ΥΓΕΙΑ

Στραμπούληγμα αστραγάλου: Πρώτες βοήθειες και πρόληψη

2 Αυγούστου 2021
Newshealth.gr

Αν ο αστράγαλος σας πρηστεί και σας πονάει πολύ, πιθανότατα έχετε πάθει στραμπούληγμα. Αυτό σημαίνει ότι έχετε τεντώσει υπερβολικά και, ενδεχομένως, σκίσει κάποιους από τους συνδέσμους στον αστράγαλο σας.

Ακόμα κι αν το στραμπούληγμα αστραγάλου είναι κάτι σύνηθες, δεν είναι πάντα ένας αμελητέος τραυματισμός. Μερικοί άνθρωποι με επαναλαμβανόμενα, ή σοβαρά στραμπουλήγματα μπορεί να αναπτύξουν μακροχρόνιο πόνο και αδυναμία στις αρθρώσεις. Η αντιμετώπιση σε ένα στραμπούληγμα αστραγάλου βοηθάει στην πρόληψη των χρόνιων προβλημάτων.

Στραμπούληγμα αστραγάλου: Οι αιτίες και τα συμπτώματα

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για διαστρέμματα της ποδοκνημικής είναι:

  • Αυξημένο σωματικό βάρος.
  • Απουσία άσκησης.
  • Κακή διατροφή.
  • Κακή επιλογή παπουτσιών.
  • Έλλειψη προθέρμανσης πριν από έντονες δραστηριότητες.
  • Κακός αγωνιστικός χώρος.
  • Κακός συντονισμός των μυών του ποδιού.

Κατά τη διάρκεια ενός διαστρέμματος στην ποδοκνημική συμβαίνει βίαιη διάταση των συνδέσμων, που μπορεί να εξελιχθεί σε μερική ή πλήρη ρήξη τους. Το διάστρεμμα αρκετές φορές μπορεί να συνοδεύεται από οστικά οιδήματα των γειτονικών οστών και από κατάγματα της περιοχής, με πιο συχνά της περόνης (έξω σφυρού) και του φύματος του 5ου μεταταρσίου.

Τα διαστρέμματα της ποδοκνημικής αρθρώσεως ταξινομούνται κλινικώς σε τρεις βαθμούς, ανάλογα με τη βαρύτητά τους:

  • 1ου βαθμού διαστρέμματα: Ελαφρά ρήξη, διάταση των συνδέσμων (80% των περιπτώσεων).
  • 2ου βαθμού διαστρέμματα: Μερική ρήξη των συνδέσμων (15% των περιπτώσεων).
  • 3ου βαθμού διαστρέμματα: Πλήρης ρήξη των συνδέσμων (5% των περιπτώσεων).
  • Τα συμπτώματα του διαστρέμματος της ποδοκνημικής, ανάλογα με τη βαρύτητα, είναι συνήθως από ένα ήπιο οίδημα (πρήξιμο) της περιοχής και ήπιος πόνος έως σοβαρό οίδημα, αιμάτωμα, πόνος και αδυναμία βάδισης.

Στραμπούληγμα αστραγάλου: Οι πρώτες βοήθειες

Η αρχική θεραπεία ορίζεται από 4 βασικούς κανόνες:

  • Ανάπαυση. Μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε πατερίτσες μέχρι να μην πονάτε στο περπάτημα.
  • Πάγος. Για τις πρώτες 2-3 μέρες, ή έως ότου υποχωρήσει το πρήξιμο, εφαρμόστε παγοκύστες στον αστράγαλο. Κάντε το για 10-20 λεπτά κάθε 1-2 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας.
  • Ανύψωση. Σηκώστε τον αστράγαλό σας πάνω από το επίπεδο της καρδιάς για 2-3 ώρες την ημέρα. Αυτό μειώνει το πρήξιμο και το μελάνιασμα.
  • Συμπίεση. Ένας ελαστικός επίδεσμος συμπίεσης θα βοηθήσει στη μείωση του πρηξίματος. Θα πρέπει αν τον έχετε για τις πρώτες 24-36 ώρες. Ένα προστατευτικό στήριγμα πρέπει επίσης να φορεθεί αν προσπαθήσετε να ασκήσετε βάρος στον τραυματισμένο αστράγαλό σας. Μην εφαρμόζετε τον επίδεσμο πολύ σφιχτά. Αν το έχετε κάνει θα νιώσετε μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, αυξημένο πόνο και κρύο στην περιοχή κάτω από τον επίδεσμο.

Εάν πονάτε πολύ, πάρτε κάποιο αναλγητικό, όπως ιβουπροφαίνη, ή ναπροξένη. Αυτό, εκτός από τον πόνο, θα μειώσει τον πόνο και το πρήξιμο.

Και προσοχή: Μην πιέσετε το πόδι σας σύντομα σε παπούτσι αν αισθάνεστε ότι σας πιέζει!

Στραμπούληγμα αστραγάλου: Πρόληψη

Η πρόληψη του στραμπουλήγματος του αστραγάλου είναι σημαντική δεδομένου ότι ο τραυματισμός αυτός είναι από τους συχνότερους τόσο σε αυτούς που κάνουν σπορ όσο και στους υπόλοιπους

  • Η ορθή επιλογή των παπουτσιών,
  • η προθέρμανση πριν από την άσκηση ή το σπορ,
  • η εφαρμογή στηρικτικών επιδέσμων στον αστράγαλο, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρόληψη.

Παράλληλα όταν κάποιος τρέχει ή ασκείται σε ανώμαλο ή βρεγμένο έδαφος, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός.
Το κρύωμα μετά από την άσκηση είναι καλό να συνοδεύεται με σειρά από παρατεταμένες, αργές κινήσεις τεντώματος.

Το κάταγμα οστού χωρίζεται σε τύπους

  • Σταθερό κάταγμα: Τα σπασμένα άκρα του οστού παραμένουν στη θέση τους (ή με ελάχιστη, ασήμαντη παρεκτόπιση). Το κάταγμα αυτό συνήθως δεν κινδυνεύει να παρεκτοπιστεί περαιτέρω.
  • Παρεκτοπισμένο κάταγμα: Τα σπασμένα άκρα του οστού έχουν σημαντική παρεκτόπιση, η οποία χρειάζεται κάποιας μορφής ανάταξη (με κλειστές ή με ανοικτές χειρουργικές τεχνικές).
  • Συντριπτικό κάταγμα: Τα σπασμένα άκρα του οστού εμφανίζουν μικρότερα πολλαπλά θραύσματα, τα οποία το καθιστούν ασταθές και δυσχεραίνουν τις κλειστές μορφές ανάταξης.
  • Ανοιχτό, σύνθετο κάταγμα: Το δέρμα μπορεί να τρυπηθεί εκ των έσω από τα οστά ή εκ των έξω από τη βία που προκαλεί το κάταγμα. Ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης του δέρματος και των μαλακών μορίων, το ανοικτό κάταγμα ταξινομείται σε κατηγορίες (ταξινόμηση Gustillo-Anderson και ταξινόμηση Tscherne), σύμφωνα με τις οποίες κατευθύνεται η αντιμετώπιση. Το ανοικτό κάταγμα είναι από τις επείγουσες καταστάσεις της Ορθοπαιδικής-Τραυματιολογίας.
  • Εγκάρσιο κάταγμα: Σε αυτόν τον τύπο, η γραμμή του κατάγματος σχηματίζει γωνία 90 μοιρών με τον άξονα του οστού.
  • Λοξό κάταγμα: Η γραμμή του κατάγματος εμφανίζει γωνία, μικρότερη των 90 μοιρών με τον άξονα του οστού.
  • Σπειροειδές κάταγμα: Η γραμμή του κατάγματος είναι μεν λοξή, αλλά εμφανίζει μια ελικοειδή πορεία.

Ποια αίτια μπορεί να προκαλέσουν κάταγμα οστού;

Οι πιο συνηθισμένες αιτίες των καταγμάτων είναι:

  • Τραύμα: Μια πτώση, ένα τροχαίο ατύχημα, ή κάκωση κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε κάταγμα.
  • Οστεοπόρωση: Αυτή η σιωπηλή μεταβολική πάθηση αποδυναμώνει τα οστά και τα καθιστά πιο ευάλωτα στο να σπάσουν.
  • Υπέρχρηση/καταπόνηση: Η επαναλαμβανόμενη κίνηση και καταπόνηση μπορεί να κουράσει τους μυς και να ασκήσει μεγαλύτερη δύναμη στα οστά. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση καταγμάτων κοπώσεως. Τα κατάγματα κοπώσεως είναι πιο συνηθισμένα στους αθλητές.
  • Μεταβολικά νοσήματα: (ραχίτιδα, αβιταμίνωση D)
  • Γενετικά νοσήματα, που επηρεάζουν την ανάπτυξη του οστού, όπως η ατελής οστεογένεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα από το κάταγμα οστού;

Κάταγμα πηχεοκαρπικής με παρεκτόπιση, παραμάορφωση και οίδημα. Στο ένθετο η αντίστοιχη ακτινογραφία.

Συνήθως όταν συμβεί ένα κάταγμα, η τραυματισμένη περιοχή πονάει πολύ. Το τραυματισμένο άκρο (χέρι, πόδι) πρήζεται και είναι δύσκολο να μετακινηθεί. Ειδικά στο κάτω άκρο, υπάρχει δυσκολία, ή αδυναμία στη βάδιση. Άλλα συχνά συμπτώματα είναι:

Οίδημα (πρήξιμο) στο σημείο του κατάγματος,

  • Εκχύμωση (μελανιά) στη γύρω περιοχή. Αυτό το σημάδι μπορεί να χρειαστεί μερικές ώρες για να εμφανιστεί.
  • Παραμόρφωση. Ένα άκρο μπορεί να φαίνεται “περίεργα” λυγισμένο, ή ένα μέρος του οστού μπορεί να διατρυπήσει το δέρμα και να προβάλει προς τα έξω.
  • Ήπια συμπτώματα. Υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες ένα κάταγμα μπορεί να είναι «σιωπηλό», χωρίς πολλά συμπτώματα. Μπορεί να συμβεί ένα σπονδυλικό κάταγμα σε ασθενή με οστεοπόρωση, χωρίς άσκηση μεγάλης βίας.

Επίσης μπορεί να είναι ένα ράγισμα στον καρπό, ή στην ποδοκνημική («αστράγαλο»), το οποίο στην αρχή να δώσει την εντύπωση ενός απλού διαστρέμματος, ή μιας θλάσης. Η προσεκτική εξέταση του Ιατρού και η εμπειρία του θα αποκαλύψουν τα κατάγματα.

Πως γίνεται η διάγνωση του κατάγματος οστού;

Ο Ιατρός με προσεκτική κλινική εξέταση και εκτίμηση του μηχανισμού κάκωσης, θα θέσει την υποψία του κατάγματος (ενός ή περισσοτέρων) και θα εκτιμήσει και τη σοβαρότητα του τραυματισμού.

Η διάγνωση για το αν κάτι είναι σπασμένο επιβεβαιώνεται με κατάλληλο απεικονιστικό έλεγχο. Αυτός περιλαμβάνει απλές ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία με ανασυνθέσεις εικόνων και 3D και σε ειδικές μόνο περιπτώσεις (πχ κατάγματα σκαφοειδούς) διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας.