Ο πόνος στην πλάτη επηρεάζει καθημερινά περίπου το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι επίσης μια από τις δέκα πιο συχνές ασθένειες παγκοσμίως.
Αν ξυπνήσετε με έντονο πόνο, θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε. Από ένα μικρό πρόβλημα που μπορεί να επιλυθεί με μερικές απλές αλλαγές, μέχρι κάτι που απαιτεί σοβαρή ιατρική παρέμβαση.
Πόνος στην πλάτη: Πιθανές αιτίες
Κακή στάση σώματος
Ο τρόπος που κάθεστε όταν κάνετε χρήση προιόντων τεχνολογίας πχ tablet ,κινητό τηλέφωνο, laptop μπορεί να επιβαρύνει τη σπονδυλική στήλη σας. Η κακή στάση του σώματος μπορεί να προκαλέσει οσφυαλγεία, λόγω της πίεσης που ασκείται στα οστά, τις αρθρώσεις και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους.
Κοιτώντας το κινητό σας σκυμμένοι είναι σα να σηκώνετε βάρος σχεδόν 30kg (27,2kg, για την ακρίβεια) με το λαιμό σας, σύμφωνα με τη διευθύντρια του τμήματος χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης στο New YorkSpine Surgery & Rehabilitation Medicine Dr. Kenneth K. Hansraj. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα , όταν σκύβετε για να διαβάσετε στο κινητό ή το tablet, ισοδυναμεί με το να κάθεται ένα οκτάχρονο παιδί πάνω στο κεφάλι σας, πράγμα καθόλου καλό για την υγεία σας! Η λύση είναι να κρατάτε το τηλέφωνο μπροστά σας και όχι προς τα κάτω. Να τοποθετείτε το tablet με κλίση 30 μοιρών όταν πληκτρολογείτε για να προστατέψετε και τους καρπούς σας. Όταν διαβάζετε να κρατάτε το κεφάλι όρθιο, στάση που περιορίζει το βάρος στην αυχενική μοίρα στα 4,5kg-5,7kg (10lbs-12lps).
Αν κάνετε δουλειά γραφείου φροντίστε τα πόδια σας να ακουμπούν στο έδαφος όταν κάθεστε, τα γόνατά σας να είναι στο ίδιο ύψος ή χαμηλότερα από τους γοφούς , το κάτω μέρος της μέσης να στηρίζεται πλήρως από την πλάτη της καρέκλας, οι ώμοι σας να είναι κάθετοι ως προς το έδαφος και η πλάτη σας ίσια. Το ύψος του τραπεζιού πρέπει να φτάνει μέχρι τους αγκώνες σας όταν κάθεστε και η οθόνη του υπολογιστή που ενδεχομένως χρησιμοποιείτε να φτάνει μέχρι το ύψος των ματιών σας.
Εγκυμοσύνη
Σχεδόν το 80% των γυναικών μετά από την περίοδο της εγκυμοσύνης υποφέρουν από πόνο χαμηλά στην πλάτη λόγω των πιέσεων που δέχθηκε το σώμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και των συνηθειών που σχετίζονται με τη φροντίδα του μωρού. Αν για παράδειγμα κρατάτε το μωρό μόνο από τη μία πλευρά του σώματος, επηρεάζεται η φυσιολογική καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης. Εάν είστε νέα μητέρα, ενημερωθείτε για τη στάση του σώματος που πρέπει να έχετε και προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε όλες τις ομάδες μυών ώστε να μην επιβαρύνονται μόνο συγκεκριμένα σημεία
Άγχος και υπερβολικό στρες
Το στρες προκαλεί σφίξιμο των μυών και «κόμπους» στον αυχένα και στην πλάτη που εκδηλώνονται με πόνο. Το υπερβολικό άγχος μπορεί επίσης να προκαλέσει σπασμούς στην πλάτη. Μην το αμελήσετε γιατί ο πόνος θα χειροτερέψει. Αν πιστεύετε ότι οι πόνοι στην πλάτη οφείλονται στο άγχος σας, δοκιμάστε κάποια τεχνική χαλάρωσης (όπως ο διαλογισμός ή η βαθιές αναπνοές). Μελέτες έχουν δείξει ότι η γιόγκα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από την οσφυαλγία.
Αδύναμοι μυς
Στο σώμα μας όλα είναι συνδεδεμένα, έτσι ο πόνος στην πλάτη μπορεί να οφείλεται σε μυϊκή ανισορροπία που όλοι έχουμε λίγο πολύ από διάφορες συνήθειες της καθημερινότητας. Για παράδειγμα, αν οι μύες στην μια πλευρά μιας άρθρωσης είναι ισχυρότεροι των μυών της αντίθετης πλευράς, το σώμα τείνει να έλκεται προς την κατεύθυνση των ισχυρότερων μυών. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ο οποίος μπορεί να σας κατευθύνει σχετικά με την ενδυνάμωση των μυών και την επίτευξη ισορροπίας.
Το λάθος στρώμα
Φαίνεται σαν κάτι ασήμαντο, αλλά πολλοί άνθρωποι αγνοούν τη σημασία του ύπνου σε σωστό στρώμα. Η υποστήριξη είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην επιλογή ενός στρώματος και το σωστό στρώμα μπορεί πραγματικά να σας βοηθήσει να έχετε έναν καλό ύπνο. Ο ύπνος σε ένα στρώμα που δεν σας υποστηρίζει σωστά μπορεί να είναι η αιτία του πόνου στην πλάτη ή να επιδεινώσει την υπάρχουσα οσφυαλγία.
Η έλλειψη υποστήριξης από το στρώμα σας μπορεί να αποτρέψει την σωστή ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο πόνο στην πλάτη. Ακόμα και αν ξυπνάτε από τον πόνο εδώ και πολύ καιρό, το σωστό στρώμα μπορεί κυριολεκτικά να διορθώσει το πρόβλημά σας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Πόνος στην πλάτη: Παθολογικές αιτίες
Διόγκωση ή ρήξη μεσοσπονδύλιου δίσκου
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι λειτουργούν σαν αμορτισέρ για τη σπονδυλική στήλη απορροφώντας τους κραδασμούς. Η γήρανση του οργανισμού, η κακή στάση του σώματος, οι απότομες κινήσεις και η κληρονομικότητα αυξάνουν τις πιθανότητες ρήξης. Όταν ο δίσκος υποστεί ρωγμές, χάνει μέρος από τα υγρά του, το πάχος του ελαττώνεται και καθίσταται σκληρότερος. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλείται πόνος στη μέση (οσφυαλγία) από υπερβολική καταπόνηση. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει σε πρώτη φάση φάρμακα, επιθέματα και φυσιοθεραπεία.
Συνοδεύεται από ακράτεια
Αν έχετε πόνο στην πλάτη σε συνδυασμό με την αδυναμία ελέγχου της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου σας, αυτό είναι ένα σημάδι πως πρέπει να πάτε γρήγορα στον γιατρό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κάτι στο νωτιαίο κανάλι, όπως μια κήλη δίσκου ή κάποια βλάβη, συμπιέζοντας τα νεύρα σας στο βαθμό που επηρεάζει τα νεύρα της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, δημιουργώντας προσωρινή παράλυση» ανέφερε ο Ανάντ. «Εάν αυτό το νεύρο συμπιεστεί για πολύ καιρό, μπορεί να είναι δύσκολο να ανακάμψει και να λειτουργήσει και πάλι κανονικά».
Κοντά στον λαιμό
Πολλοί άνθρωποι πονάνε στο άνω μέρος της πλάτης πίσω από τον λαιμό. Πιστεύουν πως είναι ο πόνος στην πλάτη, αλλά δεν είναι πάντα όπως μας έχουν δείξει αρκετές έρευνες. Αυτός ο πόνος μπορεί να προέρχεται από τον λαιμό σας.
Ο λόγος που είναι διαφορετικός είναι επειδή είναι ο νωτιαίος μυελός σας Αν έχετε πόνο στο πάνω μέρος της πλάτης που σχετίζεται με μυρμήγκιασμα ή αδυναμία στα χέρια, ή παρατηρείτε ότι περπατάτε με κάποια αστάθεια και έχετε αλλαγές στο βάδισμά σας, θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι κάτι συμβαίνει στον νωτιαίο μυελό, το οποίο πρέπει να ελεγχθεί από γιατρό.Οι άνθρωποι μπορεί να υποθέσουν ότι απλά πράγματα όπως η δυσκολία στο κούμπωμα της μπλούζας τους ή η δυσκολία στο να βάλουν τα σκουλαρίκια τους, μπορεί να σχετίζεται με το γήρας.
