Αρκετοί άνθρωποι -έως ένας στους πέντε- που επιβίωσαν έπειτα από καρδιακή ανακοπή χάρη σε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), μπορούν να περιγράψουν στη συνέχεια επιθανάτιες εμπειρίες που τους συνέβησαν όσο είχαν χάσει τη συνείδησή τους και βρίσκονταν στο κατώφλι του θανάτου.
Αυτό αποκαλύπτει νέα επιστημονική πολυκεντρική κλινική μελέτη (AWARE II – AWAreness during REsuscitation) που πραγματοποιήθηκε σε ΗΠΑ και Βρετανία και παρουσιάστηκε την Κυριακή σε καρδιολογικό συνέδριο της American Heart Association στο Σικάγο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον κορυφαίο στον κόσμο ειδικό σε θέματα επιθανάτιων εμπειριών, τον εντατικολόγο δρ Σαμ Πάρνια, αναπληρωτή καθηγητή του Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του ιατρικού κέντρου Langone Health, μελέτησαν τις περιπτώσεις 567 ανθρώπων των οποίων οι καρδιές σταμάτησαν να χτυπούν ενόσω νοσηλεύονταν σε 25 νοσοκομεία και οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ΚΑΡΠΑ μεταξύ 2017-2020.
Παρά την άμεση επέμβαση, λιγότερο από το 10% των ασθενών ανέρρωσαν επαρκώς για να πάρουν εξιτήριο από το νοσοκομείο.
Από αυτούς, περίπου το 20% είχαν να διηγηθούν αργότερα κάποιου είδους διαυγή επιθανάτια εμπειρία (near-death experience).
Μεταξύ άλλων, ανέφεραν μια αντίληψη διαχωρισμού από το σώμα τους, την αποστασιοποιημένη παρατήρηση των συμβάντων στον εαυτό τους χωρίς να νιώθουν πόνο, μια θετικότερη εσωτερική αξιολόγηση της ζωής τους και της στάσης τους προς τους άλλους κ.α. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι αυτές οι εμπειρίες είναι διαφορετικές από ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις ή όνειρα.
Η μελέτη του εγκεφάλου επίσης έδειξε μια αυξημένη δραστηριότητα με εγκεφαλικά κύματα γάμα, δέλτα, θήτα, άλφα και βήτα έως μία ώρα μετά την εφαρμογή της τεχνικής ΚΑΡΠΑ. Ορισμένα από τα κύματα αυτά υπό φυσιολογικές συνθήκες συμβαίνουν όταν οι άνθρωποι έχουν κανονική συνείδηση και επιτελούν ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως σκέψη, μνήμη και αντίληψη.
«Αυτές οι εμπειρίες και οι αλλαγές των εγκεφαλικών κυμάτων μπορεί να είναι τα πρώτα σημάδια της αποκαλούμενης επιθανάτιας εμπειρίας και τις ανιχνεύσαμε για πρώτη φορά σε μια μεγάλη μελέτη. Τα ευρήματα μας παρέχουν ενδείξεις ότι όσο βρίσκονται στο κατώφλι του θανάτου και σε κώμα, μερικοί άνθρωποι βιώνουν μια μοναδική εσωτερική συνειδητή εμπειρία, μεταξύ άλλων έχοντας επίγνωση χωρίς να νιώθουν άσχημα», δήλωσε ο δρ Πάρνια.
Πρόσθεσε ότι αυτή η διαυγής και έντονη εγκεφαλική δραστηριότητα, μαζί με τις αφηγήσεις ιστοριών επιθανάτιων εμπειριών, δείχνει ότι η ανθρώπινη αίσθηση του εαυτού και της συνείδησης, όπως και άλλες βιολογικές σωματικές λειτουργίες, πιθανώς δεν σταματά τελείως κοντά στη στιγμή του θανάτου.
«Αυτές οι διαυγείς εμπειρίες δεν μπορούν να θεωρηθούν “τρικ” ενός διαταραγμένου ή θνήσκοντος εγκεφάλου, αλλά μάλλον μια μοναδική ανθρώπινη εμπειρία που αναδύεται στο κατώφλι του θανάτου. Καθώς ο εγκέφαλος “κλείνει”, σταματούν και πολλά από τα φυσικά συστήματα αναστολής που διαθέτει. Αυτό παρέχει πρόσβαση στα βάθη της συνείδησης ενός ανθρώπου, μεταξύ άλλων στις αποθηκευμένες αναμνήσεις, σε σκέψεις από την πρώιμη παιδική ηλικία και σε άλλες όψεις της πραγματικότητας. Μολονότι κανένας δεν ξέρει τον εξελικτικό σκοπό αυτού του φαινομένου, ξεκάθαρα εγείρει προκλητικά ερωτήματα για την ανθρώπινη συνείδηση, ακόμη και κατά τον θάνατο», ανέφερε ο Πάρνια.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι αν και οι έως τώρα μελέτες δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν πλήρως την πραγματικότητα ή το νόημα τέτοιων εμπειριών των ασθενών και τους ισχυρισμούς τους για την ύπαρξη επίγνωσης σχετικά με τον θάνατο, έχει αποδειχθεί επίσης αδύνατο να καταρριφθούν αυτοί οι ισχυρισμοί και οι εμπειρίες. Γι’ αυτό υπογράμμισαν την ανάγκη οι επιθανάτιες εμπειρίες να τύχουν περαιτέρω απροκατάληπτης έρευνας.
Ανακοπή καρδιάς: Προειδοποιητικά συμπτώματα
Υπάρχουν σημάδια που να προειδοποιούν για ανακοπή καρδιάς;
Η ανακοπή καρδιάς είναι αποτέλεσμα ηλεκτρικής δυσλειτουργίας της καρδιάς, η οποία οδηγεί σε διαταραχή του καρδιακού παλμού (αρρυθμία) και αδυναμία της καρδιάς να διοχετεύσει αίμα στο υπόλοιπο σώμα.
Η ανακοπή έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια των αισθήσεων και τη διακοπή του καρδιακού παλμού μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Η διακοπή της καρδιακής λειτουργίας με τη σειρά της συνεπάγεται ότι δεν οξυγονώνονται τα όργανα του σώματος. Αν δεν χορηγηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια μπορεί να προκληθούν μόνιμες εγκεφαλικές βλάβες ή ο ασθενής μπορεί να χάσει τη ζωή του μέσα σε μόλις τέσσερα έως έξι λεπτά.
Να σημειωθεί ότι η ανακοπή καρδιάς δεν συμβαίνει μόνο σε άτομα που έχουν διαγνωστεί με καρδιοπάθεια.
Ανακοπή vs έμφραγμα
Η ανακοπή καρδιάς συχνά συγχέεται με το έμφραγμα, ωστόσο πρόκειται για δύο επιπλοκές με εντελώς διαφορετικό υπόβαθρο. Όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η ανακοπή προκύπτει από δυσλειτουργία στο ηλεκτρικό κύκλωμα της καρδιάς, ενώ το έμφραγμα είναι αποτέλεσμα διαταραχής στην κυκλοφορία του αίματος.
Συμπτώματα ανακοπής
Η ανακοπή καρδιάς μπορεί να «χτυπήσει» αιφνιδίως ή να προηγηθούν προειδοποιητικά σημάδια.
Τα κυριότερα συμπτώματα που υποδεικνύουν καρδιακή ανακοπή είναι:
- Απώλεια των αισθήσεων και πτώση
- Διακοπή αναπνοής
- Διακοπή καρδιακού παλμού
Πριν την ανακοπή καρδιάς, ενδέχεται να εκδηλωθούν συμπτώματα όπως:
- Κόπωση
- Τάση λιποθυμίας
- Σκοτοδίνη
- Ζαλάδα
- Πόνος στο στήθος
- Δύσπνοια
- Αδυναμία
- Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
- Τάση για εμετό
Τα απαραίτητα βήματα για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής είναι η παροχή καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) και η χρήση απινιδωτή ώστε να κρατηθεί ο ασθενής στη ζωή μέχρι να καταφτάσει ασθενοφόρο και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο.
Σε περίπτωση που εκδηλώνονται συχνά επεισόδια πόνου στο στήθος, αρρυθμίας, ταχυπαλμίας, δύσπνοιας, αναπνευστικού συριγμού ή τάσης λιποθυμίας συνιστάται η επίσκεψη στον γιατρό ώστε να διερευνηθεί αν υπάρχουν στην καρδιά βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν μελλοντικά σε μια ανακοπή.
Τα σημάδια που δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά με την καρδιά σας
Η καρδιά και η δυσλειτουργία της είναι από η νούμερο 1 αιτία θανάτου παγκοσμίως. Γι’ αυτό και ο παραμικρός πόνος στο στήθος θα πρέπει να σημάνει alert.
Προσοχή, λοιπόν, στα παρακάτω σημάδια…
Καρδιοπάθεια: Τα σημάδια που «χτυπούν» καμπανάκι
Πόνος στο στήθος
Ο πόνος στο στήθος είναι το κλασσικό σύμπτωμα του εμφράγματος. Ωστόσο, δεν προκαλούν όλα τα εμφράγματα πόνο στο στήθος, ενώ είναι γνωστό πως μπορεί να προκληθεί και από καταστάσεις που δεν σχετίζονται με την καρδιά.
Ο βήχας ή συριγμός που επιμένει, μπορεί είναι σύμπτωμα καρδιακής ανεπάρκειας, αποτέλεσμα της συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι άνθρωποι με καρδιακή ανεπάρκεια κατά τη διάρκεια του βήχα αποβάλλουν φλέγματα με αίμα.
Ζαλάδα
Τα εμφράγματα μπορεί να προκαλούν ελαφρά ζαλάδα και απώλεια συναίσθησης.
Η αίσθηση της διαρκούς κόπωσης μπορεί λοιπόν να είναι σύμπτωμα καρδιακής ανεπάρκειας.
Ναυτία ή έλλειψη όρεξης
Δεν είναι ασυνήθιστη η ναυτία ή ο εμετός κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος. Παράλληλα, το κοιλιακό οίδημα που σχετίζεται με την καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να επηρεάζει την όρεξη.
Πόνοι σε άλλα σημεία του σώματος
Σε πολλά εμφράγματα, ο πόνος ξεκινά από το στήθος και εξαπλώνεται στους ώμους, τα χέρια, τους αγκώνες, την πλάτη, τον αυχένα, τη γνάθο ή την κοιλιά. Αλλά μερικές φορές δεν υπάρχει καθόλου πόνος στο στήθος, μόνο στα προαναφερόμενα άλλα σημεία του σώματος.
Ταχύς ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
Ένας ταχύς ή ακανόνιστος παλμός ειδικά όταν συνοδεύεται από αδυναμία, ζαλάδα ή δύσπνοια, μπορεί να είναι σύμπτωμα εμφράγματος, καρδιακής ανεπάρκειας ή αρρυθμίας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η δύσπνοια μπορεί να είναι και ένδειξη εμφράγματος ή καρδιακής ανεπάρκειας.
Η έντονη αιφνίδια εφίδρωση είναι το κοινότερο σύμπτωμα του εμφράγματος.
Οίδημα
Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών στο σώμα. Αυτό προκαλεί πρήξιμο, καθώς και απότομη αύξηση βάρους και μερικές φορές απώλεια της όρεξης.
Αδυναμία
Τις ημέρες που προηγούνται του εμφράγματος, καθώς και κατά τη διάρκεια του, μερικοί ασθενείς βιώνουν σοβαρή και ανεξήγητη αδυναμία.
Οι επιβιώσαντες από έμφραγμα συχνά αναφέρουν ότι έχουν βιώσει μια αίσθηση «επικείμενου θανάτου».
Καρδιοπάθεια: Αυτές οι τροφές κάνουν καλό στην καρδιά
Τα όσπρια, ο καφές, το τσάι, τα μανιτάρια, το αλκοόλ (με μέτρο), τα Ω-3 λιπαρά οξέα και οι τροφές με βιταμίνη Β12, διαπίστωσαν οι ερευνητές, αποδεικνύεται πως έχουν σημαντικά οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία.
Τα όσπρια όπως οι φακές και τα ρεβίθια συμβάλλουν στην καλή λειτουργία της καρδιάς χάρη στις πρωτεΐνες και τις φυτικές ίνες που παρέχουν, ενώ η συστηματική κατανάλωση καφέ συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο εγκεφαλικού, διαβήτη, πρόωρου θανάτου και παθήσεων του πεπτικού.
Από τα δεδομένα που αναλύθηκαν προέκυψε ότι το τσάι βελτιώνει την υγεία των αρτηριών και παράλληλα «διορθώνει» δυσλειτουργίες των αιμοφόρων αγγείων και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης.
Όσο για τα μανιτάρια, φαίνεται πως δρουν ευεργετικά για την καρδιά χάρη στην αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση τους.
Το αλκοόλ, όταν καταναλώνεται με μέτρο, μπορεί επίσης να ωφελήσει το καρδιαγγειακό σύστημα λόγω της διαστολής που προκαλεί στα αιμοφόρα αγγεία, επιτρέποντας έτσι την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Παράλληλα, το αλκοόλ έχει αντιπηκτική και αντιφλεγμονώδη δράση, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Τέλος, τα Ω-3 λιπαρά οξέα που προέρχονται από φυτικές τροφές ή από τα ψάρια και τα θαλασσινά συσχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων και βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ (π.χ. χοληστερίνη, τριγλυκερίδια), ενώ οι τροφές που παρέχουν βιταμίνη Β12, όπως το κόκκινο κρέας, το αυγό και το ψάρι, πρέπει να εντάσσονται στο πλαίσιο μιας διατροφής που αποσκοπεί στη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας και τυχόν έλλειψη της Β12 στον οργανισμό πρέπει να αποκαθίσταται μέσω της λήψης συμπληρώματος.