Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε τελικά την ημέρα; Μολονότι είναι ευρέως γνωστό ότι πρέπει να καταναλώνουμε το λιγότερο 8 ποτήρια νερό την ημέρα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν ακολουθούν αυτή τη συμβουλή.
Είτε γιατί δεν διψάνε αρκετά, είτε γιατί δεν πιστεύουν ότι χρειάζονται και τα 8 ποτήρια. Σωστά; Μπορεί.
η πραγματική ποσότητα των υγρών που έχουμε ανάγκη διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Τώρα, νέα μελέτη αποκαλύπτει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο και το σώμα μας όταν ξεπερνάμε τα επίπεδα ενυδάτωσής μας – και γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνο όταν αγνοούμε το μήνυμα του οργανισμού μας ότι δεν χρειάζεται άλλο νερό.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences in the United States of America, βρήκε πως πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονταν να καταπιούν όταν είχαν καταναλώσει υπερβολική ποσότητα νερού.
Φαίνεται πως αυτό είναι μια προστατευτική αντίδραση του οργανισμού για να προλάβει την υπερβολική κατανάλωση υγρών, λένε οι συγγραφείς, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια δυνητικά μοιραία κατάσταση, την υπονατριαιμία, γνωστή και ως τοξικότητα υγρών.
Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε τελικά την ημέρα: Τι δείχνει η νέα μελέτη;
Για τη διεξαγωγή της μελέτης, οι ερευνητές έβαλαν 20 ανθρώπους σε μηχανήματα λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) και τους ζήτησαν να εκτιμήσουν την προσπάθεια που απαιτείται για να καταπιούν μικρές ποσότητες νερό υπό δύο διαφορετικές καταστάσεις – μετά την άσκηση, όταν διψούσαν και αφότου είχαν ήδη πιει περίπου ένα λίτρο νερό.
Οι συμμετέχοντες δήλωσαν πως το δεύτερο σενάριο ήταν τρεις φορές πιο δύσκολο από το πρώτο, είτε είχαν πιει απλό νερό βρύσης είτε νερό με γλυκαντική ουσία.
“Αυτό μας δείχνει πως έπρεπε να ξεπεράσουν κάποια μορφή αντίστασης” επισήμανε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Michael Farrell, Ph.D., επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία.
“Η αντίδραση αυτή ήταν συμβατή με τη δική μας υποψία πως παρεμποδίζεται το αντανακλαστικό της κατάποσης όταν κάποιος έχει ήδη πιει αρκετό νερό”. Αυτή η “παρεμπόδιση της κατάποσης” φαίνεται πως συμβάλει στη ρύθμιση της πρόσληψης νερού και την ισορροπία των επιπέδων των υγρών στο ανθρώπινο σώμα, γράφουν οι συγγραφείς, δεν είναι όμως αλάνθαστη.
Εξάλλου, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να καταπιούν, έστω κι αν το έβρισκαν πιο δύσκολο από το συνηθισμένο.
Για την ακρίβεια, οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν πως οι δεξιές προμετωπιαίες περιοχές στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων ήταν πολύ πιο δραστήριες όταν προσπαθούσαν να καταπιούν ενώ είχαν ήδη πιει αρκετό νερό, υποδεικνύοντας πως ο εμπρόσθιος λοβός παρεμβαίνει για να ξεπεράσει την αντίδραση και μας επιτρέπει να καταπίνουμε όταν εμείς το θέλουμε.
Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε τελικά την ημέρα: Γιατί δεν πρέπει να υπερκαταναλώνουμε νερό;
Όταν το σώμα είναι γεμάτο με νερό, μπορεί τα επίπεδα του νατρίου να μειωθούν αφύσικα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπονατριαιμία και μπορεί να προκαλέσει λήθαργο, ναυτία, σπασμούς, ακόμη και θάνατο.
Οι άνθρωποι που χάνουν πολύ νάτριο μέσω του ιδρώτα και δεν το αναπληρώνουν (με αλάτι ή με ρόφημα ηλεκτρολυτών) βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
“Έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου οι προπονητές πίεσαν αθλητές σε Μαραθωνίους να πιουν πολύ νερό, με ολέθριες επιπτώσεις σε συγκεκριμένες περιστάσεις” σχολίασε ο Farrell.
Φυσικά, το να μην πίνουμε αρκετό νερό είναι επίσης επιβλαβές. Η ήπια αφυδάτωση μπορεί να μην σχετίζεται άμεσα με σοβαρά προβλήματα υγείας, έχει όμως συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα ενέργειας, πονοκεφάλους, δυσκοιλιότητα ακόμη και με προβλήματα παχυσαρκίας.
Πόσο νερό λοιπόν θα πρέπει να πίνουμε κάθε μέρα; Το αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής συστήνει για τους άντρες τα περίπου 3,5 λίτρα και τις γυναίκες τα 2,5 λίτρα τη μέρα, η ποσότητα όμως αυτή συμπεριλαμβάνει το νερό από τις τροφές και άλλα ροφήματα όπως τους χυμούς, το τσάι και τον καφέ.
Ο αριθμός αυτός μπορεί επίσης να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, τυχόν προβλήματα υγείας, το βαθμό ενεργητικότητας και το πόσο ιδρώνει ο καθένας.
Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε τελικά την ημέρα: Ποιες αιτίες οδηγούν στην αφυδάτωση του σώματος μας;
Η αφυδάτωση οφείλεται κυρίως σε τέσσερις βασικές κατηγορίες παραγόντων:
- Παράγοντες που προκαλούν μείωση της πρόσληψης νερού. Κάτι τέτοιο μπορεί να παρατηρηθεί σε πολυάσχολους επαγγελματίες, σε ηλικιωμένα άτομα που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε νερό, σε μειωμένη ικανότητα κατάποσης κ.α.
- Παράγοντες που προκαλούν αυξημένες απώλειες νερού. Τέτοια περιστατικά παρατηρούνται κατά τη διάρκεια υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος, κατά τη διάρκεια της άσκησης, σε περιπτώσεις χρήσης ορισμένων φαρμάκων, σε παθολογικές καταστάσεις όπως εμετούς και διάρροιες κ.ά.
- Παράγοντες που προκαλούν απώλεια ολικού αίματος.
- Παράγοντες που προκαλούν παθολογική συσσώρευση ή εξαγγείωση νερού. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε περιπτώσεις εκτεταμένων εγκαυμάτων, παγκρεατίτιδας, ασκίτη και ειλεού.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Αναλόγως εάν έχουμε ήπια ή σοβαρή αφυδάτωση είναι πιθανόν να εμφανίσουμε ορισμένα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Δυσάρεστη αναπνοή. Το σάλιο έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Σε περίπτωση αφυδάτωσης η ποσότητα του σάλιου στο στόμα σας μειώνεται και κατ’ επέκταση αυξάνεται ο αριθμός των βακτηριδίων που προσδίδουν αυτή τη δυσάρεστη οσμή.
- Πονοκέφαλοι.
- Λιγούρες. Εξαιτίας της αφυδάτωσης δεν λειτουργούν σωστά οι μεταβολικές διαδικασίες για την απελευθέρωση ενέργειας με αποτέλεσμα ο οργανισμός να «ζητάει» τροφή και ιδιαίτερα γλυκά.
- Αυξημένοι καρδιακοί παλμοί. Η αφυδάτωση προκαλεί μείωση του όγκου του αίματος με αποτέλεσμα η καρδιά να χτυπάει πιο γρήγορα.
- Ορθοστατική υπόταση.
- Πυρετός και ρίγος χωρίς να είστε άρρωστοι. Κάτι τέτοιο μπορεί να εμφανιστεί σε περιπτώσεις σοβαρής αφυδάτωσης.
- Χρώμα και δυσοσμία των ούρων. Το σκούρο κίτρινο χρώμα στα ούρα σας σε συνδυασμό με έντονη κακοσμία μπορεί να είναι σημάδι αφυδάτωσης.
- Χαλαρό δέρμα. Δοκιμάστε να τσιμπήσετε το δέρμα σας για 2-3 δευτερόλεπτα και παρακολουθήστε την αντίδρασή του. Σε περίπτωση που αργεί να ανακάμψει, είστε πιθανότατα αφυδατωμένοι.
Πώς να αντιληφθείτε έγκαιρα ότι είστε αφυδατωμένοι;
Η δίψα αποτελεί το βασικό μας μηχανισμό για να αντιληφθούμε την αφυδάτωση και να θυμηθούμε ότι πρέπει να πιούμε νερό. Παρ’ όλα αυτά όταν διψάμε έχουμε ήδη αφυδατωθεί κατά ένα μικρό ποσοστό, 1-2% απώλεια του σωματικού βάρους.
Γι’ αυτό το λόγο, η δίψα αποτελεί ένα καμπανάκι του οργανισμού να μας πει ότι χρειάζεται νερό αλλά καλό θα είναι να την προλαβαίνουμε πίνοντας επαρκείς ποσότητες υγρών κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Στα πιο σοβαρά συμπτώματα της αφυδάτωσης, που χρειάζονται άμεση και δραστική αντιμετώπιση με αναπλήρωση υγρών, ανήκουν:
- Πονοκέφαλος
- Έντονη κούραση
- Μείωση της όρεξης
- Ζαλάδα και λιποθυμία
- Συμπύκνωση των ούρων
- Ταχυκαρδία