Λιστερίωση και εγκυμοσύνη: Οι τροφές που απαγορεύονται

Λιστερίωση: Τα πιο επίφοβα τρόφιμα και τα συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζετε.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία οι έγκυες έχουν 13 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από λιστερίωση σε σχέση με τους υπόλοιπους υγιείς ενήλικες.

Στην Ελλάδα το νόσημα είναι σπάνιο, παρόλα αυτά σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ περισσότερα από 20 κρούσματα καταγράφονται ετησίως στη χώρα μας.

Η ιδιαιτερότητα του νοσήματος αυτού έγκειται στο γεγονός ότι παρότι μπορεί να καταναλώσουν το ίδιο μολυσμένο τρόφιμο πολλοί άνθρωποι ταυτόχρονα, θα νοσήσουν μόνο οι περισσότερο ευάλωτοι, όπως είναι οι γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Κατά κανόνα οι έγκυες εκδηλώνουν ήπια νόσο, ωστόσο οι επιπλοκές του νοσήματος είναι σοβαρές για τα έμβρυα.

Λιστερίωση: Οι πιο επικίνδυνες τροφές

Ως εκ τούτου, συνιστάται οι έγκυες πέρα από την τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής και ασφαλούς χειρισμού των τροφίμων να αποφεύγουν την κατανάλωση των τροφίμων που ακολουθούν καθώς θεωρούνται υψηλού κινδύνου:

  • Καπνιστά, βραστά και αλλαντικά αέρος
  • Μαλακά τυριά (όπως κατίκι, ανθότυρο) και ημίσκληρα τυριά
  • Μη παστεριωμένο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα που προέρχονται από αυτό
  • Ωμά θαλασσινά (συμπεριλαμβανομένου και σούσι) ή καπνιστό σολωμό (cold smoked salmon)
  • Προπαρασκευασμένες ωμές σαλάτες
  • Προμαγειρεμένα προϊόντα κρέατος, που μπορεί να καταναλωθούν χωρίς επιπλέον μαγείρεμα
  • Πατέ
  • Μαλακά παγωτά που δεν είναι συσκευασμένα
  • Ωμοί βλαστοί

Καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση φαγητού από ταχυφαγεία. Αν η έγκυος επιθυμεί να γευματίσει/δειπνήσει εκτός σπιτιού συστήνεται επίσκεψη σε εστιατόριο στο οποίο τηρούνται αυστηρά οι κανόνες υγιεινής, συντήρησης των τροφίμων και προετοιμασίας των γευμάτων.

Στο οικιακό περιβάλλον λόγω της ιδιότητας του βακτηρίου Listeria monocytogenes να πολλαπλασιάζεται σε συνθήκες ψύξης συστήνεται:

  • Η διατήρηση των προς κατανάλωση τροφίμων στο ψυγείο σε θερμοκρασία ≤ 5οC
  • H έγκαιρη κατανάλωση των τροφίμων (εντός 2-3 ημερών από την τοποθέτησή τους στο ψυγείο)

Τροφική δηλητηρίαση: Τα συμπτώματα που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε

Οι ασθένειες τροφικής προέλευσης αποκαλούνται συνήθως τροφική δηλητηρίαση. Προκαλούνται από μόλυνση των τροφίμων και εμφανίζονται σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής, παράδοσης και κατανάλωσης τροφίμων. Μπορούν να προκύψουν από πολλές μορφές περιβαλλοντικής μόλυνσης, κυρίως τη ρύπανση του νερού, του εδάφους ή του αέρα, καθώς και τη μη ασφαλή αποθήκευση και επεξεργασία τροφίμων.

Δεν πρόκειται για μια ασυνήθιστη διατροφική διαταραχή. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο σχεδόν ένας στους δέκα ανθρώπους παγκοσμίως αρρωσταίνει από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, με αποτέλεσμα περισσότερους από 420.000 θανάτους.

Τροφική δηλητηρίαση: Ποια είναι τα συμπτώματα

Ένα συμβάν τροφικής δηλητηρίασης δεν περνάει απαρατήρητο. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης και η διάρκειά τους μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την πηγή μόλυνσης. Μπορεί να χρειαστούν από μία ώρα μέχρι 28 ημέρες για να εμφανιστούν συμπτώματα δηλητηρίασης.

Τα συμπτώματα αυτά είναι:

 Διάρροια

– Ναυτία

– Πονοκέφαλος

– Έμετοι

– Ήπιος πυρετός

– Στομαχόπονοι

Και άλλα συμπτώματα είναι πιθανά σε σοβαρές περιπτώσεις και μπορεί να απειλήσουν ακόμη και τη ζωή:

 Έμετοι ή διάρροιες με αίμα

– Υψηλός πυρετός

– Σοβαρή αφυδάτωση

– Νευρολογικά συμπτώματα, κυρίως πονοκέφαλοι και μυϊκή αδυναμία

Στις περιπτώσεις αυτές, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για να σας δώσει συμβουλές και αγωγή κατά της δηλητηρίασης.

Τροφική δηλητηρίαση: Ποιες είναι οι αιτίες;

Τα τρόφιμα μπορούν να μολυνθούν ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς και αποθήκευσης. Αυτή η μόλυνση είναι σοβαρή σε ωμά τρόφιμα όπως σαλάτες ή κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Και ορισμένες άλλες τροφές προκαλούν μερικές φορές τροφική δηλητηρίαση, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια, αλλαντικά και κιμάς.

