H έλλειψη βιταμίνης D οδηγεί σε κίνδυνο διαβήτη τύπου 1 και 2, νευροεκφυλιστικές παθήσεις και καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Η ηλιοθεραπεία, πάντοτε με μέτρο, φαίνεται πως αποτελεί ασπίδα ενάντια στον διαβήτη. Νέα επιστημονική έρευνα δείχνει ότι η βιταμίνη D, η λεγόμενη και «βιταμίνη της λιακάδας», αφού συντίθεται μόνον όταν το δέρμα μας εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία, είναι μια πραγματικά χρυσή ασπίδα για ασθένειες όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, τον κλινικό νευρολόγο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Τζορτζ Εμπερς, η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενεργοποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων που προστατεύουν τον οργανισμό μας από λοιμώξεις, γρίπη, τροφικές δηλητηριάσεις, ακόμη και καρκίνο. Χωρίς τη «βιταμίνη της λιακάδας» τα λευκά αιμοσφαίρια παραμένουν σε… χειμερία νάρκη και δεν εκτελούν το σημαντικό καθήκον θωράκισης του ανθρώπινου οργανισμού από τις ασθένειες.

«Ανακαλύψαμε ότι ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός γονίδιων ελέγχονται από τη βιταμίνη αυτή» λέει ο δρ Εμπερς, προσθέτοντας ταυτόχρονα ότι «η D φαίνεται πως αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα στον μηχανισμό θωράκισης του οργανισμού μας απέναντι σε πολλές ασθένειες».

Διαβήτης, ψωρίαση, σκλήρυνση κατά πλάκας, «φοβούνται» τη βιταμίνη της λιακάδας

Ως σήμερα ήταν γνωστό ότι η βιταμίνη D ήταν σημαντική για την απορρόφηση του ασβεστίου   και για την υγεία των οστών. Μόνο πρόσφατα συνειδητοποίησαν οι επιστήμονες πόσο απαραίτητη είναι η παρουσία της για το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι άνθρωποι που ζουν σε χώρες με μικρό γεωγραφικό πλάτος, όπως το Εκουαδόρ, παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά αυτοάνοσων παθήσεων όπως σκλήρυνση κατά πλάκας ή και διαβήτης τύπου 1, γεγονός που στάθηκε η αφορμή για περαιτέρω επιδημιολογικό έλεγχο.

Η βιταμίνη D φαίνεται πως έχει ευεργετική επίδραση στο ανοσολογικό σύστημα, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση παθήσεων όπως η ψωρίαση, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης τύπου 1 και φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn.

Ηλιακό φως και διατροφή

   Η κύρια πηγή για τη σύνθεση της βιταμίνης D είναι το φως του ηλίου. Ανευρίσκεται, αλλά σε μικρές ποσότητες, σε κάποιες τροφές όπως τα λιπαρά ψάρια και τα αβγά.

Δεν είναι τυχαίο που οι σκανδιναβικές χώρες και τα κράτη του Βορείου Ημισφαιρίου όπου οι άνθρωποι ζουν υπό το καθεστώς μειωμένης ως και ανύπαρκτης ηλιοφάνειας για ορισμένους μήνες του χρόνου, φροντίζουν εδώ και αρκετές δεκαετίες να εμπλουτίζουν τα τρόφιμα τους με βιταμίνη D, ενώ οι κάτοικοί τους λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν βιταμίνη D. Στις σκανδιναβικές χώρες χορηγείται βιταμίνη D σε όλα τα βρέφη, από την πρώτη στιγμή.

Η έλλειψη βιταμίνης D προδιαθέτει για Διαβήτη και όχι μόνο

Επιπλέον μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν ότι η έλλειψη βιταμίνης D ενδέχεται να προδιαθέτει ή να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 1 και 2, οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, αλλά και για καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Δυστυχώς, έλλειψη βιταμίνης D έχουν περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα η έλλειψή της παρατηρείται στο 50% του πληθυσμού κάθε ηλικίας και στους ηλικιωμένους το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει και το 80%.

Τα αντηλιακά μας προστατεύουν, αλλά δυστυχώς μπλοκάρουν τη βιταμίνη D

Οι επιστήμονες αποδίδουν τα υψηλά ποσοστά έλλειψης βιταμίνης D στην ανεπαρκή ή μη σωστή έκθεση στον ήλιο και στη χρήση αντηλιακών. Αναφέρουν μάλιστα, ότι ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 10, μπλοκάρει σε ποσοστό 90% το επίπεδο της βιταμίνης D. Ωστόσο, δεν έχουν καταλήξει, προς το παρόν, στο ποια ακριβώς είναι η επαρκής ποσότητα βιταμίνης D που θα εξασφαλίζει, όχι μόνο την υγεία των οστών και των δοντιών, αλλά θα προστατεύει και από την εμφάνιση άλλων παθήσεων που ενδέχεται να συσχετίζονται με την ανεπάρκειά της, όπως ο Διαβήτης.

Σχετική μελέτη του τμήματος Ενδοκρινολογίας – Διαβητολογίας στο ΑΠΘ, αναφέρει:

«Υπάρχει μεγάλη έλλειψη βιταμίνης D και αυτό αφορά όλες τις ηλικίες. Μάλιστα, σε κάποιες μελέτες που έκανε και το δικό μας τμήμα, φάνηκε ότι στους ηλικιωμένους το ποσοστό μπορεί να φτάνει και το 80%. Είναι περίεργο σε μια χώρα με τέτοια ηλιοφάνεια. Από ό,τι φαίνεται μάλλον, ο ήλιος δεν επαρκεί, γιατί χρησιμοποιώντας αντηλιακά μπλοκάρουμε την παραγωγή βιταμίνης D και δεν αφήνουμε το δέρμα να κάνει τη δουλειά του».

Ηλιοθεραπεία ή ηλιοπροστασία; Δίκοπο μαχαίρι

Θα πρέπει να ορίσουμε σωστά τι σημαίνει έκθεση στον ήλιο, γιατί σήμερα οι άνθρωποι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν το σύνολό της, σε κλειστούς χώρους. Όταν εκτιθέμεθα στον ήλιο χρησιμοποιούμε συνήθως αντηλιακό, το οποίο όμως μπλοκάρει το επίπεδο της βιταμίνης D. Επομένως, τη βιταμίνη D που νομίζουμε ότι θα συνθέσει ο οργανισμός μας κάνοντας ηλιοθεραπεία στις διακοπές μας, στην πραγματικότητα δεν την συνθέτει. Επιπλέον, η σύνθεση της βιταμίνης D δεν γίνεται σε κάθε ώρα της ηλιοφάνειας. Θα πρέπει η έκθεση να γίνεται όταν οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κάθετα, δηλαδή κατά τις μεσημβρινές ώρες.