Η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, που έχει ως αποτέλεσμα την υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοειδισμό). Αποτελεί την πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού, τα συμπτώματα και σημεία της ποικίλουν και επηρεάζει τα μέγιστα την συνολική υγεία του ατόμου. Μπορεί να προσβάλει τον καθένα, είναι όμως πιο συχνή σε γυναίκες πριν τα 40 και σπάνια μπορεί να είναι απειλητική για την ζωή. Πρωταρχικός στόχος της θεραπείας είναι η αναστολή της παραγωγής των θυρεοειδικών ορμονών.
Νόσος Graves: Ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζει;
Κοινά συμπτώματα και σημεία είναι:
- Άγχος
- Ευερεθιστότητα
- Αυπνίες
- Κόπωση
- Καρδιακές αρρυθμίες
- Τρέμουλο χεριών δακτύλων
- Υγρό, ζεστό δέρμα
- Υπερευαισθησία στην ζέστη
- Απώλεια βάρους, παρά την κανονική καθημερινή διατροφή
- Διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη)
- Διαταραχές της εμμήνου ρύσεως
- Ελαττωμένη σεξουαλική διάθεση
- Διάρροια
- Προπέτεια οφθαλμών (Οφθαλμοπάθεια)
- Παχύ, κόκκινο δέρμα συνήθως στις κνήμες και στην ραχιαία επιφάνεια των ποδιών (Δερματοπάθεια)
Οφθαλμοπάθεια
Περίπου οι μισοί άνθρωποι με νόσο του Graves θα εμφανίσουν σημεία και συμπτώματα από τους οφθαλμούς. Η ακριβής αιτία της οφθαλμοπάθειας δεν είναι καλά κατανοητή, αλλά πιστεύεται ότι η παραγωγή ενός αντισώματος προκαλεί φλεγμονή που επηρεάζει τους μύες και τους ιστούς γύρω από τα μάτια. Ως αποτέλεσμα:
- Εξόφθαλμο
- Δακρύρροια
- Στεγνά, ερεθισμένα μάτια
- Αίσθημα ξένου σώματος και πόνος στα μάτια
- Πρησμένα βλέφαρα
- Ευαισθησία των ματιών στο φώς
- Ελάττωση των κινήσεων των ματιών, με αποτέλεσμα σταθερό βλέμμα
Η οφθαλμοπάθεια στη νοσο graves συνήθως εμφανίζεται την ίδια στιγμή με τον υπερθυρεοειδισμό ή αρκετούς μήνες αργότερα. Επίσης όμως μπορεί τα συμπτώματά της να εμφανιστούν χρόνια πριν ή μετά από την έναρξη του υπερθυρεοειδισμού.
Νόσος Graves: Τα αίτια της νόσου
Στη νόσο του Graves, για λόγους που δεν είναι καλά κατανοητοί, το σώμα παράγει ένα αντίσωμα έναντι μιας συγκεκριμένης πρωτείνης που βρίσκεται στην επιφάνεια των θυρεοειδικών κυττάρων. Φυσιολογικά, η θυρεοειδική λειτουργία ρυθμίζεται από την παραγωγή μιας ορμόνης που παράγεται στην υπόφυση (μικρό αδένα στην βάση του εγκεφάλου). Το αντίσωμα που σχετίζεται με την νόσο του Graves, αντίσωμα υποδοχέων θυρεοτροπίνης (TRAb), μπορεί να μιμηθεί την δράση της ρυθμιστικής ορμόνης της υπόφυσης.
Έτσι, το αντίσωμα TRAb υπερισχύει της φυσιολογικής ρύθμισης του θυρεοειδούς και έχει ως αποτέλεσμα την υπερπαραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοεισμός).
Νόσος Graves: Παράγοντες κινδύνου
Ενώ στον καθένα θα μπορούσε να εκδηλωθεί η νόσος του Graves, μια σειρά παραγόντων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου όπως:Οικογενειακό ιστορικό και νοσος graves
- Φύλο (Γυναίκες πιο συχνά από τους άνδρες)
- Ηλικία (συνήθως σε νεώτερους των 40 ετών)
- Άλλες αυτοάνοσες διαταραχές (ασθενείς που πάσχουν π.χ. από διαβήτη ή ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο)
- Συναισθηματικό ή φυσικό στρές
- Εγκυμοσύνη
- Κάπνισμα (ο βαθμός του ρίσκου σχετίζεται με τον αριθμό των τσιγάρων που καταναλώνονται ημερησίως)
Νόσος Graves: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση και η θεραπεία;
Η διάγνωση της νόσου τίθεται από τον ενδοκρινολόγο μετά απο:
- Κλινική εξέταση
- Εξετάσεις αίματος (TSH, T3, T4)
- Πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου – υψηλή πρόσληψη δηλώνει υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών από τον αδένα.
Συντηρητική Θεραπεία
Ραδιενεργό ιώδιο
Αυτή η θεραπεία συνίσταται στην πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου απο το στόμα, το οποίο καταστρέφει τα υπερλειτουργούντα θυρεοειδικά κύτταρα, με αποτέλεσμα ο αδένας να συρρικνώνεται και τα συμπτώματα να υποχωρούν προοδευτικά μετά από εβδομάδες ή μήνες. Μερικές παρενέργειες είναι η εμφάνιση ή η επιδείνωση της οφθαλμοπάθειας και πόνος στον λαιμό. Δεν χρησιμοποιείται σε εγκύους.
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα
Αυτά είναι η προπυλθειουρακίλη και μεθιμαζόλη, τα οποία όταν χρησιμοποιούνται ως μονοθεραπεία, ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να υποτροπιάσει. Θεραπεία άνω του έτους έχει καλύτερα αποτελέσματα και ιδίως σε συνδυασμό με ραδιενεργό ιώδιο. Παρενέργειες αποτελούν εξάνθημα, πόνος στις αρθρώσεις, ηπατική ανεπάρκεια και μείωση του αριθμού των πολυμορφοπύρηνων κυττάρων. Κατά την εγκυμοσύνη χρησιμοποιείται μόνον η προπυλθειουρακίλη.
Β-Αναστολείς
Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των αρρυθμιών, του τρέμουλου, του άγχους και της ευερεθιστότητας, της δυσανεξίας στην ζέστη, του ιδρώτα, της διάρροιας και της μυικής αδυναμίας. Μερικά από αυτά είναι προπρανολόλη, ατενολόλη, μετοπρολόλη και ναδολόλη.
Χειρουργική Θεραπεία
Όταν οι άλλες θεραπείες δεν μπορούν να εφαρμοστούν ή αποτύχουν, είναι μονόδρομος η χειρουργική αφαίρεση θυρεοειδούς – Ολική Θυρεοειδεκτομή. Μετά το χειρουργείο θα χρειαστεί δια βίου αγωγή με Τ4.
Οι επιπλοκές της θυρεοειδεκτομής έχουν ήδη αναφερθεί σε προηγούμενη ενότητα, αλλά πάνω απ’ όλα αυτές ελαχιστοποιούνται όταν η επέμβαση πραγματοποιείται από χειρουργό θυρεοειδούς.