Ο ξαφνικός, απροσδόκητος και ανεξήγητος θάνατος βρεφών ηλικίας 1 μηνός μέχρι 1 έτους περιγράφεται ως σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

Η πλειοψηφία των βρεφών που πεθαίνουν από αυτή την αιτία είναι μεταξύ 2-4 μηνών.

Ο αιφνίδιος θάνατος συμβαίνει χωρίς κανένα απολύτως προειδοποιητικό σημάδι, συνήθως την ώρα που το μωρό κοιμάται.

Σύμφωνα με τα ευρήματα νέας μελέτης τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου πριν συμπληρώσουν το πρώτο έτος ζωής τους.

Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για όσα είναι μεταξύ 24 έως 27 εβδομάδων.

Η έρευνα βασίστηκε στα πιστοποιητικά γέννησης και θανάτου βρεφών στις ΗΠΑ από το 2012 έως το 2013 και διαπίστωσε τον κίνδυνο θανάτου λόγω του συνδρόμου και άλλων αιτίων που σχετίζονται με τον ύπνο.

Ενώ καταγράφηκε όμως ένας θάνατος για κάθε 2.000 γεννήσεις βρεφών μεταξύ 39 και 42 εβδομάδων, σημειώθηκαν πάνω από 5 θάνατοι για κάθε 2.000 γεννήσεις βρεφών μεταξύ 24 και 27 εβδομάδων.

Κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 3.500 βρέφη πεθαίνουν από θάνατο στον ύπνο τους. Ο αριθμός έχει μειωθεί πολύ σε σχέση με 25 χρόνια πριν, μετά την έκδοση κατευθυντηρίων γραμμών από την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία, σύμφωνα με τις οποίες τα μωρά πρέπει να κοιμούνται ανάσκελα και όχι μπρούμυτα ή στο πλάι.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης, η καθηγήτρια Barbara Ostfeld, δήλωσε ότι παρότι δεν μπορούμε να εμποδίσουμε μια πρόωρη γέννηση, μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος του συνδρόμου αιφνιδίου θανάτου με την τοποθέτηση του βρέφους για ύπνο ανάσκελα.

Τη μελέτη έκαναν επιστήμονες στο Rutgers University στο Νιου Τζέρσεϋ και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Pediatrics.

Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου: Οι οδηγίες των ειδικών

Εδώ και περισσότερα από 25 χρόνια οι συστάσεις των ειδικών παραμένουν οι ίδιες: Τα μωρά πρέπει να κοιμούνται ανάσκελα προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS). Ωστόσο, μια νέα βρετανική δημοσκόπηση δείχνει ότι ποσοστό πάνω από 68% των γονέων δεν γνωρίζει ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει ώστε να εξασφαλίσει ασφαλή ύπνο για το παιδί και να μειωθεί ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου.

Στη δημοσκόπηση, η οποία διεξήχθη από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Lullaby Trust, συμμετείχαν 500 γονείς παιδιών ηλικίας 0-2 ετών. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, εκπρόσωποι του οργανισμού δήλωσαν ότι δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι γονείς αγνοούν σε τόσο μεγάλο βαθμό τις βασικές οδηγίες ασφαλούς ύπνου.

Το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου χαρακτηρίζεται από τον αναπάντεχο ξαφνικό θάνατο ενός μωρού, με τα αίτια του θανάτου να παραμένουν αδιευκρίνιστα μετά τη νεκροψία-νεκροτομή.

Ποσοστό 38% των γονέων δήλωσαν πως δεν γνωρίζουν αν ένα μωρό πρέπει να κοιμάται μπρούμυτα, ενώ ποσοστό 55% δήλωσαν πως δεν γνωρίζουν αν είναι σωστό ένα μωρό να κοιμάται στο πλάι.

Το 1991 επικράτησε η οδηγία να κοιμούνται όλα τα μωρά ανάσκελα και έκτοτε οι θάνατοι από σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου μειώθηκαν κατά 85% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με τον οργανισμό Lullaby Trust, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι τα μωρά που κοιμούνται πάντοτε ανάσκελα είναι έξι φορές λιγότερο πιθανό να χάσουν τη ζωή τους λόγω του συνδρόμου σε σύγκριση με μωρά που κοιμούνται μπρούμυτα ή στο πλάι.

Ποιες είναι οι οδηγίες των ειδικών για ασφαλή ύπνο

Σύμφωνα με τον οργανισμό Lullaby Trust και το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS):

– Το μωρό πρέπει πάντοτε να κοιμάται ανάσκελα, ποτέ μπρούμυτα ή στο πλάι.

– Οι γονείς δεν πρέπει να κοιμούνται αγκαλιά με το μωρό στον καναπέ ή στην πολυθρόνα.

– Το μωρό δεν πρέπει να κοιμάται στο κρεβάτι μαζί με τους γονείς εάν αυτοί είναι υπερβολικά νυσταγμένοι ή βρίσκονται υπό την επήρεια ουσιών.

– Το πρόσωπο ή το κεφάλι του μωρού δεν πρέπει να είναι καλυμμένο όταν βρίσκεται στην κούνια.

– Δεν πρέπει να υπάρχουν σκεπάσματα μεγάλου μεγέθους μέσα στην κούνια, ώστε να μην μπερδεύεται το μωρό μέσα σε αυτά.

– Το μωρό δεν πρέπει να ζεσταίνεται μέσα στην κούνια.

– Το στρώμα του μωρού πρέπει να είναι σκληρό, επίπεδο και αδιάβροχο.

– Η κούνια του μωρού πρέπει να βρίσκεται στην κρεβατοκάμαρα των γονέων τους πρώτους έξι μήνες.

Οι εκπρόσωποι του Lullaby Trust επεσήμαναν ότι αν ακολουθούσαν όλοι οι γονείς τις συστάσεις των ειδικών οι θάνατοι λόγω συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου θα μπορούσαν ακόμη και να εξαλειφθούν εντελώς.

Χρειάζονται μαξιλάρι τα μωρά στον ύπνο;

Το μαξιλάρι όχι απλώς δεν είναι απαραίτητο αλλά μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο έως και θανατηφόρο για τα μωρά, επισημαίνουν οι ειδικοί, προτείνοντας στους γονείς να αφήνουν την κούνια εντελώς άδεια.

Κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους, τα μωρά πρέπει να κοιμούνται ανάσκελα με το σώμα τους σε επίπεδη θέση και μέσα στην κούνια δεν πρέπει να υπάρχουν παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα.

Ο ελεύθερος χώρος στην κούνια επιτρέπει στο μωρό να κινείται και να αναπνέει άνετα, μειώνοντας τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου (SIDS) και υπερθέρμανσης.

Ειδικοί από το George Institute for Global Health του Σίδνεϊ αναφέρουν ότι αρκετοί γονείς αγνοούν τις οδηγίες των γιατρών και προμηθεύονται μαξιλάρια για τα μωρά τους, τα οποία όμως δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι απολύτως ασφαλή ή βοηθητικά.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Child: Care, Health and Development και στην οποία συμμετείχαν 100 γονείς, τα παιδικά μαξιλάρια είναι ένα μέτρο που επιλέγουν κάποιοι γονείς για να αντιμετωπίσουν το λεγόμενο «σύνδρομο επίπεδης κεφαλής» που εμφανίζουν ορισμένα μωρά. Άλλα μέτρα είναι η διπλωμένη πετσέτα κάτω από το στρώμα της κούνιας ή ένα παιχνίδι μέσα στην κούνια ώστε το παιδί να μην κοιμάται ανάσκελα με το στρώμα να πιέζει το κεφάλι του. Το «σύνδρομο επίπεδης κεφαλής» μπορεί να εμφανιστεί εάν το μωρό περνά πολλές ώρες της ημέρας ξαπλωμένο ανάσκελα, δεν συνδέεται όμως με μόνιμες μεταβολές στον εγκέφαλο και το σχήμα του κρανίου και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων υποχωρεί αυτόματα με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, δεν προκαλεί στο μωρό πόνο ή άλλα συμπτώματα, ούτε επηρεάζει τη γενικότερη ανάπτυξή του.

«Το σύνδρομο επίπεδης κεφαλής ανησυχεί τους γονείς επειδή επηρεάζει την εμφάνιση του παιδιού» αναφέρει η καθηγήτρια επιδημιολογίας Alexandra Martiniuk που εκπόνησε τη σχετική μελέτη, συμπληρώνοντας πως επειδή η αλλαγή αυτή είναι ορατή οι γονείς τη θεωρούν εσφαλμένα μεγαλύτερη απειλή για το μωρό τους από τον αιφνίδιο θάνατο. Η στάση αυτή των γονέων τούς κάνει να παραβλέπουν τις οδηγίες ασφαλούς ύπνου που προστατεύουν τα παιδιά από το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

Βρετανοί γιατροί χαιρετίζουν τα ευρήματα των Αυστραλών ειδικών. Ενδεικτικά, η Δρ Kirsty-Anne Noble, παιδίατρος στο Royal Alexandra Hospital του Μπράιτον και εκπρόσωπος το Βασιλικού Κολλεγίου Παιδιατρικής και Υγείας Παίδων, αναφέρει πως παρόμοια ευρήματα έχουν καταγραφεί και στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Υπάρχουν αδιαμφισβήτητα τεκμήρια ότι τα μωρά πρέπει να κοιμούνται με το σώμα τους σε ευθεία προκειμένου να αποφευχθεί ο αιφνίδιος θάνατος μέσα στην κούνια» αναφέρει η γιατρός