Μια «κρυμμένη» αναπηρία, που σχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες κατάθλιψης και κοινωνικής απομόνωσης, αποτελούν οι διαταραχές της ακοής, οι οποίες, μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστούν και δείκτη εκδήλωσης άνοιας στην τρίτη ηλικία.

«Ψυχική Υγεία και Ακοή είναι στενά συνδεδεμένες και ο απώτερος στόχος της νέας εκστρατείας του ΠΟΥ είναι ο έλεγχος και η πρόληψη για την ακοή να γίνει προτεραιότητα στη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχουν διάφορες μελέτες που δημοσιεύονται σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά, όπως το Nature, που μας δείχνουν συσχέτιση μεταξύ προβλημάτων στην ακοή, σε διάφορες φάσεις της ζωής, με προβλήματα ως προς τις γνωστικές λειτουργίες αλλά και με προβλήματα που αφορούν στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, δηλαδή με αυξημένες πιθανότητες να έχει κάποιος κατάθλιψη ή και κοινωνική απομόνωση», αναφέρει η καθηγήτρια ψυχοακουστικής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ Βασιλική Ηλιάδου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή διάλεξή της, με θέμα «Νεότερα δεδομένα από τον ΠΟΥ για τις επιπτώσεις των διαταραχών της ακοής στην ψυχική υγεία», στο πλαίσιο του συνεδρίου «Ημέρες Ψυχικής Υγείας 2021».

Η κ. Ηλιάδου σημειώνει ότι σε πρόσφατη έκθεσή του σε σχέση με την ακοή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ξεκαθαρίζει σε ποιες περιπτώσεις εμφάνισης κάποιου προβλήματος ακοής, περίπου στη μέση ηλικία, φαίνεται να υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης άνοιας κατά την τρίτη ηλικία, τονίζοντας παράλληλα ότι η μη αντιμετωπίσιμη διαταραχή ως προς την ακοή είτε σε περιφερικό είτε σε κεντρικότερο επίπεδο αποτελεί έναν αρνητικό δείκτη. Αναφερόμενη στα προβλήματα της ακοής κατά την παιδική ηλικία επισημαίνει ότι υπάρχουν παιδιά που ενώ έχουν φυσιολογικό ακουόγραμμα δεν έχουν φυσιολογική λειτουργία ακοής, δηλαδή έχουν μια διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας, καθώς μπορούν μεν να ακούνε όταν υπάρχει ησυχία, αλλά δυσκολεύονται να ακούσουν όταν υπάρχει φασαρία.

«Αυτή η διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας συνδέεται πλέον ξεκάθαρα, σε αυτή την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με χαμηλή αυτοεκτίμηση στα παιδιά εφόσον δεν μπορεί να γίνει διάγνωση και άρα δεν αντιμετωπίζεται, αλλά και με μη δυνατότητα να κάνουν πολύ εύκολα φιλίες, ιδιαίτερα σε μεγάλες ομάδες. Αυτά τα παιδιά προτιμούν δηλαδή να παίζουν με ένα παιδάκι παρά να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας παρέας, όπου τα παιδιά μιλάνε ταυτόχρονα. Επομένως, παίζοντας με ένα παιδί, είναι πιο δύσκολο να τα κοροϊδέψουν, να τα περιθωριοποιήσουν. Και βέβαια επηρεάζει και το ακαδημαϊκό κομμάτι στο σχολείο και αργότερα, άρα και τη δυνατότητά τους, μελλοντικά, ως ενήλικες, να έχουν εργασία, να έχουν τη δυνατότητα να είναι και ψυχικά υγιείς και όχι μόνο σωματικά, και να μπορέσουν, το δυναμικό που έχουν να το χρησιμοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», εξηγεί η κ. Ηλιάδου.

