Η παγκρεατίτιδα παρουσιάζεται όταν το πάγκρεας, δηλαδή το συκώτι, φλεγμαίνει. Η καταστροφή του παγκρέατος εμφανίζεται, όταν τα παγκρεατικά ένζυμα ενεργοποιούνται και αρχίζουν να επιτίθενται στο πάγκρεας.
Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, η παγκρεατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία μέσα στον αδένα, σοβαρή βλάβη των ιστών, μόλυνση, και σχηματισμό κύστεων. Η σοβαρή παγκρεατίτιδα μπορεί ,επίσης, να προκαλέσει βλάβη, αν τα ένζυμα και οι τοξίνες απελευθερωθούν στην κυκλοφορία του αίματος, και τα οποία μπορούν να βλάψουν άλλα ζωτικά όργανα, όπως την καρδιά, τους πνεύμονες και τα νεφρά. Η παγκρεατίτιδα χωρίζεται σε οξεία και χρόνια.
Παγκρεατίτιδα: Αίτια
Η κατάχρηση αλκοόλ και οι πέτρες στη χολή είναι οι δύο κύριες αιτίες της παγκρεατίτιδας, αντιπροσωπεύοντας το 80% έως 90% όλων των περιπτώσεων. Μερικά άλλα αίτια είναι:
- Κάποια φαρμακευτική αγωγή
- Έκθεση σε ορισμένα χημικά
- Ατύχημα (π.χ. άσχημη πτώση), που οδηγεί σε κοιλιακό τραύμα
- Κληρονομική ασθένεια
- Κάποια χειρουργική επέμβαση
- Μολύνσεις, όπως η παρωτίτιδα
- Ανωμαλίες στο πάγκρεας ή το έντερο
- Υψηλά επίπεδα λίπους στο αίμα
Παγκρεατίτιδα: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας είναι:
- Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή να αυξηθεί σταδιακά. Εάν ο πόνος αρχίζει ξαφνικά, πρόκειται συνήθως πολύ σοβαρή περίπτωση παγκρεατίτιδας. Συνήθως επικεντρώνεται στην άνω μεσαία ή στην άνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς και περιγράφεται συχνά σαν να “αντανακλάται” από το μπροστινό μέρος της κοιλιάς και να φτάνει προς τα πίσω. Επίσης, ξεκινά ή επιδεινώνεται μετά το φαγητό. Τέλος, μπορεί να γίνεται πιο οξύς όταν ο ασθενής ξαπλώνει ανάσκελα.
- Ναυτία (μερικοί άνθρωποι κάνουν εμετό, αλλά αυτός δεν φέρνει ανακούφιση των συμπτωμάτων)
- Πυρετός, ρίγη, ή και τα δύο
- Πρήξιμο στην κοιλιά, η οποία γίνεται πολύ ευαίσθητη στην αφή
- Ταχυκαρδία. Αυτό μπορεί να οφείλεται στον πόνο και τον πυρετό, την αφυδάτωση από τον εμετό, ή μπορεί να είναι μια αντίδραση του οργανισμού σε περίπτωση εσωτερικής αιμορραγίας.
- Αδυναμία ή αίσθημα κόπωσης
- Αίσθημα ζαλάδας ή λιποθυμίας
- Λήθαργος
- Ευερεθιστότητα
- Σύγχυση ή δυσκολία συγκέντρωσης
- Πονοκέφαλος
Τα συμπτώματα της χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι:
- Σε αυτή την περίπτωση μερικοί άνθρωποι έχουν έντονο πόνο, αλλά πολλοί άλλοι δεν νιώθουν καθόλου πόνο.
- Αδυναμία παραγωγής ινσουλίνης (διαβήτης)
- Αδυναμία του οργανισμού να αφομοιώσει τις τροφές (απώλεια βάρους και διατροφικές ελλείψεις)
- Αιμορραγία (χαμηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, ή αναιμία)
- Προβλήματα με το συκώτι (ίκτερος)
Παγκρεατίτιδα: Διάγνωση
Η διάγνωση πραγματοποιείται μέσω κλινικής εξέτασης, αλλά και εξετάσεων αίματος, που μπορεί να βοηθήσουν τον γιατρό να μάθει εάν το πάγκρεας εξακολουθεί να παράγει αρκετά πεπτικά ένζυμα. Σε πιο προχωρημένα στάδια παγκρεατίτιδας, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος, ούρων και κοπράνων, για να βοηθήσει στη διάγνωση της χρόνιας παγκρεατίτιδας και να παρακολουθήσει την εξέλιξή της. Αφού ζητήσει ακτινογραφίες της κοιλιάς, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία ή περισσότερες από τις εξετάσεις, που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της οξείας παγκρεατίτιδας, όπως υπέρηχο κοιλίας, αξονική τομογραφία και άλλες.
Παγκρεατίτιδα: Θεραπεία
Η θεραπεία για χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να απαιτεί νοσηλεία για διαχείριση πόνου, ενυδάτωση με ορό και διατροφική υποστήριξη. Όταν μια κανονική δίαιτα συνεχίζεται, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει συνθετικά παγκρεατικά ένζυμα, εφόσον το πάγκρεας δεν εκκρίνει αρκετά ένζυμα. Είναι επίσης σημαντικό να πίνετε άφθονα υγρά και να περιορίζετε τα καφεϊνούχα ποτά. Συνιστάται στα άτομα με χρόνια παγκρεατίτιδα να μην καπνίζουν ή να καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά, ακόμη και αν η παγκρεατίτιδα είναι ήπια ή στα αρχικά στάδια. Τέλος, σε προχωρημένες καταστάσεις ή περιπτώσεις απόφραξης, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση.