Η μεγαλοβλαστική αναιμία είναι ένας τύπος αναιμίας που προκαλείται από ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 ή φολικού οξέος στο σώμα. Η βιταμίνη Β12 και το φολικό οξύ παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ανεπάρκεια οποιασδήποτε από αυτές τις δύο αιτίες προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία, όταν σχηματίζονται μη φυσιολογικά ερυθροκύτταρα (μεγαλοβλάστες) στον μυελό των οστών, ενώ μειώνεται η παραγωγή ερυθροκυττάρων. Ως εκ τούτου, το αίμα δεν μπορεί να παρέχει στα όργανα επαρκή οξυγόνο. Αυτός ο τύπος αναιμίας είναι πιο συχνός σε άτομα άνω των 40 ετών.
Mεγαλοβλαστική Aναιμία: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα της μεγαλοβλαστικής αναιμίας είναι παρόμοια με όλα τα είδη αναιμίας σε πρώιμα στάδια και αναπτύσσονται αργά. Αυτά τα συμπτώματα είναι:
- κούραση
- αδυναμία
- ωχρότητα
- δυσκολία στην αναπνοή, ακόμη και σε περίπτωση χαμηλής προσπάθειας
- γρήγορος καρδιακός παλμός
Με το χρόνο, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν. Η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος δεν προκαλεί αναγκαστικά πρόσθετα συμπτώματα. Ωστόσο, η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να βλάψει το νευρικό σύστημα με τα ακόλουθα συμπτώματα:
- μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια
- εξάντληση
- απώλεια ισορροπίας
- απώλεια μνήμης
- σύγχυση
- ίκτερος
Mεγαλοβλαστική Aναιμία: Τα αίτια που την προκαλούν
Η αιτία της μεγαλοβλαστικής αναιμίας είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β-12 είναι συνέπεια μιας αυτοάνοσης νόσου, όταν το σώμα παράγει αντισώματα που βλάπτουν την επένδυση του στομάχου και εμποδίζουν την παραγωγή του εσωτερικού παράγοντα που απορροφά τη βιταμίνη Β12 από τα θρεπτικά συστατικά. Αυτός ο τύπος μεγαλοβλαστικής αναιμίας, γνωστός ως κακοήθης αναιμία (επικίνδυνος), μπορεί να κληρονομείται και είναι πιο συνηθισμένος στις γυναίκες με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, τον θυρεοειδισμό του lika Hashimoto. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:
- κοιλιοκάκη
- κοιλιακή χειρουργική επέμβαση
- αναιμία
- λευχαιμία
- γενετικές συνθήκες
Η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος είναι συνέπεια της κακής διατροφής, της πρόσληψης αλκοόλ, της εγκυμοσύνης, ασθενειών όπως η ψωρίαση ή των φαρμάκων (αντισπασμωδικά φάρμακα ή φάρμακα κατά του καρκίνου).
Mεγαλοβλαστική Aναιμία: Οι παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες κινδύνου για μεγαλοβλαστική αναιμία είναι:
- φύλο, γενετική και τρόπος ζωής ανάλογα με τα υποκείμενα αίτια
- χορτοφαγική διατροφή
- εγκυμοσύνη
- εντερικά προβλήματα
- αλκοόλ, το οποίο εμποδίζει την απορρόφηση του φολικού οξέος
- φάρμακα
- θεραπεία του καρκίνου
- χαμηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών
- αιμοκάθαρση
Mεγαλοβλαστική Aναιμία: Πρόληψη
Η πρόληψη της μεγαλοβλαστικής αναιμίας μπορεί να μην είναι δυνατή, αλλά μπορείτε:
- να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας
- να τρώτε λαχανικά και φρούτα που περιέχουν βιταμίνη Β12 και φολικό οξύ.
- να σταματήσετε το κάπνισμα
- να μειώσετε την κατανάλωση οινοπνεύματος
Mεγαλοβλαστική Aναιμία: Επιπλοκές και Θεραπεία
Οι επιπλοκές της μεγαλοβλαστικής αναιμίας προκύπτουν, εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία. Αυτές μπορεί να είναι:
- βλάβη στο νευρικό σύστημα
- καρκίνος στομάχου
- επιπλοκές εγκυμοσύνης (πρόωρη γέννηση, γενετικές ανωμαλίες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού)
Στην περίπτωση που η μεγαλοβλαστική αναιμία προκαλείται από ανεπάρκεια της Β-12, μπορεί να χρειαστείτε μηνιαίες ενέσεις της βιταμίνης ή από του στόματος χορηγούμενα συμπληρώματα. Ο εμπλουτισμός της διατροφής με πλούσιες σε Β-12 τροφές μπορεί επίσης να βοηθήσει. Τέτοιες τροφές είναι:
- Το γάλα
- Τα αβγά
- Το κόκκινο κρέας (ειδικά το βοδινό)
- Το κοτόπουλο
- Τα εμπλουτισμένα δημητριακά (ειδικά το πίτουρο βρώμης)
- Τα οστρακοειδή
Κάποια άτομα φέρουν μετάλλαξη στο γονίδιο της αναγωγάσης του μεθυλενοτετραϋδροφυλλικού οξέος (MTHFR). Αυτό το γονίδιο είναι υπεύθυνο για την μετατροπή συγκεκριμένων βιταμινών Β, συμπεριλαμβανομένης της Β12 και του φολικού οξέος, σε αξιοποιήσιμες μορφές στο σώμα. Στα άτομα με μεταλλάξεις του εν λόγω γονιδίου προτείνεται να λαμβάνουν συμπληρώματα μεθυλκοβαλαμίνης. Η τακτική πρόσληψη τροφών πλούσιων σε Β12 ή συμπληρωμάτων πιθανώς δεν θα αποτρέψει την ανεπάρκεια και τις επιπτώσεις της στην υγεία στα άτομα με τη γενετική μεταλλαγή.
Η μεγαλοβλαστική αναιμία που προκαλείται από την έλλειψη φολικού μπορεί να αντιμετωπιστεί με από του στόματος ή ενδοφλέβια συμπληρώματα φολικού. Οι διατροφικές αλλαγές μπορούν επίσης να ενισχύσουν τα επίπεδά του. Οι τροφές που θα πρέπει να καταναλώνετε περιλαμβάνουν:
- Φακές
- Πορτοκάλια
- Εμπλουτισμένα σιτηρά
- Φιστίκια
- Φυλλώδη πράσινα λαχανικά
Όπως και με τη βιταμίνη Β12, στα άτομα με την MTHFR μετάλλαξη συνιστάται να λαμβάνουν μεθυλφολικό ώστε να αποτρέψουν την ανεπάρκεια και τις επιπτώσεις της.