Νευρική ανορεξία: Διατροφική διαταραχή του σήμερα

Ξεκίνησε ως η νόσος των μοντέλων, όταν τα καλλίγραμμα κορμιά των φωτομοντέλων έγιναν της μόδας και άρχισαν να προβάλλονται ως πρότυπα από τα ΜΜΕ.

Η κοινωνία των ημερών μας είναι μια κοινωνία που όλο και πιο πολύ επηρεάζεται από τα διάφορα πρότυπα που κυκλοφορούν και πολλές φορές δεν είναι σε θέση να κάνει ένα ξεκαθάρισμα των θετικών από τα αρνητικά πρότυπα. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο συχνό στις νεαρές κυρίως ηλικίες, εκεί γύρω στην εφηβεία, καθώς αυτές είναι και οι πιο εύκολα επηρεάσιμες.

Δυστυχώς η νευρική ανορεξία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στην εποχή μας αφού όλο και περισσότεροι έφηβοι και νεαρά άτομα, περισσότερο κορίτσια και γυναίκες, την εκδηλώνουν.

Η Νευρική Ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή στην οποία οι ασθενείς εκδηλώνουν έμμονη ιδέα με το βάρος τους και καταβάλλονται από την συνεχή επιθυμία απώλειας αυτού. Παρόλο που η νόσος σχετίζεται με διατροφικές διαταραχές, χαρακτηρίζεται ως μια ψυχογενής νόσος καθώς οι ασθενείς εκουσίως περιορίζουν την πρόσληψη τροφής φοβούμενοι την αύξηση του βάρους τους. Έτσι λοιπόν ορίστηκε η νευρική ανορεξία ως ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας, με αποτέλεσμα μεγάλη απώλεια βάρους για τον ασθενή.

Οι άνθρωποι με νευρική ανορεξία δίνουν μεγάλη αξία στον έλεγχο του βάρους και στην σιλουέτα τους, ενώ χρησιμοποιούν ακραίες μεθόδους για να το πετύχουν αυτό, οι οποίες παρεμβαίνουν σημαντικά με τις υπόλοιπες δραστηριότητες στην ζωή τους. Μπορούν να “ελέγχουν” την πρόσληψη θερμίδων κάνοντας εμετό μετά το φαγητό ή με την κατάχρηση καθαρτικών, διατροφικών συμπληρωμάτων , διουρητικών, ή ακόμα και κλυσμάτων. Μπορούν επίσης να προσπαθούν να χάσουν βάρος με την υπερβολική άσκηση.

Νευρική ανορεξία: Αίτια

Η ακριβής αιτία της νευρικής ανορεξίας είναι άγνωστη. Όπως και με πολλές ασθένειες, είναι πιθανώς ένας συνδυασμός βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

  • Βιολογικοί παράγοντες: Αν και δεν είναι ακόμη σαφές το ποια ακριβώς γονίδια εμπλέκονται, μπορεί να υπάρχουν γενετικές αλλαγές που κάνουν μερικούς ανθρώπους πιο ευάλωτους στη νευρική ανορεξία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μια γενετική τάση προς την τελειομανία, την ευαισθησία και την επιμονή, χαρακτηριστικά που συνδέονται πάντα με την ανορεξία.
  • Ψυχολογικοί παράγοντες: Μερικά συναισθηματικά χαρακτηριστικά μπορεί να συμβάλλουν στην ανορεξία. Οι νεαρές γυναίκες μπορεί να έχουν ψυχαναγκαστικές τάσεις στον χαρακτήρα τους που τις καθιστούν πιο επιρρεπείς σε “αυστηρές” δίαιτες και στον εκούσιο περιορισμό της κατανάλωσης τροφής. Μπορεί, επίσης, να έχουν μια ακραία τάση για τελειομανία, η οποία τις οδηγεί στο να νομίζουν ότι δεν είναι ποτέ αρκετά αδύνατες.
  • Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η σύγχρονη δυτική κουλτούρα δίνει έμφαση στο να είναι κανείς πολύ αδύνατος ή/και γυμνασμένος. Η επιτυχία και η ατομική αξία ενός ατόμου συχνά ταυτίζεται με το να είναι αδύνατος ή όχι. Η πίεση που ασκείται μπορεί να τροφοδοτήσει την επιθυμία να είναι κανείς πολύ αδύνατος, κάτι που εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ των νεαρών κοριτσιών.

