Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Αν και θεωρητικά όταν μία γυναίκα μείνει έγκυος θα πρέπει να είναι χαρούμενη, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετικά με τις καταστάσεις που βιώνουμε καθημερινά.

Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Γιατί μπορεί να επηρεαστεί μία έγκυος

Όσες γυναίκες έχουν βιώσει την εγκυμοσύνη γνωρίζουν πως πρόκειται για μία περίοδο με ιδιαίτερα αυξημένες συναισθηματικές αντιδράσεις και διακυμάνσεις.

Η αναστάτωση που νιώθει μία έγκυος γυναίκα είναι πιο έντονη και αυτό διότι αυξάνεται η συναισθηματική της ευαισθησία αλλά και οι αντιδράσεις της που μπορεί να εκδηλώνονται με δάκρυα ή φωνές (ή και τα δύο), αλλά επίσης και η ευαισθησία της όσφρησης της καθώς πράγματα τα οποία παλαιότερα δεν παρατηρούσε τώρα λειτουργούν ενοχλητικά προς εκείνη, όπως για παράδειγμα η μυρωδιά ενός φαγητού, του ψυγείου κλπ. Αιτία αυτών είναι οι ορμονικές αλλαγές οι οποίες δεν είναι απλώς μια “παρενέργεια” της εγκυμοσύνης, αλλά μέρος των λειτουργιών που βοηθούν τον εγκέφαλο μιας γυναίκας να προσαρμοστεί στη μητρότητα.

Παρότι η εγκυμοσύνη αποτελεί ένα χαρμόσυνο γεγονός η εσωτερική ψυχολογική πίεση που δημιουργείται στην έγκυο, όταν μάλιστα αυτή διογκώνεται, μπορεί να προκαλέσει έντονο θέμα κατάθλιψης και η οποία μένει συχνά αδιάγνωστη χωρίς δυστυχώς η γυναίκα να λαμβάνει την αναγκαία βοήθεια.

Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Σε ποιες γυναίκες εμφανίζεται

Πιο επιρρεπείς είναι κατά βάση οι γυναίκες που έχουν υποστεί την ψυχοφθόρα διαδικασία της υποβοηθούμενης γονιμοποίησης, αλλά και εκείνες που είχαν προδιάθεση με στοιχεία είτε προσωπικού είτε οικογενειακού ιστορικού εμφάνισης.

Μία προηγούμενη εμπειρία αποβολής μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα ανασφάλειας και κατά συνέπεια μεγάλη εσωτερική πίεση και φόβο, καθώς επίσης το ίδιο βιώνουν και οι γυναίκες όπου λόγω δύσκολης εγκυμοσύνης αναγκάζονται να μείνουν για πολύ καιρό στο κρεβάτι.

Οι τεταμένες σχέσεις με το σύντροφο μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο την ευαισθησία και την ανησυχία της εγκυμονούσας.

Οι γυναίκες που βιώνουν μόνες τους την περίοδο της εγκυμοσύνης, είτε λόγω τυχαίας σύλληψης χωρίς την ύπαρξη συντρόφου, είτε λόγω απόστασης ή αδιαφορίας του συντρόφου τους έχουν εξίσου υψηλές πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης.

Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Τα συμπτώματα

Σε αρκετές εγκυμονούσες εμφανίζονται δυσκολίες κατά τη διάρκεια της κύησης όπως αίσθημα κόπωσης, υπνηλία ή ακόμη και δυσκολίες στον ύπνο, διακυμάνσεις διάθεσης όπως ξαφνικά νεύρα ή ενοχλήσεις, όμως. αυτό που είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε είναι πως δεν βιώνουν όλες οι πιο πάνω γυναίκες κατάθλιψη παρά μόνο εκείνες που θα παρουσιάσουν αίσθημα απελπισίας ή θλίψης ( ή ίσως συμπτώματα πρόκλησης βλάβης προς τον εαυτό της) και τα οποία τις εμποδίζουν να απολαύσουν την καθημερινότητα τους και την επαφή τους με το έμβρυο ή το σύντροφο τους.

Ειδικότερα αν το χρονικό διάστημα το οποίο βιώνουν αυτά τα σκοτεινά συναισθήματα είναι μεγάλο, τότε είναι απαραίτητο να ενημερωθεί από τους δικούς τους ο θεράπων ιατρός, ώστε έπειτα να γίνει η ανάλογη σύσταση επίσκεψης σε ψυχολόγο.

