Στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων έχει έρθει τις τελευταίες ημέρες το θέμα της ανδρολοχείας.

Τι είναι η ανδρολοχεία-ανδρόπαυση

Ο όρος περιγράφει τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα με το πέρασμα του χρόνου στα επίπεδα ορμονών των ανδρών. Η ομάδα των συμπτωμάτων αυτών περιγράφεται επίσης ως έλλειψη τεστοστερόνης, έλλειψη ανδρογόνων και υπογοναδισμός όψιμης έναρξης.

Η ανδροπαυση περιλαμβάνει την πτώση στην παραγωγή τεστοστερόνης στους άνδρες μετά τα 50 χρόνια, συχνά δε συσχετίζεται με προϋπάρχοντα υπογοναδισμό καθώς και οι δυο περιπτώσεις περιλαμβάνουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης και παρόμοια συμπτώματα.

Αν είστε άνδρας, η τεστοστερόνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στους όρχεις και επηρεάζει πολλά περισσότερα από την σεξουαλική διάθεση μόνο. Επίσης πυροδοτεί τις σωματικές αλλαγές κατά εφηβεία, δίνει πνευματική και σωματική ενέργεια, συντηρεί τον μυικό όγκο, ρυθμίζει το ένστικτο “fight or flight” όπως επίσης πολλά ακόμα εξελικτικά χαρακτηριστικά.

Η ανδρόπαυση διαφέρει από την εμμηνόπαυση με αρκετούς τρόπους. Αρχικά δεν περνούν όλοι οι άνδρες ανδρόπαυση. Επιπλέον δεν σηματοδοτεί την αναστολή του αναπαραγωγικού συστήματος όπως στις γυναίκες, παρόλα αυτά σεξουαλικές δυσλειτουργίες μπορεί να εμφανιστούν συνεπεία των χαμηλών επιπέδων ορμονών.

Ανδρόπαυση: Συμπτώματα

Συνήθως προκαλεί σωματικά, σεξουαλικά και ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία κατά κανόνα επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Χαμηλά επίπεδα ενέργειας
• Κατάθλιψη και αισθήματα θλίψης
• Κακή διάθεση
• Χαμηλή αυτοπεποίθηση
• Δυσκολίες στην συγκέντρωση
• Αϋπνία
• Αύξηση βάρους
• Μειωμένο μυικό όγκο και αίσθημα κακουχίας
• Γυναικομαστία
• Μειωμένη οστική πυκνότητα
• Στυτική δυσλειτουργία
• Μειωμένη λίμπιντο
• Υπογονιμότητα

Μπορεί επίσης να παρατηρηθούν πρησμένοι μαστοί, συρρικνωμένοι όρχεις, απώλεια τριχοφυίας ή εξάψεις.Επίσης τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης. Αν και αυτά τα συμπτώματα είναι σχετικά σπάνια, τυπικά επηρεάζουν τους άνδρες στην ίδια ηλικία που οι γυναίκες μπαίνουν στην κλιμακτήριο.

Αλλαγές στην παραγωγή τεστοστερόνης με την πάροδο του χρόνου

Πριν την έναρξη της εφηβείας, τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι χαμηλά και στη συνέχεια αυξάνονται καθώς ο άντρας φτάνει στην σεξουαλική ωριμότητα. Η τεστοστερόνη ευθύνεται για τις αλλαγές που παρατηρούνται στους έφηβους άνδρες όπως:

• Αύξηση του μυικού όγκου
• Ανάπτυξη τριχοφυίας
• Αλλαγές στον τόνο της φωνής
• Αλλαγές στην σεξουαλική λειτουργία

Καθώς ένας άνδρας μεγαλώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης αρχίζουν να μειώνονται. Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, τα επίπεδα τεστοστερόνης πέφτουν κατά περίπου 1% τον χρόνο μετά την ηλικία των 30 ετών και μερικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στα επίπεδα νωρίτερα ή να τις καταστήσουν πιο δραστικές.

Ανδρόπαυση: Διάγνωση και θεραπεία

Ο γιατρός συνήθως λαμβάνει δείγμα αίματος για να ελέγξει τα επίπεδα τεστοστερόνης. Το πιο συχνό εμπόδιο στην αντιμετώπιση της ανδρόπαυσης είναι η δυσκολία που έχουν πολλοί ασθενείς να περιγράψουν στον γιατρό τα συμπτώματά τους, ιδιαίτερα όταν αυτά άπτονται της ερωτικής ζωής τους.

Ο πιο συχνός τρόπος αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της ανδρόπαυσης περιλαμβάνει σαφώς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Κάποιες συμβουλές που μπορεί να σας δώσει ο γιατρός σας για παράδειγμα είναι οι ακόλουθες:

• Υγιεινή διατροφή
• Τακτική άσκηση
• Επαρκής ύπνος
• Καταπολέμηση του στρες

Αυτές οι αλλαγές μπορούν να ωφελήσουν όλους τους άνδρες, παρόλα αυτά για αρκετούς μπορεί να μην αρκούν για να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα της ανδρόπαυσης.

Η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης είναι μια ακόμα μέθοδος που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους ασθενείς που είναι οι κατάλληλοι υποψήφιοι γι’αυτή. Σε κάθε περίπτωση είναι μια απόφαση που θα λάβει ο γιατρός σας αφού συνυπολογίσει όλα τα πιθανά οφέλη και τους ενδεχόμενους κινδύνους με βάση το ιστορικό και την κατάσταση της υγείας σας.

Συμπεράσματα

Είναι φυσιολογικό τα επίπεδο τεστοστερόνης να μειώνονται καθώς ένας άνδρας μεγαλώνει και αρκετοί καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν ακόμα και χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία. Αν όμως τα συμπτώματα προκαλούν δυσκολία στην ζωή του ασθενούς, η βέλτιστη λύση είναι η επικοινωνία με τον γιατρό, ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος να σας συστήσει την αποτελεσματικότερη μέθοδο για εσάς προσωπικά.

Τεστοστερόνη: Τα φυσιολογικά όρια (πίνακας) – Μήπως τα έχετε ξεπεράσει;

Η τεστοστερόνη μετριέται σε νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο (ng/dl).

Παρακάτω θα δείτε ποια είναι τα υγιή επίπεδα τεστοστερόνης στο σώμα ανάλογα την ηλικία. Οι φυσιολογικές τιμές μπορεί να είναι και λίγο πιο πάνω ή κάτω, ανάλογα το άτομο.

Άνδρες έφηβοι		Γυναίκες έφηβοι
12-13 ετών	Λιγότερο από 7-800 ng/dl	12-13 ετών	Λιγότερο από 7-75 ng/dl
14 ετών	Λιγότερο από 7-1.200 ng/dl	14 ετών	Λιγότερο από 7-75 ng/dl
15-16 ετών	100-1.200 ng/dl	15-16 ετών	Λιγότερο από 7-75 gn/dl
Άνδρες ενήλικες		Γυναίκες ενήλικες
17-18 ετών	500-1.200 ng/dl	17-18 ετών	20-75 ng/dl
19 ετών και άνω	240-950 ng/dl	19 ετών και πάνω	8-60 ng/dl

Οι περισσότεροι άνδρες δεν έχουν μετρήσει ποτέ την τεστοστερόνη τους. Κυρίως, γιατί βαριούνται να πάνε σε ένα γιατρό – αρκεί μια αιμοληψία, που θα δείξει τα φυσιολογικά (300-1.100 ng/dl) ή όχι επίπεδα. Πολύ υψηλές τιμές τεστοστερόνης στο αίμα σου μεταφράζονται σε οξυθυμία και επιθετικότητα, απώλεια μαλλιών και ακμή, ενώ οι χαμηλότερες τιμές συνδέονται με πιο προβληματικές καταστάσεις19 ετών και πάνω: μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, στυτική δυσλειτουργία, υπογονιμότητα ή και όγκους στους όρχεις.

Μετά την ηλικία των 30, οι περισσότεροι άνδρες αρχίζουν να εμφανίζουν μια σταδιακή μείωση της τεστοστερόνης. Συχνά η μείωση της σεξουαλικής ορμής συνοδεύεται από την πτώση των επιπέδων της ορμόνης και οδηγεί τους άνδρες στη λανθασμένη πεποίθηση ότι το μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον είναι αποτέλεσμα της αύξησης της ηλικίας.

Οι ειδικοί όμως τονίζουν ότι η βαθμιαία μείωση της τεστοστερόνης λόγω ηλικίας δεν μπορεί να οδηγήσει στην παντελή έλλειψη σεξουαλικού ενδιαφέροντος και ειδικά όταν πρόκειται για ασθενείς στα 20, τα 30 ή τα 40 τους, πρέπει σίγουρα να αναζητηθούν και άλλοι λόγοι πέρα από την ηλικία.

Πολλά μάλιστα από τα συμπτώματα της χαμηλής τεστοστερόνης είναι συμπτώματα και άλλων ιατρικών προβλημάτων, όπως είναι ο διαβήτης, η κατάθλιψη, η υπέρταση και η στεφανιαία καρδιακή νόσος.

Τεστοστερόνη: Ανδρικά συμπτώματα από την έλλειψη της

Μειωμένη ερωτική διάθεση : Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο κλειδί στην αντρική libido. Η πτώση της ερωτικής διάθεσης είναι φυσιολογική στους άντρες μετά την έκτη δεκαετία της ζωής τους -αλλά όχι απαραίτητη!- ωστόσο η έλλειψη τεστοστερόνης οδηγεί σε πολύ πιο δραστική επιθυμία για ερωτική πράξη.

Δυσκολία στην στύση : Παρότι η τεστοστερόνη σχετίζεται με την ερωτική επιθυμία ενός άντρα, συμβάλει επίσης στην επίτευξη και τη διατήρηση της στύσης. Παρότι η τεστοστερόνη από μόνη της δεν προκαλεί τη στύση, διεγείρει συγκεκριμένους υποδοχείς στον εγκέφαλο να παράξουν νιτρικό οξείδιο, ένα μόριο που συμβάλει στην πυροδότηση μιας σειράς χημικών αντιδράσεων απαραίτητων για τη στύση. Όταν τα επίπεδα της τεστοστερόνης είναι πολύ χαμηλά, ένας άντρας μπορεί να έχει δυσκολία στη στύση στη διάρκεια της ερωτικής πράξης ή στις αυθόρμητες στύσεις (για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του ύπνου).

Χαμηλός όγκος σπέρματος : Η τεστοστερόνη παίζει επίσης ρόλο στην παραγωγή του σπέρματος, του γαλακτώδους υγρού που βοηθά την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Η μείωση της ποσότητας του σπέρματος στην εκσπερμάτωση είναι μία ένδειξη ότι μπορεί να έχουν μειωθεί τα επίπεδα της τεστοστερόνης σας.

Τριχόπτωση : Η τεστοστερόνη σχετίζεται με πολλές σωματικές λειτουργίες, ανάμεσά τους η υγεία των μαλλιών. Η τριχόπτωση είναι μια φυσιολογική συνέπεια της γήρανσης σε πολλούς άντρες, και παρότι σχετίζεται με την κληρονομικότητα, η χαμηλή τεστοστερόνη προκαλεί τριχόπτωση όχι μόνο στο κεφάλι αλλά και στο τριχωτό του σώματος.

Κόπωση : Οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη αναφέρουν έντονη κόπωση και μείωση της ενεργητικότητά τους.

Απώλεια μυϊκής μάζας : Μελέτες έχουν δείξει πως η χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή μάζα, χωρίς όμως να επηρεάζει απαραίτητα τη δύναμη ή τη λειτουργικότητα των μυών.

Οστεοπόρωση : Η ελάττωση της τεστοστερόνης στον αντρικό οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση ή οστεοπενία, μία κατάσταση που συνήθως αφορά τις γυναίκες. Οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη, ειδικά αν είναι άνω των 70 ετών, έχουν σημαντικά χαμηλότερη οστική μάζα από τον μέσο όρο και είναι πιο επιρρεπείς σε κατάγματα.

Αλλαγές στην διάθεση : Έρευνα δείχνει πως οι άντρες με χαμηλή τεστοστερόνη είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν κατάθλιψη, ευερεθιστότητα ή έλλειψη συγκέντρωσης, καθώς η ορμόνη αυτή επηρεάζει πολλές φυσικές λειτουργίες του σώματος.