Όταν είναι νεογέννητο είναι λογικό το μωράκι σας να μην έχει σταθερό ωράριο στον ύπνο, κάνοντας την καθημερινότητά σας λίγο πιο δύσκολη. Όμως με λίγη υπομονή θα περάσετε και αυτόν τον σκόπελο.

 Συχνά τα ξενύχτια συνεχίζονται ακόμη και όταν το παιδί μεγαλώνει για διαφορετικούς λόγους και αιτίες. Δείτε με ποιες μεθόδους θα καταφέρετε τον μικρό ξενύχτη να πάει για ύπνο

Οι δυσκολίες στον ύπνο κάποια περίοδο της ζωής, είναι κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο για κάθε παιδί. Μπορεί η αρχή των δυσκολιών να συμπίπτει με κάποιο συμβάν όπως οδοντοφυΐα, με την αρχή του νηπιακού σταθμού. Μερικά παιδιά αρκούνται σε λίγο ύπνο. Αλλά, απλώς περνούν φάσεις. Είναι αμφίβολο αν μπορεί να λείπει πραγματικά ύπνος στο παιδί. Η δική σας έλλειψη ύπνου είναι αυτή που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του: Σας εξαντλεί, σας αποδιοργανώνει, σας εκνευρίζει και επηρεάζει τη συμπεριφορά σας προς το παιδί.

Παιδί και ύπνος: Γενικές Οδηγίες

• Εγκαταστήστε από νωρίς σταθερές διαδικασίες ύπνου: Πλύσιμο δοντιών, πιζάμα, καληνύχτα στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ή καληνύχτα στον αρκούδο ή το αγαπημένο του ελεφαντάκι, τραγουδάκι ή παραμύθι, ή προσευχή, φιλάκι.
• Δημιουργήστε συνθήκες ηρεμίας στο σπίτι πριν από την ώρα του ύπνου. Δεν περιμένετε βέβαια να κοιμηθεί «οικειοθελώς» όταν ακούγονται από το σαλόνι γέλια και φωνές και τηλεοπτικά γλέντια!
• Κάνετε σαφές από την αρχή ότι ο καθένας κοιμάται στο κρεβάτι του και στο δωμάτιο του. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις – είναι λίγο ανήσυχο, άρρωστο, είδε ένα τρομακτικό όνειρο, φοβάται τους κεραυνούς- μπορείτε να του κάνετε παρέα στο δωμάτιο του και σε εξαιρετικές περιπτώσεις- κυριακάτικα πρωινά όπου κάνει τούμπες με το μπαμπά ή χουχουλίζει στην αγκαλιά της μαμάς- χαίρεστε να σας κάνει παρέα στο δικό σας κρεβάτι.

Παιδί και ύπνος: Όταν αρνείται να πάει να κοιμηθεί στην ώρα του

• Μην αλλάζετε τη σειρά των διαδικασιών ύπνου. Κάνετε αν μπορείτε μία υποχώρηση και δώσετε παράταση μίας ώρας.
• Αν δουλέψει το σύστημα της παράτασης μπορείτε κάθε τρεις ημέρες να τη μειώνετε κατά 10′ χωρίς σχόλια. Πολλοί γονείς μειώνουν ή καταργούν το μεσημεριανό ύπνο με καλά αποτελέσματα.
• Η άλλη μέθοδος που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να παρατείνουν την ώρα του ύπνου είναι να πηγαίνουν μεν στο κρεβάτι τους αλλά να ζητούν και άλλο παραμύθι και άλλη καληνύχτα, λίγο νεράκι, λίγο γάλα. Μερικοί γονείς «το παίζουν αυστηροί ». Άλλοι διαπραγματεύονται: «Αφήνω εδώ το νεράκι σου αλλά δεν μπορούμε να πούμε παραμύθι τώρα». «Θα σου κρατώ το χέρι μέχρι να πω τρεις φορές άσπρη πέτρα ξέξασπρη και από τον ήλιο ξεξασπρότερη και μετά θα πάω μέσα και εσύ θα κοιμηθείς».
• Δοκιμάστε ό,τι σας φαίνεται αποτελεσματικό.
• Δείξτε συνέπεια «Τα έχουμε συμφωνήσει! Είναι ώρα για ύπνο. Δεν γίνεται να γυρίσεις στο σαλόνι».
• Φροντίστε να μη δείχνετε εκνευρισμένοι αλλά αποφασισμένοι

