Ιδιαίτερα ευάλωτα στις ψυχικές παθήσεις τα παιδιά και οι έφηβοι κατά την περίοδο των γιορτών.

Οι σκοτεινές και μουντές μέρες του χειμώνα μπορεί να προκαλέσουν μια ανεξήγητη μελαγχολία και οι διαφημίσεις και οι ταινίες των γιορτών να δημιουργήσουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες στα παιδιά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται μελαγχολία την περίοδο των γιορτών.

Για να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την μελαγχολία τους την περίοδο των γιορτών, η Δρ Dr. Elizabeth McCauley, αναπληρώτρια διευθύντρια της Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων του Σιάτλ, συμβουλεύει για το πώς να κρατήσετε μακριά τη μελαγχολία.

«Οι άνθρωποι έχουν υψηλές προσδοκίες στις γιορτές», αναφέρει η McCauley. «Οι διαφημιστικές καμπάνιες ή τα παραμύθια, μεταφέρουν ότι τα πράγματα στις γιορτές υποτίθεται ότι είναι τέλεια αλλά η πραγματικότητα μπορεί να είναι διαφορετική και φυσικά πιο προσγειωμένη».

Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες

Η McCauley συμβουλεύει τους γονείς να ζητήσουν από τα παιδιά να τους βοηθήσουν με τον προγραμματισμό των διακοπών. Τα παιδιά μπορεί να απογοητευτούν όταν τα πράγματα δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που έχουν φανταστεί και αυτό μπορεί να τους προκαλέσει μελαγχολία.

«Δημιουργήστε προσδοκίες που ταιριάζουν στη δική σας οικογένεια και φυσικά το δικό σας budget», αναφέρει η McCauley. «Κάντε ανοιχτές συζητήσεις για τις διαφημίσεις, για τα παραμύθια και εξηγήστε τους τι ισχύει στην πραγματικότητα και τι όχι. Αναφέρετε τους λόγους που δεν μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ιδιαίτερο ταξίδι ή να αγοράσετε πολλά δώρα φέτος. Βάλτε τα παιδιά να συμμετέχουν στον προγραμματισμό δραστηριοτήτων, ώστε να έχουν κάτι να περιμένουν κατά τη διάρκεια των σχολικών τους διακοπών».

Κάντε ένα πρόγραμμα για τις διακοπές των Χριστουγέννων

Ο McCauley συνιστά επίσης να φτιάξετε ένα πρόγραμμα με δραστηριότητες

Ζητήστε τους να σας πουν τι θέλουν να κάνουν μέσα στις γιορτές, πού θέλουν να πάνε βόλτα ή τι πράγματα θέλουν να κάνουν μαζί σας. Να θυμάστε τα απλά πράγματα είναι και τα καλύτερα. Ψήστε μπισκότα, δείτε ταινίες, επισκεφθείτε χριστουγεννιάτικα, κάντε βόλτα στην πόλη σας ή παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια. Μπορεί να διασκεδάσετε περισσότερο.

«Σχεδιάστε μια δραστηριότητα προσφοράς που θα δώσει σε ένα παιδί μια αίσθηση χαράς», αναφέρει η McCauley. «Είναι υπέροχο να εμπλέκετε τα παιδιά σε δραστηριότητες που τους επιτρέπουν να κάνουν μια δωρεά ή να προσφέρουν εθελοντικά τον χρόνο τους, σε αντίθεση με το να εστιάζουν στα δώρα που θα λάβουν».

Όταν υπάρχει κάτι παραπάνω από τη μελαγχολία των γιορτών: Σημάδια και συμπτώματα της κατάθλιψης

Η μελαγχολία των γιορτών είναι φυσιολογική, σύμφωνα με την McCauley. Υπάρχει ωστόσο μια διαφορά ανάμεσα στη μελαγχολία των γιορτών και την κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη είναι ένα πρόβλημα που πολλά παιδιά και έφηβοι, αντιμετωπίζουν. Όπως αναφέρει και ο Ηλίας Ε. Κουρκούτας, Κλινικός Ψυχολόγος και Καθηγητής στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης, με αντικείμενο την Ψυχολογία, τα ποσοστά των καταθλιπτικών διαταραχών κυμαίνονται, διεθνώς, μεταξύ 7% και 9% στην παιδική ηλικία (4-11 ετών) και στην εφηβική ηλικία (12-16 ετών) μεταξύ 3,9% για τα αγόρια και 15.7%, για τα κορίτσια. Από την άλλη, ένα υψηλό ποσοστό παιδιών και εφήβων φαίνεται να «υποφέρει» από ανάλογες πιο ήπιες μορφές δυσκολιών που χρήζουν, όμως, και ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης, αλλά και εξειδικευμένης συμβουλευτικής. Στην Ελλάδα ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων με βάση ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς δηλώνει ότι παρουσιάζει αγχώδεις διαταραχές και συμπτώματα κατάθλιψης που σχετίζονται με το σχολείο και τις μαθησιακές επιδόσεις.

Όταν το αίσθημα μελαγχολίας παραμένει για περισσότερες από δύο εβδομάδες, εμποδίζει την ικανότητα του παιδιού ή του εφήβου να λειτουργήσει σωστά στην καθημερινότητά του (σπίτι, σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες, διαπροσωπικές σχέσεις). Σύμφωνα με την McCauley είναι σημαντικό να μιλήσετε αμέσως με τον παιδίατρό σας ή έναν ειδικό σε θέματα ψυχική υγείας εάν ένα παιδί ή ένας έφηβος έχει σκέψεις αυτοτραυματισμού. Άλλα σημεία και συμπτώματα της κατάθλιψης σε παιδιά και εφήβους περιλαμβάνουν:

• Μελαγχολία
• Ευερεθιστότητα
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για συνήθεις δραστηριότητες
• Υπερφαγία
• Απώλεια όρεξης
• Αλλαγές βάρους
• Αλλαγές στον ύπνο (κοιμάται πολύ ή λίγο)
• Αισθάνεται κούραση
• Νιώθει ενοχές
• Έχει έλλειψη συγκέντρωσης
• Κάνει αυτοκτονικές σκέψεις

Οι διακοπές των γιορτών μπορεί να είναι μια πολύ διασκεδαστική και συναρπαστική περίοδος του χρόνου. Είναι φυσιολογικό να βιώνει κανείς περιστασιακά μια αίσθηση μελαγχολίας, αλλά το να μάθει να μιλά μέσα από αυτά τα συναισθήματα και να θέτει ρεαλιστικές προσδοκίες για τις γιορτινές διακοπές μπορεί να βοηθήσει να γίνει αυτή η εποχή η πιο χαρούμενη εποχή του χρόνου.

Κατάθλιψη: Μήπως έχεις αυτά τα 5 συμπτώματα

Ποιες αλλαγές στη διάθεση μαρτυρούν πως ίσως υποφέρεις από κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη είναι μια συχνή ψυχική διαταραχή που ενίοτε θα περάσει απαρατήρητη, το άτομο που τη βιώνει θα δυσκολευτεί να την περιγράψει και το φιλικό και οικογενειακό του περιβάλλον δεν θα μπορέσει να το βοηθήσει. Ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ περιγράφουν ένα μοτίβο συμπεριφορών που την προδίδουν. Σύμφωνα με αυτό, τα άτομα με κατάθλιψη:

1. Δεν σηκώνονται από το κρεβάτι

Συμβαίνει σε όλους να μη θέλουν κάποιες φορές να εγκαταλείψουν το κρεβάτι από ανία ή λίγες ακόμα ώρες ύπνου. Όταν όμως πίσω από την άρνηση αυτή κρύβεται η απουσία οποιουδήποτε κινήτρου, από την πρωινή προετοιμασία έως το βούρτσισμα των δοντιών, τότε ενδεχομένως να πρόκειται για καταθλιπτικό σύμπτωμα. Η κατάθλιψη προάγει το αίσθημα της κόπωσης και πνευματικής εξάντλησης σε σημείο που η πιο απλή καθημερινή δραστηριότητα φαντάζει άθλος.

2. Έχουν πρόβλημα με τον ύπνο

Η σωματική και πνευματική εξάντληση που προκαλεί η κατάθλιψη θα επηρεάσουν τις συνήθειες περί τον ύπνο με διάφορες τρόπους. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ύπνος θα γίνει «παρηγοριά» και ένας τρόπος να κυλά ανώδυνα η ημέρα επομένως η διάρκεια και η συχνότητά του μέσα στην ημέρα θα αυξηθούν. Άλλες φορές, μπορεί να εμφανιστούν περίοδοι αϋπνίας και δυσκολία στον ύπνο κατά την έναρξη αλλά και διατήρησή του. Η έλλειψη επαρκούς και ποιοτικού ύπνου σχετίζεται με αύξηση των επιπέδων άγχους και περισσότερες έτσι αρνητικές σκέψεις και δυσφορία.

3. Βιώνουν αλλαγές στην όρεξή τους

Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες και την όρεξη, αυξάνοντας, μειώνοντας ή εξαφανίζοντας το αίσθημα της πείνας. Στις μεταβολές αυτές εμπλέκονται σημαντικά οι διαταραχές του ύπνου, καθώς ο τελευταίος συμβάλλει στη ρύθμιση των ορμονών της πείνας.

4. Είναι κυκλοθυμικά και ευερέθιστα

Αλλαγές στη διάθεση με ξεσπάσματα θυμού και κλάμα από μικρές ή ασήμαντες αφορμές και έπειτα περίοδος ηρεμίας είναι βασικό χαρακτηριστικό της κατάθλιψης. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως αν η ευερεθιστότητα ή οι εναλλαγές της διάθεσης διαρκούν περισσότερο από κάποιες ημέρες, τότε πολύ πιθανόν πρόκειται για κατάθλιψη.

5. Δυσκολεύονται να νιώσουν χαρά και να συνδεθούν

Η κατάθλιψη είναι συνυφασμένη σχεδόν με την ανηδονία, την ανικανότητα δηλαδή άντλησης χαράς και ευχαρίστησης από οτιδήποτε, η οποία οδηγεί σταδιακά στην απώλεια ενδιαφέροντος για αγαπημένες έως πριν δραστηριότητες όπως χόμπι, βόλτες, κοινωνική και σεξουαλική ζωή. Παράλληλα, εμφανίζονται δυσκολίες στη σύνδεση με άλλα άτομα όπως φίλοι, σύντροφοι και συγγενείς, υψώνεται ένα τείχος που παρεμποδίζει τις διαπροσωπικές σχέσεις με αποτέλεσμα το στενό περιβάλλον να μην μπορεί να βοηθήσει.

Κατάθλιψη: Τα σημάδια στους άνδρες

Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες έχουν τις ίδιες πιθανότητες να πάθουν κατάθλιψη. Όμως τα σημάδια μπορεί να είναι διαφορετικά.

Αν και το κύριο σύμπτωμα της κατάθλιψης για πολλούς είναι συχνά ένα αίσθημα θλίψης, οι άνδρες μπορεί να έχουν μεγαλύτερη τάση από τις γυναίκες να αισθάνονται θυμό, να επιδεικνύουν επιθετικά συναισθήματα και να κάνουν κατάχρηση ουσιών.

Λόγω των διαφορετικών συμπτωμάτων, και επειδή οι άνδρες αναζητούν δυσκολότερα θεραπεία για την κατάθλιψη από τις γυναίκες, πολλοί άνδρες μπορεί να έχουν αδιάγνωστη κατάθλιψη.

Σε αυτό το άρθρο, διερευνούμε τα συναισθηματικά, συμπεριφορικά και σωματικά σημάδια της κατάθλιψης στους άνδρες καθώς και τον τρόπο να αναζητήσετε βοήθεια.

Άνδρες και κατάθλιψη

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, εκτιμάται ότι το 9% των ανδρών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συναισθήματα κατάθλιψης ή άγχους κάθε μέρα και το 30,6% των ανδρών βιώνουν μια περίοδο κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που επηρεάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα, το σώμα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου. Οι γιατροί μπορεί να αναφέρονται στην κατάθλιψη ως μείζονα κατάθλιψη, μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, ή κλινική κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη είναι πιο συχνή στις γυναίκες, επηρεάζοντας το 10.4% των γυναικών σε σύγκριση με το 5.5% των ανδρών στις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο αριθμός των ανδρών που πεθαίνουν από αυτοκτονία είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των γυναικών.

Ένας από τους λόγους γι’ αυτό θα μπορούσε να είναι ότι οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν φαρμακευτική αγωγή και η κατάθλιψη είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για να οδηγηθεί ένας άνθρωπος στην αυτοκτονία.

Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα συμπτώματα κατάθλιψης μπορεί να διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι σημαντική. Μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν την κατάθλιψη στον εαυτό τους και τους αγαπημένους τους, άλλωστε η αναγνώριση της κατάθλιψης είναι το πρώτο βήμα προς την ανάρρωση.

