Εγκεφαλικό: Αναγνωρίστε τα σημάδια του εγκεφαλικού και ακολουθήστε 4 συμβουλές σωτήριες.
Το εγκεφαλικό προκαλείται όταν διακόπτεται απότομα η κυκλοφορία του αίματος προς ένα τμήμα του εγκεφάλου. Χωρίς την παροχή αίματος τα εγκεφαλικά κύτταρα σταδιακά νεκρώνονται και εμφανίζεται αναπηρία ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που προσβάλλεται.
Εγκεφαλικό: Συμπτώματα
Ανάλογα με το τμήμα του εγκεφάλου που προσβάλλεται προκύπτουν τα αντίστοιχα συμπτώματα, με το κύριο χαρακτηριστικό ότι εγκαθίστανται απότομα, αιφνίδια. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η αδυναμία ή το μούδιασμα σε πρόσωπο, χέρι ή πόδι, δυσκολία στην επικοινωνία, διαταραχή της όρασης, διαταραχή της ισορροπίας ή ξαφνικός πολύ δυνατός πονοκέφαλος. Πολλοί άνθρωποι όμως δυσκολεύονται να θυμηθούν όλα τα παραπάνω και τη στιγμή του εγκεφαλικού είναι ακόμη πιο δύσκολο. Γι’ αυτό υπάρχουν διάφοροι μνημονικοί κανόνες των κυριότερων συμπτωμάτων.
Ένας εύκολος τρόπος να θυμάται κανείς τα συμπτώματα του εγκεφαλικού είναι να σκεφτεί ΑΠΛΑ:
Άκρο: Αδυναμία ή μούδιασμα σε ένα άκρο (στο χέρι ή/και στο πόδι)
Πρόσωπο: Αδυναμία στη μισή πλευρά του προσώπου
Λόγος: Δυσκολία στο λόγο, ακατανόητες λέξεις ή καθόλου λόγος
Άμεσα: Αν κάποιο από τα συμπτώματα έχει εμφανιστεί ξαφνικά πρέπει άμεσα να πάμε στο νοσοκομείο που ιδανικά διαθέτει Μονάδα Εγκεφαλικών.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως ένας στους τέσσερις που έχουν υποστεί εγκεφαλικό, υφίστανται και δεύτερο. Οι ασθενείς αυτοί και το περιβάλλον τους θα πρέπει να είναι επαρκώς ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι, ώστε αν προκύψει ανάγκη να κινηθούν γρήγορα.
Ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός για το εγκεφαλικό. Κάθε λεπτό που περνά 2 εκατομμύρια κύτταρα νεκρώνονται, που σημαίνει ότι η αναπηρία που καταλείπεται στον ασθενή αυξάνεται κάθε λεπτό. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας η άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας. Σε ασθενείς με ισχαιμικό εγκεφαλικό, έως 4,5 ώρες από την εγκατάσταση, που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, χορηγείται θρομβολυτική αγωγή. Η θρομβόλυση αποκαθιστά την κυκλοφορία του αίματος και επαναφέρει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Όσο νωρίτερα χορηγείται τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας και τόσο μικρότερη η αναπηρία που μένει στον ασθενή
Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν ένα άτομο παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο
Η γρήγορη δράση είναι καίριας σημασίας, εάν υποψιάζεστε ότι κάποιος μπορεί να παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο. Η άμεση θεραπεία ενός εγκεφαλικού μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του και να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου.
Η λέξη FAST είναι ένα αρκτικόλεξο που μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε γρήγορα τα προειδοποιητικά σημάδια και τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου. Στα ελληνικά το αντίστοιχο αρκτικόλεξο είναι ΠΟΧΤ.
Χρησιμοποιήστε τα 4 σημεία του ΠΟΧΤ και εφαρμόστε το σε περίπτωση υποψίας εγκεφαλικού επεισοδίου:
- Π: Πρόσωπο. Ζητήστε από το άτομο να χαμογελάσει και δείτε αν η μία πλευρά «γέρνει». Η μία πλευρά του προσώπου μπορεί επίσης να έχει μούδιασμα και το χαμόγελο μπορεί να φαίνεται άνισο.
- Ο: Ομιλία. Τα άτομα που έχουν εγκεφαλικό επεισόδιο ενδέχεται να δυσκολεύονται να μιλήσουν, ή να μην μιλούν καθόλου. Μπορεί επίσης η ομιλία τους να είναι ακατανόητη. Ζητήστε από το άτομο να επαναλάβει μια απλή πρόταση και προσέξτε για τυχόν ανωμαλία ομιλίας.
- Χ: Χέρι. Ζητήστε από το άτομο να σηκώσει και τα δύο χέρια. Υπάρχει αδυναμία ή μούδιασμα από τη μία πλευρά; Αν το ένα χέρι «πέφτει» προς τα κάτω είναι σημάδι εγκεφαλικού.
