Το να νιώθετε τα μάτια σας κουρασμένα και «βαριά» κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι κάτι που συμβαίνει συχνά.

Σύμφωνα με τον οφθαλμίατρο James P. McCulley της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τέξας, στα μάτια βρίσκονται οι πιο δραστήριοι μυς του σώματος.

Η εργασία στον υπολογιστή και η ανάγνωση απαιτούν περισσότερους μυς

Τα μάτια περιλαμβάνουν τρεις μυϊκές ομάδες. Η εστίαση στην ανάγνωση και η εργασία σε κοντινή απόσταση επιβαρύνει αυτές τις μυϊκές ομάδες. Το ανθρώπινο μάτι είναι φτιαγμένο με τρόπο τέτοιο, ώστε αν δεν έχει κάποιο πρόβλημα, να μπορεί να σχεδιάσει μία καθαρή εικόνα στον αμφιβληστροειδή για κάθε αντικείμενο σε μακρινή απόσταση χωρίς να πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποιον από τους μυς. Για να δει όμως κοντινά αντικείμενα καθαρά, πρέπει να εργαστούν όλοι οι μυς.

Οι εξωφθάλμιοι μυς πρέπει να στρέψουν κάθε οφθαλμό προς τα μέσα, οι μύες του σφιγκτήρα να κάνουν συσπάσεις για να μικρύνει η κόρη και το ακτινωτό σώμα να συρρικνωθεί για να επιτρέψει στον φακό να αλλάξει σχήμα προκειμένου να παραχθεί καθαρότερη εικόνα.

Για να βοηθήσετε τα κουρασμένα μάτια σας, προσπαθήστε να εστιάσετε σε ένα μακρινό αντικείμενο. Αμέσως θα αισθανθείτε ότι χαλαρώνουν.

Προβλήματα όρασης

Κανένα ανθρώπινο μάτι δεν είναι τέλεια σχηματισμένο. Αυτές οι ατέλειες αυξάνουν την απαιτούμενη προσπάθεια για να δείτε. Για παράδειγμα, οι μύωπες πρέπει να κουράσουν περισσότερο τους ακτινωτούς μυς.

Πολλοί άνθρωποι έχουν προβλήματα στους εξωτερικούς οφθαλμικούς μυς που τους αναγκάζουν να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια. Γενικά, καθώς πλησιάζουμε τα 40 και μετά, οι περισσότεροι αναπτύσσουν ακαμψία του φακού μέσα στο μάτι, γεγονός που προκαλεί κούραση των ματιών. Η λύση είναι να επισκέπτεστε τακτικά τον οφθαλμίατρο, ώστε αν έχετε κάποιο πρόβλημα όρασης να το επιλύσετε.

Κακός φωτισμός

Η ανάγνωση κάτω από ακατάλληλο φωτισμό (πολύς έντονος ή πολύ αδύναμος) απαιτεί υπερβολική λειτουργία των μυών με αποτέλεσμα να κουράζονται.

Για να βοηθήσετε τα κουρασμένα μάτια σας, δοκιμάστε διαφορετική ένταση φωτισμού, ώστε να καταλήξετε στην καλύτερη για σας.

Τα χρησιμοποιείτε υπερβολικά

Όπως αν κάνετε 100 συνεχόμενα push-ups θα νιώσετε έντονο πόνο στους βραχίονες, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους μυς των ματιών. Μετά από πολλές ώρες δουλειάς, όλοι οι μυς του σώματος είναι κουρασμένοι και τα επίπεδα ανοχής ή τα όρια του πόνου είναι μικρότερα και για τα μάτια, απ’ ότι όταν είστε ξεκούραστοι.

Μετά από πολλές ώρες παραμονής μπροστά στον υπολογιστή στο γραφείο, αποφύγετε να χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή, το τάμπλετ ή το κινητό και στο σπίτι. Μόνο έτσι θα επιτρέψετε στα μάτια σας να ξεκουραστούν.

Υπολογιστής και ξηροφθαλμία

Η εργασία σε υπολογιστή δεν επιτρέπει σε κάποιον να ανοιγοκλείνει τα μάτια του με φυσιολογικό ρυθμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο ξηροφθαλμίας.

Όταν κάποιος είναι κουρασμένος, ο ρυθμός που ανοιγοκλείνει τα μάτια επιβραδύνεται και δεν λιπαίνονται επαρκώς. Οι ειδικοί προειδοποιούν όσους δουλεύουν σε υπολογιστή να κάνουν διάλειμμα τουλάχιστον ανά μία ώρα.

Τα σημάδια στα μάτια σας που αποκαλύπτουν προβλήματα

Πρησμένα, ευαίσθητα ή ερεθισμένα μάτια; Τι μπορεί να σημαίνουν και τι αποκαλύπτουν για την υγεία σας.

Για τους επιστήμονες τα μάτια είναι καθρέπτης όχι της ψυχής, αλλά της υγείας σας.

Αγγειακά νοσήματα, αυτοάνοσες παθήσεις, αιματολογικές και μεταβολικές διαταραχές αποτελούν μερικά μόνο από τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αποκαλύψει μια τυπική επίσκεψη στον οφθαλμίατρο. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας έπειτα, χαρακτηριστικά των ματιών θα καταδείξουν και την παρουσία νευροεκφυλιστικών παθήσεων όμως η νόσος Αλτσχάιμερ.

Όσο οι επιστημονικές εξελίξεις «τρέχουν», σημειώνει η Δρ Barbara Pierscionek, καθηγήτρια και Αντιπρύτανης του τμήματος Έρευνας και Καινοτομίας του βρετανικού Πανεπιστημίου Anglia Ruskin, θα ενισχύεται ο ρόλος των ματιών ως διαγνωστικό εργαλείο, κυρίως γιατί απαιτεί λιγότερο επεμβατικές μεθόδους για την εξέτασή του.

Σύμφωνα με τη Δρ Pierscionek εντούτοις, καθένας μπορεί να ελέγξει τα μάτια του και να αναζητήσει προειδοποιητικά σημάδια και ενδείξεις προβλημάτων υγείας όπως:

Αλλαγές στο μέγεθος της κόρης

Η κόρη θα συσταλεί στο φως και θα διασταλεί σε πιο σκοτεινά περιβάλλονται. Καθυστέρηση σε αυτές τις άμεσες φυσιολογικά αποκρίσεις ίσως σημαίνει την ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, επιπτώσεις από τη λήψη φαρμάκων ή τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Κόκκινα ή κίτρινα μάτια

Τα ερεθισμένα κατακόκκινα μάτια θα μαρτυρήσουν κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών ή κάποια μόλυνση που θα υποχωρήσει εντός λίγων ημερών. Αν επιμένουν, τότε συντρέχει ενδεχομένως μια σοβαρότερη λοίμωξη, ερεθισμός από τους φακούς επαφής ή φλεγμονή. Σε ακραία περίπτωση, τα κόκκινα μάτια θα οφείλονται στο γλαύκωμα.

Το κίτρινο χρώμα στον σκληρό χιτώνα των ματιών (λευκό τμήμα), είναι το πλέον προφανές σημάδι ίκτερου και ηπατοπάθειας με υπόβαθρο τη φλεγμονή του ήπατος (ηπατίτιδα), γενετικές ή αυτοάνοσες καταστάσεις, τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, λοίμωξη από ιούς ή παρουσία καρκινικών όγκων.

Κόκκινο σημάδι

Το υπόσφαγμα όπως ονομάζεται η υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία, αποτελεί ένα «αιμάτωμα στο μάτι» που οφείλεται στη διάρρηξη κάποιου μικρού αιμοφόρου αγγείου. Μοιάζει ανησυχητικό, θα υποχωρήσει όμως σε λίγες ημέρες τις περισσότερες φορές. Παρ’ όλα αυτά, ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη υπέρτασης, διαβήτη και διαταραχών της πήξης του αίματος ή προβλημάτων από λαμβανόμενες δόσεις ασπιρίνης.

Σημάδι δακτυλίου γύρω από τον κερατοειδή 

Ένα λευκό ή γκρι δαχτυλίδι γύρω από τον κερατοειδή χιτώνα μπορεί να σημαίνει  υψηλή χοληστερόλη και αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας ή να είναι σημάδι αλκοολισμού. Λόγω του εντοπισμού του σε ηλικιωμένα άτομα, του δόθηκε η λατινική ονομασία arcus senilis που σημαίνει «γεροντικό τόξο».

Λιπαρό εξόγκωμα

Το στεάτιο και το πτερύγιο αποτελούν καλοήθεις εκφυλιστικές αλλοιώσεις στον επιπεφυκότα που συνδέονται με τη μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο και τους χρόνιους ερεθισμούς. Το πρώτο αποτελεί ένα λευκοκιτρινωπό οζίδιο από εναποθέσεις λιπιδίων, πρωτεϊνών και ασβεστίου, ενώ το δεύτερο μια τριγωνική πτυχή από ινοαγγειακό ιστό. Η αντιμετώπιση του στεατίου μπορεί να περιλαμβάνει οφθαλμικές σταγόνες ή χειρουργείο, ενώ το πτερύχιο θα χρειαστεί επέμβαση αν πλησιάζει τον οπτικό άξονα.

Διογκωμένα μάτια

Αν τα διογκωμένα μάτια δεν είναι συγγενές χαρακτηριστικό αλλά προέκυψαν στην πορεία της ζωής του ατόμου, το πιθανότερο είναι να οφείλονται σε διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, ενώ ένας μόνο διογκωμένος οφθαλμός μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμό, μόλυνση ή, σπανιότερα, όγκο.

Προβλήματα στα βλέφαρα

Αν τα βλέφαρά σας «πεταρίζουν», τότε σας ταλαιπωρούν μυοκυμίες των βλεφάρων όπως λέγεται η ακούσια κίνηση των ματιών, συσπάσεις που αποδίδονται συνήθως στο στρες, τη άνιση πρόσληψη θρεπτικών συστατικών ή την υπερκατανάλωση καφεΐνης.

Το χαλάζιο και η κριθή (κριθαράκι) από την άλλη είναι από τις συχνότερες φλεγμονώδεις παθήσεις των βλεφαρικών αδένων που χρήζουν επίσκεψης στον οφθαλμίατρο. Βασική διαφορά των δύο είναι ότι η κρίθη οφείλεται σε λοίμωξη του θύλακα της βλεφαρίδας ενώ το χαλάζιο απόκριση του οργανισμού σε «παγιδευμένες» σμηγματώδεις εκκρίσεις.