Ο πόνος στο στήθος είναι στενά συνδεδεμένος με την καρδιοπάθεια, ωστόσο μπορεί επίσης να προκληθεί από διαταραχές στη λειτουργία του οισοφάγου, των πνευμόνων, της χοληδόχου κύστης ή και του στομάχου.
Eίναι ένα σύμπτωμα, που μπορεί να μας ανησυχήσει όλους, καθώς μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη πολλών ανησυχητικών ασθενειών, ενώ άλλες φορές είναι απόρροια καλοηθών καταστάσεων. Ποιες παθήσεις μπορεί να συνδέονται με τον πόνο στο στήθος;
Πόνος στο στήθος: Γαστρεντερικά αίτια
Όταν ο πόνος εντοπίζεται χαμηλά στο στήθος και εκδηλώνεται σχεδόν αμέσως μετά από ένα γεύμα, είναι πιθανό να οφείλεται σε κάποια διαταραχή του γαστρεντερικού, όπως:
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση/καούρα
Όταν τα οξέα του στομάχου κινούνται ανοδικά προς τον οισοφάγο, προκαλείται ένα χαρακτηριστικό αίσθημα καψίματος και πόνος όμοιος με αυτόν του εμφράγματος.
Οισοφαγικός σπασμός
Οι αιφνίδιες και ισχυρές συσπάσεις του οισοφάγου, του σωλήνα που ενώνει το στόμα με το στομάχι, συνοδεύονται συνήθως από ισχυρούς πόνους. Επίσης, οι σπασμοί μπορεί να οδηγήσουν σε παγίδευση της τροφής στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα αυτή να μην κινείται ομαλά προς το στομάχι.
Πέτρες στη χολή
Ο ξαφνικός πόνος που εμφανίζεται περίπου μισή ώρα μετά από ένα γεύμα είναι ενδεικτικός για πέτρες στη χολή. Ο πόνος στην περίπτωση αυτή εντοπίζεται ακριβώς κάτω από το οστό του στέρνου και συχνά ακτινοβολεί προς το δεξί χέρι ή την πλάτη, ανάμεσα στους ώμους.
Πόνος στο στήθος: Φλεγμονώδεις παθήσεις
Οι ιστοί του θώρακα εκδηλώνουν φλεγμονές λόγω τραυματισμού, λοίμωξης ή κάποιας αυτοάνοσης πάθησης. Κοινές φλεγμονώδεις παθήσεις που χαρακτηρίζονται από τον πόνο στο στήθος είναι οι εξής:
Πλευροχονδρίτιδα
Πρόκειται για φλεγμονή που εκδηλώνεται στο στέρνο και συγκεκριμένα στα σημεία όπου τα πλευρά ενώνονται με τον χόνδρο που τα συγκρατεί στο οστό του στέρνου. Ο πόνος της πλευροχονδρίτιδας θυμίζει το έμφραγμα και προκαλείται συνήθως από τραυματισμό, υπέρχρηση ή λόγω αρθρίτιδας.
Περικαρδίτιδα
Περικαρίδιτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του περικαρδίου, δηλαδή του προστατευτικού θύλακα που περιβάλλει την καρδιά. Η συγκεκριμένη φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από πολλές διαφορετικές αιτίες, όπως λοιμώξεις, έναν τραυματισμό στο στήθος, ακτινοθεραπεία για αντιμετώπιση του καρκίνου ή ως παρενέργεια σε φαρμακευτική αγωγή. Τυπικό σύμπτωμα της περικαρδίτιδας είναι ο οξύς, διαπεραστικός πόνος κεντρικά ή αριστερά στο στήθος, ο οποίος επιδεινώνεται κατά τη βαθιά εισπνοή ή όταν το σώμα βρίσκεται σε ύπτια θέση (ανάσκελα).
Πόνος στο στήθος: Πνευμονολογικά αίτια
Αιτίες του πόνου στο στήθος που συνδέονται με τη λειτουργία των πνευμόνων είναι η πνευμονία και η πνευμονική εμβολή:
Πνευμονία
Προκαλεί δύσπνοια και οξύ πόνο στο στήθος που επιδεινώνεται κατά τη βαθιά εισπνοή. Συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως ο πυρετός, τα ρίγη και ο βήχας.
Πνευμονική εμβολή
Η πνευμονική εμβολή είναι η κατάσταση στη οποία ένας θρόμβος αποσπάται και μετακινείται σε αιμοφόρο αγγείο που τροφοδοτεί τους πνεύμονες, προκαλώντας έντονο πόνο στο στήθος. Άλλα συνήθη συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής είναι η αρρυθμία, η ξαφνική δύσπνοια, η ζαλάδα και/ή η λιποθυμία. Η πνευμονική εμβολή αποτελεί επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης.
Πόνος στο στήθος: Ψυχολογικά αίτια
Τόσο μια κρίση άγχους όσο και μια κρίση πανικού μπορεί να προκαλέσουν ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως ο έντονος πόνος στο στήθος. Τέτοια επεισόδια μπορεί να εκδηλωθούν είτε χωρίς προφανή αιτία είτε μετά από κάποιο στρεσογόνο συμβάν. Άλλα ψυχοσωματικά συμπτώματα του άγχους και του πανικού είναι η δύσπνοια, η ταχυπαλμία και η ζαλάδα.
Πόνος στο στήθος: Καλοήθεις καταστάσεις που τον προκαλούν
Ορμονικές αλλαγές
Ο κυκλικός πόνος στον μαστό που σχετίζεται με την περίοδό σας οφείλεται στις φυσιολογικές διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης σας. Παρουσιάζονται συνήθως σε νεότερες γυναίκες, ηλικίας έως και 50 ετών, ενώ σταματούν κατά την έναρξη της εμμηνόπαυσης.
Όπως συνήθως διαπιστώνεται, ο πόνος που οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές ξενικά μερικές ημέρες πριν από την περίοδο, παρουσιάζει σχετική βελτίωση όταν αυτή ξεκινά και σταματά αφότου τελειώσει. Γίνεται κατά κανόνα αισθητός και στους δύο μαστούς, οι οποίοι παρουσιάζονται οζώδεις, αλλά μπορεί να επεκταθεί και στους βραχίονες.
Εγκυμοσύνη
Ο πόνος στο στήθος είναι συχνά ένα από τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης. Μπορεί μάλιστα να ξεκινήσει ήδη από τις πρώτες δύο εβδομάδες μετά την σύλληψη, προτού καν διαπιστώσετε καθυστέρηση στην περίοδό. Η αίσθηση του βάρους και του πόνου κορυφώνεται κατά το πρώτο τρίμηνο, όπου αλλάζουν δραματικά οι ορμόνες.
Οι ορμόνες που κατακλύζουν το σώμα σας έχουν μια σημαντική δουλειά: το προετοιμάζουν για να μπορεί να φιλοξενήσει το μωρό. Οι ορμόνες αυτές προετοιμάζουν, μεταξύ άλλων, το στήθος για τη γαλακτοφορία. Η ροή στους μαστούς αυξάνεται και το στήθος μεγαλώνει σε μέγεθος. Τους επόμενους μήνες, μπορεί να μεγαλώσει έως και κατά τρία νούμερα, ενώ μετά τον τοκετό, όταν «έρθει» το γάλα, μπορεί να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο.
Κύστες του μαστού
Πρόκειται για μια καλοήθη ιατρική κατάσταση που σχετίζεται με τον μη κυκλικό πόνο. Παρουσιάζονται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας 35 έως 50 ετών. Παρόλο που μπορεί να σας δίνουν την αίσθηση ότι πρόκειται για αποτελούμενα από κύτταρα οζίδια, στην πραγματικότητα πρόκειται για μικρά σακουλάκια που είναι γεμάτα με υγρό και κατ’ επέκταση ακίνδυνα.
Δεν υπάρχουν γνωστά αίτια για τις κύστες του μαστού. Έχει, ωστόσο, διατυπωθεί η άποψη/ισχυρισμός ότι πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας ορμονικής αστάθειας. Η πίεση που ασκούν καθώς αυξάνονται σε μέγεθος στους γύρω ιστούς ενδέχεται να σας προκαλούν πόνο. Παρ’ όλα αυτά κύστες του μαστού δεν προκαλούν συνήθως άλλα συμπτώματα ή δεν χρήζουν κάποιας θεραπείας
Απόστημα
Το απόστημα του μαστού αποτελεί μια επώδυνη συλλογή πύου που σχηματίζεται ακριβώς κάτω από το δέρμα εξαιτίας μιας βακτηριακής λοίμωξης. Τείνει να εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που καπνίζουν κι εκείνες που πάσχουν από διαβήτη ή από μια νόσο που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Σε περίπτωση όπου αισθάνεστε έναν διαπεραστικό πόνο στον μαστό, υπάρχουν συνήθως κι άλλα συμπτώματα που μπορεί να σας βοηθήσουν να διαπιστώσετε εάν πρόκειται για απόστημα. Μπορεί να έχετε πυρετό κι ένα αισθητό οζίδιο στον μαστό που είναι ζεστό στην αφή. Υπάρχει πιθανότητα διαφυγής υγρού από τη θηλή του εν λόγω μαστού, ενώ ενδέχεται να παρουσιάσει και συστολή (μετατόπιση προς το εσωτερικό του μαστού).
