Κόκκινες ελιές: Πόσο επικίνδυνες είναι οι κόκκινες ελιές, τα σκούρα κόκκινα στίγματα που μπορεί να εντοπίζονται σε διάφορα σημεία του σώματος, αλλά και στο πρόσωπο;
Κόκκινες ελιές – Κερασοειδή αιμαγγειώματα: Τι είναι
Κόκκινες ελιές ή όπως λέγονται συνήθως κερασοειδή ή κερασόχροα αιμαγγειώματα είναι η πιο συνηθισμένη μορφή αιμαγγειώματος του δέρματος και αποτελείται από μικρά αιμοφόρα αγγεία, τα λεγόμενα τριχοειδή αγγεία. Είναι καλοήθεις όγκοι και προκύπτουν από υπερβολική ανάπτυξη των τριχοειδικών αγγείων.
Στα παιδιά αυτό το είδος των αιμαγγειωμάτων εμφανίζεται αρκετά σπάνια. Συχνότερα διαπιστώνονται σε ενήλικες άνω των 30 ετών. Σχετίζονται με την γήρανση του ατόμου και τείνουν να αυξάνονται σε αριθμό με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 50% από τον ενήλικο πληθυσμό μπορεί να παρουσιάζει κερασοειδές αιμαγγείωμα. Το όνομα το έχουν αποκτήσει λόγω της εμφάνισής τους (έντονο κόκκινο χρώμα και στρογγυλό σχήμα). Ωστόσο μπορεί επίσης να εμφανίζονται μπλε η μοβ. Μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος, αλλά συνήθως αναπτύσσονται με διάμετρο λίγων χιλιοστών.
Τα αιμαγγειώματα μπορεί να εμφανίζονται οπουδήποτε στο σώμα μας, αλλά εντοπίζονται συχνότερα στο στήθος, στην άνω κοιλία και στην πλάτη. Πολλές φορές μπορούμε να τα ανευρίσκουμε σε ομάδες.
Κόκκινες ελιές: Αιτίες
Τα αίτια για την εμφάνιση των Κερασοειδών Αιμαγγειωμάτων δεν είναι απολύτως σαφή και κατανοητά, όμως έχει παρατηρηθεί πως συνδέονται με διάφορους μηχανισμούς, παράγοντες ή αλλαγές, όπως:
· Νεοοαγγειογένεση (ο σχηματισμός νέων αγγείων)
· Φλεβογένεση (ο σχηματισμός νέων φλεβών)
· Γενετικούς και μοριακούς μηχανισμούς (για παράδειγμα, υπερήλικα δέρματα με κερασοειδή αιμαγγειώματα, παρουσίαζαν επίσης μειωμένα επίπεδα microRNA, σε σύγκριση με νεότερα, φυσιολογικά δέρματα).
· Χημικές Ουσίες και Χημικές Ενώσεις, όπως Αέριο Μουστάρδας, Βουτοξυαιθανόλη, Βρωμίδια, Κυκλοσπορίνη.
· Ορμονικές αλλαγές, που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
· Κακή διατροφή, η οποία προκαλεί συσσώρευση τοξινών σε έντερο και ήπαρ.
Κόκκινες ελιές: Θεραπεία
Τα Κερασοειδή Αιμαγγειώματα είναι ακίνδυνα και αποτελούν θέμα αισθητικής φύσεως . Καθώς βρίσκονται στην επιφάνεια του δέρματος, η τριβή με το ρούχο, το σεντόνι ή την όποια επαφή, μπορεί να τα τραυματίσει με ενδεχόμενη μικροαιμορραγία της βλάβης.
Στις λίγες περιπτώσεις που θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν, οι θεραπευτικές επιλογές του δερματολόγου είναι οι ακόλουθες:
· Κρυοχειρουργική
· Ηλεκτροχειρουργική
· Laser
Οι θεραπείες είναι όλες ακίνδυνες, σύντομες και εύκολες. Καλό θα ήταν δοθείσης της ευκαιρίας η κλινική δερματολογική εξέταση πέραν των κερασόχροων αιμαγγειωμάτων, προς αποκλεισμό ενδεχομένων κακοήθων βλαβών, που δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθούν από τον ίδιο τον εξεταζόμενο.
Οι γιατροί προειδοποιούν: Δεν είναι σπυράκι – Μπορεί να κοστίσει τη ζωή σας
Οι γιατροί προειδοποιούν: Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται από τα επιδερμικά κύτταρα. Πολλές φορές μοιάζει με ελιά ή σπίλο, και περνάει απαρατήρητος, εώς ότου έχει πλέον αναπτυχθεί αρκετά.
Οι τρεις κυριότεροι τύποι καρκίνου του δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα.
Το κακόηθες μελάνωμα είναι κακόηθες νεόπλασμα του δέρματος και προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα οποία βρίσκονται κάτω από την επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος και είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της μελανίνης, ουσίας που προστατεύει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία.
Εκτός από το δέρμα, το μελάνωμα εμφανίζεται, σπανιότερα, στους βλεννογόνους (στόμα, γυναικείο κόλπο, ουροδόχο κύστη) και στον οφθαλμό.
Στα αρχικά στάδια περιορίζεται στο δέρμα (ή τους βλεννογόνους ή τον οφθαλμό), αργότερα όμως επεκτείνεται (μεθίσταται) στους τοπικούς (ή πιο απόμακρους) λεμφαδένες, καθώς και σε άλλα όργανα του σώματος (πνεύμονες, εγκέφαλο, ήπαρ κ.λπ.).
Το μελάνωμα αποτελεί μόνο το 3-5% των καρκίνων του δέρματος, όμως ευθύνεται για το 65% των θανάτων. Γι’αυτό υπήρχε, μέχρι πρόσφατα, η εντύπωση ότι πρόκειται περί αθεράπευτης, θανατηφόρας νόσου.
Ευτυχώς, σχεδόν το 85% των ασθενών με μελάνωμα εμφανίζονται στα αρχικά στάδια της νόσου και έχουν καλή πρόγνωση με ποσοστά επιβίωσης που κυμαίνονται από 97-53% ανάλογα με το στάδιο.
Κακοήθες μελάνωμα: Αίτια εμφάνισης
Η αιτιολογία του μελανώματος δεν είναι γνωστή, μια σειρά όμως παραγόντων αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
- περιβαλλοντικοί (ηλιακή ακτινοβολία, άλλες πηγές ακτινοβολίας, επάγγελμα, ορμονικοί παράγοντες, φάρμακα και ανοσοκαταστολή)
- παράγοντες συνδεόμενοι με τον ασθενή (εξωτερικά χαρακτηριστικά όπως χρώμα δέρματος, ματιών, μαλλιών, ύπαρξη σπίλων ή προηγούμενου μελανώματος, το οικογενειακό ιστορικό και κυρίως η γενετική προδιάθεση).
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία φαίνεται ότι είναι ο πιο σημαντικός περιβαλλοντικός παράγοντας. Διακεκομμένη έκθεση στον ήλιο και ιστορικό εγκαύματος ενέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, ενώ συνεχής επαγγελματική έκθεση στον ήλιο φαίνεται να είναι άσχετη προς αυτό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με την εμφάνιση μελανώματος έχει συνδεθεί η άλογη χρήση του solarium, ιδιαίτερα όταν η αρχή γίνει πριν την ηλικία των 30 ετών.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, ο πιο σημαντικός παράγοντας που συνδέεται με τον ασθενή είναι η γενετική του προδιάθεση. Πρόσφατες μελέτες των τελευταίων ετών έχουν καταδείξει ύπαρξη μεταλλάξεων διαφόρων γονιδίων σε ασθενείς με μελάνωμα.
Το μελάνωμα του δέρματος είναι δυνατόν να εμφανισθεί είτε σε προϋπάρχον υγιές δέρμα, είτε σε έδαφος προϋπάρχοντος σπίλου (κοινής ελιάς). Σε μια πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά βρέθηκε ότι το 1/3 (36%) των μελανωμάτων είχε σχέση με προϋπάρχοντα σπίλο.
Κακοήθες μελάνωμα: Τύποι μελανώματος
Διακρίνονται διάφοροι τύποι μελανώματος ανάλογα με την εμφάνιση. Οι σπουδαιότεροι είναι το επιφανειακά εξαπλούμενο και το οζώδες.
Το πρώτο αποτελεί το συχνότερο τύπο (70% όλων των μελανωμάτων) και παρουσιάζεται σαν επίπεδη, καφέ ή καφέ-μαύρη πλάκα με ανώμαλο περίγραμμα.
Το οζώδες (15-30%) αποτελεί το δεύτερο συχνότερο τύπο και εμφανίζεται σαν μαύρο-μπλε, μπλε-ερυθρό ή και αμελανωτικό οζίδιο, ενίοτε εξελκωμένο.
Ο κανόνας ABCDE (Α: ασυμμετρία, B: border-περίγραμμα, C: colour-χρώμα, D: dimension-διάσταση, E: evolution-εξέλιξη) βοηθάει ιδιαίτερα στην κλινική διάγνωση του μελανώματος.
Έτσι, δερματική βλάβη που είναι ασύμμετρη, έχει ανώμαλο περίγραμμα, μαύρο χρώμα ή πολυχρωμία, είναι μεγαλύτερη από 5 χιλιοστά και έχει αλλάξει (εξελιχθεί) τους τελευταίους μήνες, θέτει σοβαρά την υποψία μελανώματος.
Περισσότερες πληροφορίες για τη δομή του προσφέρουν ενίοτε πιο ειδικές εξετάσεις, όπως η δερματοσκόπηση και η επισκόπηση κάτω από εξειδικευμένο μικροσκόπιο.
Η τελική διάγνωση τίθεται μετά από χειρουργική εξαίρεση και ιστοπαθολογική εξέταση. Κάθε ύποπτη βλάβη καλό είναι να εξαιρείται και να εξετάζεται ιστοπαθολογικά.
Η χειρουργική εξαίρεση των μικρών βλαβών γίνεται με τοπική αναισθησία και αποτελεί σχετικά εύκολη πράξη. Στις περιπτώσεις μεγάλων βλαβών λαμβάνεται τμήμα (τμηματική βιοψία) και αν η ιστοπαθολογική εξέταση επιβεβαιώσει τη διάγνωση του μελανώματος, τότε ακολουθεί ολική εξαίρεση της βλάβης.
Κακοήθες μελάνωμα: Το οζώδες μελάνωμα
Σύμφωνα με το Ίδρυμα για τον Καρκίνο του Δέρματος (SCF), το οζώδες μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή μελανώματος.
Η κακοήθεια συνήθως εντοπίζεται όταν πια έχει σχηματιστεί στην επιδερμίδα εμφανές εξόγκωμα. Το οζώδες μελάνωμα είναι συνήθως μαύρο, όμως η απόχρωσή του μπορεί να είναι επίσης γκριζωπή, λευκή, καφετί, μπλε ή κοκκινωπή.
Δεν αποκλείεται να έχει ακριβώς την ίδια απόχρωση με την επιδερμίδα και στην περίπτωση αυτή σπανίως λαμβάνει τη δέουσα προσοχή, αφού μοιάζει με ένα απλό σπυράκι που αναμένεται να υποχωρήσει σύντομα.
Εμφανίζεται συνηθέστερα στον κορμό, τα πόδια και τα χέρια, καθώς και στο κρανίο (κυρίως στους άντρες). Τα στατιστικά δείχνουν ότι το οζώδες μελάνωμα ευθύνεται για αναλογικά μεγαλύτερο αριθμό θανάτων απ’ ό,τι άλλοι τύποι μελανώματος κι αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή δεν ανταποκρίνεται στα συνήθη πρότυπα που προβάλλονται στις καμπάνιες ενημέρωσης για τον καρκίνο του δέρματος.
Σε αντίθεση με άλλους τύπους μελανώματος, το οζώδες μελάνωμα δεν μεγαλώνει εμφανώς σε διάμετρο εξωτερικά, κοντά στην επιφανειακή στιβάδα του δέρματος, ώστε να γίνει άμεσα αντιληπτό, αλλά εξαπλώνεται σε βάθος.
Κακοήθες μελάνωμα: Διάγνωση – Πώς αντιμετωπίζεται;
Οι πιο προχωρημένες βλάβες είναι δυνατόν να έχουν κάνει μετάσταση στους γειτονικούς λεμφαδένες. Χρέος του θεράποντος ιατρού είναι η εξέταση και αντιμετώπισή τους.
Εάν μεν υπάρχουν ύποπτοι για διήθηση (δηλαδή λεμφαδένες με νόσο), τότε πρέπει όλοι οι λεμφαδένες της προσβεβλημένης περιοχής να απομακρύνονται και να εξετάζονται ιστοπαθολογικά.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν προσβεβλημένοι λεμφαδένες, την περαιτέρω αντιμετώπιση τους την καθορίζει το πάχος του δερματικού μελανώματος, στοιχείο το οποίο προκύπτει από την ιστοπαθολογική διάγνωση.
Στα λεπτά μελανώματα οι λεμφαδένες απλώς παρακολουθούνται. Στα παχιά μελανώματα προσδιορίζεται με ειδική μέθοδο (λεμφοσπινθηρογραφία) ο πρώτος λεμφαδένας που δέχεται τη λέμφο από την περιοχή του μελανώματος, εξαιρείται χειρουργικά και αποστέλλεται για ιστοπαθολογική εξέταση.
Εάν είναι προσβεβλημένος, τότε πρέπει να εξαιρούνται και οι υπόλοιποι λεμφαδένες της περιοχής, εάν όχι τότε η περιοχή ελέγχεται κλινικά και υπερηχογραφικά.
Άλλο ένα απαραίτητο βήμα μετά τη διάγνωση του μελανώματος είναι ο έλεγχος του υπόλοιπου σώματος για απομακρυσμένες μεταστάσεις (ήπαρ, πνεύμονες, εγκέφαλος κ.λπ.).
Ο έλεγχος αυτός γίνεται με τη βοήθεια υπερηχογραφημάτων, αξονικών και μαγνητικών τομογραφιών και PET-scan. Μεμονωμένες μεταστάσεις αφαιρούνται χειρουργικά.
Εάν υπάρχουν περισσότερες εστίες, προσφεύγει κανείς στη βοήθεια της ακτινοθεραπείας και των φαρμάκων. Παλαιότερα, σαν φάρμακα χρησιμοποιούνταν χημειοθεραπευτικά, όπως η δακαρβαζίνη, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία.
Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει καινούρια σκευάσματα (αναστολείς του BRAF, μονοκλωνικά αντισώματα κ.λπ.), τα οποία αντιμετωπίζουν στοχευμένα τη μεταστατική νόσο.
Τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα. Επιβίωση για τρία και περισσότερα χρόνια έχει παρατηρηθεί μετά τη χρήση των νέων σκευασμάτων, ενώ παλιότερα ελάχιστοι ασθενείς επιβίωναν πέραν των έξι μηνών.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ιδιαίτερα σημαντική είναι η κλινική υποψία και η χειρουργική εξαίρεση ύποπτης μελαγχρωματικής (σκουρόχρωμης, καφέ-μαύρης) αλλοίωσης του δέρματος (ή των βλεννογόνων).
Όσο πιο λεπτή είναι η βλάβη, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα μετάστασης και τόσο καλύτερη η πρόγνωση.
Κακοήθες μελάνωμα: Μελάνωμα οφθαλμού
Το μελάνωμα του οφθαλμού είναι το δεύτερο συχνότερο μετά το μελάνωμα του δέρματος και διαγιγνώσκεται κλινικά από οφθαλμίατρο κατόπιν οφθαλμοσκόπησης (ειδική λάμπα) και υπερηχογραφήματος του οφθαλμού.
Αντιμετωπίζεται θεραπευτικά με ειδική ακτινοθεραπεία (βραχυθεραπεία) και σε επιλεγμένες περιπτώσεις με εξόρυξη οφθαλμού. Εάν υπάρχουν λεμφαδένες ή απομακρυσμένες μεταστάσεις, αντιμετωπίζονται αντίστοιχα με αυτές που προέρχονται από το δερματικό μελάνωμα (όπως αναφέρθηκε παραπάνω).