Χωρίς να απειλείστε, αρχίζετε να ιδρώνετε και να βλέπετε τον κόσμο σας γύρω να καταρρέει. Ίσως έχετε περάσει μία κρίση πανικού.
Όσοι γνωρίζετε πώς είναι να βιώνετε κάτι τέτοιο, σε περίπτωση που συμβεί κάτι παρόμοιο στον διπλανό σας, καλό θα είναι να γνωρίζετε πως θα τον βοηθήσετε.
Αν κάποιος γνωστός σας παθαίνει μια κρίση πανικού, αυτός ή αυτή μπορεί να βιώσει υπερβολικό άγχος και να μην μπορεί να σκεφτεί καθαρά.
Κρίση πανικού: Πώς θα βοηθήσετε
Μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που παθαίνει κρίση πανικού, κάνοντας τα εξής:
- Μείνετε μαζί του/της και διατηρήστε την ηρεμία και ψυχραιμία σας
- Ρωτήστε τον/την αν παίρνει κάποιο φάρμακο για την κατάστασή του/της και φροντίστε ώστε να το πάρει εκείνη τη στιγμή
- Μετακινήστε το άτομο σε ένα ήσυχο μέρος
- Μην κάνετε υποθέσεις σχετικά με το τι χρειάζεται το άτομο. Ρωτήστε το!
- Μιλήστε μαζί του χρησιμοποιώντας μικρές, απλές προτάσεις
- Να είστε “προβλέψιμοι”. Αποφύγετε τις εκπλήξεις και κάθε τύπου έντονη συμπεριφορά
- Βοηθήστε το άτομο να μείνει ήρεμο, ζητώντας του να επαναλάβει μαζί σας μια απλή, φυσική κίνηση, όπως το να σηκώσει τα χέρια του πάνω από το κεφάλι
- Βοηθήστε το άτομο να επιβραδύνει την αναπνοή του, μετρώντας μαζί του ήρεμα και σταθερά μέχρι το 10, παίρνοντας βαθιές και αργές αναπνοές
Είναι χρήσιμο όταν ένα άτομο βιώνει μια κρίση πανικού, να του λέμε πράγματα όπως:
- «Μπορείς να το ξεπεράσεις όλο αυτό»
- «Μπράβο, τα πας πολύ καλά. Είμαι περήφανος για σένα»
- «Πες μου τι χρειάζεσαι τώρα»
- ”Επικεντρώσου στην αναπνοή σου. Εστίασε στο τώρα, στο παρόν»
- «Αυτό που αισθάνεσαι σε τρομάζει, το καταλαβαίνω, αλλά δεν είναι επικίνδυνο. Θα σου περάσει»
Ακολουθώντας αυτές τις απλές οδηγίες, μπορείτε να:
- Μειώσετε το στρες του ατόμου σε αυτή την πολύ αγχωτική κατάσταση
- Αποτρέψετε την κατάσταση από το να επιδεινωθεί
- Βοηθήσετε το άτομο να ελέγξει όσο είναι δυνατόν μια κατάσταση σύγχυσης
Κρίση πανικού: 10 συμβουλές για να την αντιμετωπίσετε
Η Therese Borchard, ιδρύτρια του Project Beyond Blue, μιας διαδικτυακής κοινότητας για άτομα με χρόνια κατάθλιψη και άγχος, παρουσιάζει 10 τρόπους να σταματήσετε μια κρίση πανικού εν τη γενέσει της.
- Πάρτε βαθιές αναπνοές: Κάθε τεχνική χαλάρωσης που μετριάζει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες βασίζεται στη σωστή αναπνοή και ιδιαίτερα στις βαθιές εισπνοές.
- Ρίξτε νερό στο πρόσωπό σας: Έρευνες δείχνουν ότι το κρύο νερό ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό σύστημα, πυροδοτώντας βιολογικές μεταβολές που μειώνουν τους παλμούς της καρδιάς, ενεργοποιούν το πεπτικό και το ανοσοποιητικό σύστημα και προωθούν τη χαλάρωση.
- Κάντε ένα μπάνιο με άλατα Epsom: Η εμβύθιση του σώματος στο νερό καταπραΰνει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες. Όταν διαλύονται σε ζεστό νερό, τα άλατα απελευθερώνουν μαγνήσιο, το οποίο στη συνέχεια απορροφάται από το δέρμα και βοηθά να επέλθει η χαλάρωση.
- 4. Κάντε μασάζ στο κεφάλι: Είναι γνωστό πως το μασάζ είναι απολαυστικά χαλαρωτικό. Έχει αποδειχθεί στο πλαίσιο επιστημονικών μελετών ότι μεταβάλλει τη βιολογική σύσταση του ίδιου του σώματος ώστε να υποχωρήσει η επίδραση της κορτιζόλης (ορμόνη του στρες). Το μασάζ στο κεφάλι συγκεκριμένα διευκολύνει την αιμάτωση του εγκεφάλου και απομακρύνει την ένταση από τους μύες του αυχένα.
- Κουνηθείτε: Ακολουθήστε το παράδειγμα των ζώων. Όταν ένα πιθανό θήραμα καταφέρνει να ξεφύγει από τα δόντια του σαρκοφάγου, αρχίζει να κινείται ασταμάτητα. Πρόκειται για μια απλή αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική τεχνική αποβολής του φόβου.
- Προσευχηθείτε: Δεν χρειάζεται να έχετε βαθιά θρησκευτική πίστη για να το κάνετε. Επαναλάβετε λέξεις ή φράσεις που σας δίνουν κουράγιο, ακόμη και κάτι πολύ απλό, όπως η λέξη «γαλήνη». Η διαδικασία αυτή ηρεμεί το παρασυμπαθητικό σύστημα και προωθεί τη χαλάρωση.
- Κάντε τη στάση του κουνελιού (γιόγκα): Όλες οι μορφές άσκησης, αλλά κυρίως η γιόγκα και το πιλάτες, έχουν αποδεδειγμένη δράση ενάντια στο στρες και τα αρνητικά συναισθήματα. Η στάση του κουνελιού απελευθερώνει τη συσσωρευμένη ένταση από τον αυχένα, τους ώμους και την πλάτη. Επίσης, βοηθά να διοχετευθεί περισσότερο αίμα στον εγκέφαλο.
- Ακούστε ήχους της φύσης: Οι ήχοι της φύσης, όπως το θρόισμα των φύλλων, το κελάηδισμα των πουλιών και ο ήχος των κυμάτων, χαρίζουν αβίαστα την ηρεμία που τόσο χρειάζεστε.
- Ζεστάνετε τα χέρια σας: Όταν έχουμε στρες, η θερμοκρασία των χεριών μειώνεται ελαφρώς επειδή διοχετεύεται περισσότερο αίμα σε σημεία του σώματος όπου υπάρχει ένταση, όπως οι ώμοι και οι γοφοί. Τρίβοντας τα χέρια σας, πλησιάζοντας το τζάκι ή ακόμη και τυλίγοντας τα δάχτυλά σας γύρω από μια ζεστή κούπα καφέ, πυροδοτείται η χαλάρωση από το παρασυμπαθητικό σύστημα.
- Φάτε μαύρη σοκολάτα: Δεν υπάρχει τίποτα που να μην «διορθώνεται» με λίγη μαύρη σοκολάτα! Φροντίστε η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε κακάο να είναι τουλάχιστον 85%. Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε μαγνήσιο, το οποίο επιδρά χαλαρωτικά στον οργανισμό.
Κρίση πανικού: Πιθανά αίτια
Κοινός παρονομαστής στα άτομα που εμφανίζουν κρίσεις πανικού είναι το συσσωρευμένο άγχος από άλυτα προβλήματα και επαναλαμβανόμενες δύσκολες καταστάσεις με πολύ άγχος στην ζωή των ατόμων .Καταστάσεις που μπορεί να επιβαρύνουν είναι
- Συγκρούσεις στην συντροφική σχέση
- Φόρτος εργασίας
- Οικονομικά προβλήματα
- Εσωτερικές συγκρούσεις
- Παράλληλοι ρολοι που πρεπει να αντεπεξέλθει το άτομο
- Συναισθηματική εξάρτηση γονιού – παιδιού
Οι κρίσεις πανικού δεν οφείλονται, όπως λανθασμένα πιστεύεται, σε αδυναμία του ατόμου να ελέγξει τον εαυτό του ή σε έλλειψη θέλησης. Αντιθέτως, πρόκειται συνήθως για άτομα αρκετά δυνατά αφού καταφέρνουν και λειτουργούν υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Οι κρίσεις πανικού οφείλονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε βαθύτερες ενδοψυχικές συγκρούσεις οι οποίες δημιουργούν στο άτομο έντονη ψυχολογική πίεση, αμφιταλάντευση, ανασφάλεια αλλά και αρκετό θυμό για τη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει επέλθει. Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις, κατά την ψυχοθεραπεία, το άτομο ανακαλύπτει σταδιακά ότι ήταν ιδιαίτερα πιεσμένο όταν συνέβη η κρίση και ότι ήταν «διχασμένο» ανάμεσα σε αντικρουόμενες επιλογές, ανάμεσα σε αυτό που «θέλει» και σε αυτό που «πρέπει» να κάνει, σε αρχές και αξίες που συγκρούονται μέσα του.
Κρίση πανικού: Θεραπεία
Οι διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του πάσχοντα.
Οι δύο βασικές θεραπευτικές επιλογές είναι η ψυχοθεραπεία (π.χ. γνωστική συμπεριφορική θεραπεία) και η φαρμακευτική αγωγή (π.χ. SSRIs, SNRIs). Μπορεί να επιλεγεί μία από τις δύο θεραπείες ή συνδυασμός αυτών, ανάλογα με τις προτιμήσεις του πάσχοντα, το ατομικό ιστορικό, τη σοβαρότητα των κρίσεων αλλά και τις δυνατότητες πρόσβασης σε καθεμία από αυτές