Ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα πτώματα των εκατοντάδων νεκρών που κείτονται στους δρόμους εδώ και μέρες, έχει σημάνει υγειονομικό συναγερμό στην Ευρώπη για έξαρση της χολέρας.

Η χολέρα είναι μια εντερική βακτηριακή λοίμωξη που εξαπλώνεται μέσω μολυσμένου νερού. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή διάρροια και αφυδάτωση. Οι σύγχρονες τεχνολογίες επεξεργασίας λυμάτων και νερού έχουν ουσιαστικά εξαλείψει τη χολέρα στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες. Η πάθηση εξακολουθεί να υπάρχει στην Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία και σε μέρη της Καραϊβικής, ιδιαίτερα στην Αϊτή. Όπως αποδεικνύεται από το ξέσπασμα της χολέρας το 2010 στην Αϊτή, αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό εκεί, ο κίνδυνος εκδήλωσης χολέρας είναι υψηλότερος όταν η φτώχεια, ο πόλεμος ή οι φυσικές καταστροφές αφήνουν τους ανθρώπους να ζουν σε συνθήκες συνωστισμού, χωρίς πρόσβαση σε καθαρό νερό και κατάλληλο υγιεινή.

Δεν είναι μόνο οι κάτοικοι αυτών των περιοχών που επηρεάζονται κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας. Οι επισκέπτες μπορεί επίσης να διατρέχουν κίνδυνο να κολλήσουν την ασθένεια, προειδοποιεί το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι σοβαρές και μπορούν να αντιμετωπιστούν, η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο για όσους δεν λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα.

Συμπτώματα της χολέρας

Η χολέρα προκαλείται από τα βακτήρια Vibrio cholerae. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν αναπτύσσουν κανένα σύμπτωμα και στην πλειονότητα αυτών που παρουσιάζουν, Τα συμπτώματα είναι ήπια έως μέτρια, σημειώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Περίπου 1 στα 10 άτομα που νοσούν από χολέρα θα αναπτύξουν σοβαρά συμπτώματα. Σε όσους εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα, ο θάνατος μπορεί να συμβεί μέσα σε λίγες ώρες, εάν δεν λάβουν αποτελεσματική θεραπεία. Το Vibrio cholerae διαρκεί από 12 ώρες έως πέντε ημέρες για να επωαστεί στο σώμα πριν προκαλέσει συμπτώματα. Τις περισσότερες φορές, τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε δύο έως τρεις ημέρες από την έκθεση στα βακτήρια.

Τα συμπτώματα της λοίμωξης από χολέρα περιλαμβάνουν:

• Διάρροια Ναυτία και έμετος
• Υπνηλία ή λήθαργος
• Αφυδάτωση
• Κράμπες στους μύες
• Ταχύς παλμός Α
• νισορροπία ηλεκτρολυτών
• Υπερβολική δίψα και χαμηλή παραγωγή ούρων
• Ξηρό δέρμα, ξηρή βλεννογόνος μεμβράνη (όπως στο εσωτερικό της μύτης ή στα βλέφαρα) και ξηροστομία

Η διάρροια που προκαλείται από τη χολέρα συνήθως ξεκινά ξαφνικά και μπορεί γρήγορα να προκαλέσει επικίνδυνα επίπεδα αφυδάτωσης. Η διάρροια που σχετίζεται με τη χολέρα μπορεί να είναι δύσκολο να διαφοροποιηθεί από τη διάρροια που προκαλείται από άλλες ασθένειες, αλλά με τη χολέρα, η διάρροια σας μπορεί να έχει μια ωχρή, γαλακτώδη εμφάνιση. Η ναυτία και ο έμετος είναι κοινά στα αρχικά στάδια της χολέρας και μπορεί να διαρκέσουν για ώρες.

Η σοβαρή διάρροια και ο έμετος που προκαλούνται από τη χολέρα μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση, συνήθως εντός ωρών από την πρώτη εμφάνιση των συμπτωμάτων. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η αφυδάτωση από τη χολέρα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια σωματικού βάρους 10 τοις εκατό ή περισσότερο. Όσοι εμφανίζουν αφυδάτωση από χολέρα συνήθως έχουν συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, κόπωση, ξηροστομία, υπερβολική δίψα, ξηρό και ζαρωμένο δέρμα, καθώς και έλλειψη ούρησης, μειωμένη αρτηριακή πίεση και ακανόνιστο καρδιακό παλμό.