Παράλληλα, σημειώνει ότι «ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στοχεύει, μέσα από την έκθεσή του, σε μια προσπάθεια να αναδείξει αυτή την “κρυμμένη αναπηρία” των διαταραχών της ακοής επισημαίνοντας ότι εκτός από το οικονομικό κομμάτι -δηλαδή πόσα χρήματα χάνει η κοινωνία, όταν δεν τα αντιμετωπίζει έγκαιρα αυτά τα προβλήματα- υπάρχουν και παράμετροι που δεν μπορούν να μετρηθούν με χρήμα, όπως είναι αυτές που σχετίζονται με τη δυνατότητα ενός ατόμου να είναι λειτουργικό σε επίπεδο κοινωνίας και να είναι κι ευχαριστημένο με τον εαυτό του. Και στα δύο υπάρχει αλληλεπίδραση. Άρα, η προσπάθεια του Παγκόσμιου Οργανισμού είναι σιγά σιγά να γίνει αυτό κατανοητό, ώστε να γίνεται έγκαιρα η ανίχνευση, η διάγνωση και η αντιμετώπιση το συντομότερο δυνατόν, είτε πρόκειται για παιδί είτε πρόκειται για ενήλικα, για διαφορετικούς λόγους βέβαια».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Βουίζουν τα αυτιά σου; Αυτές είναι οι πιθανές αιτίες

Βουίζουν τα αυτιά σου; Οι εμβοές (βουητό στο αυτί) είναι η αντίληψη ήχων μέσα στο αυτί ή, γενικότερα στο κεφάλι, οι οποίοι δεν παράγονται από κάποια εξωτερική πηγή. Συνήθως ο ασθενής είναι ο μόνος που αντιλαμβάνεται τα βουητά ενώ πολύ πιο σπάνια κάποιος τρίτος μπορεί να τα ακούσει.

Το βουητό, οι εμβοές είναι θόρυβοι (κουδουνίσματα, βουίσματα, σφύριγματα κ.α) στα αυτιά ή το κεφάλι του ασθενούς, χωρίς να υπάρχει αντικειμενική πηγή παραγωγής αυτού του θορύβου. Για τον ασθενή που βιώνει τις εμβοές αυτές μπορεί να εκδηλωθούν ως εξής:

• Κουδούνισμα
• Βουητό
• Σφύριγμα
• Ήχος τζιτζικιών
• Βρυχηθμός
• Παράσιτα ραδιοφώνου
• Ήχοι «κλικ»

Είναι δυνατόν να είναι συνεχείς ή διαλείπουσες, σταθερές ή παλμικές, ενώ ποικίλλουν σε ρυθμό και ένταση και μπορεί να εντοπιστούν στο ένα η και τα δύο αυτιά.

Οι συχνότερες αιτίες εμφάνισης εμβοών είναι η βαρηκοΐα (οξύ ή χρόνιο ακουστικό τραύμα, πρεσβυακουσία, χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων κ.α), παθήσεις αυτιών (ωτοσκλήρυνση, χρόνια μέση ωτίτιδα, νόσος Meniere κ.α), νευρολογικά προβλήματα,  ακουστικά νευρινώματα, λήψη φαρμάκων (ψυχιατρικά, νευρολογικά κ.α), υπέρταση, κακώσεις κεφαλής και πολλές άλλες.

Βουίζουν τα αυτιά σου: Ποιοι τύποι εμβοών υπάρχουν;

Υποκειμενικές Εμβοές

Οι ήχοι γίνονται αντιληπτοί μόνο από τον ασθενή. Πρόκειται για τον πιο συχνό τύπο εμβοών οι οποίες μπορεί να προκληθούν εξαιτίας κάποιου προβλήματος στο εξωτερικό, το μέσο ή το εσωτερικό αυτί. Επίσης μπορεί να οφείλονται σε διαταραχές των ακουστικών νεύρων ή του τμήματος του εγκεφάλου που ερμηνεύει τα νευρικά σήματα ως ήχους.

Αντικειμενικές Εμβοές

Πρόκειται για ήχους που μπορεί να ακούσει και ο γιατρός κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Οι αντικειμενικές εμβοές είναι πιο σπάνιες και μπορεί να οφείλονται σε κάποια διαταραχή των αιμοφόρων αγγείων, σε κάποια πάθηση των ακουστικών οσταρίων  στο μέσο αυτί ή σε μυϊκούς σπασμούς.

Βουίζουν τα αυτιά σου: Πώς εκτιμώνται οι εμβοές;

Η πλήρης Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση που περιλαμβάνει τη λήψη ενός ολοκληρωμένου ιατρικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση και μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων (ακοολογικές και απεικονιστικές) κρίνεται απαραίτητη για την ορθή εκτίμηση των ασθενών με εμβοές.

Οι εμβοές μπορεί να ταξινομηθούν σε εμβοές ήπιας και σοβαρής μορφής. Ήπιας μορφής χαρακτηρίζονται όταν γίνονται αντιληπτές από τον ασθενή περιστασιακά ή μόνο όταν βρίσκεται σε ήσυχο περιβάλλον και συνήθως δεν δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα.

Όταν όμως αναφέρονται ως ένα πολύ ενοχλητικό σύμπτωμα, το οποίο συχνά επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, τότε μιλάμε για σοβαρής μορφής.

Βουίζουν τα αυτιά σου: Ποιες είναι οι συχνότερες αιτίες που προκαλούν τις εμβοές;

Υπάρχει πληθώρα αιτίων που μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις ήδη υπάρχουσες εμβοές. Αρκετές φορές μάλιστα η ακριβής αιτιολογία δεν είναι ξεκάθαρη.

Μία συχνή αιτία των εμβοών είναι η βλάβη στα τριχωτά κύτταρα του έσω αυτιού. Πρόκειται για μικροσκοπικά νευρικά κύτταρα των οποίων οι απολήξεις φυσιολογικά κινούνται ανάλογα με την πίεση των ηχητικών κυμάτων.

Με αυτόν τον τρόπο τα κύτταρα αυτά απελευθερώνουν ηλεκτρικά σήματα τα οποία μέσω του ακουστικού νεύρου φτάνουν στον εγκέφαλο όπου ερμηνεύονται ως ήχοι.

Σε περίπτωση που τα τριχωτά κύτταρα έχουν υποστεί κάποια αλλοίωση τα σήματα που απελευθερώνουν είναι ακανόνιστα και αυτό οδηγεί τον ανθρώπινο εγκέφαλο στην αντίληψη των εμβοών.

Οι συχνότερες αιτίες στις οποίες οφείλονται οι εμβοές περιλαμβάνουν:

• Πρεσβυακουσία (βαρηκοΐα σχετιζόμενη με την ηλικία): Στους περισσότερους ανθρώπους τα προβλήματα ακοής ξεκινούν από την ηλικία των 60 ετών και συχνά συνοδεύονται από εμβοές.
• Έκθεση σε μεγάλης έντασης θορύβους: Από τις πιο συνήθεις αιτίες εμβοών. Η έκθεση σε δυνατούς θορύβους, είτε μακράς είτε βραχείας διάρκειας, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες ακουστικές βλάβες.
• Υπερβολική συγκέντρωση κυψελίδας (κερί) στο αυτί: Όταν παρουσιάζεται υπερβολική συγκέντρωση κυψελίδας στο αυτί, τότε ο ασθενής εμφανίζει προβλήματα ακοής και συχνά εμβοές.
• Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας.
• Σύνδρομο Meniere
• Ασθένεια του έσω αυτιού που χαρακτηρίζεται από την εξής τριάδα συμπτωμάτων: βαρηκοΐα, εμβοές και ίλιγγο-ζάλη.
• Ωτοσκλήρυνση: Η ωτοσκλήρυνση είναι μία πάθηση του μέσου αυτιού που χαρακτηρίζεται από την καθήλωση του αναβολέα, ενός ακουστικού οσταρίου που είναι πολύ σημαντικό για την ακοή.
• Προβλήματα της κροταφογναθικής άρθρωσης.
• Ακουστικό νευρίνωμα: Πρόκειται για καλοήθη όγκο ο οποίος αναπτύσσεται πάνω στο ακουστικό νεύρο και εκδηλώνεται κλινικά με εμβοές, βαρηκοΐα και αστάθεια.
• Άλλες παθήσεις
  Υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακές παθήσεις, αναιμία, αλλεργίες, υποθυρεοειδισμός, διαβήτης, κ.α.
• Τραυματισμός στο κεφάλι ή το λαιμό: Σε μερικούς ανθρώπους, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η λήψη καφεΐνης μπορεί να αυξήσουν τις εμβοές, ενώ επιπλέον παράγοντες επιδείνωσής τους είναι το άγχος και η κόπωση.