Είτε ενδεχομένως λόγω αρθρίτιδας. Αν αυτό συμβαίνει τακτικά, θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό και να ζητήσετε μια νευρολογική εξέταση». Αν εντοπιστεί νωρίς η βλάβη μπορεί να αποφευχθεί αλλά εάν επηρεαστεί ο νωτιαίος μυελός, συχνά δεν βελτιώνεται.
Εκφυλιστική νόσος δίσκου
Η εκφυλιστική νόσος του δίσκου είναι ένα σύνδρομο όπου η φθορά που οφείλεται σε ηλικία στους δίσκους της σπονδυλικής στήλης οδηγεί σε πόνο στη μέση, γνωστό ως νωτιαία αρθρίτιδα. Επειδή τα νωτιαία νεύρα είναι συμπιεσμένα, μπορεί να εμφανιστεί ήπιος έως σοβαρός πόνος και δυσκαμψία.
Τα συμπτώματα αυτά είναι χειρότερα το πρωί και οι θεραπευτικές επιλογές όπως η φυσικοθεραπεία ή η χρήση παγοκυστών μπορούν να βοηθήσουν στον πόνο. Λύσεις όπως η αντικατάσταση δίσκων ή η σύντηξη σπονδυλικής στήλης απαιτούν χειρουργική επέμβαση. Τεντώνοντας τους μυς της πλάτης, έχοντας καλή στάση και η λήψη αρκετού ασβεστίου είναι μερικά από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε την εκφυλιστική ασθένεια δίσκου.
Φλεγμονώδης πόνος στην πλάτη
Πρόκειται για μια σπάνια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των ιερολαγόνων αρθρώσεων. Συχνά παρατηρείται σε ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και είναι συχνά σοβαρή. Το IBP συνοδεύεται από νωρίς το πρωί δυσκαμψία και πόνο στο πίσω μέρος, με τους πάσχοντες να γίνονται όλο και πιο εύκαμπτοι καθώς προχωρά η ημέρα. Η δραστηριότητα βοηθά στη μείωση του πόνου, ενώ η ανάπαυση τον επιδεινώνει.
Ωστόσο, σύμφωνα με αυτή τη μελέτη NCBI, παρόλο που η IBP τείνει να εμφανιστεί σε ασθενείς με AS, συνδέθηκε επίσης με άλλες χρόνιες διαταραχές αξονικού πόνου, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου και η ψωρίαση. Αν αυτά τα συμπτώματα είναι γνωστά, μια επίσκεψη στο γιατρό μπορεί να είναι καλή ιδέα.
Πόνος στην πλάτη και άλλες σοβαρές παθήσεις
Η παγκρεατίτιδα, μια μόλυνση των νεφρών ή ακόμη και ο καρκίνος μπορεί να προκαλέσουν πόνο εξ αντανακλάσεως στην πλάτη. Μπορεί επίσης να οφείλεται σε οστεομυελίτιδα, μία λοίμωξη της σπονδυλικής στήλης. Οι περισσότεροι πόνοι στην πλάτη υποχωρούν μόνοι τους εντός 6 εβδομάδων. Αν παρατηρήσετε ότι ο πόνος επιδεινώνεται, συμβουλευτείτε γιατρό. Άλλα συμπτώματα που πρέπει να σας κινητοποιήσουν παράλληλα με τον πόνο στην πλάτη είναι ο πυρετός, το μούδιασμα στην περιοχή του ορθού και η διαρροή εντέρου.
