Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού; – Μα μπορεί τελικά η γυναίκα να κάνει κάτι ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες για πρόωρο τοκετό;

Ο όρος πρόωρο νεογνό αναφέρεται σε νεογνά, τα οποία γεννήθηκαν πριν από τη συμπλήρωση των 37 εβδομάδων κύησης. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η κατάταξη της προωρότητας σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ.:

• Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) – <37 ε.κ.
• Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. – <32 ε.κ.
• Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.

Τα προβλήματα, που θα αντιμετωπίσει το νεογνό μετά τον τοκετό εξαρτώνται από το βαθμό προωρότητας. Το όριο μεταξύ προωρότητας υψηλού βαθμού και ακραίας προωρότητας έχει τεθεί στις 28 εβδομάδες, διότι τα μωράκια, που γεννιούνται αφού έχουν συμπληρωθεί 28 εβδομάδες κύησης, αν δεν εμφανίζουν ειδικά προβλήματα υγείας, έχουν πιθανότητες μέχρι και 90% να αναπτυχθούν κανονικά, χωρίς να εμφανίσουν κάποια πάθηση, που σχετίζεται με την προωρότητα.

Πρόωρος τοκετός: Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες;

Παράγοντες, που αυξάνουν την πιθανότητα πρόωρου τοκετού είναι:

• πρόωρος τοκετός σε προηγούμενη κύηση
• συσπάσεις της μήτρας
• πρόωρη ρήξη των υμένων
• αποκόλληση του πλακούντα
• ανεπάρκεια του τραχήλου
•  συγγενείς ανωμαλίες του τραχήλου και της μήτρας
• διαβήτης
• υπερτασικές διαταραχές
• παθήσεις του θυρεοειδούς
• προεκλαμψία
• πολύδυμη κύηση
• κωνοειδής εκτομή του τραχήλου
• διάστημα μεταξύ διαδοχικών κυήσεων μικρότερο των 6 μηνών
• η ηλικίας της γυναίκας μικρότερη των 18 ετών και μεγαλύτερη των 35 ετών
• παχυσαρκία
• κάπνισμα

Μα μπορεί τελικά η γυναίκα να κάνει κάτι ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες για πρόωρο τοκετό;

Διαβάζοντας τoν ανωτέρω κατάλογο διαπιστώνουμε, πως πολλοί από τους παράγοντες αυτούς είναι πέραν από τον έλεγχο της γυναίκας.Βέβαια δια της τακτικής παρακολούθησης είναι δυνατόν να διαπιστωθεί η εκδήλωση παθολογιών, όπως υπέρταση ή διαβήτης, αλλά και παθολογίες του θυρεοειδούς και να αντιμετωπισθούν εγκαίρως.

Επίσης, δια της παρακολούθησης είναι δυνατόν να διαπιστωθεί η ανεπάρκεια τραχήλου και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα μείωσης των πιθανοτήτων τελικά αυτή να εξελιχθεί σε πρόωρο τοκετό.

Επομένως, μπορεί κάποιοι παράγοντες, που αυξάνουν την πιθανότητα πρόωρου τοκετού να μην είναι μεν κατ’ ουσίαν υπό τον έλεγχο της γυναίκας, αλλά η παρακολούθηση της κύησής της είναι. Δια της παρακολούθησης είναι δυνατόν τέτοιοι παράγοντες να εντοπισθούν νωρίς και να ληφθούν μέτρα περιορισμού της επιρροής τους.

Υπό μίαν έννοια ενδεχομένως κάποιος να παρατηρήσει, πως κι η ηλικία κύησης είναι ίσως υπό τον έλεγχο της γυναίκας. Όμως αυτό δεν είναι πάντα δεδομένο, καθότι κοινωνικοί, οικονομικοί και επαγγελματικοί παράγοντες συχνά ωθούν τη γυναίκα στην τεκνοποίηση σε μεγαλύτερη ηλικία.

Το ίδιο ισχύει και για το μεσοδιάστημα μεταξύ διαδοχικών κυήσεων. Δεν είναι πάντα δυνατόν να «προγραμματισθεί επακριβώς» το πότε θα έρθει το επόμενο παιδί.
Πάντως η παχυσαρκία και το κάπνισμα είναι παράγοντες, που αυξάνουν τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού, οι οποίοι είναι σε σημαντικό βαθμό υπό τον έλεγχο της γυναίκας.

Πρόωρος τοκετός και παχυσαρκία

Η παχυσαρκία αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης παθολογιών, οι οποίες ενδέχεται με τη σειρά τους να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό. Τέτοιες παθολογίες είναι, η υπέρταση, η προεκλαμψία, ο διαβήτης και η ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη.

Όμως, όπως καταδεικνύει και μελέτη του 2020, η παχυσαρκία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα, που συνδέεται με την πρόκληση πρόωρου τοκετού. Μάλιστα σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής, η παχυσαρκία αυξάνει τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού ανεξάρτητα και από την πρόσληψη βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης.

Στη μελέτη αυτή ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από περισσότερες από 39.000 κυήσεις και οι ερευνητές κατέληξαν στη σύσταση της κατά το δυνατόν απώλειας βάρους πριν από τη σύλληψη για γυναίκες υπέρβαρες ή παχύσαρκες.

Το κάπνισμα και ο πρόωρος τοκετός

Σε μελέτη του 2020 ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από 25 εκατομμύρια κυήσεις. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας αυτής το κάπνισμα ακόμα και 1 με 2 τσιγάρων ημερησίως τους 3 μήνες πριν από τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια του πρώτου και του δευτέρου τριμήνου αυξάνουν τις πιθανότητες για πρόωρο τοκετό.

Συμπληρωματικά αναφέρουμε μελέτη του 2019, τα συμπεράσματα της οποίας καταδεικνύουν, πως η διακοπή του καπνίσματος σε αρχόμενα στάδια της κύησης, οδηγεί σε σαφή μείωση των πιθανοτήτων για πρόωρο τοκετό.

Αν σηκώνω βάρη, μπορεί να προκληθεί πρόωρος τοκετός;

Η άρση υπερβολικά μεγάλου βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης είναι δυνατόν αν οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό. Για το λόγο αυτό, όσο είστε έγκυος, θα πρέπει να προσέχετε τα βάρη.

Αν βέβαια υφίσταται πιθανότητα για πρόωρο τοκετό, τότε η άρση βάρους απαγορεύεται.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr