Η κοιλιοκάκη είναι μια κατάσταση, που μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να διασπάσει τη γλουτένη. Η γλουτένη καταστρέφει το έντερο των ασθενών με κοιλιοκάκη, με συνέπεια ο οργανισμός να μην μπορεί να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα. Η νόσος προσβάλλει παιδιά και ενήλικες με γενετική προδιάθεση (γονότυποι HLA-DQ2 και HLA-DQ8), εντούτοις τι ακριβώς οδηγεί σε απώλεια της ανοχής της γλουτένης παραμένει μυστήριο.
Κοιλιοκάκη: Ποια είναι τα συμπτώματα της;
Σε ποσοστό 21% η κοιλιοκάκη εμφανίζεται ασυμπτωματική (υποκλινική κοιλιοκάκη). Όμως, το 79% των ασθενών εκδηλώνουν συμπτώματα.
Συμπτώματα πεπτικού συστήματος
- Μετεωρισμός, τυμπανισμός ή φούσκωμα
- Αφθώδης στοματίτιδα
- Εναλλαγές διάρροιας – δυσκοιλιότητας
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Πόνος στην κοιλιά
- Ανορεξία
- Δύσοσμα αέρια
- Λιπαρές κενώσεις και κόπρανα που επιπλέουν
Εξωγαστρικές / Εξωεντερικές εκδηλώσεις
- Οστεοπενία / οστεοπόρωση, εξαιτίας των χαμηλών επιπέδων 25-OH βιταμίνης D3
- Αναιμία, κατά κύριο λόγο σιδηροπενική αναιμία στο 85% των ασθενών με αναιμία
- Κρυψιγενής αύξηση τρανσαμινασών
- Υποτροπιάζουσες αποβολές
- Αλλεργίες
- Πονοκέφαλος
- Ινομυαλγία
- Καθυστέρηση ανάπτυξης στα παιδιά
- Απώλεια βάρους
Κοιλιοκάκη: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
- Αιματολογικές εξετάσεις: Στο αίμα γίνεται έλεγχος αντισωμάτων μετά από κατανάλωση γλουτένης. Οι άνθρωποι που έχουν κοιλιοκάκη διαθέτουν στο αίμα τους αντισώματα έναντι αυτών των πρωτεϊνών. Θα πρέπει να φάτε κανονικά πριν κάνετε την αιματολογική εξέταση για τον έλεγχο αντισωμάτων της κοιλιοκάκης.
- Βιοψία: Προϋποθέτει γαστροσκόπηση κατά την οποία ο γαστρεντερολόγος εισάγει έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στο στόμα σας και από εκεί τον προωθεί στο λεπτό έντερο (δεύτερη μοίρα του δωδεκαδακτύλου) από όπου θα λάβει ένα μικρό δείγμα ιστού (βιοψία) που θα εξετασθεί κάτω από το μικροσκόπιο ώστε να διαπιστωθεί αν η κατανάλωση γλουτένης έχει προκαλέσει ζημιά στο έντερο.
Κοιλιοκάκη: Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την θεραπεία
Η καλύτερη θεραπεία είναι να σταματήσετε εντελώς να καταναλώνετε γλουτένη. Αυτό μπορεί να σας φαίνεται δύσκολο στην αρχή. Θα πρέπει να αποφύγετε συστατικά όπως σίκαλη, σιτάρι, κριθάρι και βρώμη. Αυτά τα συστατικά περιλαμβάνονται σε πολλά κοινά τρόφιμα, όπως:
- Ψωμί, ζυμαρικά, γλυκά, δημητριακά
- Σάλτσες, καρυκεύματα
- Μπύρες και ξύδι βύνης
Θα πρέπει επίσης να αποφεύγετε το γάλα, το τυρί και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα στην αρχή. Τα τρόφιμα αυτά διασπώνται δύσκολα και θα πρέπει να περιμένετε έως ότου επουλωθεί το έντερό σας ώστε να τα επαναφέρετε στο καθημερινό σας σιτηρέσιο.
Τα τρόφιμα που δεν περιέχουν γλουτένη (και μπορείτε άφοβα να καταναλώνετε) περιλαμβάνουν:
- Ρύζι, καλαμπόκι, πατάτες, σόγια
- Φρούτα και λαχανικά
- Άλευρα, ζυμαρικά και άλλα προϊόντα που παράγονται από τα παραπάνω συστατικά που φέρουν ετικέτα “ελεύθερα γλουτένης“
- Κρασί και αποσταγμένα αλκοολούχα ποτά, όπως ρούμι, τεκίλα, βότκα και ουίσκι
Ο γαστρεντερολόγος σας ενδεχομένως να σας συνταγογραφήσει βιταμίνες, ώστε να αναπληρώσετε τα θρεπτικά συστατικά που δεν λαμβάνετε από την τροφή.
Κοιλιοκάκη: Με ποια αυτοάνοσα νοσήματα σχετίζεται;
- Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα
- Ερπητοειδής δερματίτιδα ή νόσος του Duhring
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος, νεανικός)
- Νευρολογικές διαταραχές (επιληψία, αταξία, περιφερική νευροπάθεια)
- Αυτοάνοσα νοσήματα του ήπατος (πρωτοπαθής χολική κίρρωση, αυτοάνοση ηπατίτιδα)
- Νόσοι συνδετικού ιστού (σύνδρομο Sjӧgren, συστηματική σκλήρυνση)