Διφθερίτιδα: Πρόκειται για μία ασθένεια, η οποία εξαφανιστεί από τις αναπτυγμένες χώρες χάρη εμβολιασμό.

Στη χώρα μας το τελευταίο κρούσμα παρουσιάστηκε το 1970 και επανεμφανίστηκε το 2018 με τον θάνατο ενός οκτάχρονου που δεν είχε εμβολιαστεί.

Τι είναι η διφθερίτιδα

Η διφθερίτιδα είναι μια λοιμώδης νόσος που οφείλεται στο κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας. Η σοβαρή αυτή ασθένεια που άλλοτε μπορούσε να προκαλέσει και θανάτους, σήμερα έχει εξαφανιστεί από τις αναπτυγμένες χώρες, λόγω του αποτελεσματικού και σωστού εμβολιασμού, ο οποίος συνεχίζεται μέχρι ότου εξαφανισθεί από ολόκληρο τον κόσμο. Απαραίτητο είναι να μην παραμελούνται οι επαναληπτικές δόσεις του εμβολίου.

Πού οφείλεται η νόσος: Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν

Η διφθερίτιδα οφείλεται στο κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας. Μεταδίδεται με τα εκκρίματα του ρινοφάρυγγα ασθενών και υγιών μικροβιοφορέων. Η νόσος έχει χρόνο επώασης 2-6 ημέρες και προσβάλλει συνήθως παιδιά ηλικίας μεγαλύτερης του ενός έτους. Τα μικρότερα και κυρίως τα κάτω των 6 μηνών προστατεύονται από τα μητρικά αντισώματα.

Πώς εκδηλώνεται η νόσος: Τα Συμπτώματα

Η νόσος αρχίζει με μέτριο πυρετό και συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό. Στο φάρυγγα (διφθεριτική φαρυγγίτιδα) οι αμυγδαλές καλύπτονται από ρυπαρό (βρόμικο) και δύσοσμο επίχρισμα το οποίο σχηματίζει τις διφθέρες ή ψευδομεμβράνες που αποκολλώνται δύσκολα και αιμορραγούν. Υπάρχει τοπικός πόνος, δυσκαταποσία (δυσκολία στην κατάποση) και διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων. Εάν υπάρξει επέκταση και στον λάρυγγα (διφθεριτική λαρυγγίτιδα) τότε θα παρουσιασθεί και βράγχος φωνής (βραχνάδα) μέχρι και αφωνία (έλλειψη φωνής), βήχας και δύσπνοια.

Στο αρχικό της στάδιο η διφθερίτιδα μοιάζει με τις λοιμώξεις του ρινοφάρυγγα, αλλά σύντομα μία λευκή μεμβράνη καλύπτει την επιφάνεια του λάρυγγα, του φάρυγγα και του εσωτερικού της μύτης, βοηθώντας τον ειδικό να φθάσει στη σωστή διάγνωση. Tο βακτηρίδιο της διφθερίτιδας προκαλεί την παραγωγή μίας τοξίνης, η οποία επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλεί παραλύσεις σε διάφορα όργανα του σώματος. Ωστόσο, είναι ασθένεια που θεραπεύεται μετά από 3 εβδομάδες περίπου, χωρίς να αφήνει κανένα πρόβλημα. Tο τελευταίο κρούσμα διφθερίτιδας είχε παρουσιαστεί το 1970.

Οξεία λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού

Μετάδοση: αναπνευστικές εκκρίσεις

Επώαση: 2-4 εβδομάδες

Διφθερίτιδα – Κλινική εικόνα: χαμηλός πυρετός, κακουχία,κυνάγχη με γκριζωπή μεμβράνη που αποκολλάται δύσκολα. Λαρυγγική διφθερίτιδα: απόφραξη Το βακτήριο της διφθερίτιδας ( corynebacterium diphtheriae) προκαλεί παραγωγή τοξίνης η οποία επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλεί παραλύσεις σε διάφορα όργανα του σώματος. Επίσης προκαλεί μυοκαρδίτιδα, νευροπάθεια σε κρανιακές συζυγίες (διπλωπία, δυσαρθρία, δυσκαταποσία) όπως επίσης και αναπνευστική παράλυση.

Παρεχοϊός: Συμπτώματα στα παιδιά

O παρεχοϊός είναι ένα κοινό παθογόνο που προκαλεί κρυολογήματα σε όλα σχεδόν τα παιδιά πριν κλείσουν τα 5. Συνήθως τα συμπτώματα είναι ήπια, αλλά όπως συμβαίνει με πολλούς ιούς, τα μωρά μικρότερα των 3 μηνών έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για σοβαρή ασθένεια.

Ο Parechovirus ανήκει σε μια μεγαλύτερη ομάδα ιών που ονομάζονται εντεροϊοί που συνήθως προκαλούν μια ήπια ασθένεια με συμπτώματα όπως πυρετό, συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού, οφθαλμικά συμπτώματα (επιπεφυκίτιδα) και νόσο των χεριών, του ποδιού και του στόματος. Ωστόσο, αυτοί οι ιοί μπορούν επίσης να προκαλέσουν πιο σοβαρές ασθένειες όπως σήψη και εγκεφαλικές λοιμώξεις σε σοβαρές περιπτώσεις.

Ποιος κινδυνεύει από Parechovirus;

Ο Parechovirus (παρεχοϊός) είναι μια εποχική ασθένεια που εμφανίζεται κάθε χρόνο το καλοκαίρι και τις αρχές του φθινοπώρου. Τα περισσότερα μικρά παιδιά έχουν μολυνθεί από Parechovirus από τη στιγμή που ξεκινούν το νηπιαγωγείο. Οι λοιμώξεις τείνουν να είναι ήπιες και μη ειδικές. Συνήθως δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε τις λοιμώξεις από τον Parechovirus ή από τα ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη που προκαλούνται από άλλους κοινούς ιούς.

Πρόσφατα, ωστόσο, το CDC εντόπισε έναν τύπο Parechovirus που ονομάζεται PeV-A3, ο οποίος φέρεται να προκαλεί σοβαρή μόλυνση και ασθένεια σε μωρά, ειδικά σε βρέφη ηλικίας κάτω των 3 μηνών. Τα νεογνά κάτω του 1 μηνός διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο επειδή δεν έχουν ανοσία στον ιό.

Γιατί είναι επικίνδυνος ο παρεχοϊός για νεογέννητα και μικρά βρέφη;

Ο Parechovirus (παρεχοϊός) μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να προκαλέσει φλεγμονή των μεμβρανών γύρω από τον εγκέφαλο (μήνιγγες) και τον ίδιο τον εγκεφαλικό ιστό. Αυτό είναι γνωστό ως μηνιγγίτιδα και εγκεφαλίτιδα, αντίστοιχα. Μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο του εγκεφάλου, επιληπτικές κρίσεις και μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη σε σοβαρές περιπτώσεις. Η πιο σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από τον ιό μπορεί επίσης να προκαλέσει λοίμωξη που μοιάζει με σήψη σε βρέφη, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.

Πώς μεταδίδεται;

Ο Parechovirus εξαπλώνεται μέσω του αέρα μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων και του σάλιου. Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μέσω των χεριών και των μολυσμένων αντικειμένων.

Παρεχοϊός: Ποια τα συμπτώματα

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο Parechovirus (παρεχοϊός) και άλλοι εντεροϊοί συνήθως προκαλούν μια ήπια ασθένεια που μοιάζει με γρίπη σε μεγαλύτερα παιδιά. Τα συμπτώματα στα περισσότερα παιδιά περιλαμβάνουν πονόλαιμο, βήχα, καταρροή, φτέρνισμα και πυρετό. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, διάρροια και δερματικό εξάνθημα. Τα περισσότερα μικρά παιδιά αναρρώνουν πλήρως από την ασθένεια.

Ωστόσο, οι ειδικοί στις παιδιατρικές λοιμώδεις νόσους λένε ότι μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές ασθένειες σε παιδιά ηλικίας 3 μηνών και κάτω. Επειδή τα μωρά δεν μπορούν να σας πουν για τα συμπτώματά τους, οι γονείς και οι φροντιστές πρέπει να είναι προσεκτικοί. Θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα για ένα βρέφος με σημεία και συμπτώματα όπως:

• Υψηλός πυρετός (ο πυρετός μπορεί να είναι επίμονος ή να μην υπάρχει καθόλου)
• Κακή σίτιση ή έμετο
• Κόκκινο δερματικό εξάνθημα που εξαπλώνεται
• Δισκέτα ή μη φυσιολογικές κινήσεις (αυτά μπορεί να είναι σημάδια επιληπτικών κρίσεων)
• Εξαιρετικά ευερέθιστο ή απαρηγόρητο μωρό
• Αναπνευστική δυσχέρεια (δυσκολία στην αναπνοή)

Parechovirus: Υπάρχει τεστ αντισωμάτων;

Δεν υπάρχει οικιακό τεστ ή ευρέως διαθέσιμο εργαστηριακό τεστ για τον παρεχοϊό. Ωστόσο, εάν ένα μικρό βρέφος έχει σοβαρή ασθένεια και νοσηλευτεί, οι γιατροί μπορούν να ζητήσουν εξειδικευμένες εξετάσεις για τον εντοπισμό του ιού.

