Αλλεργικό και βρογχικό άσθμα: Αίτια, συμπτώματα, πρόληψη, αντιμετώπιση και θεραπεία

Αλλεργικό και βρογχικό άσθμα: Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος.

Οι αεραγωγοί γνωστοί και ως βρόγχοι είναι αυτοί που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Όταν κάποιος έχει άσθμα και εισπνεύσει κάποιον ερεθιστικό παράγοντα, τότε οι βρόγχοι υπερ-αντιδρούν, συσπώνται, προκαλείται φλεγμονή και οίδημα, ενώ παράλληλα παράγονται εκκρίσεις.

Το αποτέλεσμα είναι να στενεύουν οι αυλοί των βρόγχων και ο αέρας να δυσκολεύεται να περάσει. Μπορεί να ακούγεται τρομακτικό, αλλά πλέον υπάρχουν λύσεις για αντιμετώπιση του άσθματος, ώστε να μπορεί κανείς να ζήσει φυσιολογικά.

Το άσθμα μπορεί να έχει γενετική προδιάθεση, να σχετίζεται δηλαδή με την κληρονομικότητα, ή να οφείλεται σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Κάποια από τα πιο κοινά περιβαλλοντικά αίτια του άσθματος είναι η σκόνη, η υγρασία, ο καπνός του τσιγάρου, η γύρη, χρώματα και αρώματα, το τρίχωμα ζώων, κάποια φάρμακα κ.ά.

Υπάρχει επίσης συσχέτιση του άσθματος με τις ιογενείς λοιμώξεις, καθώς επίσης και με την ατοπία και το έκζεμα. Έτσι, μια ίωση είναι πολύ πιθανό να πυροδοτήσει μια κρίση άσθματος.

Άσθμα: Ποια είναι τα αίτια;

Το εξωγενές εμφανίζεται στην παιδική ηλίκία και έχει σαν αιτίες παράγοντες όπως η σκόνη, το τρίχωμα της γάτας, τα οικιακά ακάρεα, το κάπνισμα των γονιών, την ατμοσφαιρική ρύπανση κλπ.

Στο ενδογενές άσθμα η αιτία είναι άγνωστη.

Άλλες μορφές άσθματος είναι:

  • Το άσθμα μετά από άσκηση (εμφάνιση δύσπνοιας, βήχα ή συριγμού μετά από άσκηση)
  • Το επαγγελματικό άσθμα (εμφανίζεται σε επαγγέλματα με έκθεση σε σκόνη ή σε αέρια)
  • Και το νυχτερινό άσθμα με συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας

Οι αιτίες που προκαλούν το βρογχικό άσθμα είναι:

  1. Οι διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού (όπως τα κρυολογήματα, η γρίπη κλπ)
  2. Ουσίες που προκαλούν αλλεργία (όπως γύρη φυτών ή δέντρων, μύκητες, οικιακή σκόνη, τρίχες, φάρμακα, γαλακτοκομικά προιόντα, οστρακοειδή κλπ)
  3. Ψυχολογικοί παράγοντες (όπως η έντονη χαρά,η λύπη και το στρες)
  4. Περιβαντολλογικοί παράγοντες (όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση)
  5. Εργασιακοί παράγοντες (όπως η έκθεση σε ρίπους από την εργασία μας), προκαλώντας μία ειδική μορφή άσθματος που λέγεται επαγγελματικό βρογχικό άσθμα.

Άσθμα: Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ο όρος άσθμα προέρχεται από το ρήμα “ασθμαίνω”, το οποίο χρησιμοποιείται στον Όμηρο για να περιγράψει το κόψιμο της ανάσας ή το λαχάνιασμα. Για να καταλάβετε αν έχετε άσθμα και όχι έναν απλό βήχα, θα πρέπει να παρατηρήσετε κάποια συμπτώματα όπως:

  • Δύσπνοια και βάρος στο στήθος
  • Βήχας ή αναπνοή που μοιάζει με σφύριγμα – συριγμός
  • Έντονος και επίμονος βήχας ειδικά το βράδυ, νωρίς το πρωί ή μετά από άσκηση
  • Λαχάνιασμα και κόψιμο αναπνοής όταν ανεβαίνετε σκάλες ή αν κάνετε έντονο βάδην.
  • Αίσθημα ότι ότι το στήθος σας “βράζει”.

Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον πνευμονολόγο σας, ώστε να κάνει τις ειδικές εξετάσεις που χρειάζονται για την διάγνωσή του.

Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη διάγνωση στα μικρά παιδιά, αλλά και στους ηλικιωμένους. Όσον αφορά τα παιδιά, συχνά οι γονείς μπερδεύουν τα συμπτώματα με αυτά του κρυολογήματος, ενώ οι ηλικιωμένοι μπορεί να μην δώσουν σημασία καθώς θεωρούν ότι πρόκειται απλά για φυσιολογικό σύμπτωμα της ηλικίας τους.

Άσθμα: Ποιοι τύποι υπάρχουν;

  • Ενδογενές Άσθμα
  • Εξωγενές Άσθμα
  • Νυχτερινό άσθμα
  • Άσθμα από άσκηση

Άσθμα: Πώς αντιμετωπίζεται;

Το άσθμα δεν είναι μια νόσος που μπορεί να θεραπευτεί πλήρως αλλά μπορούν να μειωθούν κατά πολύ τα συμπτώματα και η συχνότητα των κρίσεων. Άλλοι μπορεί να χρειαστούν ειδική θεραπεία, ενώ σε άλλους τα συμπτώματα υποχωρούν με την απομάκρυνση του ερεθιστικού παράγοντα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κάθε ασθενής θα πρέπει να έχει ειδική αντιμετώπιση, προσαρμοσμένη στην περίπτωσή του καθώς κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα ελάχιστες φορές στη ζωή τους, ενώ άλλοι καθημερινά.

Ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση, ο γιατρός σας θα ορίσει και τη θεραπεία. Εάν τα συμπτώματαεμφανίζονται σπάνια, ο γιατρός συνήθως χορηγεί βρογχοδιασταλτικά φάρμακα για άμεση ανακούφιση. Ενώ αν οι ασθματικές κρίσεις είναι συχνές, ενδεχομένως να σας συστήσει και ρυθμιστικά φάρμακα ώστε να διατηρήσετε την κατάσταση υπό έλεγχο.

Πλέον υπάρχουν και αρκετές εναλλακτικές θεραπείες που ασχολούνται με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άσθματος, όπως η ομοιοπαθητική, η βοτανοθεραπεία, ο βελονισμός κ.ά.

  • Στη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιούνται διάφορα βότανα ή φυσικές ουσίες όπως η boswellia, η κερσετίνη, το εκχύλισμα σταφυλιού, η γλυκόριζα κ.ά. Τα βότανα χορηγούνται σε μορφή βάμματος, κάψουλας ή αφεψήματος.
  • Στο βελονισμό πολύ λεπτές βελόνες τοποθετούνται σε συγκεκριμένα σημεία στο σώμα με σκοπό την ανακούφιση από τα συμπτώματα  και την ελάττωση των φαρμάκων που ενδεχομένως ο ασθενής να λαμβάνει επί σειρά ετών. Οι συνεδρίες κρατούν 20-30’,κατά τη διάρκεια των οποίων το άτομο αισθάνεται άνετα.
  • Επιπλέον, υπάρχουν πολλές τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής, όπου ο ασθενής μαθαίνει πώς να αντεπεξέλθει σε μια κρίση άσθματος και πώς να ελέγξει το άγχος και τους φόβους του

Άσθμα: Τι πρέπει να προσέξετε;

Αποφύγετε ότι σας πειράζει

Υπάρχουν πολλές ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν μια κρίση άσθματος και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Παρατηρείστε τι είναι αυτό που σας ενοχλεί και αποφύγετε την επαφή μαζί του. Σε κάποιους αυτό μπορεί να είναι κάποιο άρωμα, ανθισμένα δέντρα, ο καπνός από το τηγάνισμα κ.ά. Εντοπίστε τι είναι αυτό που σας ενοχλεί, κρατήστε κάποιο ημερολόγιο και βγάλτε αυτές τις ουσίες από τη ζωή σας ή φροντίστε να περιορίσετε την επαφή μαζί τους.

Κατοικίδια

Εάν σκέφτεστε να πάρετε κάποιο κατοικίδιο στο σπίτι, μην το κάνετε. Το τρίχωμα των ζώων συνήθως κουβαλάει διάφορες αλλεργιογόνες ουσίες και συχνά αποτελούν από τους πιο συχνούς παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν το άσθμα. Εάν πάλι έχετε ήδη κατοικίδιο, φροντίστε να περνάει τον περισσότερο χρόνο του στον κήπο ή τη βεράντα σας ή τουλάχιστον να μην μπαίνει στην κρεβατοκάμαρά σας.

Έντονες μυρωδιές

Αποφύγετε όσο μπορείτε απορρυπαντικά, βαφές, κολώνιες και χρησιμοποιείστε απορροφητήρα κατά το μαγείρεμα.

Κάπνισμα

Αν ήδη είστε καπνιστές, θα έχετε καταλάβει και από μόνοι σας ότι άσθμα και κάπνισμα δεν πάνε μαζί. Αποφύγετε χώρους όπου καπνίζουν, καθώς το παθητικό κάπνισμα συχνά μπορεί να είναι χειρότερο.

Φάρμακα

Υπάρχουν κάποια φάρμακα που μπορεί να χειροτερέψουν το άσθμα, όπως κάποια κολλύρια,η ασπιρίνη, αντιυπερτασικά με β-αναστολείς. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το τι να αποφύγετε και παρατηρήστε πώς αντιδρά ο οργανισμός σας στη λήψη διαφόρων φαρμάκων.

Ακάρεα και σκόνη

Δυο συχνοί αλλεργιογόνοι παράγοντες που καλό είναι να αποφεύγουμε. Αερίζετε συχνά το σπίτι και απομακρύνετε αντικείμενα που μπορεί να συσσωρεύουν σκόνη. Επιλέξτε συνθετικά υποαλλεργικά υφάσματα στα σκεπάσματά σας, τα μαξιλάρια και τις πυτζάμες σας. Αποφύγετε τις μοκέτες που καλύπτουν από τοίχο σε τοίχο, γιατί συσσωρεύουν σκόνη και προτιμήστε χαλιά.

Συναισθηματική φόρτιση

Οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις φαίνεται να σχετίζονται με τις μισές περίπου ασθματικές κρίσεις. Το έντονο γέλιο, το κλάμα, οι φωνές μπορεί να οδηγήσουν σε βήχα και σε κρίση άσθματος.

Ενισχύστε το ανοσοποιητικό σας

Οι ιώσεις πολύ συχνά πυροδοτούν το άσθμα, γι’ αυτό φροντίστε να τονώσετε τον οργανισμό σας, κρατώντας μακριά ιούς και βακτήρια.

Άσθμα και άσκηση

Το άσθμα κατά την άσκηση είναι κάτι πολύ συχνό και παρατηρείται στο 40-90% των ασθενών. Παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν αποτελεί δικαιολογία για να αφήσετε στην άκρη μια τόσο σημαντική και ωφέλιμη ασχολία. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, ενενήντα ολυμπιονίκες ήταν ασθματικοί!

Αυτό που χρειάζεται να προσέξετε είναι στην αρχή της άσκησης να κάνετε ήπια προθέρμανση, ώστε να μην αυξηθούν απότομα οι ρυθμοί της αναπνοής σας και να αποφύγετε τους εξωτερικούς χώρους τις ημέρες με έντονη ρύπανση ή περιοχές με πολλά ανθισμένα δέντρα

Στην περίπτωση που η άσκηση σας προκαλεί έντονα συμπτώματα τότε πάρτε τα φάρμακά σας πριν ξεκινήσετε.

Οπλιστείτε λοιπόν με υπομονή και επιμονή, ζητήστε τη βοήθεια ειδικού και αντιμετωπίστε το άσθμα! Πλέον η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν προχωρήσει τόσο πολύ που μπορούν να μας βοηθήσουν σε κάθε μας προσπάθεια!