- T: Τηλέφωνο στο 166! Εάν ένα άτομο εμφανίσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, ακόμα και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, καλέστε το 166 και μεταφέρετε το άτομο αμέσως στο νοσοκομείο.
Εγκεφαλικό: Παράγοντες κινδύνου
• Παχυσαρκία και κακή φυσική κατάσταση
• Κάπνισμα και κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ
• Κολπική μαρμαρυγή
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Υψηλή χοληστερόλη
• Αρτηριακή πίεση
• Προηγούμενο εγκεφαλικό επεισόδιο
Εγκεφαλικό: Αξονική και μαγνητική τομογραφία
Από τη στιγμή που ο ασθενής έχει υποστεί εγκεφαλική αιμορραγία, η αξονική τομογραφία αμέσως προσφέρει διάγνωση. Στην περίπτωση του ισχαιμικού εγκεφαλικού, πολύ χρήσιμη είναι η μαγνητική τομογραφία. Άλλες βοηθητικές διαγνωστικές εξετάσεις είναι το triplex καρωτίδων και το triplex καρδιάς.
Το εγκεφαλικό μπορεί να είναι βαρύ (εκτεταμένο) ή ελαφρύ. Η αντιμετώπισή του τα πρώτα 24ωρα απαιτεί νοσηλεία στο τμήμα νευρολογίας του νοσοκομείου. Η διάγνωση θα αναδείξει τη θεραπεία, η οποία συνήθως είναι φαρμακευτική και σε ελάχιστες περιπτώσεις χειρουργική. Η ιατρική ομάδα που αναλαμβάνει ένα τέτοιο περιστατικό αποτελείται από νευρολόγο, φυσικοθεραπευτή και ψυχίατρο/ψυχολόγο.
Η διασωλήνωση και ο μηχανικός αερισμός, στην μονάδα εντατική θεραπείας, είναι αναγκαίος όταν το άτομο έχει πέσει σε κώμα. Τα φάρμακα που δίνονται στοχεύουν στην αραίωση του αίματος, ώστε να αποκατασταθεί η ροή ειδικά στην πληγείσα περιοχή.
Η αποσυμπιεστική κρανιεκτομία είναι η έσχατη λύση, ειδικά σε νέους ανθρώπους που το οίδημα είναι εκτεταμένο.
Εγκεφαλικό: Τι περιλαμβάνει η αποκατάσταση
Η αποκατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει όλα ή κάποια από τα παρακάτω, αναλόγως με την έκταση και την περιοχή του εγκεφαλικού παρεγχύματος, που έχει πληγεί.
Φυσικές Δραστηριότητες:
- Ενδυνάμωση κινητικών δεξιοτήτων συνήθως περιλαμβάνει ασκήσεις βελτίωσης της μυϊκής ισχύς και του συντονισμού.
- Επανεκπαίδευση βάδισης μπορεί να περιλαμβάνει εκμάθηση βάδισης με χρήση περιπατητήρα τύπου “Π” και βακτηριών (μπαστούνι, πατερίτσες), ή με τη χρήση όρθωσης (κηδεμόνας) για τη σταθεροποίηση και την υποστήριξη του σωματικού βάρους.
- Εξαναγκαστικά προκαλούμενη κινητική θεραπεία (Constrained Induced Therapy), περιλαμβάνει τον περιορισμό του υγειούς μέλους για την εξάσκηση του πληγέντος μέλους με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργικότητας του.
- Διατήρηση εύρους κίνησης των αρθρώσεων μέσω ασκήσεων και άλλων θεραπειών μειώνεται ο μυϊκός τόνος (σπαστικότητα) και επανακτάται το πλήρες εύρος κίνησης των αρθρώσεων. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή.
- Λειτουργικός ηλεκτρικός ερεθισμός (Functional Electrical Stimulation) περιλαμβάνει τη χρήση ηλεκτρισμού για τον ερεθισμό αδύναμων μυών προκαλώντας τη σύσπαση τους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην επανεκπαίδευση των μυών.
Γνωσιακές και συναισθηματικές δραστηριότητες:
- Θεραπεία για διαταραχές στην επικοινωνία (αφασικές διαταραχές) βοηθούν στην αποκατάσταση ελλειμάτων στην ομιλία, στη γραφή και στην κατανόηση.
- Ψυχολογική εκτίμηση και θεραπεία μπορεί να συμπεριλαμβάνει τεστ γνωστικών λειτουργειών και συναισθηματικής προσαρμογής, εκτίμηση από επαγγελματία ψυχικής υγίειας ή συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης.
- Φαρμακευτική αγωγή χρησιμοποιείται μερικές φορές σε ανθρώπους με εγκεφαλικό για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Επίσης χρησιμοποιούνται φάρμακα που επηρεάζουν την κίνηση.