Ο κίνδυνος δηλητηρίασης όταν μαγειρεύετε με λάθος τρόπο το κατεψυγμένο κοτόπουλο ή την χοιρινή μπριζόλα είναι όχι απλά μεγάλος… αλλά σχεδόν σίγουρος.

Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείτε τα κατεψυγμένα τρόφιμα εξαρτάται φυσικά από εσάς, αλλά τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) προειδοποιούν να μην κάνετε ένα πολύ συνηθισμένο λάθος κατά την προετοιμασία τροφίμων από την κατάψυξη.

Ποτέ μην ξεπαγώνετε κατεψυγμένα τρόφιμα στον πάγκο της κουζίνας

Αν και ο πάγκος της κουζίνας μπορεί να φαίνεται το πιο λογικό μέρος για να αφήσετε τα κατεψυγμένα τρόφιμά σας να ξεπαγώσουν, το CDC προειδοποιεί ότι «επιβλαβή μικρόβια μπορούν να πολλαπλασιαστούν πολύ γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου». Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) λέει επίσης ότι τα κατεψυγμένα τρόφιμα δεν πρέπει ποτέ να αποψύχονται στον πάγκο και δεν πρέπει ποτέ να αφήνονται σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από δύο ώρες.

Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως εξηγεί το USDA, «τα βακτήρια αναπτύσσονται ταχύτερα σε εύρος θερμοκρασιών μεταξύ 4°C και 60°C, διπλασιάζοντας τον αριθμό τους σε μόλις 20 λεπτά». Ως αποτέλεσμα, αυτό το εύρος θερμοκρασιών συχνά αναφέρεται ως “ζώνη κινδύνου” για την ανάπτυξη βακτηρίων.

«Το ωμό ή και το μαγειρεμένο κρέας, τα πουλερικά ή τα αυγά, καθώς και οποιαδήποτε αλλοιώσιμα τρόφιμα είναι ασφαλή επ’ αόριστον εφόσον παραμένουν κατεψυγμένα. Ωστόσο, μόλις αρχίσουν να αποψύχονται και να θερμαίνονται περισσότερο από τους 4°C, τα βακτήρια που μπορεί να υπήρχαν πριν από την κατάψυξη μπορούν να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται», αναφέρει το USDA.

Επίσης, δεν πρέπει ποτέ να ξεπαγώνετε κατεψυγμένα τρόφιμα σε ζεστό νερό

Εάν δεν το είχατε προγραμματίσει εκ των προτέρων και βιάζεστε να ξεπαγώσετε κάτι γρήγορα, μπορεί να δοκιμάσετε το παλιό κόλπο να τοποθετήσετε τα κατεψυγμένα τρόφιμά σας κάτω από ζεστό νερό για να επιταχύνετε τη διαδικασία. Αλλά αυτό μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνο.

Το USDA λέει ότι η απόψυξη των κατεψυγμένων τροφίμων με αυτόν τον τρόπο είναι επικίνδυνη για τους ίδιους λόγους που είναι επικίνδυνο να τα αφήνετε έξω στον πάγκο. «Παρόλο που το κέντρο της συσκευασίας μπορεί να είναι ακόμα παγωμένο, το εξωτερικό στρώμα των τροφίμων θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο», εξηγεί το USDA.

Είναι καλύτερα να παραλείψετε την απόψυξη εντελώς παρά να βάλετε τα κατεψυγμένα τρόφιμα κάτω από ζεστό νερό

Εάν προσπαθείτε να φτιάξετε ένα γεύμα βιαστικά, είναι πιο ασφαλές να παραλείψετε την απόψυξη εντελώς από το να αφήσετε το κατεψυγμένο φαγητό σας σε ζεστό νερό ή έξω στον πάγκο.

Σύμφωνα με το USDA, είναι ασφαλές να μαγειρεύετε απευθείας κατεψυγμένα τρόφιμα στην παγωμένη τους κατάσταση, αν και προειδοποιεί ότι έτσι το μαγείρεμα θα διαρκέσει περίπου 50% περισσότερο από ό,τι αν τα τρόφιμα έχουν ξεπαγώσει προηγουμένως.

Υπάρχουν μόνο τρεις ασφαλείς τρόποι για να ξεπαγώσετε τα κατεψυγμένα τρόφιμα

Τόσο τα CDC όσο και το USDA συμβουλεύουν να προγραμματίζουμε εκ των προτέρων όταν πρόκειται να μαγειρέψουμε κατεψυγμένα τρόφιμα.

1. Το USDA λέει ότι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπαγώσετε με ασφάλεια τα κατεψυγμένα τρόφιμα να τα αφήσετε από το προηγούμενο βράδυ στο ψυγείο, όπου θα φτάσουν σταδιακά σε «μια ασφαλή, σταθερή θερμοκρασία στους 4°C και κάτω».
2. Λέει ότι μπορείτε επίσης να ξεπαγώσετε το φαγητό σας με ασφάλεια χρησιμοποιώντας κρύο νερό. Για να χρησιμοποιήσετε αυτήν τη μέθοδο, τα κατεψυγμένα τρόφιμα πρέπει να βρίσκονται μέσα σε μια σακούλα που είναι εντελώς βυθισμένη στο κρύο νερό, το οποίος πρέπει να το αλλάζετε κάθε 30 λεπτά. Εάν σκοπεύετε να δοκιμάσετε αυτήν την τεχνική, βεβαιωθείτε ότι η σακούλα είναι απόλυτα κλειστή, διότι εάν υπάρχουν κενά, τότε «βακτήρια από τον αέρα ή το περιβάλλον θα μπορούσαν να εισαχθούν στο φαγητό». Επιπλέον, «ο ιστός του κρέατος μπορεί να απορροφήσει νερό, με αποτέλεσμα να χαλάσει η υφή του τροφίμου».
3. Η τελευταία επιλογή είναι να ξεπαγώσετε τα κατεψυγμένα τρόφιμά σας στον φούρνο μικροκυμάτων, επιλέγοντας το πρόγραμμα απόψυξης. Εάν πρόκειται να ακολουθήσετε αυτήν την μέθοδο, τότε πρέπει να μαγειρέψετε τα τρόφιμα αμέσως μετά την απόψυξή τους. Διαφορετικά, μπορεί να φτάσουν σε αυτές τις θερμοκρασίες στην «ζώνη κινδύνου».

Γιατί δεν πρέπει πότε να ξαναζεστάνετε το ρύζι: Πότε μπαίνει στο ψυγείο;

Το ρύζι μπορεί να αναθερμανθεί, αλλά πρέπει προηγουμένως να έχουμε μεριμνήσει για την σωστή του αποθήκευση στο ψυγείο.

Δεν είναι η αναθέρμανση που προκαλεί το πρόβλημα, αλλά ο τρόπος αποθήκευσης του ρυζιού πριν από την αναθέρμανσή του.

Το ωμό ρύζι μπορεί να περιέχει σπόρια ενός βακτηρίου που ονομάζεται Bacillus cereus, το οποίο μπορεί να επιβιώσει, όταν μαγειρεύεται και προκαλεί τροφική δηλητηρίαση.

Εάν το αφήσουμε να παραμείνει σε θερμοκρασία δωματίου αφού μαγειρευτεί, τα σπόρια μπορούν να αναπτυχθούν σε βακτηρίδια, τα οποία πολλαπλασιάζουν την παραγωγή τοξινών, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν εμετό ή διάρροια.

Όσο περισσότερο το μαγειρεμένο ρύζι αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου, τόσο πιο πιθανό είναι ότι τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται, οπότε, είναι ζωτικής σημασίας να βάζετε το μαγειρεμένο ρύζι στο ψυγείο το συντομότερο δυνατόν, δηλαδή μέσα σε μια ώρα, εάν σχεδιάζετε να το επαναθερμάνετε αργότερα.

Εάν έχετε μεγάλη ποσότητα ρυζιού που σας περίσσεψε, είναι σώφρον να την χωρίσετε σε μικρότερες μερίδες, ώστε να ξαναζεσταθεί γρηγορότερα. Το μαγειρεμένο ρύζι πρέπει να φυλάσσεται στο ψυγείο για όχι περισσότερο από 24 ώρες πριν από τη χρήση και δεν πρέπει ποτέ να ξαναθερμαίνεται περισσότερες από μία φορές.

Γιατί δεν πρέπει πότε να ξαναζεστάνετε το ρύζι: Συμπτώματα δηλητηρίασης

Εάν φάτε ρύζι που περιέχει βακτήρια Bacillus cereus μπορεί να εκδηλώσετε εμετό, ή διάρροια περίπου μία έως πέντε ώρες μετά, σύμφωνα με το βρετανικό εθνικό σύστημα υγείας (NHS). Τα συμπτώματα είναι σχετικά ήπια και συνήθως διαρκούν περίπου 24 ώρες.

Οι ειδικοί συστήνουν να σερβίρεται το ρύζι αμέσως μόλις μαγειρευτεί. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, θα πρέπει να ψύχεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ιδανικά μέσα σε μία ώρα και να φυλάσσεται στο ψυγείο για όχι περισσότερο από μία ημέρα μέχρι να το ξαναζεστάνετε.

Όταν το ξαναζεσταίνετε, πρέπει να σιγουρεύεστε ότι είναι καυτό σε όλο του τον όγκο, δηλαδή ότι δεν έχουν μείνει κόκκοι ρυζιού που δεν έχουν ζεσταθεί καλά. Σημαντικό: Το ρύζι δεν πρέπει να το ξαναζεσταίνετε περισσότερο από μία φορά.

Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης περιλαμβάνουν αίσθημα αδιαθεσίας, διάρροια, έμετο, κράμπες στο στομάχι, υψηλό πυρετό και αίσθημα γενικής αδιαθεσίας, όπως αίσθημα κόπωσης ή πόνους και ρίγη.

Τα συμπτώματα αρχίζουν συνήθως μέσα σε λίγες μέρες από την κατανάλωση του φαγητού που προκάλεσε τη μόλυνση. Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι και τα συμπτώματα συνήθως περνούν μέσα σε μια εβδομάδα.

Γιατί δεν πρέπει πότε να ξαναζεστάνετε το ρύζι: Αντιμετώπιση δηλητηρίασης

• Βεβαιωθείτε ότι ξεκουράζεστε αρκετά, πίνετε πολλά υγρά (με μικρές γουλιές αν έχετε τάσεις προς έμετο) και τρώτε καλές τροφές, όταν αισθάνεστε καλύτερα.
• Αν σας ταλαιπωρεί πολύ η κατάσταση, μπορείτε να παίρνετε παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη.
• Αποφύγετε χυμούς φρούτων και ανθρακούχα ποτά, καθώς αυτά μπορούν να επιδεινώσουν την διάρροια.

12 ακόμη παράγοντες που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση

Η τροφική δηλητηρίαση προκαλείται από κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν μικρόβια, όπως βακτήρια, ιούς ή παράσιτα. Τα 12 συχνότερα αίτια τροφικής δηλητηρίασης είναι τα εξής:

Bacillus cereus

Πρόκειται για Gram-θετικό β-αιμολυτικό βακτηρίδιο. Ανευρίσκεται στο τηγανητό ρύζι, τα αμυλούχα λαχανικά, το κρέας, τα δημητριακά, τις σάλτσες και τα μπαχαρικά. Προκαλεί εμετό και διάρροια που διαρκούν περίπου 24 ώρες.

Καμπυλοβακτηρίδιο

Ανευρίσκεται στα ωμά και τα μετρίως ψημένα πουλερικά, στο απαστερίωτο γάλα και σε μολυσμένο νερό. Προκαλεί πυρετό, ναυτία, διάρροια και κράμπες.

Αλλαντίαση (από το βακτήριο Clostridium botulinum)

Ανευρίσκεται στο μέλι, φρούτα και λαχανικά που γίνονται κονσέρβα στο σπίτι, σιρόπι καλαμποκιού, μπαγιάτικα ψάρια. Προκαλεί λήθαργο, θολή όραση, παράλυση και θάνατο από αναπνευστική ανεπάρκεια. Χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση.

Clostridium perfringens

Ανευρίσκεται στο κρέας, τα πουλερικά, τις σάλτσες, και στα προβρασμένα φαγητά. Προκαλεί διάρροια, κράμπες και ναυτία.

Escherichia coli ή κολοβακτηρίδιο

Ανευρίσκεται στο μη καλά ψημένο βοδινό, το απαστερίωτο γάλα, τους χυμούς και στο μολυσμένο νερό. Προκαλεί διάρροια και κράμπες.

Listeria

Ανευρίσκεται στα μαλακά τυριά, στα έτοιμα προς κατανάλωση αλλαντικά και λουκάνικα, και στο απαστερίωτο γάλα. Προκαλεί μηνιγγίτιδα, σήψη και πυρετό.

Σαλμονέλλα (Σαλμονέλλωση)

Ανευρίσκεται στα μη καλά ψημένα πουλερικά, ωμά αβγά, μαγιονέζα, ταχίνι. Προκαλεί πονοκέφαλο, πυρετό, κράμπες, διάρροια και εμετό.

Σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus)

Ανευρίσκεται στα επιδόρπια με κρέμα, στα γλυκά, και στην πατατοσαλάτα. Προκαλεί εμετό και κράμπες στην κοιλιά.

Νοροϊός

Μεταδίδεται όταν ο άνθρωπος που νοσεί από τον ιό μαγειρεύει ή παρασκευάζει το φαγητό. Προκαλεί πυρετό, ναυτία, εμετό, κοιλιακές κράμπες, διάρροια και πονοκέφαλο.

Τριχίνωση ή τριχινέλλωση

Πρόκειται για παρασίτωση που προκαλείται από την κατανάλωση χοιρινού κρέατος που έχει προσβληθεί από ένα παράσιτο που λέγεται τριχινέλλα.

Τα παράσιτα αναπαράγονται στο έντερο του ανθρώπου, τα θηλυκά γεννάνε αβγά που αναπτύσσονται σε ανώριμα σκουλήκια, και τα οποία ταξιδεύουν μέσω της αιματικής κυκλοφορίας στους μυς όπου δημιουργούν κύστεις.

Νόσος τρελών αγελάδων

Προκαλεί άνοια, απώλεια μνήμης, παραισθήσεις, διαταραχές της προσωπικότητας και ακανόνιστες σπαστικές κινήσεις.

Ανισακίαση

Οφείλεται στην κατανάλωση ωμών ψαριών (σούσι, σασίμι, ωμά φιλέτα ψαριού, καρπάτσο θαλασσινών, καπνιστό και μαριναρισμένο ψάρι). Το εντερικό παράσιτο Anisakis βρίσκεται συνήθως στο στομάχι των μεγάλων θαλάσσιων θηλαστικών.

Τα αυγά του Anisakis αποβάλλονται με τα κόπρανα αυτών των ζώων στο νερό της θάλασσας και αφομοιώνονται από το πλαγκτόν (ενδιάμεσος ξενιστής), που αποτελεί την τροφή των ψαριών όπως σαρδέλες, σολομοί, σκουμπριά, μπακαλιάροι, γαύροι ή μαλάκια.

Στα ψάρια αυτά, οι προνύμφες μεταναστεύουν από το γαστρεντερικό σύστημα στις μυϊκές μάζες. Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί τυχαία από τις προνύμφες του Anisakis simplex καταναλώνοντας ωμό ή όχι καλά μαγειρεμένο ψάρι, εάν αυτό έχει μολυνθεί.

Η μόλυνση μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα με πόνους στην κοιλιακή χώρα, διάρροιες, ναυτία, εμέτους και, σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, διάτρηση στομάχου και εντέρου. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται συνήθως λίγες ώρες μετά την κατανάλωση του μολυσμένου ψαριού.

Πώς να προλάβετε την τροφική δηλητηρίαση;

• Καλό πλύσιμο των χεριών μετά τη χρήση της τουαλέτας, του φυσήματος της μύτης, της επαφής με ζώα, ή αφού βγάλετε τα σκουπίδια έξω
• Παραμονή στο σπίτι μέχρι να αισθανθείτε καλύτερα (αποφύγετε να πηγαίνετε στη δουλειά όσο είστε άρρωστοι)
• Προσοχή στην ασφάλεια των τροφίμων.
• Μην πίνετε μη παστεριωμένο γάλα ή τρόφιμα που γίνονται από μη παστεριωμένο γάλα.
• Πλένετε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα καταναλώσετε ωμά.
• Διατηρήστε τη θερμοκρασία του ψυγείου σας κάτω από 4,4°C και του καταψύκτη κάτω από -18°C.
• Μαγειρέψτε καλά το κρέας και τα θαλασσινά.
• Μαγειρέψτε τα αβγά έως ότου ο κρόκος γίνει συμπαγής.
• Πλένετε καλά τα χέρια, μαχαίρια και σανίδες κοπής αφού κόψετε ωμά τρόφιμα.