Όταν ξαφνικά πιάνεται το στήθος μας και ο πόνος που νιώθουμε είναι οξύς, συνήθως μας πιάνει πανικός. Και βέβαια, οι πιο πολλοί φοβόµαστε ότι οφείλεται σε καρδιοπάθεια. Ο πόνος στο στήθος, ειδικά όταν είναι δυνατός και ξαφνικός, είναι ένας συχνός λόγος ανησυχίας στους περισσότερους από εµάς. Και βέβαια, οι πιο πολλοί φοβόµαστε ότι οφείλεται σε καρδιοπάθεια.

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για τον πόνο ή τη δυσφορία στο στήθος εκτός της καρδιάς, συµπεριλαµβανοµένων της δυσπεψίας ή του µυϊκού πόνου (πίνακας).

Μερικές φορές, όµως, ο πόνος στο στήθος µπορεί να είναι σηµάδι µιας πιο σοβαρής κατάστασης, όπως η στεφανιαία νόσος, στην οποία τα αιµοφόρα αγγεία της καρδιάς (στεφανιαία αγγεία) παρουσιάζουν στενώσεις λόγω της συσσώρευσης λίπους, δηλαδή λόγω της αθηροσκλήρωσης. Η παροχή αίµατος προς την καρδιά µειώνεται και αυτό µπορεί να προκαλέσει σταθερή στηθάγχη, ασταθή στηθάγχη ή έµφραγµα µυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή).

Η γρήγορη διάγνωση και η θεραπεία για τους ανθρώπους που έχουν πόνο στο στήθος εξαιτίας στεφανιαίας νόσου θα βοηθήσουν στην αποµάκρυνση των επιπλοκών της ασθένειας αυτής.

Πόνος στο στήθος: Τι σημαίνει;

Όταν επισκεφτείτε τον ιατρό σας για να µάθετε τι συµβαίνει, καλό θα είναι να είστε έτοιµοι να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:

• Πότε ξεκίνησαν τα επεισόδια πόνου;
• Πόσο διαρκούν κάθε φορά;
• Επηρεάζεται ο πόνος µε την κίνηση του σώµατος ή των χεριών;
• Εµφανίζονται όταν κουράζεστε ή στα καλά καθούµενα όταν είστε ήρεµος;
• Έχετε άλλα συµπτώµατα τη στιγµή του πόνου (πόνο στην πλάτη ή στον λαιµό, µουδιάσµατα στα χέρια, ιδρώτες);
• Πώς υποχωρεί ο πόνος (µόνος του ή µε κάποιο φάρµακο);

Επίσης, µεγάλης σηµασίας είναι να αξιολογούνται και οι άλλοι παράγοντες που µπορεί να βλάψουν την καρδιά, όπως το κάπνισµα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αυξηµένη χοληστερίνη.

Όταν ο πόνος οφείλεται στην καρδιά, και µάλιστα σε έµφραγµα µυοκαρδίου, µπορεί να επεκτείνεται στο αριστερό χέρι, στο σαγόνι, στην πλάτη και γενικώς στον θώρακα.

Αν είναι κρίση στηθάγχης διαρκεί µέχρι 10 λεπτά και περνάει µόνος του ή µε τη χρήση υπογλώσσιων δισκίων (νιτρώδη). Στην περίπτωση αυτή, ο πόνος δεν σχετίζεται µε τις κινήσεις του σώµατος και δεν εντοπίζεται σε ένα σηµείο που θα µπορούσαµε να δείξουµε µε το δάκτυλό µας, αλλά είναι σαν ένα σφίξιµο, σαν να τοποθέτησαν στο στήθος µας ένα µεγάλο βάρος. Συχνά ο άρρωστος αδυνατεί να περιγράψει µε λόγια το είδος του πόνου και φέρνει τη σφιγµένη γροθιά του µπροστά από το στέρνο, υποδηλώνοντας έτσι τον συσφικτικό χαρακτήρα του συµπτώµατός του. Ο πόνος του εµφράγµατος διαρκεί µέχρι µισή ώρα και τα χαρακτηριστικά του είναι πολύ πιο δραµατικά.

Σε περίπτωση µυοσκελετικού πόνου, συνήθως ο πόνος εντοπίζεται σε συγκεκριµένο σηµείο, αναπαράγεται µε την κίνηση, την επαφή και την πίεση του σηµείου αυτού, ενώ µπορεί να υπάρχει ιστορικό πρόσφατου τραυµατισµού, µυϊκής κόπωσης ή κρυολογήµατος. Μπορεί να διαρκέσει πολλές ώρες και βελτιώνεται µε τη λήψη παυσίπονων ή µυοχαλαρωτικών δισκίων.

Ο πόνος από το στοµάχι που µπορεί να αντανακλάται στο στήθος εµφανίζεται όταν είµαστε νηστικοί, ενώ ο πόνος που οφείλεται σε πάθηση της χοληδόχου κύστης εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του φαγητού. Η οισοφαγίτιδα ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόµηση προκαλεί έναν καυστικό πόνο (καούρα) που εµφανίζεται κυρίως έπειτα από πλούσιο γεύµα, κατανάλωση αλκοόλ και καπνίσµατος και έχει περιοδικό χαρακτήρα (έρχεται και φεύγει). Υποχωρεί µόνος του ή έπειτα από λήψη αντιόξινων.

Γενικά, αναλόγως το αίτιο διαφοροποιείται ο τρόπος που εµφανίζεται και υποχωρεί ένας πόνος στο στήθος.

Πόνος στο στήθος: Θεραπεία

Γενικά, οι άτυποι πόνοι στο στήθος υποχωρούν µόνοι τους ή έπειτα από χορήγηση παυσίπονων φαρµάκων. Αναλόγως µε το αίτιο του πόνου, ο ιατρός της αντίστοιχης ειδικότητας (π.χ., παθολόγος ή γαστρεντερολόγος για το στοµάχι και τον οισοφάγο, ορθοπαιδικός για προβλήµατα οστών και µυαλγιών κ.λπ.) θα σας συµβουλέψει τι να αποφύγετε και τι να προσέξετε ή αν είναι απαραίτητο θα σας προτείνει κάποια φαρµακευτική αγωγή.

Όταν υπάρχει λόγος ανησυχίας και υπάρχει η υποψία ότι µπορεί τα συµπτώµατά σας να οφείλονται στην καρδιά, τότε χρειάζεται διερεύνηση, και µάλιστα άµεσα. Το καλύτερο είναι να σταµατήσετε ό,τι κάνετε και να καθίσετε κάπου ήρεµα. Να καλέσετε εσείς ή ο συνοδός σας το ασθενοφόρο. Αν έχετε ήδη πρόβληµα καρδιάς και έχετε νιτρώδη υπογλώσσια χάπια µαζί σας (ή σε µορφή σπρέι) µπορείτε -αφού µιλήσετε µε τον ιατρό σας- να τα χρησιµοποιήσετε. Προσοχή! Μπορεί να ρίξουν απότοµα την πίεση. Όχι, λοιπόν, άσκοπη χρήση. Επίσης, µπορείτε να πάρετε µια ασπιρίνη όσο περιµένετε, αρκεί να µην έχετε πρόβληµα έλκους στοµάχου!

Στο νοσοκοµείο ή την κλινική ο καρδιολόγος θα ελέγξει την κατάστασή σας µε ένα ηλεκτροκαρδιογράφηµα, µε µέτρηση της αρτηριακής πίεσης, µε υπερηχογράφηµα καρδιάς (εάν είναι απαραίτητο) και µε εξετάσεις αίµατος, που θα περιλαµβάνουν και ειδικά µυοκαρδιακά ένζυµα (όπως η τροπονίνη). Εφόσον η περίπτωση το απαιτεί, θα γίνει εισαγωγή σας στο νοσοκοµείο ή την κλινική για περαιτέρω έλεγχο, αντιµετώπιση και θεραπεία.

Κάθε πόνος στο στήθος δεν σηµαίνει καρδιοπάθεια. Τοάγχος, οι πόνοι των αρθρώσεων και των µυών, ο πόνος ή η ενόχληση στο στοµάχι και τονοισοφάγο είναι πολύ συχνές αιτίες. Όταν υπάρχει φόβος για καρδιακή προσβολή, η ψυχραιµία και η αναζήτηση βοήθειας από το περιβάλλον σας είναι η καλύτερη αντίδραση.

Αιφνίδιος οξύς πόνος στο στήθος

Σε ένα ποσοστό κάτω του 10% το πρόβλημα είναι σοβαρό για την υγεία. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως πρέπει να αγνοήσουμε το σύμπτωμα.

• Ο αιφνίδιος οξύς πόνος στο στήθος  μπορεί να υποδηλώνει  την ενσφήνωση θρόμβου στο αγγειακό δίκτυο των πνευμόνων, γνωστή ως πνευμονική εμβολή. Εκτός από τον πόνο πρέπει να αναζητήσουμε και συμπτώματα όπως είναι η  δυσκολία στην αναπνοή, η δύσπνοια, η ταχυκαρδία, ο ξηρός βήχας.
• Παθήσεις του ανώτερου πεπτικού όπως η παλινδρόμηση γαστρικών οξέων που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο τοίχωμα του οισοφάγου, του ελαστικού σωλήνα που συνδέει το στομάχι με το φάρυγγα, εκδηλώνονται με οξύ διαξιφιστικό πόνο στο στήθος. Στην κατάσταση αυτή που περιγράφεται ως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο πόνος εμφανίζεται πιο συχνά μετά το γεύμα, όταν ξαπλώσουμε, και μπορεί να συσχετίζεται και με επίμονο βήχα που υποχωρεί αν σηκωθούμε.
• Πολύ πιο επικίνδυνη κατάσταση για την υγεία είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής , του μεγάλου αγγείου της καρδιάς που διανέμει το αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Ο πόνος είναι αιφνίδιος, διαξιφιστικός και συσχετίζεται με αδύναμο σφυγμό, δύσπνοια, λιποθυμική τάση. Αυτός ο πόνος είναι ένας πόνος τόσο έντονος που συνήθως ο πάσχων διακομίζεται με ασθενοφόρο γιατί δεν είναι σε κατάσταση να κάνει οτιδήποτε.
• Ο τυπικός πόνος που αφορά την καρδιά μπορεί αρχικά να προκαλεί ένα σφίξιμο στο στήθος, τάση για έμετο, μούδιασμα στο σαγόνι ή στο αριστερο χέρι, πόνος που συνήθως επιδεινώνεται με τη σωματική κόπωση ή το φαγητό. Ο κρύος ιδρώτας, ο πονοκέφαλος μπορεί, επίσης, να εμφανιστούν αλλά μπορεί και τα συμπτώματα να είναι πολύ πιο ήπια, ιδιαίτερα σε διαβητικούς ασθενείς.

Λόγω της πολυπλοκότητας των ανωτέρω, η διαχείριση του αιφνίδιου οξέος πόνου πρέπει να γίνεται στα επείγοντα ενός σύγχρονου νοσοκομείου με άρτια καταρτισμένο προσωπικό αλλά και την υποδομή για να γίνουν άμεσα οι απαραίτητες εξετάσεις σε επείγουσα βάση όπως αξονική θώρακος, αξονική αγγειογραφία πνευμόνων, στεφανιογραφία, πλήρης αιματολογικός έλεγχος, ενδοσκόπιση ανώτερου πεπτικού .