Ακράτεια: Η ακράτεια ούρων είναι μια διαταραχή κατά την οποία η απώλεια ούρων γίνεται ακούσια απώλεια ούρων. Πρόκειται για μία εκδήλωση συμπτώματος και όχι για μία ασθένεια.
Είναι ένα συχνό πρόβλημα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ οι γυναίκες το εκδηλώνουν σε τριπλάσια συχνότητα από τους άντρες.
Υπάρχουν 4 τύποι:
- Η ακράτεια από προσπάθεια είναι η ακούσια απώλεια μικρής ποσότητας ούρων όταν κάποιος βήχει, γελά, φτερνίζεται ή γυμνάζεται.
- Η επιτακτική ακράτεια εμφανίζεται με ακούσια απώλεια ούρων πριν κάποιος προλάβει να φτάσει στην τουαλέτα.
- Η ακράτεια από υπερπλήρωση είναι μία χρόνια απώλεια ούρων, όπου η κύστη δεν αδειάζει σχεδόν ποτέ εντελώς, με αποτέλεσμα να χάνονται ούρα. Σε αυτή την περίπτωση, ο ασθενής δεν είναι σχεδόν ποτέ στεγνός.
- Η ακράτεια μικτού τύπου συνδυάζει την ακούσια απώλεια ούρων από προσπάθεια με την επιτακτική.
Ακράτεια: Ποια είναι τα αίτια της εμφάνισης της;
Ο κάθε τύπος ακράτειας που εμφανίζει ένας ασθενής οφείλεται σε διαφορετικούς αιτιολογικούς παράγοντες.
Η συχνότερη αιτία της ακράτειας από προσπάθεια είναι οι φυσιολογικές αλλαγές που επέρχονται με το πέρασμα των χρόνων στην ανατομία του ουροποιητικού και ιδιαίτερα στους μύες της πυελικής περιοχής. Συχνά μπορεί να οφείλεται σε χαλάρωση των μυών λόγω εγκυμοσύνης/τοκετών.
Η συχνότερη αιτία της επιτακτικής ούρησης είναι λόγω επιπλοκής κάποιων υποκείμενων ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας, το εγκεφαλικό επεισόδιο κτλ.
Σε παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η ουρολοίμωξη είναι πιθανή η πρόκληση επιτακτικής ούρησης και επιτακτικής ακράτειας. Για τις περιπτώσεις ασθενών που δε συντρέχει κάποιος από τους παραπάνω λόγους, δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα σαφής αιτιολόγηση.
Η συχνότερη αιτία της υπερπλήρωσης είναι η αδυναμία σύσπασης του εξωστήρα μυ της ουροδόχου κύστης σε νευρολογικές παθήσεις ή σε χρόνια επίσχεση ούρων λόγω καλοήθους υπερπλασίας προστάτη στους άνδρες.
Ακράτεια: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Για τη διάγνωση της ακράτειας απαιτείται να απευθυνθείς στον κατάλληλο γιατρό που είναι ο ουρολόγος. Αρχικώς, λαμβάνεται το λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς ελέγχεται η γενική και καλλιέργεια ούρων και ακολουθεί κλινική εξέταση που περιλαμβάνει και νευρολογική εκτίμηση.
Ο έλεγχος συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος (νεφροί, ουροδόχος κύστη, γεννητικά όργανα), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις θα χρειαστεί και ουροδυναμικός έλεγχος. Συμπληρωματικά μπορεί να χρειαστεί σε κάποιες περιπτώσεις να γίνει κυστεοσκόπηση, κυστεοουρηθρογραφία και αξονική τομογραφία.
Θα βοηθούσε πολύ αν πριν από την εξέταση κατέγραφες τα συμπτώματα που νιώθεις, τη διάρκεια, τη συχνότητά τους μέσα στην ημέρα και την έντασή τους. Συμπληρωματικά ίσως ο γιατρός ζητήσει να κρατήσεις ένα ημερολόγιο ούρησης, όπου θα καταγράφεις πόσα υγρά πίνεις και πόσα ούρα αποβάλλεις για 3 συνεχόμενες ημέρες.
Ακράτεια: Πώς αντιμετωπίζεται;
Σε αρχικό επίπεδο, η ακράτεια συνιστάται να αντιμετωπιστεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενή. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Μερικές από τις συμβουλές για αλλαγή του τρόπου ζωής περιλαμβάνουν:
- Μείωση κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης
- Έλεγχος της κύστης όταν υπάρχει ανάγκη για ούρηση (ασκήσεις kegel)
- Φυσικοθεραπεία
- Έλεγχος πρόσληψης υγρών (ούτε πολύ λίγα ούτε πολλά)
- Απώλεια σωματικού βάρους (για υπέρβαρο ή παχύσαρκο άτομο)
Σε επόμενο επίπεδο, ο ασθενής μπορεί να λάβει φάρμακα από το στόμα (αντιμουσκαρινικά). Στόχος αυτών των φαρμάκων είναι να ανακόπτουν τις ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχου κύστης.
Άλλη μία θεραπεία που εφαρμόζεται είναι οι ενδοκυστικές εγχύσεις αλλαντικής τοξίνης (Botox). Η μέθοδος γίνεται με τη χρήση κυστεοσκοπίου και εγχέεται η φαρμακευτική ουσία σε συγκεκριμένα σημεία της κύστης. Είναι ασφαλής και πολύ αποτελεσματική.
Σε περιπτώσεις ασθενών με ακράτεια από προσπάθεια συνιστάται τοποθέτηση ταινίας ελεύθερης τάσης. Η ταινία αυτή είναι φτιαγμένη είτε από φυσικό είτε από τεχνητό υλικό και τοποθετείται κάτω από την ουρήθρα.
Τέλος, σε κάποια συγκεκριμένα περιστατικά μπορεί να γίνει τοποθέτηση νευροδιεγέρτη οπισθίων ιερών ριζών σε εξειδικευμένα κέντρα.
Αν υπάρχει κάποιο σοβαρό περιστατικό βλάβης στον σφιγκτήρα, ο γιατρός μπορεί να εφαρμόσει τεχνητό σφιγκτήρα. Η τοποθέτησή του γίνεται με χειρουργείο και δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να ελέγχει την ούρησή του.
Σε περιπτώσεις κυστεοκήλης ή πρόπτωσης οργάνων πυέλου συνιστάται χειρουργική αντιμετώπισή τους.
Ακράτεια: Συμβουλές για καλύτερη αντιμετώπιση
Μειώστε το αλκοόλ
Το αλκοόλ είναι διουρητικό, αυξάνει δηλαδή την παραγωγή των ούρων από τα νεφρά με αποτέλεσμα να επιβαρύνει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως.
Επιπλέον έχει άμεση επίδραση στην ουροδόχο κύστη και δρα ως ένας ερεθιστικός παράγοντας προκαλώντας επιτακτική ούρηση. Το αλκοόλ τέλος επηρεάζει τα μηνύματα από τον εγκέφαλο προς την ουροδόχο κύστη.
Προσπαθήστε λοιπόν να ελαττώσετε έστω αρχικά τις ποσότητες αλκοόλ που καταναλώνετε και παρατηρείστε την αλλαγή.
Μειώστε την καφεΐνη
Τα αναψυκτικά, το τσάι, η σοκολάτα, ακόμη και ο ντεκαφεϊνέ καφές περιέχουν καφεΐνη. Η καφεΐνη αυξάνει το αίσθημα για επιτακτική ούρηση καθώς το σώμα σας ζητά να απαλλαγεί από τα υγρά.
Μπορείτε λοιπόν να θέσετε ένα καθημερινό στοίχημα: Να μειώσετε την ποσότητα καφεΐνης από τη διατροφή σας, ξεκινώντας καθημερινά από την ποσότητα καφέ ή τσάι που καταναλώνετε.
Προσπαθήστε π.χ. να πιείτε τον καφέ σας το πρωί αντί για το βράδυ. Μην καταναλώνετε καφέ το απόγευμα. Είτε προτιμάτε τον καφέ, το τσάι ή τη σόδα, προσπαθήστε να περιορίσετε τον εαυτό σας σε ένα ή δύο καφεϊνούχα ποτά την ημέρα.
Θυμηθείτε πως τόσο ο καφές όσο και το τσάι περιέχουν καφεΐνη. Η καφεϊνη αυξάνει τη δραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη επιτακτική ανάγκη για ούρηση.
Αποφύγετε τα μπαχαρικά
Εάν αντιμετωπίζετε ήδη προβλήματα ακράτειας, αποφύγετε να τρώτε πικάντικα πιάτα ή μπαχαρικά, όπως π.χ. φαγητά που περιέχουν τσίλι, μεξικάνικα, κινέζικα, κλπ.