Υπάρχει εμβόλιο ή αντιικό φάρμακο για τον Parechovirus;

Δεν υπάρχει εμβόλιο για τον Parechovirus (παρεχοϊό). Επίσης, δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για αυτήν την ιογενή λοίμωξη αυτή τη στιγμή.

Η θεραπεία αποτελείται από υποστηρικτική φροντίδα, παρακολούθηση και φάρμακα για τη θεραπεία του πυρετού, των συμπτωμάτων του ανώτερου αναπνευστικού και των γαστρεντερικών συμπτωμάτων, ανάλογα με τις ανάγκες.

Είναι αποτελεσματικά τα αντιβιοτικά για μικρά μωρά με Parechovirus;

Όχι, τα αντιβιοτικά δρουν μόνο κατά των βακτηριακών λοιμώξεων. Δεν είναι αποτελεσματικά έναντι ιογενών λοιμώξεων όπως ο παρεχοϊός. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά μόνο όταν συνταγογραφούνται για βακτηριακές λοιμώξεις από τον παιδίατρο του βρέφους σας. Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικά στα αντιβιοτικά σφάλματα και πιο σοβαρές λοιμώξεις.

Παρεχοϊός: Πρόληψη

Οι οικογένειες που φέρνουν ένα νεογέννητο σπίτι θα πρέπει να μιλήσουν με τον παιδίατρό τους για επιπλέον προφυλάξεις για την πρόληψη του Parechovirus. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν υπάρχουν μεγαλύτερα παιδιά στην οικογένεια που πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό ή σχολείο. Τα μωρά πρέπει να φυλάσσονται μακριά από άρρωστα παιδιά. Θα πρέπει να αποφεύγονται οι επισκέψεις με άρρωστα άτομα που έχουν οποιοδήποτε είδος μόλυνσης.

Τα καλά νέα είναι ότι τα προληπτικά μέτρα που συνιστώνται για τον COVID-19 συνιστώνται και για τον παρεχοϊό. Περιλαμβάνουν:

• Πλένετε συχνά τα χέρια με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ειδικά μετά την αλλαγή πάνας ή τη χρήση της τουαλέτας και πριν από το φαγητό. Χρησιμοποιήστε απολυμαντικό χεριών εάν το σαπούνι και το νερό δεν είναι επιλογή.
• Αποφύγετε τη στενή επαφή, όπως άγγιγμα και χειραψία, με άτομα που είναι άρρωστα.
• Καθαρίστε και απολυμάνετε τις επιφάνειες που αγγίζονται συχνά.
• Μείνετε σπίτι όταν είστε άρρωστοι και κρατήστε τα άρρωστα παιδιά έξω από το σχολείο.
• Φοράτε μάσκα σε χώρους με πολύ κόσμο.

Οι γονείς νεογνών (μωρά κάτω των 3 μηνών) θα πρέπει να λαμβάνουν πρόσθετες προφυλάξεις:

• Περιορίστε τους επισκέπτες και τα ταξίδια σε δημόσιους χώρους.
• Απαιτήστε από οποιονδήποτε χειρίζεται το μωρό να εφαρμόζει καλή υγιεινή των χεριών.
• Βεβαιωθείτε ότι όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με το μωρό είναι ενημερωμένοι για τους εμβολιασμούς.
• Περιορίστε ποιος μπορεί να φιλήσει το μωρό.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς όταν το βρέφος τους είναι άρρωστο;

Ο Parechovirus είναι ένα από τα πολλά μικρόβια που μπορεί να προκαλέσουν ασθένειες στα μωρά. Οι οδηγίες για το πότε πρέπει να λάβετε ιατρική φροντίδα για ένα βρέφος είναι οι ίδιες για όλες τις λοιμώξεις.

Οι γονείς θα πρέπει να καλέσουν το γιατρό εάν ένα βρέφος μικρότερο των 3 μηνών και:

• έχει θερμοκρασία (38°C) ή υψηλότερη ή θερμοκρασία κάτω (36,1°C)
• δεν μπορεί να το ταΐσει καλά, ειδικά αν το μωρό φαίνεται αφυδατωμένο . Τα σημάδια περιλαμβάνουν υπνηλία, ξηρό ή κολλώδες στόμα, βυθισμένα μάτια ή μαλακό σημείο στο κεφάλι,
• χωρίς βρεγμένη πάνα σε 6-8 ώρες, κλάμα με λίγα ή καθόλου δάκρυα.
• έχει εμετό ή διάρροια
• αναπτύσσει εξάνθημα
• είναι ιδιότροπο, ευερέθιστο ή κλαίει και δεν μπορεί να ηρεμήσει
• έχει δυσκολία στην αναπνοή
• είναι πολύ χλωμό
• είναι εξαιρετικά υπνηλία και δυσκολία να ξυπνήσει

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD