Η θειαμίνη ή αλλιώς γνωστή και ως βιταμίνη Β1, χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, για τη ρύθμιση σημαντικών λειτουργιών του καρδιαγγειακού, του ενδοκρινικού και του πεπτικού συστήματος. Αποτελεί μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη και χρησιμοποιείται σχεδόν σε κάθε κύτταρο του σώματος για τη διατήρηση των επιπέδων ενέργειας και ενός υγιούς μεταβολισμού.
Βιταμίνη Β1: Ποιες είναι οι κυριότερες πηγές;
Η θειαμίνη βρίσκεται φυσικά σε πολλά τρόφιμα, ωστόσο πολλά τρόφιμα εμπλουτίζονται με πρόσθετη βιταμίνη για την κάλυψη των αναγκών. Οι συνιστώμενες ποσότητες θειαμίνης μπορούν να καλυφθούν με την κατανάλωση τροφίμων από τις παρακάτω κατηγορίες:
- Ολόκληροι κόκκοι και εμπλουτισμένο ψωμί, δημητριακά, ζυμαρικά και ρύζι
- Κρέας (ειδικά χοιρινό) και ψάρι
- Όσπρια (όπως μαύρα φασόλια και σόγια), σπόροι και ξηροί καρποί
Βιταμίνη Β1: Ποια είναι τα συμπτώματα έλλειψης;
Η παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης καθώς και ο αλκοολισμός σχετίζονται με μειωμένα επίπεδα θειαμίνης στο ορό του αίματος και με αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας. Η έλλειψη θειαμίνης μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους και όρεξης, σύγχυση, απώλεια μνήμης, μυϊκή αδυναμία και καρδιακά προβλήματα. Η σοβαρή έλλειψη θειαμίνης οδηγεί σε μια ασθένεια που ονομάζεται beriberi και εκδηλώνεται με μυρμήγκιασμα και μούδιασμα στα πόδια και τα χέρια, απώλεια μυών και ανεπαρκή αντανακλαστικά.
Βιταμίνη Β1: Ποιες είναι οι δράσεις της;
Μεταβολισμός γλυκόζης
Τα άτομα με διαβήτη συχνά παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα θειαμίνης στο αίμα τους. Οι επιστήμονες μελετούν το κατά πόσο τα συμπληρώματα θειαμίνης και μπενφοθειαμίνης, μια συνθετική μορφή θειαμινικού συμπληρώματος, μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, την ανοχή γλυκόζης σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, καθώς και στη νευροπάθεια που προκαλείται από τον διαβήτη.
Διατηρεί έναν υγιή μεταβολισμό
Η θειαμίνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή ATP, το ενεργειακό νόμισμα του σώματος στα μιτοχόνδρια των κυττάρων. Βοηθά στη μετατροπή των υδατανθράκων σε γλυκόζη καθώς και στη διάσπαση πρωτεϊνών και λιπών. Επιπλέον, η θειαμίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Νευρική και νοητική λειτουργία
Έλλειψη της βιταμίνης Β1 σχετίζεται με κακή λειτουργία του νευρικού συστήματος και νευρικές βλάβες, επηρεάζοντας τη μνήμη, στην ικανότητα μάθησης και την κίνηση. Η θειαμίνη είναι απαραίτητη για τη δράση νευροδιαβιβαστών (ακετυλοχολίνη) ενώ βοηθά στην προστασία των νευρών από βλάβες (μυελίνη). Λόγω των παραπάνω ιδιοτήτων, πιστεύεται πως η βιταμίνη Β1 μπορεί να συνδέεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ ενώ συμβάλει στην καλύτερη συγκέντρωση και μάθηση.
Καρδιαγγειακή λειτουργία
Πολλοί άνθρωποι με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν χαμηλά επίπεδα θειαμίνης. Προκειμένου να διατηρηθεί η σωστή καρδιακή λειτουργία και ο καρδιακός ρυθμός, τα νεύρα και οι μύες πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τη σωματική ενέργεια για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η θειαμίνη μπορεί να είναι χρήσιμη στην καταπολέμηση των καρδιακών παθήσεων, καθώς συμβάλλει στην αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας.
Αλκοολισμός
Το αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα του σώματος να απορροφά τη θειαμίνη από τα τρόφιμα. Τα αλκοολικά άτομα παρουσιάζουν ανεπάρκεια θειαμίνης και αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν μια συγκεκριμένη διαταραχή του εγκεφάλου που ονομάζεται σύνδρομο Wernicke-Korsakoff (WKS).
Δόση
Οι ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Β1 είναι 1.2mg και 1.1mg για τους ενήλικες άνδρες και γυναίκες, αντίστοιχα. Οι ανάγκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης και στη γαλουχία αυξάνουν σημαντικά (1.4mg) καθώς είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εμβρύου.
Συμπληρώματα διατροφής
Η θειαμίνη διατίθεται μόνη της, σε φόρμουλες με βιταμίνες του συμπλέγματος Β ή σε πολυβιταμινούχα σκευάσματα. Οι πιο κοινά χρησιμοποιούμενες μορφές θειαμίνης στα συμπληρώματα είναι η μονονατριούχος θειαμίνη και η υδροχλωρική θειαμίνη. Η μπενφοθειαμίνη (Benfotiamine) είναι ένα συνθετικό παράγωγο θειαμίνης που χρησιμοποιείται και μετατρέπεται σε θειαμίνη στο σώμα.