Τα ίδια φαγητά που ερεθίζουν τα μάτια και καίνε τα χείλη, μπορούν επίσης να ερεθίσουν και την ουροδόχο κύστη. Να είστε συνεπώς προσεκτικές με τις σάλτσες και τα μπαχαρικά. Επίσης, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές με τα μπαχαρικά που περιέχουν ντομάτες.
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές αντιδράσεις στις τροφές που καταναλώνει. Πριν κόψετε τα μπαχαρικά, μπορείτε να πειραματιστείτε σχετικά με το ποια επηρεάζουν λιγότερο και ποια περισσότερο τα συμπτώματα της ακράτειας.
Αποφύγετε τα οξέα
Τα φρούτα όπως π.χ. το λεμόνι και το πορτοκάλι έχουν οξέα που μπορεί να επιδεινώσουν το αίσθημα ακράτειας.
Όπως οι τομάτες, τα φρούτα με οξέα περιέχουν μεγάλες ποσότητες από κιτρικό οξύ, που μπορεί να χειροτερέψει το αίσθημα του ελέγχου της κύστης. Φρούτα με οξέα που πρέπει να δίνετε προσοχή είναι:
• Πορτοκάλια
• Λεμόνια
• Γκρέιπφρουτ
Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως πρέπει να ελαττώσετε την κατανάλωση φρούτων που είναι πολύ σημαντική για την γενικότερη υγεία του οργανισμού σας. Προσπαθήστε ωστόσο να καταναλώνετε λιγότερα όξινα φρούτα και ελέγξτε την ανταπόκριση του οργανισμού σας σε αυτά.
Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο
Το μαγνήσιο είναι πολύ σημαντικό για τη σωστή λειτουργία των μυών και των νεύρων, κάτι που έχει επίδραση και στους μύες της πυέλου.
Σε μια μικρή έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε πανεπιστήμιο του Ισραήλ, περισσότερες από τις μισές γυναίκες που χρησιμοποίησαν βιταμίνες μαγνησίου δύο φορές τη μέρα είδαν σημαντική βελτίωση στην αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων με μερική υποχώρηση των έντονων συμπτωμάτων, καθώς δεν ξυπνούσαν τόσες φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας να πάνε στην τουαλέτα.
Επίσης, το μαγνήσιο μπορεί να ανακουφίσει μερικώς τα συμπτώματα της ακράτειας επειδή μειώνει τους σπασμούς των μυών της ουροδόχου κύστης και επιτρέπει στην ουροδόχο κύστη να αδειάσει εντελώς.
Συνεπώς, μπορείτε να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο, όπως μπανάνες, καλαμπόκι, πατάτες στην καθημερινή σας διατροφή, αλλά σε κάθε περίπτωση να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.
Το μαγνήσιο είναι πολύ σημαντικό συστατικό για την υγεία του οργανισμού σας, πέρα από τα θέματα της ακράτειας. Σίγουρα θα γνωρίζετε πως είναι ζωτικό για τα μαλλιά. Μπορείτε εδώ να δείτε έναν αναλυτικό οδηγό για τη θεραπεία μαλλιών.
Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D
Η βιταμίνη D συμβάλλει στην πρόσληψη ασβεστίου και την καλή υγεία των οστών. Έρευνες επίσης δείχνουν ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της ακράτειας.
Μια μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες 20 χρόνων και άνω, οι οποίες είχαν φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D ήταν λιγότερο πιθανό να έχουν οποιοδήποτε είδος διαταραχής των μυών της πυέλου και συνεπώς να εμφανίσουν ακράτεια ούρων.
Σταματήστε το κάπνισμα
Σε περίπτωση που χρειάζεστε έναν καλό λόγο για να σταματήσετε το κάπνισμα, η ακράτεια ούρων είναι ένας από αυτούς. Η νικοτίνη μπορεί να ερεθίσει την ουροδόχο κύστη, ενώ οι συστηματικοί καπνιστές είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν ακράτεια σε σχέση με άτομα που δεν καπνίζουν.
Πιείτε νερό
Αν και φαίνεται παράδοξο, το νερό παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ακράτειας. Η συνεχής ενυδάτωση αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα η οποία και πιέζει την κύστη και εμμέσως προκαλεί ακράτεια.
Το νερό επίσης συμβάλλει στη διατήρηση της καλής θερμοκρασίας του σώματος, αποβάλλει τις τοξίνες από τον οργανισμό και συμβάλλει τέλος στην αποφυγή της πέτρας στα νεφρά, άρα και στην καλύτερη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος συνολικά.