Όταν το πιτσιρίκι ξυπνάει στη μέση της νύχτας

Ξεχωρίστε αν πρόκειται για κακή συνήθεια ή αν πραγματικά έχει ανάγκη την παρουσία σας. Στην πρώτη περίπτωση, όταν πρόκειται για βρέφος, μόλις σας δει γελά και αρχίζει τα παιχνίδια, αν είναι μεγαλύτερο παιδί, ζητά νερό, ρωτά τι ώρα είναι ή τι κάνει θόρυβο έξω από το παράθυρο. Στην περίπτωση που έχει πραγματικά ανάγκη την παρουσία σας, κλαίει ασταμάτητα, γαντζώνεται επάνω σας και τρομάζετε να το ηρεμήσετε. Το παιδί υποφέρει.  Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, αγκαλιάστε το, καθησυχάστε το ότι δεν θα το εγκαταλείπετε, κάντε ό,τι νομίζετε, ό, τι σας ταιριάζει, ό,τι βρίσκετε αποτελεσματικό για να το ηρεμήσετε. Στην περίπτωση που πρόκειται για κακή συνήθεια, δηλαδή απλώς του αρέσει η παρεούλα στη μέση της νύχτας, δοκιμάστε τα παρακάτω:

Μέθοδος Ι

• Νύχτα 1η: Πηγαίνετε αμέσως να δείτε γιατί κλαίει, αγκαλιάστε το, ηρεμήστε το. Δείξτε ότι είστε πάντα κοντά του όταν σας χρειάζεται αλλά δεν έχετε όρεξη για κουβέντες και παιχνίδια μέσα στη νύχτα. Τη νύχτα κοιμόμαστε και ξεκουραζόμαστε.

• Νύχτα 2η: Αν ξυπνήσει ξανά χωρίς λόγο, δηλώστε παρουσία, ενθαρρύνετέ το να κοιμηθεί, χαϊδέψτε το μαλακά στην πλάτη όπως είναι ξαπλωμένο, χωρίς να το σηκώσετε από το κρεβάτι και αποσυρθείτε.

• Νύχτα 3η: Μόλις ξυπνήσει, πηγαίνετε δίπλα του αλλά μην το αγγίξετε. Καθησυχάστε το και αποσυρθείτε.

• Νύχτα 4η: Σταθείτε στην πόρτα του δωματίου και μιλήστε του καθησυχαστικά από εκεί.

• Νύχτα 5η: Μιλήστε του από το δικό σας δωμάτιο. Η μέθοδος αποδεικνύεται αποτελεσματική στις περισσότερες περιπτώσεις μέσα σε 3-4 ημέρες, ιδίως αν την εφαρμόσετε από την αρχή.

Μέθοδος II

Παράδειγμα: Ο πιτσιρίκος ξυπνάει στις 3 π.μ. Στην αρχή ψευτοκλαίει αλλά σύντομα το γυρίζει σε γοερό κλάμα.

• Τον αφήνετε να κλαίει για 5 λεπτά, αν ανήκετε στο μέσο όρο, 10 λεπτά αν είστε «σκληροί», 2 λεπτά αν είστε ευαίσθητοι, 1 λεπτό αν είστε πολύ ευαίσθητοι. Το πόσο το αφήνετε να κλαίει εξαρτάται από το πόσο αντέχετε εσείς και πόσο πραγματικά στενοχωριέται το παιδί. Ξέρετε να μεταφράζετε το κλάμα του: Μην υποχωρήσετε σε μουρμουρίσματα και φασαριόζικα κλάματα χωρίς δάκρια. Αν όμως το παιδί είναι αναστατωμένο, τρομαγμένο, έξαλλο, τρέξτε αμέσως να το ηρεμήσετε.

