Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια φλεγμονή του εντέρου που προκαλεί διάρροια, πόνο στην κοιλιά, και αιματηρές κενώσεις. Αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν επειδή το παχύ έντερο εμφανίζει φλεγμονή και έλκη. Η ακριβής αιτία της ελκώδους κολίτιδας παραμένει άγνωστη. Πιο παλιά, η διατροφή και το άγχος ήταν οι βασικοί “ύποπτοι” για τη νόσο, αλλά τώρα οι γιατροί γνωρίζουν ότι αυτοί οι παράγοντες μπορούν να επιδεινώσουν αλλά δεν προκαλούν την ελκώδη κολίτιδα.
Μια πιθανή αιτία είναι μια ανοσολογική δυσλειτουργία του συστήματος. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να καταπολεμήσει μια εισβολή ιού ή βακτηριδίου, τότε μια μη φυσιολογική ανοσολογική απόκριση κάνει το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα κύτταρα του πεπτικού σωλήνα.
Η κληρονομικότητα φαίνεται επίσης να παίζει ένα ρόλο, αφού η ελκώδης κολίτιδα είναι πιο συχνή σε άτομα που έχουν στην οικογένειά τους μέλη με αυτή την ασθένεια. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι με ελκώδη κολίτιδα δεν έχουν κάποιο σχετικό οικογενειακό ιστορικό.
Ελκώδης Κολίτιδα: Ποια είναι τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν;
Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας δυνατόν να είναι ήπιας ή σοβαρής μορφής, και είτε εμφανίζονται μία φορά είτε παρουσιάζονται με εξάρσεις και υφέσεις. Πιθανά συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδαςπεριλαμβάνουν:
- Διαρροϊκές κενώσεις 10 ή περισσότερες φορές την ημέρα
- Αιματηρές κενώσεις
- Αιμορραγία από το ορθό
- Παρουσία βλέννης στα κόπρανα
- Κράμπες στην κοιλιά
- Πυρετό
- Απώλεια βάρους
- Οίδημα και πόνο στα ισχία και στα γόνατα
- Οίδημα και πόνο στα μάτια, το δέρμα, ή τους πνεύμονες
Ελκώδης Κολίτιδα: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της φλεγμονής;
Οι γαστρεντερολόγοι διενεργούν εξετάσεις που ονομάζονται «σιγμοειδοσκόπηση» (ελέγχεται μόνο το αριστερό παχύ έντερο) ή «κολονοσκόπηση» (ελέγχεται ολόκληρο το παχύ έντερο). Για τις εξετάσεις αυτές, ο γαστρεντερολόγος τοποθετεί ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα μέσα στο ορθό (το κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου) και το προωθεί έως το τυφλό (το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου στη δεξιά κάτω κοιλία).
Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα η οποία συνδέεται με εξωτερική οθόνη, έτσι ώστε να γίνει έλεγχος στο εσωτερικό του παχέος εντέρου. Ο σωλήνας διαθέτει επίσης κανάλια μέσα από τα οποία περνάνε εργαλεία (λαβίδες) με τα οποία λαμβάνονται δείγματα ιστού (βιοψίες) που ελέγχονται κάτω από το μικροσκόπιο. Άλλες εξετάσεις δυνατόν να περιλαμβάνουν ακτινογραφίες ή άλλες απεικονιστικές μεθόδους.
Επίσης υπάρχουν δείκτες στο αίμα και τα κόπρανα που χρησιμοποιούνται στη διαγνωστική προσέγγιση των ασθενών με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Οι σημαντικότεροι από αυτούς τους δείκτες είναι η C αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), η καλπροτεκτίνη κοπράνων και η λακτοφερρίνη κοπράνων. Το μειονέκτημα αυτών των δεικτών είναι ότι έχουν κυμαινόμενη ευαισθησία και ειδικότητα στη διάγνωση της φλεγμονής στο έντερο.
