Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) είναι μία εξέταση που βοηθά στη διάγνωση παθήσεων που επηρεάζουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, όπως οι επιληπτικές κρίσεις. Στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα χρησιμοποιούνται ηλεκτρόδια τα οποία καταγράφουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Η εξέταση αυτή αποτελεί το καλύτερο διαγνωστικό εργαλείο για την επιληψία και τις υπόλοιπες διαταραχές με σπασμούς. Χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, καθώς και τις εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση της επιληψίας.

Οι γιατροί χρησιμοποιούν επίσης το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για τη διάγνωση άλλων παθήσεων που επηρεάζουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα: Χρήσεις

Τα εγκεφαλικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους με τη χρήση ηλεκτρικών σημάτων. Ορισμένες διαταραχές που σχετίζονται με την ηλικία μπορεί να επηρεάσουν τη μετάδοση των παραπάνω σημάτων. Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα υπολογίζει ουσιαστικά τις αλλαγές στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Ο γιατρός χρησιμοποιεί συνήθως το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για τη διάγνωση διαταραχών που σχετίζονται με σπασμούς. Η εξέταση μπορεί να επιβεβαιώσει την παρουσία μίας κρίσης και να ανιχνεύσει το σημείο εκκίνησής της στον εγκέφαλο.

Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να βοηθήσει επίσης το γιατρό να διαγνώσει άλλες παθήσεις όπως:

• Σύγχυση
• Άνοια
• Τρυματισμούς της κεφαλής
• Λοιμώξεις
• Νεοπλάσματα
• Διαταραχές του ύπνου
• Νευροεκφυλιστικές νόσους
• Μεταβολικές διαταραχές που επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου

Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα: Τι περιλαμβάνει η εξέταση

Κατά τη διάρκεια του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, ο γιατρός τοποθετεί ταηλεκτρόδια στην κεφαλή του ασθενούς. Η εξέταση δεν είναι επεμβατική, είναι ανώδυνη και δεν προκαλεί μόνιμες αλλαγές. Σύμφωνα με το Epilepsy Foundation, η εξέταση διαρκεί περίπου 20-40 λεπτά. Συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου προετοιμασίας, η εξέταση διαρκεί συνολικά 1-1.5 ώρα. Ο ασθενής κάθεται σε μία καρέκλα ή ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

Ο γιατρός στη συνέχεια εξετάζει την κεφαλή του ασθενούς και μπορεί να σημαδέψει με μαρκαδόρο το σημείο που πρέπει να τοποθετηθούν τα ηλεκτρόδια. Στα σημεία αυτά τοποθετείται επίσης ένα ειδικό τζελ που διευκολύνει τη μετάδοση των σημάτων από τον εγκέφαλο. Αυτό διασφαλίξει ότι οι μετρήσεις θα είναι υψηλής ποιότητας. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, στο δωμάτιο θα υπάρχει ησυχία και σκοτάδι. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να επιτελέσει διάφορες εντολές, όπως να ανοιγοκλείσει τα μάτια, να κοιτάξει σε φως που αναβοσβήνει ή να αναπνεύσει βαθιά, καθώς οι παραπάνω συμπεριφορές προκαλούν παθολογικά ηλεκτρικά σήματα.

Συχνά, ο γιατρός μπορεί να καταγράψει το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα σε βίντεο έτσι ώστε να μπορέσει αργότερα να συγκρίνει τα ηλεκτρικά σήματα με τις αντιδράσεις του ασθενούς εκείνη τη στιγμή. Αν ο ασθενής παρουσιάσει κρίση κατά τη διάρκεια του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, ο γιατρός θα κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για να τον βοηθήσει. Μετά την επέμβαση, ο γιατρός θα αφαιρέσει τα ηλεκτρόδια και ο ασθενής θα επιστρέψει στο σπίτι του. Το τζελ του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος απομακρύνεται εύκολα από τα μαλλιά.

Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα: Προετοιμασία

Ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να αποφύγει την καφεΐνη για τουλάχιστον 8 ώρες πριν το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν επίσης τζελ για τα μαλλιά ή κρέμες πριν την εξέταση.

Αν ο ασθενής παίρνει κάποιο φάρμακο για την επιληψία, πρέπει να ρωτήσει τον γιατρό αν είναι ασφαλές να το πάρει πριν την εξέταση.

Ο γιατρός θα ζητήσει επίσης να περιοριστεί ο ύπνος πριν τη ηλεκτροεγκεφαλογράφημα έτσι ώστε ο ασθενής να νυστάζει κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα κατά τον ύπνο ή μετά από στέρηση του ύπνου έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ανιχνεύσει παθολογική δραστηριότητα στον εγκέφαλο.

Φυσιολογικό Εύρος

Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα και αναζητεί παθολογικά σήματα.

Ο γιατρός μπορεί να αναγνωρίσει τις αλλαγές που παραπέμπουν σε δραστηριότητα επιληπτικής κρίσης. Η δραστηριότητα μπορεί να ανιχνευθεί ακόμα και αν ο ασθενής δεν παρουσιάζει εκείνη τη στιγμή επιληπτική κρίση. Κατά τη διάρκεια του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος ο ασθενής μπορεί να εκτεθεί σε φως που αναβοσβήνει ή να αναπνεύσει βαθιά, δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν επιληπτική κρίση.

Ο γιατρός θα εξετάσει τα ηλεκτρικά σήματα και θα ερμηνεύσει αν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά ή αποτελούν ενδείξεις παθολογικής δραστηριότητας, όπως για παράδειγμα στις επιληπτικές κρίσεις.

Ένα φυσιολογικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα δεν αποκλείει την επιληψία από τη διάγνωση, καθώς δεν μπορεί να αποκαλύψει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο σε άλλες χρονικές στιγμές. Επίσης, είναι δυνατό το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα να είναι παθολογικό χωρίς ο ασθενής να πάσχει από επιληψία. Ορισμένα είδη επιληψίας είναι δυσκολότερο να διαγνωστούν σε σχέση με άλλα.

Ερμηνεία των Αποτελεσμάτων

Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα αποτυπώνει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Αν ο ασθενής παρουσιάσει επιληπτική κρίση κατά τη διάρκεια της εξέτασης, η δραστηριότητα του εγκέφαλου διαταράσσεται και ο γιατρός μπορεί να διακρίνει παθολογικά εγκεφαλικά κύματα. Η παραπάνω συμπεριφορά βοηθά στη διάγνωση της επιληψίας.

Κατά τη διάρκεια του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, ο γιατρός θα τοποθετήσει τα ηλεκτρόδια σε συγκεκριμένη διάταξη, η οποία λέγεται σύστημα 10-20. Το κάθε ηλεκτρόδιο τοποθετείται σε απόσταση είτε 10% είτε 20% από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Κάθε ηλεκτρόδιο έχει έναν αριθμό και ο γιατρός θα τοποθετήσει αυτά που έχουν μονό αριθμό στην αριστερή πλευρά της κεφαλής, ενώ αυτά που έχουν ζυγό αριθμό στη δεξιά.

Κάθε ηλεκτρόδιο έχει επίσης ένα γράμμα, το οποίο είναι F για το μετωπιαίο λοβό, P για τον βρεγματικό λοβό, O για τον ινιακό λοβό, T για τον κροταφικό λοβό και Z για τη μέση γραμμή. Οι διάφοροι λοβοί του εγκεφάλου ευθύνονται για διαφορετικές λειτουργίες, όπως η μνήμη και η ομιλία.

Επομένως, όταν ο γιατρός εξετάζει τα αποτελέσματα του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος μπορεί να διαπιστώσει σε ποια περιοχή του εγκεφάλου εντοπίζεται η παθολογική δραστηριότητα.

Σε μία μερική ή εστιακή κρίση, μερικά μόνο από τα ηλεκτρόδια θα ανιχνεύσουν παθολογική δραστηριότητα. Σε μία γενικευμένη κρίση, η παθολογική δραστηριότητα θα παρατηρηθεί σε όλα τα ηλεκτρόδια.

Οι διάφοροι τύποι των εγκεφαλικών κυμάτων στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα έχουν διαφορετικά ονόματα και οι γιατροί τα κατηγοριοποιούν ανάλογα με τη συχνότητά τους, δηλαδή τον αριθμό των κυμάτων ανά δευτερόλεπτο. Ορισμένα είδη κυμάτων εμφανίζονται μόνο σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές ή σε ιδιαίτερες περιοχές του εγκεφάλου.

Συνολικά, οι πληροφορίες που προσφέρει το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για τα εγκεφαλικά κύματα βοηθούν τον γιατρό να διαγνώσει μία διαταραχή κρίσεων ή κάποια άλλη διαταραχή του εγκεφάλου.