Επιπλέον, η αφυδάτωση που σχετίζεται με τη χολέρα μπορεί να προκαλέσει ανισορροπία ηλεκτρολυτών ή ταχεία απώλεια ζωτικών μετάλλων στο αίμα σας. Τα άτομα με ηλεκτρολυτική ανισορροπία μπορεί να εμφανίσουν μυϊκές κράμπες λόγω μειωμένων επιπέδων νατρίου, χλωρίου και καλίου στο αίμα, μαζί με υποογκαιμικό σοκ που προκαλείται από επικίνδυνες πτώσεις της αρτηριακής πίεσης και της ροής οξυγόνου.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, το σοκ που συνοδεύεται από ανισορροπία ηλεκτρολυτών μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Άλλες επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν χαμηλό σάκχαρο στο αίμα και νεφρική ανεπάρκεια.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου της Χολέρας

Η χολέρα προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Υπάρχουν δύο ορότυποι, ή στελέχη, του Vibrio cholerae που προκαλούν κρούσματα χολέρας: O1 και O139. Από αυτά τα δύο, το O1 είναι πιο κοινό. Εάν έχετε εκτεθεί σε αυτά τα βακτήρια, το O1 και το O139 απελευθερώνουν την τοξίνη της χολέρας στην κυκλοφορία του αίματός σας. Αυτό με τη σειρά του αναγκάζει τα κύτταρα που επενδύουν το έντερο σας να απελευθερώνουν αυξημένες ποσότητες νερού, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση.

Η κατανάλωση μολυσμένου νερού ή η κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να εκτεθείτε στα βακτήρια O1 ή O139. Τα βακτήρια O1 και O139 είναι πιο κοινά σε μέρη με κακή επεξεργασία νερού, υγιεινή και πρακτικές υγιεινής, σύμφωνα με το CDC. Επιπλέον, αν και δεν υπάρχουν άλλα ζώα εκτός από τον άνθρωπο στα οποία τα βακτήρια μπορούν να αναπαραχθούν και να εξαπλωθούν, το Vibrio cholerae συχνά προσκολλάται στα κελύφη των καβουριών, των γαρίδων και άλλων οστρακοειδών.

Τα ωμά φρούτα και λαχανικά είναι επίσης μια κοινή πηγή χολέρας σε περιοχές όπου εντοπίζεται η ασθένεια, επειδή οι καλλιέργειες μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία με μολυσμένο νερό ή λιπάσματα κοπριάς. Ομοίως, σε περιοχές όπου η χολέρα είναι συχνή, δημητριακά όπως το ρύζι που έχουν μολυνθεί μετά το μαγείρεμα και διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου για αρκετές ώρες μπορούν επίσης να περιέχουν βακτήρια χολέρας.

Όλοι διατρέχουν κίνδυνο για χολέρα (αν και τα βρέφη μπορεί να αποκτήσουν ανοσία από μια θηλάζουσα μητέρα που είχε προηγουμένως τη μόλυνση). Η έρευνα δείχνει ότι τα ακόλουθα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο:

• Κακές συνθήκες υγιεινής
• Μειωμένο οξύ στομάχου
• Αίμα τύπου Ο

Γενικά, η χολέρα είναι συχνή σε περιοχές όπου είναι δύσκολο να διατηρηθεί η ασφαλής παροχή πόσιμου νερού, συμπεριλαμβανομένων των προσφυγικών καταυλισμών, των φτωχών χωρών και των περιοχών που έχουν πληγεί από λιμό, πόλεμο ή φυσικές καταστροφές. Αν και τα βακτήρια που προκαλούν τη λοίμωξη δεν επιβιώνουν στο στομαχικό οξύ, όσοι έχουν χαμηλά επίπεδα στομαχικού οξέος, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων που λαμβάνουν αντιόξινα, αναστολείς H2 ή αναστολείς αντλίας πρωτονίων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Ο έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν χολέρα σε σύγκριση με άτομα με άλλους τύπους αίματος, αν και δεν είναι σαφές γιατί. Η χολέρα μεταδίδεται επίσης εύκολα. Ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τα βακτήρια μπορεί να προκαλέσει κατά ένα εκατομμύριο αύξηση στους αριθμούς Vibrio cholerae στο περιβάλλον μέσω ενός μόνο διαρροϊκού επεισοδίου, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Ασθενειών.

Επιπλέον, επειδή τα άτομα με χολέρα έχουν βακτήρια στα κόπρανα τους για 7 έως 14 ημέρες, μπορούν να μολύνουν οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή με τα περιττώματά του ή νερό που έχει μολυνθεί από αυτά. Ως αποτέλεσμα, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης εάν ζείτε με κάποιον που έχει χολέρα.

Διάγνωση της χολέρας

Σε περιοχές όπου η μόλυνση είναι κοινή, η χολέρα μπορεί να αναγνωριστεί από τα συμπτώματά της, αλλά ο μόνος τρόπος για να επιβεβαιώσετε τη διάγνωση της χολέρας είναι να αναγνωρίσετε τα βακτήρια O1 ή O139 σε ένα δείγμα κοπράνων. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη θεραπεία και απομόνωση μολυσμένων ατόμων, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των εστιών.

Πρόγνωση χολέρας

Γενικά, ο κίνδυνος θανάτου από χολέρα έχει μειωθεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια λόγω της ενισχυμένης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και της βελτίωσης της υγιεινής και της εκπαίδευσης. Με αποτελεσματική ενυδάτωση, λιγότερο από το 1 τοις εκατό όσων έχουν μολυνθεί από χολέρα πεθαίνουν από αυτήν.

Διάρκεια χολέρας

Όπως σημειώθηκε παραπάνω, τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως εντός δύο ή τριών ημερών από την έκθεση στα βακτήρια. Σε ήπιες ή μη επιπλεγμένες περιπτώσεις χολέρας, τα συμπτώματα υποχωρούν από μόνα τους μέσα σε τρεις έως έξι ημέρες από την έναρξη και τα βακτήρια εξαφανίζονται από το σύστημά σας μέσα σε δύο εβδομάδες. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις αφυδάτωσης, οι ασθενείς θα χρειαστούν ενδοφλέβια αντικατάσταση υγρού.

Θεραπεία και φαρμακευτικές επιλογές για τη χολέρα

Η θεραπεία για τη λοίμωξη εστιάζει στην αποκατάσταση υγρών και αλάτων που χάνονται μέσω της διάρροιας (ή του εμέτου). Η αντικατάσταση υγρού που συνήθως συνιστάται είναι ένα διάλυμα επανυδάτωσης που αναπτύχθηκε από τον ΠΟΥ και ονομάζεται από του στόματος άλατα επανυδάτωσης (ORS). Το ORS διατίθεται ως σκόνη που μπορεί να συνδυαστεί με βρασμένο ή εμφιαλωμένο νερό. Εφόσον αναμιγνύεται με καθαρό νερό, είναι σχεδιασμένο να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες προκειμένου να παρέχει πλήρη ενυδάτωση.

Έως και 80 τοις εκατό των περιπτώσεων μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με ORS. Στην πιο σοβαρή περίπτωση χολέρας, η θεραπεία μπορεί να απαιτεί ενδοφλέβια (IV) αντικατάσταση υγρού.

Φαρμακευτικές επιλογές για τη χολέρα

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη χρήση συνταγογραφούμενων αντιβιοτικών (συνήθως τετρακυκλίνη ή δοξυκυκλίνη) για τη μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και την επιτάχυνση του χρόνου ανάρρωσης. Επιπλέον, τα συμπληρώματα ψευδαργύρου μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της διάρκειας της διάρροιας σε παιδιά κάτω των 5 ετών με χολέρα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες

Γενικά, η έρευνα σχετικά με τη χρήση εναλλακτικών και συμπληρωματικών θεραπειών στη χολέρα είναι περιορισμένη. Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2019 στο BMC Complementary Medicine and Therapies υποδηλώνει ότι εκχυλίσματα από την οικογένεια των φυτών τριαντάφυλλου, που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται ως φάρμακο για τη διάρροια σε ορισμένα μέρη της Ανατολικής Ευρώπης, μπορεί να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης των βακτηρίων και στην αναστολή της τοξίνης της χολέρας .

Τα σκευάσματα φυτικού εκχυλίσματος μπορεί τελικά να είναι χρήσιμα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με καθιερωμένες θεραπείες, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η προσέγγιση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αντί για θεραπεία επανυδάτωσης ή αντιβιοτικά.

Πρόληψη της χολέρας

Μπορείτε να αποφύγετε την ασθένεια όταν ταξιδεύετε στο εξωτερικό με τα ακόλουθα μέτρα:

• Πίνετε μόνο ποτά που είναι εμφιαλωμένα, κονσερβοποιημένα, βρασμένα ή χημικά επεξεργασμένα και αποφύγετε το νερό της βρύσης.
• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και (καθαρό) νερό ή χρησιμοποιείτε καθαριστικό χεριών με τουλάχιστον 60 τοις εκατό αλκοόλ, ειδικά πριν φάτε ή ετοιμάζετε φαγητό και μετά τη χρήση του μπάνιου.
• Τρώτε προσυσκευασμένο φαγητό που είναι φρεσκομαγειρεμένο και σερβίρεται ζεστό.
• Μην τρώτε ωμά ή άψητα οστρακοειδή, συμπεριλαμβανομένου του σούσι.
• Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά.
• Χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο, βρασμένο ή χημικά επεξεργασμένο νερό για να βουρτσίσετε τα δόντια σας, να προετοιμάσετε φαγητό, να πλύνετε πιάτα και να φτιάξετε πάγο.

Επιπλέον, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε ένα εμβόλιο χολέρας μίας δόσης που ονομάζεται Vaxchora για ενήλικες ηλικίας 18 έως 64 ετών που ταξιδεύουν σε περιοχή ενεργού μετάδοσης της χολέρας. Το εμβόλιο έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει από τη χολέρα που προκαλείται από στελέχη O1 του Vibrio cholerae.

Κανένα εμβόλιο κατά της χολέρας δεν είναι 100 τοις εκατό προστατευτικό, ωστόσο, και ο εμβολιασμός κατά της χολέρας δεν υποκαθιστά τα τυπικά μέτρα πρόληψης και ελέγχου.

Επιπλοκές της χολέρας

Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις χολέρας είναι ήπιες, ιδιαίτερα εάν αντιμετωπιστούν η μόλυνση μπορεί να είναι θανατηφόρα. Όσοι πάσχουν από τη σοβαρότερη ασθένεια χάνουν γρήγορα μεγάλες ποσότητες υγρών και ηλεκτρολυτών, προκαλώντας θάνατο μέσα σε λίγες ώρες. Σε λιγότερο ακραίες καταστάσεις, τα άτομα που δεν μπορούν να λάβουν θεραπεία αμέσως μπορεί να πεθάνουν από αφυδάτωση και σοκ ώρες έως μέρες μετά την πρώτη εμφάνιση των συμπτωμάτων τους.

Άλλες επιπλοκές της χολέρας περιλαμβάνουν:

• Χαμηλό σάκχαρο αίματος (υπογλυκαιμία)
• Μειωμένα επίπεδα καλίου
• Νεφρική ανεπάρκεια

Εάν η χολέρα σας οδηγεί σε απώλεια όρεξης, μπορεί να εμφανιστούν επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, προκαλώντας επιληπτικές κρίσεις, απώλεια συνείδησης και θάνατο. Τα παιδιά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για αυτή την επιπλοκή. Επιπλέον, η σοβαρή διάρροια κάνει τα άτομα με χολέρα να χάνουν μεγάλες ποσότητες βασικών μετάλλων που χρειάζεται το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του καλίου.

Τα μειωμένα επίπεδα καλίου μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της καρδιάς και των νεύρων και να είναι απειλητικά για τη ζωή. Τέλος, το σοκ που προκαλείται από τη χολέρα μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, κατά την οποία τα νεφρά χάνουν την ικανότητα φιλτραρίσματος, επιτρέποντας τη συσσώρευση υπερβολικών υγρών, ορισμένων ηλεκτρολυτών και αποβλήτων στο σώμα. Αυτή είναι μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση.