Ουρία: 7 κανόνες που πρέπει να τηρήσεις για να έχεις φυσιολογικές τιμές

Η άνοδος των επιπέδων της ουρίας  ενδέχεται να οφείλεται σε αθώους παράγοντες, όπως παράγοντες που αφορούν την πρόσληψη νερού και πρωτεϊνών, μη κλινικά σημαντικές παρενέργειες φαρμάκων, μεταβολές στη θερμοκρασία του σώματος.

Συνήθως πρόκειται για μικρές αυξήσεις που εύκολα αποκαθίστανται με τροποποίηση ορισμένων καθημερινών συνηθειών που σχετίζονται με το είδος των τροφίμων που καταναλώνονται και την ποσότητα των προσλαμβανόμενων υγρών.

Οι αυξήσεις της ουρίας πολλές φορές δεν έχουν συμπτώματα, ειδικά όταν αναπτύσσονται προοδευτικώς. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι διαταραχές αυτές ανακαλύπτονται τυχαία σε check up. Στα συμπτώματα όταν υπάρχουν, περιλαμβάνονται η εύκολη κόπωση, η ναυτία, ο έμετος, η ανορεξία, η μεταλλική γεύση, η ευερεθιστότητα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η αϋπνία, οι διαταραχές μνήμης, οι σπασμοί, ο κνησμός, η μείωση σεξουαλικής επιθυμίας, οι διαταραχές εμμήνου ρύσεως, ο πόνος στο θώρακα, ο πόνος στην κοιλιά, το μούδιασμα, η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, οι καρδιακές αλλοιώσεις, οι διαταραχές κατά την ούρηση.

Η ουρία σχηματίζεται στο ήπαρ από τη διάσπαση των πρωτεϊνών. Στη συνέχεια, περνάει στην κυκλοφορία του αίματος και αποβάλλεται από το σώμα μέσω των νεφρών. Εάν τα νεφρά δεν λειτουργούν σωστά ή ο οργανισμός χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης, και τότε τα επίπεδα της ουρίας στο αίμα αυξάνονται

Πάνω από το 90% της ουρίας αποβάλλεται από τα νεφρά, το υπόλοιπο 10% απομακρύνεται από το γαστρεντερικό σωλήνα και το δέρμα. Στο φυσιολογικό νεφρό το 40-80% της ουρίας απορροφάτε ξανά με παθητική διάχυση από τα νεφρικά σωληνάρια και επανέρχεται στο πλάσμα του αίματος . Η απορρόφηση της ουρίας εξαρτάται κυρίως από την ενυδάτωση και συνεπώς από το ρυθμό της ροής ούρων.

O καλός μεταβολισμός της ουρίας προϋποθέτει καλή κυκλοφορία και επάρκεια αίματος και καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος, το οποίο δρα ως απεκκριτικό φίλτρο των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού. Ο ρυθμός του μεταβολισμού, η μυϊκή μάζα, η διατροφή, η ηλικία, η πρόσληψη νερού και αλκοόλ, τα προσλαμβανόμενα φάρμακα, η θερμοκρασία, είναι στοιχεία που επηρεάζουν τα επίπεδα της ουρίας. Η συγκέντρωση της ουρίας στο αίμα, στο υγιές άτομο, σχετίζεται με το ποσό των προσλαμβανόμενων πρωτεϊνών.

Ουρία: Γιατί αυξάνετε

Σε πρωνεφρικά αίτια (λόγω ελλάτωσης του όγκου αίματος):

• Αφυδάτωση μετά από παρατεταμένους εμετούς, διάρροιες ή εφιδρώσεις.
• Αύξηση ματαβολισμού των πρωτεϊνών
• Πυρετικές και τοξικές καταστάσεις.
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
• Καταστάσεις Shock.
• Νεφρικές παθήσεις:
• Οξεία νεφρίτιδα.
• Χρόνια πυελονεφρίτιδα.
• Οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
• Νεφρωτικό σύνδρομο.

Σε μετανεφρικά αίτια:

• Καταστάσεις που προκαλούν επίσχεση των ούρων (απόφραξη ουροφόρων οδών): Υπερτροφία του προστάτη.
• Λίθοι και όγκοι των ουρητήρων.
• Όγκοι της κύστης.
• Στένωση του ουρητήρα.