Σημάδια τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη ειδικά αν μερικά από αυτά εμφανίζονται μαζεμένα:

• μειωμένο ενδιαφέρον για δραστηριότητες που συνήθιζε να έχει
• αυξημένη ή μειωμένη όρεξη
• ασυνήθης υπερκινητικότητα ή νωχελικότητα
• μεγάλη δυσκολία συγκέντρωσης ή μεγάλη καθυστέρηση λήψης αποφάσεων
• λόγια ή σκέψεις που να συνδέονται με θάνατο ή αρνητισμό
• συχνές κρίσεις πανικού

Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Επηρεάζεται το έμβρυο

Η ψυχολογία μίας εγκύου έχει άμεσο αντίκτυπο στο έμβρυο και εν συνεχεία βέβαια η αδυναμία που παρουσιάζει σχετικά με τη φροντίδα του εαυτού της, το επηρεάζει και οργανικά. Μία έγκυος με κατάθλιψη μπορεί να παραμελεί τη διατροφή της, να καπνίζει ή ακόμη και να καταναλώνει αλκοολούχα ποτά. Αποτέλεσμα συνήθως αυτών είναι ο πρόωρος τοκετός ή το χαμηλό σωματικό βάρος του νεογνού.

Εγκυμοσύνη και κατάθλιψη: Πώς αντιμετωπίζεται

Βασικό σημείο είναι πως σε περιπτώσεις γυναικών με ιστορικό θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η όποια φαρμακευτική αγωγή ή ψυχοθεραπεία προτού γίνει η σύλληψη του εμβρύου, καθώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η φαρμακευτική αγωγή που ήδη λάμβανε αποτελεί κίνδυνο. Σε περιπτώσεις όμως που κρίνεται απαραίτητο ο θεράπων ιατρός ακολουθεί τις κατάλληλες αγωγές και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, προκειμένου να προστατεύσει από τα βαριά συναισθήματα μητέρα και έμβρυο.

Σε περιπτώσεις μικρού ή μέτριου βαθμού κατάθλιψης η ψυχοθεραπεία λειτουργεί βοηθητικά.

Η καλή επικοινωνία με το οικογενειακό περιβάλλον είναι σημαντική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, καθώς η έγκυος θα πρέπει να νιώθει οικεία ώστε να εκφράζει ελεύθερα όλους τους φόβους, τις ανησυχίες και τα συναισθήματα απελευθερώνοντας το ψυχικό βάρος.

Η σωματική άσκηση και οι δραστηριότητες, με τη σύμφωνη οδηγία του ιατρού, έχουν αποδείξει πως εκτονώνουν τα αρνητικά συναισθήματα των εγκύων.

Εγκυμοσύνη: Οι απαραίτητες εξετάσεις που πρέπει να κάνετε

Πρώτο τρίμηνο – Προγεννητικός Έλεγχος

• Γενική αίματος
• Γενική ούρων
• Κ/Α ούρων (για το PH των ούρων)
• TSH (Εξέταση θυρεοειδούς ορμόνης)
• T3,T4 (εξέταση για τις δύο πολύ σημαντικές ορμόνες που παράγονται από το θυρεοειδή αδένα που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του σώματος)
• Σάκχαρο (Διαπιστώνεται ποια είναι τα ποσοστά του σακχάρου στο αίμα της εγκύου)
• Ουρία (Η ουρία είναι το τελικό προϊόν του μεταβολισμού των πρωτεϊνών. Παράγεται στο ήπαρ και πρέπει να είναι σε φυσιολογικά επίπεδα ώστε να μην δημιουργηθεί κάποια επιπλοκή στη μέλλουσα μητέρα και το παιδί)
• FE ορού (σχετίζεται με τον σίδηρο και πόσο καλά είναι τα επίπεδά του στον οργανισμό της εγκύου)
• Φερριτίνη (η πρωτεΐνη που δεσμεύει τον σίδηρο και λειτουργεί στον οργανισμό σαν αποθήκη σιδήρου. Πρέπει να είναι σε καλά επίπεδα)
• Toxo (IgG –IgM) (εξέταση για τυχόν εύρεση τοξοπλάσματος)
• CMV (IgG – IgM) (εξέταση για την ανίχνευση αντισωμάτων και λοίμωξης)
• Εξέταση Ερυθρά (IgG IgM) (Διαπιστώνεται πιθανή παλαιά λοίμωξη και ανοσοποίηση έναντι του ιού της ερυθράς)
• HCV (Αν υπάρχει λοίμωξη στο ήπαρ)
• HSbAg (Αν υπάρχει λοίμωξη ηπατίτιδας Β)
• HIV (αν υπάρχει ιός του AIDS)
• Ομάδα αίματος – RH (Ομάδα αίματος ρέζους)
• Ηλεκτροφόρηση Hb (μετράει τα διάφορα είδη αιμοσφαιρίνης στο αίμα)
• Test Δρεπάνωσης (για να διαγνωσθεί εάν η μητέρα είναι φορέας δρεπανοκυτταρικής αναιμίας)
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών της παλλόμενης καρδιάς)
• Καρδιολογική εξέταση

Επιπλέον πραγματοποιούνται: 

Υπερηχογράφημα κύησης και μέτρηση αυχενικής διαφάνειας: Γίνεται από την 11η-14η εβδομάδα κύησης και είναι πολύ σημαντική για το έμβρυο ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα συνδρόμου Down. Η συγκεκριμένη εξέταση γίνεται συνδυαστικά με την εξέταση PAPP-A

PAPP-A: Δίνει τις πιθανότητες εμφάνισης χρωμοσωμικών ανωμαλιών στο έμβρυο όπως το σύνδρομο Down.Υπερηχογράφημα στην 11η – 13η εβδομάδα για προσδιορισμό αυχενικής διαφάνειας- μήκος τραχήλου- και ηλικίας εμβρύου.

Τέλος, γίνεται από τον γιατρό έλεγχος για πιθανή ινοκυστική νόσο αλλά και για το ενζυμο G-6-PD.

Εγκυμοσύνη: Δεύτερο τρίμηνο – Προγεννητικός Έλεγχος

Υπερηχογράφημα Β-επιπέδου: Υπέρηχος που γίνεται την 22η εβδομάδα συνήθως. Yποδεικνύει τον κίνδυνο χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Επίσης, ο γιατρός διαπιστώνει πώς είναι ανατομικά το μωρό. Π.χ. αν έχει ένα νεφρό ή δυο κλπ.

Καμπύλη σακχάρου: Δεν γίνεται σε όλες τις γυναίκες αλλά κατά κρίση του γιατρού που ίσως έχει διαπιστώσει ανεβασμένα ποσοστά σακχάρου στο αίμα της εγκύου. Γίνεται την 26η – 27η εβδομάδας κυήσεως
Γενική αίματος και ούρων: Οι περισσότεροι γυναικολόγοι θέλουν να παρακολουθούν τα πάντα γύρω από τον οργανισμό μιας εγκύου

Εγκυμοσύνη: Τρίτο τρίμηνο – Προγεννητικός Έλεγχος

Καρδιοτοκογράφημα: Διαπιστώνεται η κινητικότητα του εμβρύου στη μήτρα αλλά και η δραστηριότητα της μήτρας, αν δηλαδή έχει περισσότερες από ό,τι θα έπρεπε, συσπάσεις.

Βιοφυσικό προφίλ: Με αυτή την εξέταση ο γυναικολόγος μαθαίνει τις κινήσεις των μελών και του θώρακα του εμβρύου μέσα στη μήτρα.

Doppler αγγείων μήτρας και εμβρύου: Ουσιαστικά πρόκειται για υπερηχογράφημα το οποίο διαπιστώνει τη ροή αίματος στον ομφάλιο λώρο και στις δυο μητριαίες αρτηρίες ώστε να είναι σίγουρος ο γυναικολόγος ότι ο πλακούντας τροφοδοτείται σωστά για τη σωστή ανάπτυξη του μωρού στη μήτρα.

Εδώ διαπιστώνεται αν υπάρχει ανεπάρκεια πλακούντα και αν αυτό συμβαίνει, τότε ο γιατρός ζητά από τη μέλλουσα μαμά να της προκαλέσει τοκετό ώστε να γεννήσει πιο νωρίς.