Η απόφαση που προβλέπει τις εξαιρέσεις για τη συνταγογράφηση φαρμάκων, θεραπευτικών πράξεων και διαγνωστικών εξετάσεων στους ανασφάλιστους και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Η συνταγογράφηση φαρμάκων, θεραπευτικών πράξεων και διαγνωστικών εξετάσεων στους ανασφάλιστους πολίτες, μόνο από ιατρούς δημόσιων Νοσοκομείων και δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση εξαιρούνται οι κάτωθι κατηγορίες ανασφάλιστων πολιτών ή / και συνταγογραφούμενων φαρμάκων, θεραπευτικών πράξεων και διαγνωστικών εξετάσεων:

•  Οι ανασφάλιστοι νέοι έως 18 ετών.
•  Οι ανασφάλιστοι ασθενείς με νοητική ή ψυχική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, διπολική διαταραχή, κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα, εγκεφαλική παράλυση ή βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, ακρωτηριασμένοι που λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, όπως και όσοι έχουν πιστοποιημένη αναπηρία από ΚΕΠΑ 80% και άνω, για οποιαδήποτε πάθηση.
• Οι ανασφάλιστοι ασθενείς με παθήσεις, περιλαμβανόμενες στον Κατάλογο Β της υπ’ αριθμ. ΔΥΓ3(α)/οικ. 104747/26-10-2012 (Β’ 2883) κοινής απόφασης των Υπουργών Υγείας και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων περί τροποποίησης και επαναδιατύπωσης της υπ΄ αριθ.Φ.42000/οικ.2555/353/28- 2-2012 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 497/Β/2012) «Κατάλογος παθήσεων, τα φάρμακα των οποίων χορηγούνται με μειωμένη ή μηδενική συμμετοχή του ασφαλισμένου», όπως αυτή τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθ. Φ.42000/οικ. 12485/1481/6-6-2012 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1814/Β/2012)», όπως τροποποιήθηκε και εκάστοτε ισχύει, καθώς και οι ανασφάλιστοι ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS). Και
• Η συνταγογράφηση όλων ανεξαιρέτως των εμβολίων σε όλους ανεξαιρέτους τους ανασφάλιστους πολίτες.
  Στις ανωτέρω αποκλειστικά απαριθμούμενες περιπτώσεις, η συνταγογράφηση φαρμάκων, θεραπευτικών πράξεων και διαγνωστικών εξετάσεων θα γίνεται από όλους τους πιστοποιημένους στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (Σ.Η.Σ.) ιατρούς που υπηρετούν σε δομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Για τους ανασφάλιστους ασθενείς που δεν ανήκουν στις εξαιρούμενες κατηγορίες η συνταγογράφηση των υποχρεωτικά ηλεκτρονικώς συνταγογραφούμενων σκευασμάτων εφόσον γίνει από τους ιδιώτες ιατρούς, και όχι στις δημόσιες δομές, πραγματοποιείται με ένδειξη συμμετοχής ασθενούς 100%.

Παίρνετε φάρμακα; Τι να μην τρώτε ποτέ

Αναλόγως τα φάρμακα που παίρνετε θα πρέπει στη διατροφή σας να μην υπάρχουν ορισμένες τροφές οι οποίες μπορεί να έχουν παρενέργειες ή να συμβάλουν στο να μην γίνει σωστά η πρόσληψη του φαρμάκου από τον οργανισμό.

Πιθανά να έχετε ακούσει ότι δεν πρέπει να πίνετε χυμό γκρέιπφρουτ μαζί με τα φάρμακα της χοληστερόλης. Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο μόνος συνδυασμός τροφίμων και φαρμάκων που πρέπει να αποφεύγετε. Ο χυμός γκρέιπφρουτ μπορεί να αλληλεπιδράσει με πολλά άλλα φάρμακα, συνταγογραφούμενα και μη και το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα τρόφιμα.

Ο χυμός γκρέιπφρουτ έχει τη δυνατότητα να αλληλεπιδρά με τα φάρμακα με διάφορους τρόπους. Ένας τρόπος είναι η αύξηση της απορρόφησης ορισμένων φαρμάκων – όπως συμβαίνει με μερικές, αλλά όχι όλες τις στατίνες.

Όχι σε χυμό γκρέιπφρουτ μαζί με στατίνες

Ο χυμός γκρέιπφρουτ δεν αφήνει το σώμα να μεταβολίσει φυσιολογικά τα φάρμακα, με αποτέλεσμα οι φαρμακευτικές ουσίες να βρίσκονται σε χαμηλότερα ή υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα στο αίμα. Πολλά φάρμακα επηρεάζονται με αυτόν τον τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των αντι-ισταμινικών, των αντι-υπερτασικών, των φαρμάκων του θυρεοειδούς, των αντισυλληπτικών, των αντιόξινων και της δεξτρομεθορφάνης που καταστέλλει το βήχα. Είναι καλό να αποφεύγετε ή να μειώνετε σημαντικά την πρόσληψη χυμού γκρέιπφρουτ όταν παίρνετε αυτά τα φάρμακα.

Γιατί, όμως, μόνο ο χυμός γκρέιπφρουτ προκαλεί προβλήματα και όχι άλλοι χυμοί εσπεριδοειδών; Ο χυμός γκρέιπφρουτ περιέχει μία κατηγορία ενώσεων, τις λεγόμενες φουρανοκουμαρίνες, που δρουν στο σώμα, αλλάζοντας τα χαρακτηριστικά αυτών των φαρμάκων. Ο χυμός πορτοκαλιού και οι λοιποί χυμοί εσπεριδοειδών δεν περιέχουν αυτές τις ενώσεις.

Πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Τα αντιπηκτικά φάρμακα, όπως για παράδειγμα η βαρφαρίνη, επιδρά στους παράγοντες πήξης που εξαρτώνται από τη βιταμίνη Κ. Τρώγοντας πάρα πολλά πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα οποία είναι υψηλά σε βιταμίνη Κ, μπορεί να μειωθεί η ικανότητα των αντιπηκτικών να αποτρέπουν την πήξη.

Ωστόσο, δεν είναι ανάγκη να κόψετε πλήρως τις πράσινες σαλάτες. Τα προβλήματα εμφανίζονται όταν υπάρξει σημαντική και αιφνίδια αύξηση ή μείωση της πρόσληψης αυτών των λαχανικών, καθώς μπορεί να μεταβληθεί η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου. Επομένως, το μήνυμα είναι να τρώτε τα χόρτα σας αλλά σε σταθερή ποσότητα.

Υποκατάστατα αλατιού

Οι καταναλωτές που λαμβάνουν κάποια φάρμακα για καρδιακή ανεπάρκεια ή για την υψηλή αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα υποκατάστατα αλατιού, τα οποία αντικαθιστούν συχνά το νάτριο με το κάλιο. Η αυξημένη κατανάλωση καλίου, μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών.

Όσοι λαμβάνουν αναστολείς ΜΕΑ για την υπέρταση για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσουν σημαντική αύξηση των επιπέδων καλίου στο αίμα, καθώς αυτά τα φάρμακα αυξάνουν το κάλιο. Αντίθετα, αν κάποιος έχει επιβαρυμένη νεφρική λειτουργία, θα πρέπει να αποφύγει τη χρήση υποκατάστατων αλατιού.

Τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη

Τα υψηλά επίπεδα στο αίμα της αμινοξικής τυραμίνης μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Αρκετά φάρμακα παρεμβαίνουν στην καταστροφή της τυραμίνης, συμπεριλαμβανομένων των αναστολέων της μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟΙ) που αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη και των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της νόσου του Parkinson. Η συμβουλή μου για όσους παίρνουν αυτά τα φάρμακα είναι να αποφεύγουν τα πλούσια σε τυραμίνη τρόφιμα. Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει: σοκολάτα, ώριμα τυριά, καπνιστά και ζυμωμένα κρέατα, λουκάνικα, επεξεργασμένα κρέατα, ζυμωμένα προϊόντα σόγιας και μπίρα.

Συμπερασματικά, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τροφίμων και φαρμάκων μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής θεραπείας, καθώς και στη διατροφική κατάσταση του ατόμου.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η παρουσία κάθε τροφής στην πεπτική οδό μπορεί να μειώσει την απορρόφηση ενός φαρμάκου. Τέτοιου τύπου αλληλεπιδράσεις μπορούν εύκολα να αποφευχθούν αν πάρουμε το φάρμακο 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά το φαγητό.

Άλλες τροφές που πρέπει να αποφύγετε

Τρόφιμα που αυξάνουν τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης: παλαιωμένα τυριά, λουκάνικα, σαλάμια, μορταδέλα και πεπερόνι.

