Αυχενικό: Το αυχενικό σύνδρομο είναι ένα από τα συχνότερα ορθοπαιδικά προβλήματα και συνοδεύεται από σημαντικό περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων.
Αυχενικό: Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο;
Αν και χρησιμοποιείται ευρέως, δεν υπάρχει ιατρικός όρος αυχενικό σύνδρομο. Απλά το σύνολο των συμπτωμάτων που ξεκινούν από τον αυχένα, ονομάζεται λανθασμένα «αυχενικό σύνδρομο». Τα συμπτώματα στον αυχένα μπορεί να οφείλονται σε αυχενική δισκοκήλη, αυχενική μυελοπάθεια, τραύμα στον αυχένα κ.ο.κ. Δεν είναι επιστημονικά σωστό να ομαδοποιούνται όλες αυτές οι παθήσεις σε μια με τη χρήση του όρου «σύνδρομο». Με την ίδια έννοια, θα ήταν λάθος να μιλάει κανείς για «οσφυϊκό σύνδρομο», εννοώντας τα συμπτώματα από τη μέση του.
Αυχενικό: Πόσο συχνός είναι ο πόνος; Από τι άλλο μπορεί να συνοδεύεται;
Ο πόνος στον αυχένα (αυχεναλγία) είναι πολύ κοινό σύμπτωμα. Συνήθως προκαλείται από κακή στάση του σώματος, όπως πχ σε κάποιον που εργάζεται μπροστά από έναν υπολογιστή ή οδηγεί για πολλές ώρες. Μπορεί να κρατάει για λίγες ώρες ή ημέρες, ή να αποκτήσει χρόνιο χαρακτήρα.
Ο πόνος μπορεί να αντανακλά στο κεφάλι, στον ώμο, στα χέρια ή και στην πλάτη. Επίσης μπορεί να υπάρχει περιορισμός στην κίνηση του αυχένα ή τοπικός σπασμός (αυτό που κοινώς ονομάζεται «πιάσιμο»).
Αυχενικό: Πότε πρέπει να επισκεφθώ γιατρό;
- όταν ο πόνος δεν περνάει μετά από λίγες ημέρες και με απλά παυσίπονα
- όταν ο πόνος άρχισε αιφνίδια, μετά από ένα πέσιμο ή τροχαίο ατύχημα
- όταν ο πόνος αντανακλά στα χέρια ή στα πόδια, μόνος ή σε συνδυασμό με μούδιασμα ή κάψιμο
- όταν ο πόνος συνοδεύεται από αδυναμία (παράλυση) στο χέρι, δυσκολία στο περπάτημα ή πρόβλημα στην ούρηση, αφόδευση και σεξουαλική λειτουργία.
Αυχενικό: Τι να κάνω όταν με πιάσει ένας πόνος;
• ξεκουραστείτε. Σταματήστε την δουλειά σας και αν είναι εφικτό ξαπλώστε για λίγο. Θυμηθείτε : οι μύες του αυχένα κουράζονται με την στήριξη του κεφαλιού όλη τη μέρα
• «κρύο και μετά ζεστό». Με την έναρξη του πόνου, η εφαρμογή τοπικού ψύχους (πχ παγάκια μέσα σε μία φανέλα για 20 λεπτά) σταματάει τη φλεγμονή. Αφού ηρεμήσει κάπως ο πόνος μπορείτε να εφαρμόσετε τοπικά θερμότητα (με ένα ζεστό ύφασμα ή και ένα ζεστό ντους) για να ανακουφίσετε το μυϊκό σπασμό
• κάνετε ελαφρές κινήσεις του αυχένα σε όσες διευθύνσεις σας επιτρέπει ο πόνος (stretching)
• μπορείτε να φορέσετε για λίγες ημέρες ένα μαλακό κολλάρο. Αν φορεθεί για πολύ καιρό, το κολλάρο έχει το αντίθετο αποτέλεσμα : οι αυχενικοί μύες ατροφούν και μόλις βγει το κολλάρο, ο πόνος επανέρχεται
• χρησιμοποιείστε τοπικές κρέμες που περιέχουν παυσίπονα, μενθόλη, καμφορά κλπ
• χρησιμοποιείστε φάρμακα : ξεκινήστε πάντα από το πιο απλό παυσίπονο. Η παρακεταμόλη υπάρχει σε πολλά γνωστά σκευάσματα. Έχει συγκριτικά τις λιγότερες παρενέργειες και ενίοτε συνδυάζεται με την κωδεΐνη ή με ένα μυοχαλαρωτικό (ορφεναδρίνη) για καλύτερο αποτέλεσμα. Αν η παρακεταμόλη δεν είναι αρκετή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε συνεννόηση με το γιατρό σας κάποιο από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (όπως δικλοφαινάκη κλπ). Τα φάρμακα αυτά είναι πιο ισχυρά παυσίπονα, αλλά έχουν περισσότερες παρενέργειες και ως εκ τούτου, δεν συνιστάται η χρόνια χρήση τους. Επίσης, είναι απαραίτητο να πάρετε μαζί και ένα φάρμακο για το στομάχι (πχ ομεπραζόλη). Γενικά, το σωστό είναι να εξετάζεται κανείς από έναν γιατρό με ειδίκευση στη σπονδυλική στήλη και να μην παίρνει φάρμακα από μόνος του η επειδή το άκουσε από έναν φίλο του.
Σε τι μπορεί να οφείλεται ένας πόνος στον αυχένα ;
Το αίτιο ενός πόνου στον αυχένα μπορεί να είναι :
- απλή κάκωση των μυών και συνδέσμων από κακή στάση του σώματος στη δουλειά ή στον ύπνο, βαρειά σωματική εργασία κλπ. Είναι το συχνότερο αίτιο. Λέμε συνήθως ότι ο πόνος αυτός είναι μυϊκός
- αυχενική δισκοκήλη
- αυχενική σπονδύλωση / μυελοπάθεια
- ένα κάταγμα ή και εξάρθρημα από τραυματισμό ή τροχαίο ατύχημα
- κάκωση δίκην μαστιγίου (whiplash injury) από τροχαίο ατύχημα
- ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύνδρομο Chiari, αυχενική δυστονία, όγκος σπονδυλικής στήλης, απόστημα (σπάνια αίτια πόνου στον αυχένα αλλά πρέπει να αναζητούνται όταν υπάρχει διαγνωστικό πρόβλημα).
Αυχένας: Υπάρχει περίπτωση μία πάθηση στον αυχένα να προκαλεί ζάλη;
Ναι αλλά (αντίθετα από ότι νομίζεται) είναι εξαιρετικά σπάνιο. Πριν η ζάλη αποδοθεί στον αυχένα, πρέπει να αποκλειστούν και άλλα αίτια πιο κοινά αίτια πχ παθήσεις του λαβυρίνθου.
Αυχένας: Υπάρχει περίπτωση μία πάθηση στον αυχένα να προκαλεί πονοκέφαλο;
Ο πονοκέφαλος που προέρχεται από τον αυχένα (αυχενογενής κεφαλαλγία) είναι αρκετά συχνός. Ωστόσο, πρέπει να αποκλειστούν και άλλα αίτια πονοκεφάλου. Αυτό γίνεται με τη λήψη του ιστορικού για τον πονοκέφαλο και την κατάλληλη νευρολογική εξέταση. Ενίοτε χρειάζεται και μια μαγνητική τομογραφία.
Τι είναι και τι συμπτώματα έχει η κάκωση δίκην μαστιγίου (whiplash injury);
Η κάκωση δίκην μαστιγίου είναι ο τραυματισμός στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης στον οποίον ο αυχένας δέχεται απότομα μια πολύ μεγάλη δύναμη με αποτέλεσμα να κινείται πέραν των φυσιολογικών ορίων του και να τραυματίζονται οι σπόνδυλοι, οι σύνδεσμοι και οι μύες. Τυπική περίπτωση τέτοιας κάκωσης είναι τα τροχαία ατυχήματα και ειδικά η περίπτωση όπου ο οδηγός ενός σταματημένου αυτοκινήτου (πχ στο φανάρι) δέχεται ένα αιφνίδιο χτύπημα από πίσω.
Ο ασθενής εμφανίζει πόνο στον αυχένα, κεφαλαλγία και ζάλη, είτε άμεσα είτε μετά από ώρες ή και ημέρες μετά το ατύχημα. Επίσης μπορεί να εμφανίζει μουδιάσματα ή καψίματα στα χέρια, αλλά και άλλα συμπτώματα όπως άγχος, δυσκολία στη συγκέντρωση. Τα ενοχλήματα μπορεί να επιμείνουν για πολλές εβδομάδες ή και μήνες μετά την κάκωση.
Ποια είναι η θεραπεία της κάκωσης δίκην μαστιγίου ;
Κατ αρχήν πρέπει να γίνει μια νευροχειρουργική εξέταση, όπου θα εκτιμηθεί το εύρος κίνησης του αυχένα (δηλαδή αν υπάρχει περιορισμός στην κάμψη, την έκταση, τις πλάγιες κινήσεις και την στροφή του κεφαλιού) και η λειτουργία των άνω και κάτω άκρων, καθώς και τα αντανακλαστικά. Αν υπάρχει υποψία σοβαρής βλάβης πχ ενός κατάγματος ή εξαρθρήματος ή μιας κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, τότε ακολουθεί ακτινολογικός έλεγχος με απλές ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία κλπ. Η θεραπεία μπορεί στις περιπτώσεις αυτές να είναι νευροχειρουργική. Αν υπάρχει μόνο η βλάβη στα μαλακά μόρια δηλ μυϊκή θλάση ή ρήξη συνδέσμων, η θεραπεία περιλαμβάνει :
- επιστροφή στην δραστηριότητα όσο είναι εφικτό, για να διατηρηθεί η κίνηση στον αυχένα. Όχι παραμονή στο κρεβάτι
- ένα μαλακό κολλάρο για λίγες μόνο ημέρες
- ασκήσεις εύρους κίνησης
- ζεστό / κρύο, μασάζ, TENS, υπέρηχοι
- βελονισμός
- παυσίπονα πχ παρακεταμόλη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη αλλά και άλλα φάρμακα για χρόνιο πόνο όπως αντιεπιληπτικά ή αντικαταθλιπτικά