Η CRP του αίματος έχει χαμηλή ευαισθησία 0,49 και υψηλή ειδικότητα 0,92. Η καλπροτεκτίνη κοπράνων έχει ευαισθησία 0,88 και ειδικότητα 0,73. Η λακτοφερρίνη κοπράνων έχει ευαισθησία 0,82 και ειδικότητα 0,79. Συνεπώς οι 3 αυτοί δείκτες θα πρέπει να συνεκτιμώνται και φυσικά η επιβεβαίωση της νόσου θα πρέπει να τίθεται πάντοτε με κολονοσκόπηση και με βάση και την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Ελκώδης Κολίτιδα: Θεραπευτικές Προσεγγίσεις
Υπάρχουν φάρμακα που βελτιώνουν τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας. Ανάλογα με τα συμπτώματά σας, ο γιατρός σας δυνατόν να συνταγογραφήσει:
- Φάρμακα που τοποθετείτε απευθείας στο ορθό (υποκλυσμοί), τα οποία αντιμετωπίζουν την ήπια φλεγμονή σε τοπικό επίπεδο. Τα κλύσματα αυτά απαιτείται να λαμβάνονται επί 3 εβδομάδες προκειμένου να ξεκινήσουν να αποδίδουν αποτελέσματα.
- Φάρμακα που λαμβάνετε από το στόμα ως χάπια ή κόκκους.
- Στην έξαρση της νόσου χορηγείται συνήθως κορτιζόνη, είτε από το στόμα είτε ενδοφλέβια, σε διάφορες μορφές (υδροκορτιζόνη, πρεδνιζόνη ή πρεδνιζολόνη, μεθυλ-πρεδνιζολόνη). Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν συνήθως οι γαστεντερολόγοι είναι η αντιστοιχία της κορτιζόνης από τη μια μορφή στην άλλη. Υπολογίστε αυτόματα τα mg της κορτιζόνης από τη μια μορφή στην άλλη κάνοντας κλικ εδώ.
- Σε πιο σοβαρής μορφής ελκώδη κολίτιδα χορηγούνται ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα παρέχοντας προστασία του βλεννογόνου του παχέος εντέρου. Τα φάρμακα αυτά είναι η 6-μερκαπτοπουρίνη και η αζαθειοπρίνη.
- Βιολογικοί παράγοντες (anti-TNF, anti-integrin)
Στην πλειονότητα των ασθενών, τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από λίγες εβδομάδες θεραπείας.
Ελκώδης Κολίτιδα: Χειρουργική Αντιμετώπιση
Η χειρουργική επέμβαση στην ελκώδη κολίτιδα είναι απαραίτητη όταν τα φάρμακα και οι αλλαγές στη διατροφή δεν αποδίδουν αποτελέσματα. Υπάρχουν δύο τύποι επεμβάσεων:
- Χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού. Οι ασθενείς αυτοί δεν μπορούν να αποβάλουν στη συνέχεια τα κόπρανά τους από το ορθό, αλλά από κολοστομία, δηλαδή από μια τρύπα στην κοιλιά τους. Μια πλαστική σακούλα εφαρμόζεται με αυτοκόλλητο στο πρόσθιο μέρος της κοιλιάς και συλλέγει τα κόπρανα από το στόμιο του εντέρου.
- Χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης μόνο του παχέος εντέρου και του ορθού. Μετά από αυτή την χειρουργική επέμβαση, ο χειρουργός επανασυνδέει το έντερο με τον πρωκτό. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή τη χειρουργική επέμβαση μπορούν να αποβάλλουν τα κόπρανα με τον συνήθη τρόπο.
Ελκώδης Κολίτιδα: Πώς να ανακουφιστείτε;
Τα συμπτώματά σας ενδεχομένως να βελτιωθούν εάν:
- Αποφύγετε τρόφιμα όπως:
- γάλα, γιαούρτι, τυρί και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα
- καφές, τσάι, σόδα, και άλλα τρόφιμα που έχουν καφεΐνη
- αλκοόλ
- φρούτα και χυμοί
- τηγανητά, λιπαρά και πικάντικα
- ψωμί ολικής αλέσεως και πολύσπορο
- καρυκεύματα (όπως κέτσαπ ή μουστάρδα) και σάλτσες
- ορισμένα λαχανικά, όπως λάχανο, μπρόκολο και κουνουπίδι
- κόκκινο κρέας
- φασόλια
- τεχνητές χρωστικές, ενισχυτικά γεύσης και γλυκαντικά.
- Αποφύγετε παυσίπονα, όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν χρειάζεστε οπωσδήποτε παυσίπονο, μπορείτε να λάβετε παρακεταμόλη.
- Όταν ξεκινήσετε ειδική δίαιτα, ο γαστρεντερολόγος θα σας χορηγήσει ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα και συμπλήρωμα φυλλικού οξέος. Εάν σταματήσετε να τρώτε γαλακτοκομικά προϊόντα, θα πρέπει να λάβετε συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D. Αυτά τα συμπληρώματα θα αναπληρώσουν τα θρεπτικά συστατικά που πιθανόν να λείπουν από τη διατροφή σας.