Παρ’ όλο που κάτι τέτοιο ακούγεται δυσάρεστο δεν θα πρέπει να ανησυχείτε. Είναι δυνατή η εξάλειψη της λοίμωξης χάρη στη χρήση αντιβιοτικών, ενώ είναι επίσης δυνατή η παροχέτευση του αποστήματος μέσω μιας μικρής τομής.
Μαστίτιδα
Σε περίπτωση όπου θηλάζετε ο πόνος ενδέχεται να είναι αποτέλεσμα μιας φλεγμονής του μαστού που ονομάζεται «μαστίτιδα». Κάτι τέτοιο μπορεί να παρουσιαστεί μετά τον τοκετό, λόγω της συσσώρευσης γάλακτος στον μαστό ή εξαιτίας μιας βακτηριδιακής λοίμωξης.
Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στον έναν μαστό, είτε κατά τη διάρκεια της γαλουχίας ή συνεχόμενα. Ο μαστός μπορεί επιπλέον να παρουσιάσει διόγκωση, ερυθρότητα ή να είναι ζεστός στην αφή, ενώ μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα που προσιδιάζουν στη γρίπη, όπως είναι ο πυρετός, οι μυϊκοί πόνοι και η κόπωση. Η θεραπεία που θα ληφθεί θα εξαρτηθεί από τα αίτια της μαστίτιδας και μπορεί να περιλαμβάνει και αντιβιοτικά.
Ινοαδένωμα και Φυλλοειδής όγκος
Ένα άλλο πιθανό αίτιο του πόνου στον μαστό σας μπορεί να είναι ένα ινοαδένωμα ή ένας φυλλοειδής όγκος. Το ινοαδένωμα αποτελεί έναν πολύ συχνό καλοήθη όζο ενώ ο φυλλοειδής όγκος είναι σχετικά σπάνιος και παρά το γεγονός ότι συνήθως είναι καλοήθης, σε ορισμένες πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να μην είναι γνωστό (ο κακοήθης φυλλοειδής όγκος είναι ένας τύπος όγκου που διαφέρει από τον καρκίνο του μαστού).
Το ινοαδένωμα είναι πιο συχνό σε νεαρές γυναίκες, μπορεί ωστόσο να εντοπιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Ο φυλλοειδής όγκος απαντάται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας 35 έως 55 ετών. Μελέτες ωστόσο έχουν δείξει ότι οι γυναίκες ηλικίας 45 έως 49 ετών διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισής τους.
Το ινοαδένωμα συνήθως δεν είναι επώδυνο, εκτός εάν μεγαλώσει, και εντοπίζεται σε ζώνες του μαστού που μπορεί να περιορίζονται από το σουτιέν κατά τη διάρκεια του ύπνου ή να προκαλούν ενοχλήσεις όταν κοιμάστε μπρούμυτα. Οι φυλλοειδείς όγκοι μπορεί να είναι πολύ μεγάλοι – 4 έως 10 εκατοστά ή μεγαλύτεροι.
Το δέρμα πάνω από τον όγκο μπορεί να εμφανίσει έναν υποκύανο χρωματισμό, λόγω της διόγκωσης των φλεβών. Εάν διαπιστώσετε ένα ψηλαφητό οζίδιο ή ότι έχετε αυτά τα συμπτώματα, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας προκειμένου να προβεί σε σωστή διάγνωση και να αξιολογήσει εάν χρήζει κάποιας θεραπείας (το ινοαδένωμα δεν χρήζει συνήθως θεραπείας, αλλά στην περίπτωση του φυλλοειδούς όγκου θα πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται εκτομή).
Λιπώδης νέκρωση
Είναι πιθανός ο σχηματισμός οζιδίων από νεκρά λιποκύτταρα ύστερα από έναν τραυματισμό ή μια χειρουργική επέμβαση ως αποτέλεσμα ενός φαινομένου που ονομάζεται «λιπώδης νέκρωση». Οι όζοι μπορεί να είναι κυκλικού ή ακανόνιστου σχήματος και είναι εντελώς καλοήθεις. Μπορεί ωστόσο να προκαλέσουν πόνο στον μαστό και ψηλαφητά οζίδια. Επιπρόσθετα, μπορεί να παρατηρηθεί ερυθρότητα, φλεγμονή και μώλωπες στο δέρμα, καθώς επίσης και εισολκή της θηλής σε περίπτωση όπου η λιπώδης νέκρωση είναι πίσω της. Η λιπώδης νέκρωση είναι πιο πιθανή σε γυναίκες με μεγάλο στήθος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις εξαλείφεται από μόνη της, χωρίς κάποια συγκεκριμένη θεραπεία. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να συμβουλευτείτε έναν γιατρό, καθώς θα πρέπει να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, δεδομένου ότι ορισμένες φορές μπορεί να θεωρηθεί ότι πρόκειται για καρκίνο του μαστού. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται συνήθως μέσω μαστογραφίας ή υπερηχογραφήματος, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητη η παροχέτευση.
Πόνος στο στήθος: Πότε σχετίζεται με καρδιακά αίτια;
Αν και ο πόνος στο στήθος είναι συνήθως αποδίδεται σε καρδιακή νόσο, πολλά άτομα με καρδιακή νόσο λένε ότι βιώνουν μια αόριστη δυσφορία για την οποία “ο πόνος” δεν φαίνεται να αποτελεί επαρκή περιγραφή. Σε γενικές γραμμές, η δυσφορία στο στήθος που σχετίζεται με καρδιακή προσβολή, ή άλλο πρόβλημα με την καρδιά μπορεί να περιγραφεί από -ή συνδέεται με- ένα, ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Βάρος, πληρότητα, ή σφίξιμο στο στήθος σας
- Συντριπτικός, ή αποπνικτικός πόνος που ακτινοβολεί στην πλάτη, τον λαιμό, το σαγόνι, τους ώμους και τα χέρια σας (ιδιαίτερα στο αριστερό σας χέρι)
- Πόνος που διαρκεί περισσότερο από λίγα λεπτά, επιδεινώνεται με κάθε σας κίνηση, μοιάζει σαν “να έρχεται και να φεύγει”, ή ποικίλλει σε ένταση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Κρύος ιδρώτας
- Ζάλη, ή αδυναμία
- Ναυτία, ή έμετος
Άλλοι τύποι πόνου στο στήθος:
- Ξινή γεύση, ή μια αίσθηση ότι “το φαγητό ανεβαίνει στο στόμα” σας από το στομάχι
- Δυσκολία στην κατάποση
- Πόνος που αλλάζει σε ένταση ανάλογα με την θέση του σώματός σας
- Πόνος που εντείνεται, όταν αναπνέετε βαθιά, ή βήχετε
- Ευαισθησία/πόνος όταν ασκείται πίεση στο στήθος σας
Αίτια που σχετίζονται με την καρδιά
- Έμφραγμα: Μια καρδιακή προσβολή είναι αποτέλεσμα ενός θρόμβου αίματος που αποκλείει τη ροή του αίματος στον καρδιακό μυ.
- Στηθάγχη: Παχιές πλάκες μπορεί σταδιακά να συσσωρευτούν στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών που μεταφέρουν το αίμα στην καρδιά σας. Αυτές οι πλάκες στενεύουν τις αρτηρίες και περιορίζουν την αιμάτωση της καρδιάς, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης.
- Αορτική ανατομή: Αυτή η απειλητική για τη ζωή κατάσταση αφορά την κύρια αρτηρία που ξεκινάει από την καρδιά σας, την αορτή. Αν τα εσωτερικά στρώματα της αορτής διαχωριστούν, το αίμα θα αναγκαστεί να περάσει ανάμεσα στις στρώσεις αυτές και μπορεί να προκαλέσει ρήξη στην αορτή.
- Περικαρδίτιδα: Πρόκειται για φλεγμονή στον σάκο που περιβάλλει την καρδιά. Συνήθως προκαλεί οξύ πόνο, που χειροτερεύει, όταν εισπνέετε, ή όταν ξαπλώνετε.
Πόνος στο στήθος: Ξαφνικός οξύς πόνος
Σε άμεση έκκληση για ιατρική βοήθεια πρέπει να προβαίνουν όσοι βιώνουν, τουλάχιστον για πέντε λεπτά, πόνο, πίεση ή δυσφορία στο κέντρο του στήθους ή στα χέρια, την πλάτη, το σαγόνι, το λαιμό ακόμα και στο στομάχι, ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα αυτά συνοδεύονται από δύσπνοια, κρύο ιδρώτα, ναυτία, ή ζαλάδα και αίσθημα κόπωσης, καθώς υπάρχει πιθανότητα να υφίστανται καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, ο πόνος που υποδηλώνει πρόβλημα της καρδιάς δεν είναι στιγμιαίος αλλά διαρκεί τουλάχιστον πάνω από λεπτό και θα μπορούσε να περιγραφεί ως διάχυτος και συσφυκτικός. Σε ένταση μπορεί να κυμαίνεται από πολύ ήπιος έως πολύ δυνατός, μπορεί να μην είναι μόνιμος αλλά να έρχεται και να φεύγει, να χειροτερεύει κατά τη διάρκεια ή μετά από κάποια δραστηριότητα.
Τι πρέπει να κάνετε;
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να ξαπλώσει και να τοποθετήσει τα πόδια υψηλότερα από το σώμα για να αποφευχθεί η πτώση της πίεσης. Αν υπάρχει η δυνατότητα λήψης φαρμάκων και διαθέτει ο ίδιος ή κάποιος από το περιβάλλον του υπογλώσσια δισκία πρέπει να κάνει χρήση.
Παράλληλα πρέπει να πάρει κάποιο αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο, όπως είναι η ασπιρίνη σε αρκετά υψηλή δόση (1 gr). Αν υπάρχει κοντά φαρμακείο και μπορεί κάποιος οικείος του να προμηθευτεί ένα πιο σύγχρονο αντιαιμοπεταλιακό, όπως είναι η κλοπιδογρέλη και συνιστάται η λήψη 300mg.
Είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να μεταφερθεί άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο, χωρίς βεβαίως να οδηγήσει ο ίδιος, αποφεύγοντας κατά το δυνατόν τις σωματικές κινήσεις. Είναι προτιμότερο δηλαδή να μεταφερθεί με ασθενοφόρο, χωρίς να περπατήσει.
Πόνος στο στήθος: 4 επικίνδυνες για την ζωή αιτίες
- Ο αιφνίδιος οξύς πόνος στο στήθος μπορεί να υποδηλώνει την ενσφήνωση θρόμβου στο αγγειακό δίκτυο των πνευμόνων, γνωστή ως πνευμονική εμβολή. Εκτός από τον πόνο πρέπει να αναζητήσουμε και συμπτώματα όπως είναι η δυσκολία στην αναπνοή, η δύσπνοια, η ταχυκαρδία, ο ξηρός βήχας.
- Παθήσεις του ανώτερου πεπτικού όπως η παλινδρόμηση γαστρικών οξέων που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο τοίχωμα του οισοφάγου, του ελαστικού σωλήνα που συνδέει το στομάχι με το φάρυγγα, εκδηλώνονται με οξύ διαξιφιστικό πόνο στο στήθος. Στην κατάσταση αυτή που περιγράφεται ως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο πόνος εμφανίζεται πιο συχνά μετά το γεύμα, όταν ξαπλώσουμε, και μπορεί να συσχετίζεται και με επίμονο βήχα που υποχωρεί αν σηκωθούμε.
- Πολύ πιο επικίνδυνη κατάσταση για την υγεία είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής , του μεγάλου αγγείου της καρδιάς που διανέμει το αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Ο πόνος είναι αιφνίδιος, διαξιφιστικός και συσχετίζεται με αδύναμο σφυγμό, δύσπνοια, λιποθυμική τάση. Αυτός ο πόνος είναι ένας πόνος τόσο έντονος που συνήθως ο πάσχων διακομίζεται με ασθενοφόρο γιατί δεν είναι σε κατάσταση να κάνει οτιδήποτε.
- Ο τυπικός πόνος που αφορά την καρδιά μπορεί αρχικά να προκαλεί ένα σφίξιμο στο στήθος, τάση για έμετο, μούδιασμα στο σαγόνι ή στο αριστερο χέρι, πόνος που συνήθως επιδεινώνεται με τη σωματική κόπωση ή το φαγητό. Ο κρύος ιδρώτας, ο πονοκέφαλος μπορεί, επίσης, να εμφανιστούν αλλά μπορεί και τα συμπτώματα να είναι πολύ πιο ήπια, ιδιαίτερα σε διαβητικούς ασθενείς.