Γκρέιπφρουτ: Το γκρέιπφρουτ και ο χυμός του γκρέιπφρουτ σε συνδυασμό με κάποια φάρμακα για την αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης, μπορεί να επιφέρει ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Μην καταναλώνετε γκρέιπφρουτ ή χυμό γκρέιπφρουτ με ορισμένα φάρμακα μείωσης της αρτηριακής πίεσης, καθώς μπορεί να προκαλέσει την ενίσχυση αυτών των φαρμάκων στο σώμα σας, πράγμα που είναι πιθανό να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Γλυκόριζα: Φαίνεται μάλλον σαν ένα ακίνδυνο σνακ, αλλά εάν παίρνετε διγοξίνη για τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό, η γλυκόριζα, σε ορισμένες μορφές, θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο της τοξικότητας του φαρμάκου. Η γλυκόριζα μπορεί επίσης να μειώσει τη δράση – αποτελεσματικότητα των φαρμάκων για την αρτηριακή πίεση ή των διουρητικών, συμπεριλαμβανομένης της υδροχλωροθειαζίδης και σπειρονολακτόνης.

Αλκοόλ: Εάν παίρνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή, να αποφεύγετε το αλκοόλ, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αύξηση ή μείωση της αποτελεσματικότητάς της.

Φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής

Περίπου οι μισοί ενήλικες Αμερικανοί χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής. Για να είστε υγιής, συνιστάται όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε ο οργανισμός σας, να προέρχονται από τις τροφές που τρώτε. Παρακάτω δείτε ποια συμπληρώματα διατροφής μπορεί σε συνδυασμό με φάρμακα να σας προξενήσουν ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις.

Βαλσαμόχορτο (Hypericum perforatum): Αυτό το βότανο είναι επαγωγέας των ενζύμων του ήπατος, που σημαίνει ότι μπορεί να μειώσει τη συγκέντρωση των φαρμάκων στο αίμα. Το βαλσαμόχορτο μπορεί να μειώσει τη δράση φαρμάκων όπως η διγοξίνη , φαρμάκων μείωσης της χοληστερόλης , και φαρμάκων για τη στυτική δυσλειτουργία όπως το Viagra (σιλδεναφίλη).

Βιταμίνη Ε: Η λήψη βιταμίνης Ε σε συνδυασμό με αντιπηκτικά φάρμακα όπως το Sintrom μπορεί να αυξήσει την αντιθρομβωτική δράση και τον κίνδυνο αιμορραγίας.

Ginseng: Επίσης ένα βότανο που μπορεί να επιφέρει αιμορραγικές επιδράσεις μαζί με τα αντιπηκτικά φάρμακα. Επιπλέον, το ginseng μπορεί να ενισχύσει τις αιμορραγικές επιδράσεις της ηπαρίνης, της ασπιρίνη και άλλων μη στεροειδών αντι- φλεγμονωειδών φαρμάκων, όπως η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη και η κετοπροφαίνη. Ο συνδυασμός ginseng με αναστολείς ΜΑΟ, μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, δυσκολία στον ύπνο, νευρικότητα και υπερκινητικότητα

Αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου με φάρμακο συμβαίνουν όταν δύο ή περισσότερα φάρμακα αντιδρούν το ένα με το άλλο, προκαλώντας ανεπιθύμητες ενέργειες. Για παράδειγμα, η ανάμειξη ενός φαρμάκου που παίρνετε για να σας βοηθήσει να κοιμηθείτε (ένα ηρεμιστικό) με ένα φάρμακο που παίρνετε για τις αλλεργίες (αντιισταμινικό) μπορεί να σας κάνει πιο βραδείς, νωχελικούς και να μειώσει τα αντανακλαστικά σας, καθιστώντας την οδήγηση αυτοκινήτου ή το χειρισμό μηχανημάτων επικίνδυνο.

Αντιισταμινικά: Τα αντιισταμινικά που χορηγούνται χωρίς τη συνταγή γιατρού ανακουφίζουν προσωρινά μια μύτη που τρέχει, ή μειώνουν το φτέρνισμα, το γαργαλητό στη μύτη ή το λαιμό, τη φαγούρα και τη δακρύρροια. Εάν παίρνετε υπνωτικά, ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά ή κάποιο φάρμακο για την υψηλή αρτηριακή πίεση, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας πριν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αντιισταμινικά. Εάν λάβετε αντιισταμινικά μαζί με φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, υπάρχει κίνδυνος αύξησης της αρτηριακής πίεσης, καθώς επίσης και επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού.