Νευρική ανορεξία: Συμπτώματα

Τα φυσικά συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας σχετίζονται με την πείνα, αλλά η διαταραχή περιλαμβάνει επίσης συναισθηματικά και ψυχολογικά συμπτώματα  που σχετίζονται με μια μη ρεαλιστική αντίληψη του σωματικού βάρους.

Σωματικά συμπτώματα

  • Ακραία απώλεια βάρους
  • Πολύ λεπτή σιλουέτα
  • Μη φυσιολογικές τιμές στις εξετάσεις αίματος
  • Κούραση
  • Αυπνία
  • Ζάλη
  • Μπλε χρωματισμός των δακτύλων
  • Μαλλιά που λεπταίνουν, σπάνε ή πέφτουν
  • Απώλεια εμμήνου ρύσεως
  • Ξηρό ή κιτρινωπό δέρμα
  • Δυσανεξία στο κρύο
  • Ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό
  • Χαμηλή αρτηριακή πίεση
  • Αφυδάτωση
  • Διόγκωση/πρήξιμο των χεριών ή των ποδιών

Ψυχολογικά και συμπεριφορικά συμπτώματα

  • Ανεξήγητη ενασχόληση με τις τροφές και τις θερμίδες τους
  • Άρνηση να φάει
  • Άρνηση ότι πεινάει
  • Φόβος ότι θα παχύνει
  • Ψέματα σχετικά με το πόσο έχει φάει
  • Καμία εναλλαγή στην ψυχική διάθεση (έλλειψη συναισθημάτων)
  • Κοινωνική απόσυρση
  • Ευερεθιστότητα
  • Μειωμένο ενδιαφέρον για σεξ
  • Καταθλιπτική διάθεση

 Νευρική ανορεξία: Θεραπεία

Η θεραπεία των διαταραχών διατροφής είναι μια μακροχρόνια και δύσκολη διαδικασία που περιλαμβάνει ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη ώστε να επιλυθούν όλα τα θέματα που συμβάλλουν ή προκύπτουν από τη διαταραγμένη διατροφή.

Περίπου 80% των ατόμων που ακολουθούν κατάλληλη θεραπευτική αγωγή αναρρώνουν πλήρως ή κάνουν σημαντική πρόοδο.

Σε γενικές γραμμές, το θεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία στάδια:

1) αποκατάσταση του σωματικού βάρους για να βελτιωθεί η υγεία, η διάθεση και η νοητική λειτουργία

2) θεραπεία των ψυχολογικών διαταραχών όπως η διαστρεβλωμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι διαπροσωπικές συγκρούσεις

3) μακροχρόνια ύφεση και αποκατάσταση ή πλήρης ανάρρωση.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αυξάνει το ποσοστό επιτυχημένης ανάρρωσης. Σε περιπτώσεις σοβαρής απώλειας βάρους, χρειάζεται νοσοκομειακή παρακολούθηση με ειδικό πρόγραμμα διατροφής για να καλυφθούν οι ιατρικές και θρεπτικές ανάγκες του ασθενή. Όταν διορθωθεί ο υποσιτισμός και αρχίσει να αυξάνεται το σωματικό βάρος, η ατομική ψυχοθεραπεία θα βοηθήσει το άτομο να ανακαλύψει τι προσπαθεί να επιτύχει ή να αποφύγει με αυτές τις διατροφικές συμπεριφορές, να ξεπεράσει την χαμηλή αυτοεκτίμηση, να αλλάξει το διαστρεβλωμένο τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς και να αναπτύξει πιο υγιείς και αποτελεσματικούς τρόπους για να νιώσει καλύτερα και να έχει τον έλεγχο της ζωής του.

Οι ομάδες στήριξης και ψυχοθεραπείας μπορούν επιπλέον να ανακουφίσουν από τη μοναξιά και την απομόνωση και να βοηθήσουν το άτομο να χειρίζεται αποτελεσματικά τις σχέσεις του.Η οικογενειακή θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στη δημιουργία νέων, πιο υγιών μοντέλων συμπεριφοράς και να εκπαιδεύσει τους γονείς του πάσχοντος παιδιού ώστε να το βοηθήσουν να αποκτήσει κανονικό σωματικό βάρος και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εφηβείας.