Μεγάλη προσοχή το καλοκαίρι, καθώς ο κίνδυνος για τροφικές δηλητηριάσεις είναι ακόμη μεγαλύτερος. Τι πρέπει να προσέχετε.

Οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αλλοίωση των τροφίμων είναι η θερμοκρασία και η υγρασία (το νερό που υπάρχει στα τρόφιμα). Η υγρασία, αποτελεί το βασικό περιβάλλον που χρειάζονται οι μικροοργανισμοί ώστε να αναπτυχθούν και, η θερμοκρασία είναι αυτή, που επηρεάζει την ταχύτητα ανάπτυξης των μικροοργανισμών σε ένα τρόφιμο οδηγώντας, στην εμφάνιση της αλλοίωσης. Συνεπώς, το καλοκαίρι με την άνοδο της θερμοκρασίας, πολλαπλασιάζεται αυτόματα και ο ρυθμός αλλοίωσης των τροφίμων.

Τι πρέπει να προσέξουμε;

• Ελέγχουμε τα βασικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίμων (χρώμα, οσμή)
• Ελέγχουμε τις ημερομηνίες παραγωγής και λήξης.
• Προσέχουμε η χάρτινη συσκευασία του φρέσκου γάλακτος/χυμού να μην είναι φουσκωμένη.
• Οι διαφανείς συσκευασίες γάλακτος πρέπει επίσης να μένουν μακριά από το φως.
• Βεβαιωνόμαστε ότι τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα δεν έχουν χτυπήματα και παραμορφώσεις.
• Καταψυγμένα τρόφιμα: προσέχουμε αν έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου στη συσκευασία τους, γιατί αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχουν ξεπαγώσει και ξαναπαγώσει.
• Δεν επιλέγουμε τρόφιμα που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο ή σε έντομα.
• Επιλέγουμε χυμούς και εμφιαλωμένο νερό που φυλάσσονται σε δροσερά σκιερά μέρη.

Στη συσκευασία των τυριών:

• Απαραίτητο να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής τους
• Η γεύση και η οσμή πρέπει να είναι ευχάριστες.
• Ελέγχουμε την επιφάνεια για μούχλα.

Τα αλλαντικά:

• Πρέπει να έχουν καθαρό, στεγνό και γυαλιστερό περίβλημα,
• Να μην έχουν δυσάρεστη οσμή και γεύση.
• Να μην έχουν αλλοιώσεις στο χρώμα τους.

Διαχωρισμός των τροφίμων:

• Ξεχωρίστε τα κρέατα, τα ψάρια και τα αυγά σε διαφορετικούς χώρους και ράφια αποθήκευσης.
• Χρησιμοποιήστε ξεχωριστούς πάγκους κοπής και σκεύη για κρέατα, ψάρια και λαχανικά
• Μην επαναχρησιμοποιείτε μαρινάδες που χρησιμοποιήθηκαν σε ωμά προϊόντα όπως κρέατα, πουλερικά, αυγά και θαλασσινά

Μαγείρεμα:

• Τα προϊόντα θα πρέπει να καταναλώνονται σύντομα μετά το μαγείρεμα (λιγότερο από 2 ώρες) σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο το γρηγορότερο δυνατό από τη στιγμή που έρθουν σε θερμοκρασία δωματίου
• Αν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπερνάει τους 30 βαθμούς τα ψημένα ή μαγειρεμένα τρόφιμα δεν θα πρέπει να παραμείνουν έξω παραπάνω από μία ώρα
• Μην ψήνετε τρόφιμα που δεν έχουν αποψυχθεί ολοκληρωτικά

Αποθήκευση & ψύξη:

• Μην αφήνετε τα μαγειρεμένα τρόφιμα εκτός ψυγείου για περισσότερο από 2 ώρες
• Τα προϊόντα θα πρέπει να ψύχονται το γρηγορότερο δυνατό μετά την αγορά τους.
• Οι ειδικές θερμομονωτικές σακούλες χρησιμεύουν για τη σωστή μεταφορά και τη διατήρηση της ποιότητας, των ευπαθών προϊόντων (κρέατα, γαλακτοκομικά και θαλασσινά).
• Η απόψυξη των προϊόντων θα πρέπει να πραγματοποιείται στο ψυγείο, σε κρύο νερό ή σε φούρνο μικροκυμάτων και όχι εκτός ψυγείου και, τα υγρά τους δεν πρέπει να έρθουν σε επαφή με άλλα προϊόντα.
  • Καταναλώστε τα προϊόντα σύμφωνα με την σειρά που τα αγοράσατε ή ανοίξατε την συσκευασία.
  • Καταναλώστε τα περισσευούμενα μαγειρεμένα τρόφιμα μέσα σε διάστημα δύο ημερών.
  • Μην παγώνετε ξανά τρόφιμα τα οποία έχουν ήδη ξεπαγώσει.
  • Η θερμοκρασία του ψυγείου θα πρέπει να είναι ρυθμισμένη στους 4 οC και της κατάψυξης στους -18 οC
  • Δεν ανοιγοκλείνουμε συχνά και άσκοπα το ψυγείο και δεν κρατάμε την πόρτα για μεγάλα χρονικά διαστήματα ανοιχτή.
  • Το ψυγείο θα πρέπει να έχει χώρο και δεν πρέπει να είναι παραγεμισμένο.
  • Καθαρίστε τακτικά το εσωτερικό και την χειρολαβή του ψυγείου.
  • Μην επαναχρησιμοποιείτε πλαστικά μπουκάλια για την αποθήκευση άλλων προϊόντων.

Τροφική δηλητηρίαση: Συμπτώματα και ύποπτα φαγητά

Αν το στομάχι σας υποφέρει και έχετε τάση για εμετό, ίσως έχετε φάει κάτι που σας πείραξε και πάθατε τροφική δηλητηρίαση.

Τροφική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν καταναλώνετε φαγητό ή νερό που περιέχει βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες που δημιουργούνται από αυτά τα μικρόβια. Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης προκαλούνται από κοινά βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκός και η E. coli.

Τροφική δηλητηρίαση: Αίτια

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να επηρεάζει ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων που κατανάλωσαν όλοι το ίδιο μολυσμένο φαγητό. Συχνότερα συμβαίνει μετά από γεύμα σε πικ-νικ, σχολικές καφετέριες, μεγάλες κοινωνικές εκδηλώσεις ή εστιατόρια.

Τα μικρόβια μπορούν να μπουν στο φαγητό που καταναλώνετε (ονομάζεται μόλυνση) με διαφορετικούς τρόπους:

• Το κρέας ή τα πουλερικά μπορεί να έρθουν σε επαφή με βακτήρια που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο ενός ζώου που βρίσκετε σε κατεργασία
• Το νερό που χρησιμοποιείται για καλλιέργειες ή μεταφορές μπορεί να περιέχει κοπριά ή ανθρώπινα απόβλητα
• Χειρισμός ή προετοιμασία των τροφίμων σε μανάβικα, εστιατόρια ή στο σπίτι

Τροφική δηλητηρίαση: Τα ύποπτα φαγητά

Η τροφική δηλητηρίαση συχνά εκδηλώνεται από την κατανάλωση:

• Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε από κάποιον που δεν χρησιμοποιεί κατάλληλες τεχνικές καθαρισμού των χεριών
• Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε χρησιμοποιώντας μαγειρικά σκεύη, επιφάνειες κοπής και άλλα εργαλεία που δεν είναι εντελώς καθαρά.
• Γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων τροφίμων που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για μεγάλο διάστημα
• Κατεψυγμένα ή παγωμένα τρόφιμα που δεν φυλάσσονται στην κατάλληλη θερμοκρασία ή δεν αποψύχονται κατάλληλα
• Ωμά ψάρια ή όστρακα
• Ωμά φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά
• Ωμό χυμό λαχανικών ή φρούτων και γαλακτοκομικά (κοιτάξτε για τη λέξη “παστεριωμένο”)
• Κρέατα ή αυγά που δεν είναι καλά μαγειρεμένα
• Νερό από ένα πηγάδι ή ρυάκι, ή αστικό νερό που δεν έχει υποστεί κατεργασία
• Ρύζι

Τροφική δηλητηρίαση: Από τι προκαλείται

Τροφική δηλητηρίαση μπορεί να προκληθεί από:

• Clostridium botulinum
• Εντερίτιδα από Campylobacter
• Χολέρα
• Εντερίτιδα από E. coli
• Δηλητηρίαση από ψάρια
• Λιστέρια
• Πολλούς διαφορετικούς ιούς
• Staphylococcus aureus
• Salmonella
• Shigella
• Yersinia

Τροφική δηλητηρίαση: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για τροφική δηλητηρίαση.

Βρίσκεστε επίσης σε υψηλότερο κίνδυνο εάν:

• Έχετε μια σοβαρή ιατρική πάθηση, όπως νεφροπάθεια ή διαβήτη
• Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Έχετε ταξιδέψει εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, σε περιοχές όπου υπάρχει έκθεση σε οργανισμούς που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση

Οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές για να αποφύγουν μια τροφική δηλητηρίαση.

Τροφική δηλητηρίαση: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης γενικά εκδηλώνονται 2 – 6 ώρες από την κατανάλωση του φαγητού. Ο χρόνος μπορεί να είναι μεγαλύτερος (ακόμα και κάποιες ημέρες) ή μικρότερος, ανάλογα με το αίτιο της τροφικής δηλητηρίασης.

Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακές κράμπες
• Διάρροια (μπορεί να είναι αιματηρή)
• Πυρετό και ρίγη
• Πονοκέφαλο
• Ναυτία και έμετο
• Αδυναμία (μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγεί σε αναπνευστική ανακοπή, όπως στην περίπτωση της αλλαντίασης)

Τροφική δηλητηρίαση: Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε

Ο γιατρός θα σας εξετάσει για σημεία τροφικής δηλητηρίασης, όπως ευαισθησία στην κοιλιά και αφυδάτωση. Θα σας ρωτήσει επίσης για τρόφιμα που καταναλώσατε πρόσφατα.

Εξετάσεις για να βρεθεί το αίτιο μπορεί να γίνουν:

• Στο αίμα
• Στα υπολείμματα του φαγητού
• Στα κόπρανα
• Στον έμετο

Ωστόσο, ακόμα και εάν έχετε τροφική δηλητηρίαση, οι εξετάσεις αυτές μπορεί να μην μπορούν να το αποδείξουν.

Σε σπάνιες αλλά πιθανά σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες επεμβάσεις:

• Έναν λεπτό σωλήνα, που εισάγετε στον πρωκτό, αναζητώντας την πηγή της αιμορραγίας ή της λοίμωξης (σιγμοειδοσκόπηση)
• Μια εξέταση για τη μέτρηση των ηλεκτρικών ώσεων στους μύες (ηλεκτρομυογράφημα), κατά τον έλεγχο για αλλαντίαση
• Μια εξέταση του υγρού στη σπονδυλική στήλη (οσφυονωτιαία παρακέντηση) εάν έχετε σημεία διαταραχής του νευρικού συστήματος

Τροφική δηλητηρίαση: Αντιμετώπιση

Συνήθως θα ανακάμψετε από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε δύο ημέρες. Ο στόχος είναι να αισθανθείτε καλύτερα και να αποφύγετε την αφυδάτωση.

Μην τρώτε στερεά τροφή μέχρι να περάσει η διάρροια, και αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα, που μπορεί να επιτείνουν τη διάρροια (εξαιτίας μια προσωρινής κατάστασης δυσανεξίας στη λακτόζη).

Να πίνετε υγρά (εκτός από γάλα ή καφεϊνούχα ποτά) για να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνετε με τη διάρροια και τον έμετο.

Δώστε στα παιδιά διάλυμα ηλεκτρολυτών που θα βρείτε στα φαρμακεία.

Εάν έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά (για παράδειγμα, εξαιτίας της ναυτίας ή του έμετου) μπορεί να χρειάζεστε ιατρική βοήθεια και παροχή ενδοφλέβιων υγρών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά.

Εάν παίρνετε διουρητικά, θα πρέπει να διαχειριστείτε τη διάρροια προσεκτικά. Μιλήστε με το γιατρό σας – μπορεί να πρέπει να σταματήσετε τα διουρητικά ενώ έχετε διάρροια. Μην σταματάτε ή αλλάζετε φάρμακα χωρίς να έχετε μιλήσει με το γιατρό σας και να έχετε πάρει συγκεκριμένες οδηγίες.

Για τα περισσότερα συνήθη αίτια τροφικής δηλητηρίασης, ο γιατρός σας ΔΕΝ θα σας χορηγήσει αντιβιοτικά.

Μπορείτε να αγοράσετε φάρμακα στο φαρμακείο για τη μείωση της διάρροιας. Μην χρησιμοποιήσετε αυτά τα φάρμακα πριν μιλήσετε με το γιατρό σας, εάν έχετε αιματηρή διάρροια ή πυρετό. Μην δίνεται αυτά τα φάρμακα στα παιδιά.

Εάν έχετε καταναλώσει τοξίνες από μανιτάρια ή όστρακα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια άμεσα. Ο γιατρός στα επείγοντα θα λάβει μέτρα για να αδειάσει το στομάχι σας και να αφαιρέσει την τοξίνη.

Τροφική δηλητηρίαση: Πρόγνωση

Τα περισσότερα άτομα ανακάμπτουν πλήρως από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε 12 – 48 ώρες. Ωστόσο, μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές από συγκεκριμένους τύπους τροφικής δηλητηρίασης.

Τροφική δηλητηρίαση: Πιθανές Επιπλοκές

Η αφυδάτωση είναι η πιο κοινή επιπλοκή. Αυτή μπορεί να συμβεί από οποιαδήποτε αιτία τροφικής δηλητηρίασης.

Λιγότερο συνηθισμένες αλλά πολύ πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

• Αρθρίτιδα (Yersinia και Salmonella)
• Αιμορραγικές διαταραχές (E. coli και άλλα)
• Θάνατος (από μανιτάρια, δηλητηριάσεις από συγκεκριμένα ψάρια ή αλλαντίαση)
• Νεφρικά προβλήματα (Shigella, E. coli)
• Διαταραχές νευρικού συστήματος (αλλαντίαση, Campylobacter)
• Περικαρδίτιδα (Salmonella)
• Αναπνευστική δυσχέρεια, περιλαμβανομένου της ανάγκης για μηχανική υποστήριξη (αλλαντίαση)

Τροφική δηλητηρίαση: Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας αν:

• Η διάρροια διαρκεί περισσότερο από 2 -3 ημέρες
• Υπάρχει αίμα στα κόπρανα
• Έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά εξαιτίας ναυτίας ή έμετου
• Έχετε πυρετό πάνω από 38,3°C.
• Έχετε σημεία αφυδάτωσης (δίψα, ζαλάδα, ίλιγγο)

Πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν:

• Έχετε υπερβολική αιμορραγία ή τα κόπρανα είναι μαύρα
• Μπορεί να έχετε δηλητηρίαση από μανιτάρια, ψάρι ή αλλαντίαση
• Η καρδιά σας καλπάζει, χτυπάει ή χάνει παλμούς