Συνήθως πιστεύουμε ότι υγιεινή διατροφή είναι μόνο αυτή που είναι χαμηλή σε λιπαρά. Και ενώ υπάρχει πιθανότητα να τρώτε πολύ λίπος, είναι πολύ σημαντικό το μεγαλύτερο ποσοστό να αποτελείται από υγιεινά λιπαρά.

Μάλιστα, νέα στοιχεία δείχνουν ότι η μετάβαση σε μια δίαιτα που είναι πλούσια σε καλά λιπαρά μπορεί να είναι η καλύτερη διατροφική συνήθεια για άτομα με λιπώδες ήπαρ.

Σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, συνελέχθησαν στοιχεία από 165 άτομα ηλικίας μεταξύ 18 και 78 ετών που είχαν διαβήτη τύπου 2 και μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, σύμφωνα με ευρήματα που παρουσιάστηκαν στο International Liver Congress 2022.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, ζητήθηκε από 110 συμμετέχοντες να ακολουθήσουν μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά για μια περίοδο έξι μηνών, ενώ 55 συμμετέχοντες τήρησαν μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν λάβει οδηγίες ότι όταν έτρωγαν, ο στόχος τους δεν ήταν να χάσουν βάρος ή να περιορίσουν τις θερμίδες τους, αλλά αντίθετα ήταν να τρώνε απλά μέχρι να χορτάσουν.

Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά κατέληξαν να λάβουν το 61% των θερμίδων τους από λίπος, κάτι που η Camilla Dalby Hansen, που παρουσίασε τα ευρήματα, εξήγησε ότι είναι “πολλά λιπαρά και αντιστοιχεί σε ένα τέταρτο του λίτρου ελαιόλαδο την ημέρα”. Και πρόσθεσε ότι οι συμμετέχοντες έπρεπε να αλλάξουν ριζικά τη νοοτροπία τους, γιατί ήταν δύσκολο γι’ αυτούς να αρχίσουν να τρώνε όλα αυτά τα λίπη, ειδικά από τη στιγμή που επί δεκαετίας ακούν συνέχεια τα λιπαρά κάνουν κακό στην υγεία.

Ωστόσο, σε αντίθεση με ό,τι πολλοί έχουν οδηγηθεί να πιστεύουν (ότι όλα τα λίπη είναι ανθυγιεινά) στο τέλος των έξι μηνών, διαπιστώθηκε ότι η χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά δίαιτα:

• βελτίωσε τον έλεγχο του διαβήτη
• μείωσε το λίπος στο συκώτι και
• παρόλο που [οι συμμετέχοντες στη μελέτη] έτρωγαν τόσες θερμίδες όσες είχαν συνηθίσει μέχρι να χορτάσουν, έχασαν το 5,8% του σωματικού τους βάρους!

Η Dalby Hansen σημείωσε επίσης, ότι “εάν έχετε λίπος στο συκώτι σας, θα ωφεληθείτε από το να τρώτε καλά λιπαρά στη διατροφή σας”.

Την ίδια στιγμή, η Amanda Lane, ιδρύτρια του Healthful Lane Nutrition, επισημαίνει ότι αν και αυτά τα αποτελέσματα είναι σαφή και κατανοητά σε μεταβολικό επίπεδο, είναι σημαντικό να σκεφτούμε το πώς εφαρμόζονται στην καθημερινή ζωή.

Γι’ αυτό και η Lane υποστηρίζει ότι όταν πρόκειται να προσθέσετε λίπος στη διατροφή σας, πρέπει να λάβετε υπόψη το γεγονός ότι δεν είναι όλα τα λιπαρά το ίδιο πράγμα.

Εξηγεί ότι “τα πολύ επεξεργασμένα λιπαρά, όπως τα τρανς λιπαρά, ή ακόμα και τα κορεσμένα λίπη, δεν είναι τόσο υγιεινά για τον οργανισμό όσο τα ακόρεστα λιπαρά”.

Οι καλύτερες επιλογές ακόρεστων λιπαρών, σύμφωνα με την Lane, είναι το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί και ο σολομός, καθώς και ελιές και το ελαιόλαδο.

Λίπος στο συκώτι και διατροφή: Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Το σώμα αποθηκεύει λίπος σε πολλές περιοχές για ενέργεια. Το ήπαρ περιέχει το ίδιο λιπώδη ιστό. Ωστόσο, εάν η περιεκτικότητα σε λίπος στο ήπαρ είναι πολύ υψηλή, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη λιπώδους ηπατικής νόσου. Οι διατροφικές αλλαγές είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για αυτήν την πάθηση του ήπατος. Ο Βασίλης Γράβαρης, υπεύθυνος επικοινωνίας του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Προμηθέας, εξηγεί περισσότερα για την καλή υγεία του ήπατος.

Λιπώδης νόσος του ήπατος

Υπάρχουν δύο τύποι λιπώδους ηπατικής νόσου: αλκοολική ηπατική νόσος και μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος. Η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να προκαλέσει λιπώδη ηπατική νόσο.

Η λιπώδης νόσος του ήπατος βλάπτει το συκώτι, εμποδίζοντας το να απομακρύνει τοξίνες και να παράγει χολή για το πεπτικό σύστημα. Όταν το συκώτι δεν μπορεί να εκτελέσει αυτές τις εργασίες αποτελεσματικά, θέτει ένα άτομο σε κίνδυνο να αναπτύξει άλλα προβλήματα σε όλο το σώμα του.
Οι διατροφικές αλλαγές και η τακτική άσκηση είναι βασικοί τρόποι για τη διαχείριση και αντιμετώπιση της λιπώδους ηπατικής νόσου. Ωστόσο, ορισμένα άτομα μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθούν το γιατρό τους για περαιτέρω θεραπεία.

Διατροφή για το λίπος στο συκώτι 

Μια σωστή δίαιτα για τη λιπώδη ηπατική νόσο θα πρέπει να περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Η μείωση της πρόσληψης θερμίδων, η κατανάλωση υψηλών ινών και τα φυσικά τρόφιμα είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης. Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες, μπορεί να παρέχει παρατεταμένη ενέργεια και να συνδράμει στον κορεσμό.

Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να ακολουθήσουν συγκεκριμένα πλάνα διατροφής, όπως μια φυτική διατροφή ή μεσογειακή διατροφή. Ένας διαιτολόγος μπορεί συχνά να βοηθήσει ένα άτομο να δημιουργήσει ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα διατροφής που είναι κατάλληλο για τα γούστα, τα συμπτώματα και την κατάσταση της υγείας του.

Εκτός από αυτές τις βασικές οδηγίες, ορισμένα τρόφιμα μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και θρεπτικά για άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο. Αυτά τα τρόφιμα περιλαμβάνουν:

Σκόρδο

Το σκόρδο είναι βασικό σε πολλές δίαιτες και μπορεί να προσφέρει οφέλη σε άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο. Μελέτη του 2016 από το Τrusted Source in Advanced Biomedical Research ανέδειξε ότι τα συμπληρώματα σκόνης του σκόρδου φαίνεται να βοηθούν δραστικά στη μείωση σωματικού βάρους, καθώς και του λίπους σε όσους πάσχουν από λιπώδη ηπατική νόσο.

Ω3 Λιπαρά

Μια ανασκόπηση της τρέχουσας έρευνας του 2016 δείχνει ότι η κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων βελτιώνει τα επίπεδα του ηπατικού λίπους και των λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας (HDL) στα επίπεδα χοληστερόλης σε άτομα με μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό το εύρημα, η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα ωμέγα-3 μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του λίπους του ήπατος. Ανάμεσα σε αυτά τα τρόφιμα είναι ο σολομός, οι σαρδέλες, τα καρύδια και ο λιναρόσπορος.

Καφές

Η κατανάλωση καφέ είναι ένα “πρωινό τελετουργικό” για πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο, μπορεί να παρέχει παράλληλα οφέλη για άτομα που ζουν με λιπώδη ηπατική νόσο.

Μπρόκολο

Η κατανάλωση μιας ποικιλίας ολόκληρων λαχανικών είναι χρήσιμη για άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο. Ωστόσο, το μπρόκολο είναι ένα λαχανικό που ένα άτομο με λιπώδη ηπατική νόσο πρέπει να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να το συμπεριλάβει στη διατροφή του.

Πράσινο τσάι

Η χρήση τσαγιού για ιατρικούς σκοπούς είναι μια πρακτική που ξεκινά χιλιάδες χρόνια πριν. Ανασκόπηση του 2015 στο World Journal of Gastroenterology υποδηλώνει ότι το πράσινο τσάι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων λίπους στο αίμα και σε όλο το σώμα. Μία από τις περιλαμβανόμενες μελέτες ανέφερε μειωμένα επίπεδα λίπους στο ήπαρ σε άτομα που κατανάλωναν 5-10 φλιτζάνια πράσινο τσάι την ημέρα. Το πράσινο τσάι παρέχει πολλά αντιοξειδωτικά, όπως η κατεχίνη, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της λιπώδους νόσου του ήπατος.

Καρύδια

Ενώ όλοι οι ξηροί καρποί είναι μια εξαιρετική προσθήκη σε οποιοδήποτε πλάνο διατροφής, τα καρύδια έχουν ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα ωμέγα-3 και μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη σε άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο. Μελέτη από το 2015, συμπέρανε ότι η κατανάλωση καρυδιών βελτίωσε κατά κόρων την ηπατική λειτουργία σε άτομα με λιπώδη νόσο.

Πρωτεΐνη σόγιας ή ορού γάλακτος

Έρευνα του 2019 από το Trusted Source in the Journal Nutrients ανέδειξε ότι τόσο η πρωτεΐνη σόγιας, όσο και η πρωτεΐνη ορού γάλακτος μείωσαν τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Αποτελέσματα μελετών έδειξαν ότι το λίπος του ήπατος μειώθηκε κατά 20% σε γυναίκες με παχυσαρκία που έτρωγαν 60 γραμμάρια πρωτεΐνης ορού γάλακτος κάθε μέρα για 4 εβδομάδες. Η πρωτεΐνη σόγιας περιέχει αντιοξειδωτικά που ονομάζονται ισοφλαβόνες που βοηθούν στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη μείωση των επιπέδων λιπών στο σώμα.

Τι δεν είναι καλό να καταναλώνουμε αν έχουμε λίπος στο συκώτι μας

Η προσθήκη υγιεινών τροφών στη διατροφή είναι ένας τρόπος για τη διαχείριση της λιπώδους ηπατικής νόσου. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό για τα άτομα με αυτήν την πάθηση να αποφεύγουν ή να περιορίζουν την πρόσληψη ορισμένων άλλων τροφίμων.

Ζάχαρη και επιπρόσθετα σάκχαρα

Τα πρόσθετα σάκχαρα συμβάλλουν στα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μπορούν να αυξήσουν το λίπος στο ήπαρ. Οι κατασκευαστές προσθέτουν συχνά ζάχαρη σε γλυκά, παγωτά και γλυκά ποτά, όπως ποτά σόδας και φρουτοποτά.
Τα προστιθέμενα σάκχαρα εμφανίζονται επίσης σε συσκευασμένα τρόφιμα, ψημένα προϊόντα, ακόμη και καφέ και τσάι που βρίσκονται χύμα στο κατάστημα. Η αποφυγή άλλων σακχάρων, όπως η φρουκτόζη και το σιρόπι καλαμποκιού, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση του λίπους στο ήπαρ.

Αλκοόλ

Το αλκοόλ είναι η πιο κοινή αιτία λιπώδους ηπατικής νόσου. Το αλκοόλ επηρεάζει το ήπαρ, συμβάλλοντας σε ασθένειες του λιπώδους ήπατος και σε άλλες ηπατικές ασθένειες, όπως η κίρρωση. Ένα άτομο με λιπώδη ηπατική νόσο θα πρέπει να μειώσει την πρόσληψη αλκοόλ ή να το αφαιρέσει εντελώς από τη διατροφή του.

Επεξεργασμένα δημητριακά και λευκό ρύζι

Οι επεξεργασμένοι κόκκοι υπάρχουν σε άσπρο ψωμί, λευκά ζυμαρικά και λευκό ρύζι. Οι παραγωγοί έχουν αφαιρέσει τις ίνες, οι οποίες μπορούν να αυξήσουν το σάκχαρο στο αίμα καθώς, το σώμα τους μεταβολίζει. Μελέτη του 2015 σε 73 ενήλικες με μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωναν λιγότερους επεξεργασμένους κόκκους είχαν χαμηλότερο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου – μια ομάδα παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι άνθρωποι μπορούν εύκολα να αντικαταστήσουν τους επεξεργασμένους κόκκους με πατάτες, όσπρια ή εναλλακτικά πολύσπορα ολικής αλέσεως.

Τηγανητά ή αλμυρά τρόφιμα

Το τηγανητό ή αλμυρό φαγητό είναι πιθανό να αυξήσει την πρόσληψη θερμίδων και τον κίνδυνο αύξησης βάρους. Η παχυσαρκία είναι μια κοινή αιτία λιπώδους ηπατικής νόσου. Η προσθήκη επιπλέον μπαχαρικών και βοτάνων σε ένα γεύμα είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αρωματίζετε τρόφιμα χωρίς να προσθέτετε αλάτι. Μπορείτε επίσης να ψήνετε με ατμό αντί να τηγανίζετε.

Κρέας

Η πρόσληψη κορεσμένου λίπους αυξάνει την ποσότητα λίπους που συσσωρεύεται γύρω από τα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του ήπατος. Το βόειο κρέας, το χοιρινό κρέας και τα αλλαντικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία ένα άτομο με λιπώδη ηπατική νόσο πρέπει να προσπαθήσει να αποφύγει. Τα άπαχα κρέατα, τα ψάρια, το tofu ή το tempeh συντελούν ως τα κατάλληλα υποκατάστατα. Ωστόσο, τα άγρια, λιπαρά ψάρια μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή, καθώς αυτά παρέχουν επίσης ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.

Αλλαγή στον τρόπο ζωής

Η τακτική άσκηση είναι σημαντική για όλους. Ωστόσο, παρέχει επιπλέον οφέλη για άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο. Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους με τακτική άσκηση, μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να διαχειριστεί και να μειώσει τα συμπτώματα της νόσου.

Πότε να επισκεφθώ το γιατρό ή το διατροφολόγο μου

Εάν η δίαιτα και η άσκηση δεν έχουν την επιθυμητή επίδραση στα συμπτώματα της λιπώδους ηπατικής νόσου, ίσως είναι καιρός να επισκεφτείτε έναν γιατρό. Ο γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει μια πλήρη ανάλυση και να συνταγογραφήσει φάρμακα ή να παραπέμψει το άτομο σε έναν διατροφολόγο για να το βοηθήσει να δημιουργήσει ένα σχέδιο διατροφής.

Κανένα εγκεκριμένο φάρμακο μέχρι στιγμής, δεν μπορεί να θεραπεύσει τη λιπώδη ηπατική νόσο. Ωστόσο, οι επιλογές διατροφής και τρόπου ζωής μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την κατάσταση.

Με την υποστήριξη ενός γιατρού ή διατροφολόγου, πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι μπορούν να χάσουν βάρος και να διαχειριστούν άνετα τη λιπώδη νόσο του ήπατος. Όπως αναφέρει η διαιτολόγος Katherine Marengo “Η λιπώδης ηπατική νόσος θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε κίρρωση, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και συνοδεύεται από ένα σύνολο πολύ δυσάρεστων συμπτωμάτων. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος και πρήξιμο, αδυναμία, απώλεια βάρους, απώλεια όρεξης, φαγούρα στο δέρμα, κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών, εύκολο μώλωπες και αιμορραγία και οίδημα των ποδιών. Για να αποφύγετε την κίρρωση, είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόσετε τις αλλαγές στον τρόπο ζωής που συνιστά ένας γιατρός”.