Συμπτώματα σε άνδρες και γυναίκες

Ορισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα ίδια για τους άνδρες και τις γυναίκες. Αυτά περιλαμβάνουν:

• αίσθημα θλίψης
• ενοχή
• συναισθηματικό κενό
• αδιαφορία για οποιαδήποτε παρελθοντική ευχάριστη δραστηριότητα
• μεταβολές στην όρεξη
• μεταβολές στον ύπνο
• αίσθημα διέγερσης ή κόπωσης
• πρόβλημα συγκέντρωσης

Να σημειωθεί πως ορισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι πιο πιθανό να επηρεάσουν τους άνδρες από τις γυναίκες, η οποία θα μπορούσε να οφείλεται σε γενετικούς, ορμονικούς, βιοχημικούς ή κοινωνικούς παράγοντες.

Τα συμπτώματα κατάθλιψης στους άνδρες

Τα σημάδια συμπεριφοράς της κατάθλιψης μπορούν να εκδηλωθούν διαφορετικά σε άνδρες και γυναίκες. Για παράδειγμα, η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών επηρεάζει τους άνδρες με κατάθλιψη πιο συχνά από τις γυναίκες και οι άνδρες είναι πιο πιθανό από τις γυναίκες να εμφανίσουν θυμό και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά.

Οι άνδρες με κατάθλιψη έχουν τις ακόλουθες αλλαγές συμπεριφοράς:

• πίνουν περισσότερο ή κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών
• αποφεύγουν οικογενειακές ή κοινωνικές επαφές
• δουλεύουν εμμονικά
• δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με τις επαγγελματικές ή οικογενειακές ευθύνες ενώ γίνονται πιο ελεγκτικοί ή καταχρηστικοί στις σχέσεις
• αποκτούν ριψοκίνδυνη συμπεριφορά, όπως τζόγο ή μη ασφαλές σεξ
• κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας

Μια θεωρία είναι ότι αυτές οι αλλαγές συμπεριφοράς συμβαίνουν ως αποτέλεσμα των ανδρών που προσπαθούν να καλύψουν την κατάθλιψη και να τηρήσουν τους λεγόμενους «αρσενικούς κανόνες». Αυτή η προσπάθεια απόκρυψης της κατάθλιψης μπορεί να κάνει τους άνδρες να αυτομαστιγώνονται και να γεμίζουν ενοχές.

Οι άνδρες με κατάθλιψη μπορεί επίσης να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τα χόμπι και τα πάθη τους ή να αισθάνονται λιγότερο παρακινημένοι να πετύχουν στην εργασία.

Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει και τη σεξουαλική ορμή ενός άνδρα. Οι άνδρες με κατάθλιψη μπορεί να έχουν μικρότερο ενδιαφέρον για το σεξ και μπορεί να έχουν πρόβλημα με τη σεξουαλική απόδοση.

Γιατί η κατάθλιψη στους άνδρες είναι συχνά αδιάγνωστη;

Σύμφωνα με στοιχεία του 2013-2016 από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), οι γυναίκες έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν μείζονα κατάθλιψη από τους άνδρες.

Ένας γιατρός μπορεί επίσης να διαγνώσει λανθασμένα την κατάθλιψη στους άνδρες. Οι άνδρες μπορεί να είναι πιο πιθανό να αναφέρουν σωματικά συμπτώματα, όπως δυσκολία στον ύπνο, από τις συναισθηματικές αλλαγές. Έτσι, ο γιατρός μπορεί κάνει λανθασμένη διάγνωση.

Επιπλέον, οι άνθρωποι μπορεί να παρερμηνεύσουν κοινά συναισθηματικά ή συμπεριφορικά σημάδια κατάθλιψης στους άνδρες. Μπορεί να δουν το θυμό ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας αντί για ένα σημάδι κατάθλιψης. Μπορούν επίσης να παρεξηγήσουν τους λόγους για την αυξημένη συμπεριφορά ανάληψης κινδύνου ενός ατόμου ή τη χρήση ουσιών.

Πότε να επισκεφτείτε έναν γιατρό

Όποιος παρατηρεί τις συναισθηματικές, συμπεριφορικές ή σωματικές αλλαγές που έχουμε συζητήσει σε αυτό το άρθρο μπορεί να βιώνει κατάθλιψη. Εάν συμβαίνει αυτό, είναι απαραίτητο να ζητήσετε τη συμβουλή ενός γιατρού.

Η κατάθλιψη είναι ένας παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας ένα άτομο με κατάθλιψη να λάβει βοήθεια το συντομότερο δυνατό.