Βρογχοδιασταλτικά: Αυτά τα φάρμακα ανακουφίζουν προσωρινά τη δύσπνοια, το σφίξιμο στο στήθος και το λαχάνιασμα λόγω του βρογχικού άσθματος. Ρωτήστε το γιατρό σας πριν από τη χρήση εάν έχετε καρδιαγγειακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, νόσο του θυρεοειδούς ή διαβήτη.

Cordarone (αμιοδαρόνη): Ασθενείς που λαμβάνουν Zocor (σιμβαστατίνη) σε δόσεις μεγαλύτερες από 20 mg, ενώ λαμβάνουν επίσης και Cordarone διατρέχουν κίνδυνο να εκδηλώσουν μια σπάνια κατάσταση τραυματισμού των μυών που ονομάζεται ραβδομυόλυση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια ή θάνατο. Η Cordarone μπορεί επίσης να αναστείλει ή να μειώσει την επίδραση του αντιπηκτικού φαρμάκου Sintrom, οπότε αν παίρνετε Cordarone, μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε τη πρόσληψη του Sintrom.

Ρινικά αποσυμφορητικά: Αυτά τα φάρμακα μπορεί να ανακουφίσουν την ρινική συμφόρηση που οφείλεται σε ένα κρυολόγημα, αλλεργική ρινίτιδα ή άλλες αλλεργίες του ανώτερου αναπνευστικού, αλλά εάν έχετε καρδιακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, παθήσεις του θυρεοειδούς ή διαβήτη, θα πρέπει να ρωτήσετε το γιατρό πριν τα χρησιμοποιήσετε.

Υποκατάστατα νικοτίνης: Αυτά τα φάρμακα μπορούν να σας βοηθήσουν να πετάξετε από πάνω σας μια θανάσιμη συνήθεια, αλλά σε περίπτωση που παίρνετε αντικαταθλιπτικά ή κάποιο φάρμακο για το άσθμα, θα πρέπει να ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν από τη χρήση. Μην τα χρησιμοποιείτε αν συνεχίζετε το κάπνισμα, μασάτε καπνό ή χρησιμοποιείτε άλλα προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη.

Αποφύγετε τα προβλήματα με τις παρακάτω συμβουλές.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να είστε ασφαλείς, είτε παίρνετε συνταγογραφημένα φάρμακα, είτε φάρμακα που δεν χρειάζονται τη συνταγή γιατρού.

• Να διαβάζετε πάντα προσεκτικά τις ετικέτες – οδηγίες των φαρμάκων. Πρέπει πάντα να γνωρίζετε τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να σας προκαλέσει το φάρμακο που παίρνετε.
• Τα φάρμακα πρέπει πάντα να βρίσκονται στην αρχική τους συσκευασία – κουτάκι, ώστε να μπορείτε να τα εντοπίζετε εύκολα και να μην τα μπερδεύετε.
• Ρωτήστε το γιατρό σας τι πρέπει να αποφύγετε όταν σας χορηγεί ένα νέο φάρμακο. Ρωτήστε αν θα χρειαστεί να προσέξετε κάτι σχετικά με τη διατροφή, τα ποτά, τα συμπληρώματα διατροφής και άλλα φάρμακα.
• Ενημερώστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας πριν πάρετε ένα φάρμακο OTC, για κάθε άλλο φάρμακο που παίρνετε.
• Προτιμήστε να καλύπτετε όλες τις ανάγκες σας για φάρμακα από ένα συγκεκριμένο φαρμακείο.
• Ενημερώστε τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων που σας παρακολουθούν για τα φάρμακα που παίρνετε.
• Κρατήστε ένα αρχείο όλων των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, OTC φαρμάκων, καθώς και των συμπληρωμάτων διατροφής (συμπεριλαμβανομένων των βοτάνων) που παίρνετε. Προσπαθήστε να κρατάτε πάντα σημειώσεις για τα φάρμακα που παίρνετε, και όταν πάτε σε οποιοδήποτε ιατρικό ραντεβού να έχετε μαζί σας το αρχείο σας.

Πριν από τη λήψη ενός φαρμάκου, ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας αυτές τις ερωτήσεις:

• Μπορώ να το πάρω με άλλα φάρμακα;
• Θα πρέπει να αποφύγω ορισμένες τροφές, ποτά ή άλλα προϊόντα;
• Υπάρχει πιθανότητα να μου προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα και ποιες είναι αυτές;
• Ποια είναι η δράση του συγκεκριμένου φαρμάκου;
• Που μπορώ να βρω επιπλέον πληροφορίες για το φάρμακο ή την πάθησή μου;