Πόνος στην πλάτη: Πότε συνδέεται με καρδιακή προσβολή;
Η καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει, όταν ο μυς της καρδίας δε λαμβάνει επαρκή ροή αίματος με την κατάλληλη ποσότητα οξυγόνου, για κρίσιμο χρονικό διάστημα. Υπό αυτές τις συνθήκες, το μυοκάρδιο σταματά να συστέλλεται και οδηγείται σε νέκρωση. Συχνά, η καρδιακή προσβολή παρουσιάζει συμπτώματα, με πιο τυπικό τον πόνο στο στήθος (στηθάγχη), αλλά και τη σιαγόνα, τον ώμο, το βραχίονα, το επιγάστριο, την πλάτη. Πότε, λοιπόν, ο πόνος στην πλάτη συνδέεται με την καρδιακή προσβολή;
Εστιάζουμε σε πέντε βασικά ερωτήματα:
- Έχει αυξημένες πιθανότητες ο εξεταζόμενος να έχει υποστεί καρδιακή προσβολή; Ένας παχύσαρκος άνδρας, άνω των 40 ετών, καπνιστής, διαβητικός, δυσλιπιδαιμικός, υπερτασικός, με γνωστό οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου, έχει πολύ υψηλή πιθανότητα καρδιακής προσβολής, ακόμα και αν η συμπτωματολογία είναι άτυπη.
- Ποια είναι η θέση, η έκταση, η ένταση και ο χαρακτήρας του ενοχλήματος; Πόνος στην πλάτη ανάμεσα στις ωμοπλάτες, διάχυτος, που θυμίζει περισσότερο έντονο βάρος ή σφίξιμο, είναι πιθανότερο να προέρχεται από την καρδιά.
- Ο πόνος στην πλάτη σχετίζεται με αλλά συμπτώματα; Η ταυτόχρονη παρουσία ή η συσχέτιση με προκάρδιο ή οπισθοστερνικό άλγος, εφίδρωση, ωχρότητα και εμετούς ενισχύει την υποψία καρδιακής προσβολής.
- Πώς, ποτέ και για πόσο εμφανίζεται; Αυξανομένης συχνότητας, σταδιακά επιδεινούμενος πόνος, συνήθως κατά την κόπωση, διαρκείας λεπτών ή ωρών, πρέπει να θεωρηθεί καρδιακής προέλευσης.
- Υπάρχει κάτι, που επιδεινώνει ή βελτιώνει τον πόνο; Ο πόνος στη ράχη, που επιδεινώνεται με την άσκηση (ιδιαίτερα, μετά από γεύμα), την έντονη συναισθηματική φόρτιση, τις ακραίες θερμοκρασίες (ιδιαίτερα το ψύχος), ενώ βελτιώνεται με την ανάπαυση, είναι πιθανότατα καρδιακός πόνος.
Πόνος στην πλάτη: Πώς μπορούμε να προλάβουμε τον πόνο;
- Διατηρείστε σταθερό το βάρος σας γιατί τα περιττά κιλά επιβαρύνουν τη σπονδυλική στήλη.
- Υιοθετείστε σωστή στάση του σώματος: να λυγίζετε τα γόνατα και να κρατάτε ίσια την πλάτη για να σκύψετε.
- Όταν μεταφέρετε βάρη, να τα κρατάτε όσο πιο κοντά στο σώμα σας, δεδομένου πως όσο πιο μακριά βρίσκεται το βάρος, τόσο πιο έντονη είναι η πίεση που ασκείται στην σπονδυλική στήλη.
- Μειώστε το βάρος της τσάντας σας.
- Να μην φοράτε συνέχεια ούτε παπούτσια με ψηλά τακούνια, ούτε όμως και εντελώς ίσια.
- Προσπαθείτε να γυμνάζεστε ώστε να ενισχύονται οι ραχιαίοι και οι κοιλιακοί μύες. Το κολύμπι θεωρείται μια από τις καλύτερες ασκήσεις, καθώς γυμνάζει την πλάτη χωρίς να ασκεί πίεση.
- Μεγαλύτερο πρόβλημα με πόνο στην πλάτη, έχουν τα άτομα που κάνουν δουλειά γραφείου. Καλό θα ήταν να σηκώνεστε κάθε μία ώρα από το γραφείο για μια μικρή βόλτα στο χώρο όπου εργάζεστε.
- Προσοχή στην επιλογή του στρώματος: να κοιμάστε σε στρώμα κατάλληλο για τη μορφολογία του σώματός σας ενώ καλό θα ήταν να μην κρατάτε το ίδιο στρώμα για περισσότερα από δέκα χρόνια.