Υπάρχουν μερικά τρόφιμα που μπορεί να πυροδοτήσουν κρίσεις άσθματος. Ποια είναι και τι περιέχουν. Τι σχέση μπορεί να έχει η επιδείνωση αυτή με την τροφική αλλεργία και την τροφική δυσανεξία.
Έχετε φάει ποτέ κάποιο τρόφιμο που λίγη ώρα αργότερα σας προκάλεσε κνίδωση, δερματικό εξάνθημα ή ακόμα και ναυτία; Αυτού του είδους οι αντιδράσεις στα τρόφιμα αποτελούν ανεπιθύμητες ενέργειες της αλλεργίας ή δυσανεξίας στα τρόφιμα και μερικές φορές μπορεί να επηρεάσουν το άσθμα.
Η αλλεργιολόγος Ahila Subramanian, από το Τμήμα Αλλεργίας & Κλινικής Ανοσολογίας στο Κέντρο Οικογενειακής Υγείας της Cleveland Clinic, στο Strongsville του Οχάιο, εξηγεί τι μπορεί να συμβεί και ποια τρόφιμα μπορεί να πυροδοτήσουν μια κρίση.
Άσθμα: Οι ανεπιθύμητες ενέργειες στα τρόφιμα
Οποιαδήποτε αντίδραση σε ένα τρόφιμο που δεν είναι φυσιολογική, θεωρείται ανεπιθύμητη ενέργεια. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τόσο η τροφική δυσανεξία, όσο και η τροφική αλλεργία. «Οι δύο αυτοί όροι συχνά χρησιμοποιούνται σαν να είναι ταυτόσημοι, αλλά αυτό είναι λάθος», λέει η Dr. Subramanian. «Είναι σημαντικό να γνωρίζει κάθε ασθενής τι από τα δύο έχει, διότι η προσέγγιση στη θεραπεία διαφέρει σημαντικά».
Όπως εξηγεί, η τροφική αλλεργία είναι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε πρωτεΐνες των τροφίμων, οι οποίες φυσιολογικά είναι αβλαβείς. Η υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού προκαλείται από την ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE). Με τον όρο αυτό περιγράφονται τα αντισώματα που είναι κυρίως υπεύθυνα για τις αλλεργικές αντιδράσεις, όπως:
- Η αλλεργική ρινίτιδα
- Το άσθμα
- Οι ατοπικές αντιδράσεις στο δέρμα
- Οι αλλεργίες στα τρόφιμα και τα φάρμακα
Η τροφική δυσανεξία είναι μία μη φυσιολογική αντίδραση σε ένα τρόφιμο το οποίο καταναλώσαμε, αλλά δεν σχετίζεται με την ανοσοσφαιρίνη Ε. Οι πιθανές αιτίες της είναι πολλές. Μπορεί λ.χ. να σχετίζεται με έλλειψη κάποιου ενζύμου, όπως συμβαίνει όταν κάποιος έχει δυσανεξία στη λακτόζη (του λείπει το ένζυμο λακτάση). Ή μπορεί να οφείλεται στο ότι κάποια τρόφιμα είναι δύσπεπτα ή περιέχουν διεγερτικές ουσίες, όπως η καφεΐνη.
Μπορούν κάποια τρόφιμα να προκαλέσουν άσθμα;
Τα τρόφιμα συνήθως δεν είναι αιτία του άσθματος. Ωστόσο αν κάποιος πάσχει από τροφική αλλεργία, το άσθμα μπορεί να επιδεινώσει την αλλεργική αντίδρασή του στο υπαίτιο τρόφιμο. Τα πιο συχνά συμπτώματα των τροφικών αλλεργιών είναι η κνίδωση, το δερματικό εξάνθημα, η ναυτία, ο έμετος και η διάρροια. Μερικά από τα τρόφιμα στα οποία πολλοί άνθρωποι είναι αλλεργικοί είναι:
- Τα αυγά
- Το αγελαδινό γάλα
- Τα φιστίκια και άλλοι ξηροί καρποί (π.χ. κάσιους, αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, πεκάν, φιστίκια Αιγίνης κ.λπ.)
- Η σόγια
- Το σιτάρι
- Τα ψάρια
- Τα θαλασσινά
Τρόφιμα που μπορεί να επιδεινώσουν το άσθμα
Όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, ορισμένα χημικά πρόσθετα των τροφίμων μπορεί να επιδεινώσουν το άσθμα, πυροδοτώντας μια κρίση. Παραδείγματα αυτών των προσθέτων είναι:
- Το διθειώδες νάτριο (sodium bisulfate)
- Το διθειώδες κάλιο (potassium bisulfate)
- Το μεταδιθειώδες νάτριο (sodium metabisulfite)
- Το μεταδιθειώδες κάλιο (potassium metabisulfite)
- Το θειώδες νάτριο (sodium sulfite)
Τα πρόσθετα αυτά είναι συντηρητικά και μπορεί να προσθετούν σε τρόφιμα όπως ορισμένα:
- Αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά
- Συσκευασμένες και μαγειρεμένες πατάτες
- Μπύρα και κρασί
- Χυμοί λεμονιού ή λάιμ σε μπουκάλι
- Γαρίδες (φρέσκες, κατεψυγμένες ή μαγειρεμένες)
- Πίκλες
Αν αισθάνεστε ότι ορισμένα τρόφιμα επιδεινώνουν το άσθμα σας, μιλήστε με τον γιατρό σας. Μπορεί να σας υποβάλλει σε τεστ που θα δείξουν αν έχετε και τροφική αλλεργία.
Ωστόσο «οι δερματικές εξετάσεις και οι περισσότερες αιματολογικές εξετάσεις δεν μπορούν να συμβάλλουν στη διάγνωση μιας τροφικής δυσανεξίας», διευκρινίζει η Dr. Subramanian. «Σε τέτοια περίπτωση, απαιτείται αξιολόγηση από έναν ειδικό στις αλλεργίες και την ανοσολογία, ο οποίος μπορεί να κάνει τη διάγνωση βάσει κυρίως του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς».
Εάν αναγνωριστεί κάποιο τρόφιμο που συμβάλλει στις κρίσεις σας, η αποφυγή του είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τις μελλοντικές κρίσεις. Για να το επιτύχετε, θα πρέπει εφ’ εξής να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων, ούτως ώστε να βεβαιώνεστε ότι δεν το περιέχουν. Όταν εξ άλλου τρώτε εκτός σπιτιού, θα πρέπει να ρωτάτε τι περιέχει το φαγητό που θέλετε να παραγγείλετε.
Αλλεργικό και βρογχικό άσθμα: Αίτια, συμπτώματα, πρόληψη, αντιμετώπιση και θεραπεία
Αλλεργικό και βρογχικό άσθμα: Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος.
Οι αεραγωγοί γνωστοί και ως βρόγχοι είναι αυτοί που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Όταν κάποιος έχει άσθμα και εισπνεύσει κάποιον ερεθιστικό παράγοντα, τότε οι βρόγχοι υπερ-αντιδρούν, συσπώνται, προκαλείται φλεγμονή και οίδημα, ενώ παράλληλα παράγονται εκκρίσεις.
Το αποτέλεσμα είναι να στενεύουν οι αυλοί των βρόγχων και ο αέρας να δυσκολεύεται να περάσει. Μπορεί να ακούγεται τρομακτικό, αλλά πλέον υπάρχουν λύσεις για αντιμετώπιση του άσθματος, ώστε να μπορεί κανείς να ζήσει φυσιολογικά.
Το άσθμα μπορεί να έχει γενετική προδιάθεση, να σχετίζεται δηλαδή με την κληρονομικότητα, ή να οφείλεται σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Κάποια από τα πιο κοινά περιβαλλοντικά αίτια του άσθματος είναι η σκόνη, η υγρασία, ο καπνός του τσιγάρου, η γύρη, χρώματα και αρώματα, το τρίχωμα ζώων, κάποια φάρμακα κ.ά.
Υπάρχει επίσης συσχέτιση του άσθματος με τις ιογενείς λοιμώξεις, καθώς επίσης και με την ατοπία και το έκζεμα. Έτσι, μια ίωση είναι πολύ πιθανό να πυροδοτήσει μια κρίση άσθματος.
Άσθμα: Ποια είναι τα αίτια;
Το εξωγενές εμφανίζεται στην παιδική ηλίκία και έχει σαν αιτίες παράγοντες όπως η σκόνη, το τρίχωμα της γάτας, τα οικιακά ακάρεα, το κάπνισμα των γονιών, την ατμοσφαιρική ρύπανση κλπ.
Στο ενδογενές άσθμα η αιτία είναι άγνωστη.
Άλλες μορφές άσθματος είναι:
- Το άσθμα μετά από άσκηση (εμφάνιση δύσπνοιας, βήχα ή συριγμού μετά από άσκηση)
- Το επαγγελματικό άσθμα (εμφανίζεται σε επαγγέλματα με έκθεση σε σκόνη ή σε αέρια)
- Και το νυχτερινό άσθμα με συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας
Οι αιτίες που προκαλούν το βρογχικό άσθμα είναι:
- Οι διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού (όπως τα κρυολογήματα, η γρίπη κλπ)
- Ουσίες που προκαλούν αλλεργία (όπως γύρη φυτών ή δέντρων, μύκητες, οικιακή σκόνη, τρίχες, φάρμακα, γαλακτοκομικά προιόντα, οστρακοειδή κλπ)
- Ψυχολογικοί παράγοντες (όπως η έντονη χαρά,η λύπη και το στρες)
- Περιβαντολλογικοί παράγοντες (όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση)
- Εργασιακοί παράγοντες (όπως η έκθεση σε ρίπους από την εργασία μας), προκαλώντας μία ειδική μορφή άσθματος που λέγεται επαγγελματικό βρογχικό άσθμα.
Άσθμα: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Ο όρος άσθμα προέρχεται από το ρήμα “ασθμαίνω”, το οποίο χρησιμοποιείται στον Όμηρο για να περιγράψει το κόψιμο της ανάσας ή το λαχάνιασμα. Για να καταλάβετε αν έχετε άσθμα και όχι έναν απλό βήχα, θα πρέπει να παρατηρήσετε κάποια συμπτώματα όπως:
- Δύσπνοια και βάρος στο στήθος
- Βήχας ή αναπνοή που μοιάζει με σφύριγμα – συριγμός
- Έντονος και επίμονος βήχας ειδικά το βράδυ, νωρίς το πρωί ή μετά από άσκηση
- Λαχάνιασμα και κόψιμο αναπνοής όταν ανεβαίνετε σκάλες ή αν κάνετε έντονο βάδην.
- Αίσθημα ότι ότι το στήθος σας “βράζει”.
Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον πνευμονολόγο σας, ώστε να κάνει τις ειδικές εξετάσεις που χρειάζονται για την διάγνωσή του.
Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη διάγνωση στα μικρά παιδιά, αλλά και στους ηλικιωμένους. Όσον αφορά τα παιδιά, συχνά οι γονείς μπερδεύουν τα συμπτώματα με αυτά του κρυολογήματος, ενώ οι ηλικιωμένοι μπορεί να μην δώσουν σημασία καθώς θεωρούν ότι πρόκειται απλά για φυσιολογικό σύμπτωμα της ηλικίας τους.
Άσθμα: Ποιοι τύποι υπάρχουν;
- Ενδογενές Άσθμα
- Εξωγενές Άσθμα
- Νυχτερινό άσθμα
- Άσθμα από άσκηση
Άσθμα: Πώς αντιμετωπίζεται;
Το άσθμα δεν είναι μια νόσος που μπορεί να θεραπευτεί πλήρως αλλά μπορούν να μειωθούν κατά πολύ τα συμπτώματα και η συχνότητα των κρίσεων. Άλλοι μπορεί να χρειαστούν ειδική θεραπεία, ενώ σε άλλους τα συμπτώματα υποχωρούν με την απομάκρυνση του ερεθιστικού παράγοντα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κάθε ασθενής θα πρέπει να έχει ειδική αντιμετώπιση, προσαρμοσμένη στην περίπτωσή του καθώς κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα ελάχιστες φορές στη ζωή τους, ενώ άλλοι καθημερινά.
Ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση, ο γιατρός σας θα ορίσει και τη θεραπεία. Εάν τα συμπτώματαεμφανίζονται σπάνια, ο γιατρός συνήθως χορηγεί βρογχοδιασταλτικά φάρμακα για άμεση ανακούφιση. Ενώ αν οι ασθματικές κρίσεις είναι συχνές, ενδεχομένως να σας συστήσει και ρυθμιστικά φάρμακα ώστε να διατηρήσετε την κατάσταση υπό έλεγχο.
Πλέον υπάρχουν και αρκετές εναλλακτικές θεραπείες που ασχολούνται με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άσθματος, όπως η ομοιοπαθητική, η βοτανοθεραπεία, ο βελονισμός κ.ά.
- Στη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιούνται διάφορα βότανα ή φυσικές ουσίες όπως η boswellia, η κερσετίνη, το εκχύλισμα σταφυλιού, η γλυκόριζα κ.ά. Τα βότανα χορηγούνται σε μορφή βάμματος, κάψουλας ή αφεψήματος.
- Στο βελονισμό πολύ λεπτές βελόνες τοποθετούνται σε συγκεκριμένα σημεία στο σώμα με σκοπό την ανακούφιση από τα συμπτώματα και την ελάττωση των φαρμάκων που ενδεχομένως ο ασθενής να λαμβάνει επί σειρά ετών. Οι συνεδρίες κρατούν 20-30’,κατά τη διάρκεια των οποίων το άτομο αισθάνεται άνετα.
- Επιπλέον, υπάρχουν πολλές τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής, όπου ο ασθενής μαθαίνει πώς να αντεπεξέλθει σε μια κρίση άσθματος και πώς να ελέγξει το άγχος και τους φόβους του