• Μπαίνετε στο δωμάτιό του, το σηκώνετε, το αγκαλιάζετε, το ηρεμείτε. Αν μπορείτε να το ηρεμήσετε χωρίς να το σηκώσετε χτυπώντας του μαλακά την πλάτη όπως είναι ξαπλωμένο, τόσο το καλύτερο. Όταν το γοερό κλάμα γυρίσει σε ρουθουνίσματα και λυγμούς είναι η ώρα να το βάλετε στο κρεβάτι του και να αποσυρθείτε ήρεμα αλλά με αποφασιστικότητα.

• Η προσβολή της αποχώρησής σας είναι μεγάλη! Το πιτσιρίκι αρχίζει αμέσως να κλαίει σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

• Τώρα αφήστε το για 2 λεπτά περισσότερο από όσο πριν -10 λεπτά πριν; 12 τώρα! 1 λεπτό πριν; 3 λεπτά τώρα! Μπαίνετε πάλι στο δωμάτιό του, το σηκώνετε, το αγκαλιάζετε, το ηρεμείτε. Μόλις δείτε ότι αρχίζει να υποχωρεί το κλάμα, βάλτε το πάλι στο κρεβάτι. Εγκαταλείψετε το δωμάτιο αμέσως. Αυξήστε πάλι το χρόνο που το αφήνετε να κλαίει κατά 2 λεπτά. Μετά ηρεμήστε το πάλι, αγκαλιάστε το και ούτω καθεξής. Να είστε ανυποχώρητοι και εντελώς αποφασισμένοι. Συνεχίστε όσο χρειαστεί.

• Είναι κρίμα να ξεκινήσετε την εφαρμογή αυτής της τεχνικής αν δεν είστε αποφασισμένοι να τη φέρετε σε αίσιο τέλος.

• Μόλις το πιτσιρίκι κοιμηθεί προσπαθήστε να κοιμηθείτε κι εσείς. Αν ξαναξυπνήσει ξαναρχίζετε με την ίδια συνέπεια. Εφαρμόστε την ίδια τακτική για τις επόμενες νύχτες και για όσο χρειαστεί.

Αναφέρεται ότι παιδιά μεγαλύτερα των 2 χρονών, ανταποκρίνονται 100% σε αυτήν την αντιμετώπιση. Παιδιά ηλικίας 1 και 2 ετών σταμάτησαν να ξυπνούν στο 93%, συνήθως μέσα σε μια εβδομάδα. Αναφέρονται και πολλές αποτυχίες κυρίως γιατί οι γονείς (και οι γείτονες) δεν αντέχουν το κλάμα στη μέση της νύχτας. Συχνά ο ένας από τους γονείς «σπάει», υποχωρεί και παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του, στο κρεβάτι του, κοιμάται στο πάτωμα δίπλα στο κρεβατάκι κατηγορώντας τον άλλο γονιό για αναισθησία! Αν είναι η δική σας περίπτωση, εγκαταλείψτε τις προσπάθειες, κάντε όποια υποχώρηση χρειάζεται προκειμένου να διαφυλάξετε την ψυχική σας ηρεμία και την οικογενειακή γαλήνη. Συμβουλευτείτε και τον/την παιδίατρό σας. Μπορεί γνωρίζοντάς σας να έχει κάποια εναλλακτική πρόταση.Πηγή: «Γονιός γίνεσαι μέρα με τη μέρα – Σκέψεις και Συμβουλές για Γονείς Παιδιών Προσχολικής  Ηλικίας»  περιοδική έκδοση του μη κερδοσκοπικού Σωματείου Ελίζα eliza.org.gr