοπενία, μία κατάσταση που συνήθως αφορά τις γυναίκες. Οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη, ειδικά αν είναι άνω των 70 ετών, έχουν σημαντικά χαμηλότερη οστική μάζα από τον μέσο όρο και είναι πιο επιρρεπείς σε κατάγματα.
Αλλαγές στην διάθεση : Έρευνα δείχνει πως οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν κατάθλιψη, ευερεθιστότητα ή έλλειψη συγκέντρωσης, καθώς η ορμόνη αυτή επηρεάζει πολλές φυσικές λειτουργίες του σώματος