Άλλα αίτια:

• Μεγάλη κατανάλωση πρωτεϊνούχων τροφών (αθλητές, δίαιτες κλπ)
• Αιμορραγία του πεπτικού λόγω αυξημένου πρωτεϊνικού καταβολισμού (χωρίς ταυτόχρονη αύξηση της κρεατινίνης).
• Με την πάροδο της ηλικίας.
 Λήψη φαρμάκων (κορτικοστεροειδή, τετρακυκλίνη).

Ουρία: Γιατί μειώνετε  

Η πτώση της ουρίας είναι σπανιότερη και μπορεί να οφείλεται σε ελαττωμένη παραγωγή, αυξημένη απέκκριση ή συνδυασμό των δύο μηχανισμών.

• Μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών με την τροφή (διατροφή με λίγες πρωτεΐνες και πολλούς υδατάνθρακες).
• Αυξημένη χρήση για σύνθεση (ακρομεγαλία, υποσιτισμό χρήση αναβολικών ορμονών κ.α.)
• Σοβαρή ηπατική νόσο που επηρεάζει την σύνθεση της ουρίας (φάρμακα, ηπατίτιδες, κ.α.).
• Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης.

Είναι σημαντικό να διερευνηθεί η αιτία της πτώσης της ουρίας για να αποκλειστούν και να θεραπευτούν εγκαίρως τυχόν υποκείμενα συστηματικά αίτια. Κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το ιστορικό, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση κατευθύνουν την διάγνωση και την θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλονται συμπληρωματικοί εργαστηριακοί έλεγχοι.

Ουρία: Συμπτώματα δυσλειτουργίας των νεφρών

• Αδυναμία, κόπωση, έλλειψη συγκέντρωσης, υπνηλία.
• Οίδημα στους αστραγάλους, γύρω από τα μάτια, στην κοιλιά.
• Καφεοειδή ούρα.
• Μείωση της ποσότητας των ούρων.
• Πόνος στην περιοχή των νεφρών.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση

Ουρία: Διατροφή

Σε ένα υγιές άτομο η διατροφική αλλαγές έχουν σκοπό την μείωση των τιμών της ουρίας και την επαναφορά της στα φυσιολογικά όρια.

1. Σωστή ενυδάτωση του οργανισμού τουλάχιστον 1 ½ – 2 λίτρα υγρών ημερησίως (νερό, καφές, ρόφημα κακάο, γάλα ημίπαχο, χυμός, αφεψήματα).
2. Ήπια κατανάλωση πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξία (όπως γαλακτοκομικά προϊόντα ημίπαχα, ξηροί καρποί ανάλατοι, αυγό ολόκληρο, κοτόπουλο, γαλοπούλα, άπαχο μοσχαρίσιο κρέας και κιμάς, ψαρονέφρι και ψάρι). Η συνιστώμενη πρόσληψη λευκωμάτων για τον περιορισμό των πουρινών, εφόσον οι τιμές της ουρίας είναι αυξημένες, ανέρχεται στα 90-120g.
3. Ενίσχυση της διατροφής με όσπρια και λαχανικά που περιέχουν φυτική πηγή πρωτεϊνών, τα φυτοοιστρογόνα, και συνδυαστικά με δημητριακά (όπως ρύζι ολικής άλεσης, πλιγούρι, τραχανάς) αποδίδουν το ποσό πρωτεϊνών όσο των ζωικών.
4. Κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων ολικής άλεσης που αποδίδουν ένα μικρό ποσό πρωτεϊνών και πολύτιμων θρεπτικών συστατικών, όπως ο σίδηρος που είναι απαραίτητος για την επάρκεια αίματος και τη καλή κυκλοφορία.
5. Περιορισμός της κατανάλωσης του αλκοόλ. Προτίμηση με μέτρο κρασί και μπίρα.
6. Σωστός συνδυασμός των τροφίμων. Τα κυρίως γεύματα πρέπει να περιέχουν και τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά για την ομαλή λειτουργία του μεταβολισμού.
7. Μέτρια έντασης, φυσική δραστηριότητα, αερόβιας μορφής 3-5 φορές την εβδομάδα.

Αν οι αυξημένες τιμές της ουρίας είναι αποτέλεσμα κάποιας παθογένειας, ύστερα από αναλυτικό έλεγχο οι διατροφικές συστάσεις αλλάζουν και ποικίλλουν σύμφωνα με την παθογένεια.