Υπνική παράλυση: Η λέξη Μόρα είναι πια άρρηκτα συνδεδεμένη με την υπνική παράλυση. Υπάρχουν αναφορές, που την παρομοιάζουν με μαυροφορεμένη γυναίκα, η οποία σου κόβει την ανάσα, αλλά και άλλες, σύμφωνα με τις οποίες η Μόρα με το βάρος της, σου πλακώνει το στήθος την ώρα που κοιμάσαι.
Ξυπνάς, μα δεν μπορείς να αντιδράσεις, ούτε να φωνάξεις. Πολλοί είναι οι υποστηρικτές της άποψης, πως η Μόρα είναι ένα μεταφυσικό φαινόμενο, όπου κάποιου είδους οντότητα σου επιτίθεται, καθώς είσαι πνευματικά ευάλωτος. Ιστορίες κυκλοφορούν ανάμεσα σε παρέες όλων των ηλικιών, αλλά και οικογένειες, προκαλώντας φόβο και τρόμο.
Τι είναι όμως η Μόρα στην πραγματικότητα και πώς συνδέεται με την μετάλλαξη Όμικρον
Την υπνική παράλυση, ως σπάνια αλλά υπαρκτή παρενέργεια του κορονοϊού και συγκεκριμένα της μετάλλαξης Όμικρον, εξετάζουν οι ειδικοί στη Βρετανία.
Σύμφωνα με την Daily Mail, οι επιστήμονες εξετάζουν κατά πόσο αυτή η διαταραχή στον ύπνο μπορεί να οφείλεται στον κορονοϊό. Βρετανική μελέτη διαπίστωσε ότι πολλοί ασθενείς με Covid-19 έχουν αναφέρει διαταραχές στον ύπνο τους, ωστόσο ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί αν προκαλούνται από τη νόσο ή πρόκειται για μία από τις επιπτώσεις της καραντίνας.
Ο ειδικός στην υπνοθεραπεία Δρ. Kat Lederly τόνιζε ότι μπορεί η ίδια η μόλυνση από τον κορονοϊό να επηρεάζει τη “ρύθμιση” του εγκεφάλου, αναφορικά με τον ύπνο.
Υπνική παράλυση: Πώς εκδηλώνεται;
Τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης περιλαμβάνουν:
- την αδυναμία να κουνήσετε το σώμα σας όταν αποκοιμιέστε ή ξυπνάτε, που διαρκεί από δευτερόλεπτα μέχρι μερικά λεπτά
- είστε συνειδητά ξύπνιοι
- δεν μπορείτε να μιλήσετε στη διάρκεια του επεισοδίου
- έχετε παραισθήσεις και νιώθετε φόβο
- νιώθετε πίεση στο στήθος
- δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε
- νιώθετε ότι θα πεθάνετε
- ιδρώνετε
- έχετε πονοκέφαλο και μυϊκούς πόνους
Υπνική παράλυση: Η επιστημονική εξήγηση του φαινομένου
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Μόρα δεν είναι παρά μια κατάσταση, που μπορεί να προκύψει κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν δεν μεταβαίνουμε ομαλά από τη μια φάση ύπνου στην άλλη, και ονομάζεται υπνική παράλυση.
Ενώ κοιμόμαστε, το σώμα μεταπηδά από την κατάσταση REM (γρήγορη κίνηση των ματιών) στην NREM (μη ταχεία κίνηση των ματιών).
Ένας κύκλος ύπνου REM και NREM διαρκεί περίπου 90 λεπτά. Πρώτα εμφανίζεται ο κύκλος NREM και διαρκεί έως και το 75% του συνολικού χρόνου του ύπνου σας. Κατά τη διάρκεια του κύκλου NREM, το σώμα σας χαλαρώνει και ανασυγκροτείται. Καθώς ολοκληρώνεται ο κύκλος NREM, το σώμα αρχίζει να περνάει στον κύκλο ύπνου REM.
Τα μάτια σας κινούνται γρήγορα και βλέπετε όνειρα, αλλά το υπόλοιπο σώμα σας εξακολουθεί να είναι πολύ χαλαρό. Οι μύες σας είναι “απενεργοποιημένοι” και εάν κάτι πέσει στην αντίληψή σας, προτού ολοκληρωθεί αυτό ο κύκλος ύπνου, θα διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να αντιδράσετε ή να μιλήσετε προσωρινά.
Υπνική Παράλυση: Τι συμβαίνει με την υπναγωγική παράλυση ύπνου;
Καθώς σας παίρνει ο ύπνος, το σώμα χαλαρώνει σταδιακά. Συνήθως, αρχίζετε να μην έχετε αίσθηση του τι συμβαίνει γύρω σας και, ως εκ τούτου, δεν αντιλαμβάνεστε την αλλαγή.
Ωστόσο, εάν ο εγκέφαλος παραμείνει σε εγρήγορση, ενώ το σώμα πέφτει σε υπνική καταστολή, τότε μπορεί να εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω του, χωρίς, ωστόσο, το σώμα να μπορεί να κινηθεί και άρα να αντιδράσει σε αυτες.
Υπνική Παράλυση: Γιατί συμβαίνει η υπνική παράλυση;
Η υπνική παράλυση μπορεί να συμβεί, είτε καθώς πέφτουμε για ύπνο, είτε όταν κοντεύουμε να ξυπνήσουμε, και παρατηρείται σε περίπου 4 κάθε 10 ανθρώπους. Μολονότι, είναι συχνότερη στην εφηβεία, εμφανίζεται και σε ενήλικες, όταν υπάρχουν τα παρακάτω αίτια:
- Δεν υπάρχει καλή ποιότητα ή επαρκής ποσότητα ύπνου.
- Υπάρχει κάποια ψυχολογική διαταραχή ή έντονο στρες.
- Όταν κοιμόμαστε ανάσκελα.
- Όταν προϋπάρχουν άλλες διαταραχές ύπνου, εφιάλτες ή κράμπες στα πόδια.
- Γίνεται χρήση ορισμένων φαρμακευτικών αγωγών
- Γίνεται κατάχρηση ουσιών.
Η υπνική παράλυση συνήθως προκαλείται από μια διακοπή ανάμεσα στο μυαλό και στο σώμα, που συμβαίνει στη διάρκεια του ύπνου.
Επίσης μπορεί να συμβεί όταν:
- δεν έχετε μια συγκεκριμένη ρουτίνα ύπνου ή συνήθειες που να προάγουν τον καλό ποιοτικό ύπνο
- έχετε διαταραχές ύπνου όπως η άπνοια ύπνου
Οι διαταραχές ύπνου συνδέονται με την υπνική παράλυση. Όταν δεν έχετε μια ρουτίνα ύπνου, όπως όταν δουλεύετε βράδυ αυτό ίσως να αποδιοργανώνει τον ύπνο σας.
Σε μερικές περιπτώσεις, η υπνική παράλυση φαίνεται να διατρέχει οικογένειες, αν και αυτό είναι σπάνιο. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα επιστημονικά δεδομένα για την κληρονομικότητα της κατάστασης.
Αν κοιμάστε ανάσκελα ή δεν κοιμάστε επαρκώς τότε μπορεί να αυξάνονται οι πιθανότητες ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης.
Υπνική Παράλυση: Πώς μπορείτε να την αποτρέψετε;
Υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορείς να ξεγελάσετε την κατάσταση. Αρχικά, είναι απαραίτητο να παραμείνετε ήρεμοι προσπαθώντας να αναπνέετε κανονικά.
Ο πανικός πολλές φορές δυσκολεύει την κατάσταση και μπορεί να οδηγήσει σε τρομακτικές ψευδαισθήσεις. Βοηθάει επίσης, ειδικά όταν συνοδεύεται από τρομακτικές εικόνες, η θετική σκέψη και το να προσπαθείτε να φέρετε στο μυαλό σας όμορφες εικόνες.
Κάτι επίσης πολύ πρακτικό είναι να προσπαθήσετε μέσα από μικροκινήσεις να ξυπνήσετε τον εγκέφαλο βοηθώντας τον να καταλάβει ότι πρέπει να βγει από τον ύπνο REM.
Αυτό μπορείς να το πετύχετε με διάφορους τρόπους, όπως με το κούνημα των δακτύλων του ποδιού και το ανοιγοκλείσιμο των ματιών. Επίσης, προσπαθώντας να κουνήσετε τους μυες του προσώπου, όπως για παράδειγμα ανοιγοκλείνοντας το στόμα.
Τα επεισόδια υπνικής παράλυσης μπορούν να προληφθούν εάν το άτομο υιοθετήσει ένα σωστό πρόγραμμα ύπνου (επαρκείς ώρες ύπνου και σταθερό πρόγραμμα ύπνου) και κοιμάται σε ένα ήρεμο περιβάλλον χωρίς στρεσογόνα εξωτερικά ερεθίσματα.