Σας παίρνει κάποιος τη σειρά στην καφετέρια ή στην τράπεζα και νιώθετε έτοιμος να κάνετε άγριο ξέσπασμα; Μήπως τα νεύρα σας είναι χάλια και κάνετε τη ζωή σας μίζερη;

Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό ή ακόμα και υγιές συναίσθημα, αλλά έχει μεγάλη σημασία να τον διαχειριζόμαστε με θετικό τρόπο, ειδάλλως θα υπονομεύσει την υγεία και τις σχέσεις μας.

Αν και δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές που να ταιριάζουν σε όλους, ο νευρολόγος-ψυχίατρος Δρ Νίκος Ε. Δέγλερης, διδάσκων Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Paris V, στη Γαλλία, έχει μερικές συμβουλές που μπορεί να σας βοηθήσουν να θέτετε υπό έλεγχο τα νεύρα σας και να αποφεύγετε τις εκρήξεις.

Πώς να διαχειριστείτε τα νεύρα σας

1.Σκεφτείτε πριν μιλήσετε. Ή μετρήστε αργά, νοερά ή φωναχτά, έως το 10 πριν αντιδράσετε. Όταν έχετε τα νεύρα σας είναι εύκολο να πείτε ή να κάνετε κάτι για το οποίο θα μετανιώσετε αργότερα. Σταματήστε λοιπόν για λίγα λεπτά και συγκεντρώστε τις σκέψεις σας πριν δράσετε. Με αυτόν τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία και στον άλλο να κάνει το ίδιο.

2. Εκφράστε τον θυμό σας μόλις σας περάσουν τα νεύρα. Όταν ξεθολώσει η σκέψη σας, πρέπει να εκφράσετε την ενόχλησή σας, αλλά με θετικό τρόπο. Γιατί πρέπει; Διότι αν αγνοήσετε το πρόβλημα ή πείτε «απαξιώ να σου απαντήσω» δεν θα λύσετε κανένα πρόβλημα και/ή θα κάνετε τα πράγματα χειρότερα. Πείτε, λοιπόν, τι ήταν αυτό που σας εκνεύρισε και εξηγήστε με σαφήνεια και άμεσο τρόπο ποιες είναι οι ανάγκες σας, δίχως να προσπαθείτε να πληγώσετε ή να ελέγξετε τον συνομιλητή σας.

3. Πηγαίνετε για περπάτημα. Αν νιώθετε ότι ο θυμός σας κλιμακώνεται, φύγετε από τον χώρο και πηγαίνετε για περπάτημα με γρήγορο βήμα, τρέξιμο ή οποιαδήποτε άλλη φυσική δραστηριότητα σας αρέσει. Η φυσική δραστηριότητα όχι μόνο εκτονώνει τον θυμό, αλλά αποτελεί αποτελεσματικό όπλο εναντίον του στρες, το οποίο μας κάνει επιρρεπείς στις εκρήξεις θυμού.

4. Να κάνετε διάλειμμα. Για προληπτικούς λόγους, φροντίστε να κάνετε σύντομα διαλείμματα τις ώρες της ημέρας που είναι πιο στρεσογόνες, ούτως ώστε να χαλαρώνετε λίγο και να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για οτιδήποτε ενδεχομένως θα σας εκνευρίσει ή θα σας θυμώσει αργότερα.

5. Αναζητήστε πιθανές λύσεις. Αντί να ασχολείστε με αυτό/αυτόν που σας θυμώνει, αναλογιστείτε με ποιους τρόπους θα μπορούσατε να λύσετε το πρόβλημα. Σας τρελαίνει το ακατάστατο δωμάτιο του παιδιού σας; Κλείστε την πόρτα για να μην το βλέπετε. Αργεί μονίμως ο/η σύντροφός σας για το βραδινό φαγητό; Προγραμματίστε το για πιο αργά ή δεχτείτε ότι μερικά βράδια θα τρώτε μόνοι σας. Να θυμάστε ότι ο θυμός δεν λύνει κανένα πρόβλημα, αλλά μάλλον το επιδεινώνει.

6. Να μιλάτε με το «εγώ». Για να αποφεύγετε τις επικρίσεις προς τους άλλους που απλώς θα αυξήσουν την ένταση ανάμεσά σας, να χρησιμοποιείτε προτάσεις που θα αφορούν εσάς. Να είστε συγκεκριμένοι και να μιλάτε ευγενικά. Παραδείγματος χάριν, πείτε «στεναχωριέμαι που δεν μάζεψες το πιάτο σου» αντί για «ποτέ δεν μαζεύεις το πιάτο σου».

7. Μάθετε να συγχωρείτε. Η συγχώρεση είναι πανίσχυρο εργαλείο. Αν αφήσετε τον θυμό και τα άλλα αρνητικά συναισθήματά σας να επισκιάσουν τα θετικά, υπάρχει κίνδυνος να «βουλιάξετε» στην πικρία σας ή την αίσθηση αδικίας που νιώθετε και να γίνετε ένας «κακιασμένος» άνθρωπος. Αν όμως καταφέρνετε κάθε φορά να συγχωρείτε όποιον σας θυμώνει, μπορεί και οι δύο να μάθετε κάτι από τη διένεξή σας και/ή να δυναμώσετε τη σχέση σας.

8. Αποφύγετε τον σαρκασμό. Ο σαρκασμός είναι ό,τι χειρότερο στη διάρκεια ενός καβγά, διότι πληγώνει τα συναισθήματα των ανθρώπων και οδηγεί σε κλιμάκωση του θυμού ένθεν κακείθεν.

9. Σκεφθείτε πως είστε όταν θυμώνετε. Ή, αν δεν έχετε φαντασία, ζητήστε κάποια στιγμή που θα είστε ήρεμοι από έναν δικό σας άνθρωπο να σας βιντεοσκοπήσει την επόμενη φορά που θα θυμώσετε και θα αρχίσετε τον καβγά. Κοκκινίζει το πρόσωπό σας; Παραμορφώνεται από την οργή; Σφίγγετε τις γροθιές σας; Τρίζετε τα δόντιά σας; Όταν θα θυμώνετε, να φέρνετε αυτή την εικόνα στο μυαλό σας και να ρωτάτε τον εαυτό σας ένα απλό πράγμα: θα ήθελε να συνεργαστεί ή να συμβιώσει με έναν άνθρωπο που συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο; Μάλλον όχι.

10. Ζητήστε βοήθεια. Το να μάθει κάποιος να ελέγχει τα νεύρα του είναι πάρα πολύ δύσκολο μερικές φορές. Αν νιώθετε ότι ο θυμός σας είναι συχνός, αν εξαιτίας του κάνετε πράγματα για τα οποία αργότερα μετανιώνετε και/ή αν σας κάνει να πληγώνετε την οικογένεια ή τους φίλους σας, πρέπει να ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό στην ψυχική υγεία.

Αυτές είναι οι τροφές που καλμάρουν τα νεύρα

1. Σκούρα πράσινα λαχανικά και σπαράγγια. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως τα σπαράγγια είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, μια βιταμίνη που συμμετέχει στην παραγωγή ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, που με τη σειρά της βοηθά στη διατήρηση ψυχραιμίας και συγκέντρωσης. Μια μελέτη σε 2.800 ηλικιωμένους και μεσήλικες εθελοντές έδειξε ότι όσοι προσλαμβάνουν περισσότερο φυλλικό οξύ είχαν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης (2). Παρόμοια, εργασία σε φοιτητές βρήκε ότι όσοι έτρωγαν περισσότερα φρούτα και λαχανικά έτειναν να νιώθουν πιο ήρεμοι, πιο ευτυχισμένοι και μεγαλύτερα αποθέματα ενέργειας για την ημέρα.

2. Αβοκάντο. Δεν είναι μόνο πλούσιο σε φυλλικό οξύ, αλλά περιέχει πιθανά αντιοξειδωτικά (σ.σ. γλουταθειόνη, λουτεΐνη, β-καροτένιο, βιταμίνη E) που αποσβένουν την παραγωγή ελευθέρων ριζών προκαλούμενη από stress.

3. Βρώμη. Ξέρουμε ότι οι υδατάνθρακες μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή σεροτονίνης και κατά συνέπεια τη διάθεση. Αντί για τα μπισκότα όμως, προτιμήστε τη βρώμη, που ως σύνθετος υδατάνθρακας δεν θα προκαλέσει απότομη αύξηση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Τα τελευταία συσχετίζονται με έντονη ανησυχία και δυσφορία.

4. Προϊόντα ζύμωσης. Όσον κι ακούγεται παράξενο, υγιές έντερο συνεπάγεται πιο υγιές και ήρεμο νου, καθώς υπάρχει άμεση σύνδεση εντέρου εγκεφάλου στο σώμα. Για το λόγο αυτό, τα προϊόντα ζύμωσης, όπως το γιαούρτι, το ξινολάχανο, το κεφίρ κ.ά. –που περιέχουν ευεγερτικά βακτήρια (προβιοτικά)– μπορούν να επηρεάσουν θετικά τη χημεία του εγκεφάλου. Κάτι που επιβεβαιώνει πρόσφατη ανασκόπηση βιβλιογραφίας (6). Παρόμοια, μια εργασία από το UCLA, σε 36 υγιείς γυναίκες, έδειξε ότι η πρόσληψη προβιοτικών στο γιαούρτι μείωσε την εγκεφαλική δραστηριότητα στις περιοχές διαχείρισης συναισθήματος, συμπεριλαμβανομένου του στρες.

5. Γάλα. Το γάλα, ειδικά αυτό που έχει εμπλουτιστεί με βιταμίνη D, θεωρείται το τρόφιμο της χαράς. Μια μακροχρόνια μελέτη, διάρκειας 50 ετών, από το London’s UCL Institute of Child Health βρήκε μια συσχέτιση ανάμεσα στα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και στον αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και πανικού, σε δείγμα 5.966 ανδρών και γυναικών (8). Αντίθετα, όσοι είχαν επαρκή συγκέντρωση βιταμίνης D στο αίμα, διέτρεχαν και το μικρότερο κίνδυνο να πάθουν κρίση πανικού. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D είναι ο σολομός, ο κρόκος του αυγού και τα εμπλουτισμένα με αυτήν δημητριακά πρωινού.

6. Σολομός. Αποδεικνύεται ότι τα περιεχόμενα ω-3 λιπαρά οξέα στο σολομό εκδηλώνουν αντιφλεγμονώδεις δράσεις, που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ορμονών του στρες, αδρεναλίνη και κορτιζόλη. Σε μια μελέτη του Oregon State University, οι φοιτητές ιατρικής που πήραν συμπλήρωμα ω-3 λιπαρών οξέων είχαν της ανησυχίας κατά 20%, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.