Υπάρχουν τρεις κύριες αιτίες τροφικής δηλητηρίασης:

Βακτήρια

Τα βακτήρια είναι η κύρια αιτία τροφικής δηλητηρίασης. Τα κύρια είδη βακτηρίων που ευθύνονται για τις τροφικές δηλητηριάσεις είναι SalmonellaListeriaE. coli.

Ιοί

Ο νοροϊός, ή ιός Norwalk, είναι γνωστό ότι καθιστά το φαγητό τοξικό. Άλλοι ιοί, όπως οι αστροϊοί ή οι σαποϊοί, προκαλούν επίσης τροφική δηλητηρίαση και γαστρεντερίτιδα.

Παράσιτα

Οι τροφικές δηλητηριάσεις από παράσιτα είναι λιγότερο συχνές. Το τοξόπλασμα είναι το πιο κοινό παράσιτο. Αυτός ο κίνδυνος δηλητηρίασης μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τις εγκύους και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Τροφική δηλητηρίαση: Πώς μολύνεται το φαγητό

Αυτοί οι μολυσματικοί παράγοντες απαντώνται σχεδόν παντού στο περιβάλλον μας, καθώς και στα τρόφιμά μας. Το σωστό μαγείρεμα σκοτώνει όλα τα παθογόνα, αλλά τα τελευταία μπορεί να εισέλθουν στο σώμα μας σε περίπτωση βρώσης άψητων ή ωμών τροφίμων ή εάν δεν πλένουμε τα χέρια μας κατά το μαγείρεμα.

Ορισμένα τρόφιμα, κυρίως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κρέας, μολύνονται συχνά. Η κατανάλωση μολυσμένου νερού μπορεί επίσης να επιφέρει τροφική δηλητηρίαση. Θαλασσινά, όπως στρείδια, καβούρια, μύδια, ωμό ψάρι και γαρίδες μπορούν επίσης να προκαλέσουν δηλητηρίαση. Όταν τα μαλάκια φιλτράρουν το θαλασσινό νερό διαμέσου του σώματός τους για να βρουν τροφή, μολυσματικοί παράγοντες μπορούν να εισέλθουν και να τα μολύνουν, καθιστώντας τα δυνητικώς τοξικά.

Τροφική δηλητηρίαση: Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Η σοβαρότητα της νόσου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η κατάσταση της υγείας του ασθενούς, η ηλικία και ο βαθμός έκθεσής του. Στα άτομα με υψηλό κίνδυνο δηλητηρίασης περιλαμβάνονται κυρίως:

– Βρέφη και μικρά παιδιά: η ανοσία τους είναι ακόμη αδύναμη και αναπτύσσεται.

–  Έγκυες γυναίκες: κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες λόγω αλλαγών στον μεταβολισμό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το μωρό μπορεί και αυτό να αρρωστήσει.

–  Ασθενείς με χρόνιες ασθένειες: ασθενείς με AIDS, ηπατίτιδα και διαβήτη ή υποβαλλόμενοι σε χημειοθεραπεία κατά του καρκίνου, εμφανίζουν εύθραυστη ανοσία.

– Ηλικιωμένοι: έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα

Τροφική δηλητηρίαση: Πώς αποτρέπεται

Η βρώση μολυσμένων τροφίμων μπορεί να ενέχει κίνδυνο σοβαρής δηλητηρίασης σε βρέφη, εγκύους και ηλικιωμένους. Το κλειδί για την πρόληψη είναι να ακολουθείτε μερικούς απλούς μικρούς κανόνες: να αποφεύγετε τα επικίνδυνα τρόφιμα και να χειρίζεστε τα τρόφιμα σωστά.

Πράγματι, ο κίνδυνος δηλητηρίασης είναι υψηλός εάν το φαγητό δεν έχει μαγειρευτεί σωστά ή δεν έχει τύχει του σωστού χειρισμού.

Για να αποφευχθεί η τροφική δηλητηρίαση, πρέπει να παρακολουθείται ολόκληρη η ακολουθία μιας αλυσίδας εφοδιασμού ελεγχόμενης θερμοκρασίας, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας, της συσκευασίας, για παράδειγμα σε δοχεία, της διανομής και αποθήκευσης μέχρι τη χρήση. Κύριος στόχος της ψυχρής αλυσίδας είναι να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των τροφίμων. Αναστέλλει την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών. Η διατήρηση αυτής της ψυχρής αλυσίδας είναι επομένως μια κρίσιμη πτυχή. Στο σπίτι, τα τρόφιμα πρέπει επίσης να διατηρούνται σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Η διάρροια των ταξιδιωτών (ή ταξιδιωτική διάρροια) επηρεάζει το 30 έως 70% των ταξιδιωτών που έχουν καταναλώσει τοξικές τροφές ή νερό μολυσμένο με μολυσματικά παθογόνα. Όταν ταξιδεύετε, επισκέπτεστε και μέρη όπου οι πρακτικές υγιεινής δεν είναι ικανοποιητικές. Οι κίνδυνοι εμφάνισης δηλητηρίασης είναι μεγαλύτεροι. Τηρείτε τις σωστές πρακτικές υγιεινής και πλένετε τα χέρια σας πριν ακουμπήσετε τα τρόφιμα.