Ένας από τους πιο σημαντικούς δείκτες υγείας είναι οι παλμοί της καρδιάς. Οι χαμηλοί παλμοί είναι συνήθως ένδειξη καλής υγείας, ενώ όταν οι παλμοί είναι ανεβασμένοι αυξάνεται ο κίνδυνος διαφόρων επιπλοκών, όπως η υπόταση, το έμφραγμα, το εγκεφαλικό και η καρδιακή ανεπάρκεια, και δυσάρεστων συμπτωμάτων, όπως ο πόνος στο στήθος, η ζαλάδα, η δύσπνοια και το αίσθημα αδυναμίας.

Μέτρηση των παλμών της καρδιάς

Η μέτρηση της παλμών θεωρητικά μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ωστόσο για να είναι πιο αξιόπιστη είναι καλύτερο να γίνεται το πρωί και συγκεκριμένα αμέσως μόλις ξυπνάτε.

Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για τη σωστή μέτρηση των παλμών είναι τα εξής:

• Ξαπλώστε ή καθίστε αναπαυτικά σε μια καρέκλα.
• Τοποθετήστε τον δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο στον λαιμό, ακριβώς δίπλα από την τραχεία. Για να μετρήσετε τους παλμούς στο χέρι, τοποθετήστε τα δύο δάχτυλα ανάμεσα στο οστό και στον τένοντα της εσωτερικής πλευράς του καρπού, ακριβώς επάνω στην κερκιδική αρτηρία.
• Μόλις βρείτε τον παλμό, μετρήστε τους χτύπους σε διάστημα 30 δευτερολέπτων με τη βοήθεια χρονόμετρου και πολλαπλασιάστε επί δύο για να βρείτε τους παλμούς ανά λεπτό.

Φυσιολογικοί παλμοί ανά ηλικία

Το φυσιολογικό όριο των παλμών της καρδιάς καθορίζεται με βάση παράγοντες όπως η φυσική κατάσταση, η ηλικία, τα επίπεδα του στρες και η ορμονική λειτουργία. Για τους περισσότερους ενήλικες, ιδανικοί θεωρούνται οι παλμοί μεταξύ 60 και 100 το λεπτό (bpm).

Για να υπολογίσετε το ανώτατο φυσιολογικό όριο για εσάς, αφαιρέστε την ηλικία σας από τον αριθμό 220. Κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης μέτριας έντασης, οι παλμοί πρέπει να κυμαίνονται στο 50% με 70% αυτού του αριθμού. Κατά τη διάρκεια πιο απαιτητικών δραστηριοτήτων, φυσιολογικοί θεωρούνται οι παλμοί που κυμαίνονται στο 70% με 85% του ανώτατου ορίου.

Για παράδειγμα, για ένα άτομο 40 ετών, το ανώτατο φυσιολογικό όριο των παλμών είναι 180. Κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης μέτριας έντασης οι παλμοί πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 90 και 126, ενώ κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης υψηλής έντασης μεταξύ 126 και 153.

Ανάλογα με την ηλικία, οι ιδανικοί και οι μέγιστοι παλμοί αποτυπώνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα.

Πώς θα ρίξετε τους παλμούς της καρδιάς

Οι παλμοί της καρδιάς μπορεί να παρουσιάσουν απότομη αύξηση λόγω του έντονου στρες ή επιβαρυντικών παραγόντων στο περιβάλλον. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση της αιτίας της αύξησης των παλμών είναι η καλύτερη στρατηγική για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Μερικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να ρίξετε άμεσα τους παλμούς της καρδιάς είναι τα εξής:

• Βαθιές αναπνοές
• Σύντομος περίπατος, κατά προτίμηση σε ένα ήσυχο μέρος με πολύ πράσινο
• Χαλαρωτικό μπάνιο
• Ασκήσεις χαλάρωσης (π.χ. γιόγκα)

Στρατηγικές που συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση των παλμών της καρδιάς μακροπρόθεσμα είναι οι εξής:

• Τακτική σωματική άσκηση: Είναι μία από τις πιο απλές και αποτελεσματικές στρατηγικές για να επιτευχθούν οι ιδανικοί παλμοί καρδιάς.
• Ενυδάτωση: Όταν τα επίπεδα ενυδάτωσης του οργανισμού είναι χαμηλά, η καρδιά δουλεύει εντατικότερα για να διατηρήσει τη φυσιολογική ροή αίματος και κατ’ επέκταση τον φυσιολογικό σφυγμό. Τα καλύτερα μέσα ενυδάτωσης που έχετε στη διάθεσή σας είναι το νερό, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και τα ποτά χωρίς ζάχαρη όπως το τσάι.
• Αλκοόλ με μέτρο: Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση και παράλληλα ο οργανισμός καταπονείται στην προσπάθειά του να το απομακρύνει.
• Αντιοξειδωτικά: Συμβάλλουν στον καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και των παλμών της καρδιάς.
• Επαρκής και ποιοτικός ύπνος: Η χρόνια έλλειψη ύπνου διαταράσσει τη λειτουργία όλων των συστημάτων του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του καρδιαγγειακού. Ιδανικά, η διάρκεια του ύπνου δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 7 ώρες κάθε βράδυ, ενώ ποιοτικός θεωρείται ο ύπνος που είναι συνεχόμενος, χωρίς διακοπές, κατά τη διάρκεια της νύχτας και συνοδεύεται από ένα αίσθημα αναζωογόνησης το επόμενο πρωί.
• Υγιές βάρος: Τα περιττά κιλά καταπονούν την καρδιά και τη δυσκολεύουν να διατηρήσει έναν φυσιολογικό σφυγμό.

Αν οι παλμοί της καρδιάς σας παραμένουν ανεβασμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, καθώς ενδέχεται να υποδεικνύουν κάποια υποκείμενη πάθηση που πρέπει να αντιμετωπιστεί, όπως αναιμία, διαταραχή της ορμονικής λειτουργίας, βλάβη στην καρδιά κ.ά.

Ταχυπαλμία: Τι είναι, πώς αντιμετωπίζεται και πού οφείλεται

Ταχυπαλμία: Η ταχυπαλμία (ή ταχυκαρδία) προκύπτει όταν η καρδιά συστέλλεται τόσο γρήγορα, ώστε δεν προλαβαίνουν οι καρδιακές κοιλότητες να γεμίζουν αίμα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην προωθούνται επαρκείς ποσότητες αίματος στην περιφέρεια και να εμφανίζονται: αίσθημα απώλειας ενός σφυγμού, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, ζάλη, απώλεια αισθήσεων, θωρακικό άλγος.

Ταχυπαλμία: Πότε εμφανίζεται;

Η καρδιά χτυπά συνήθως 60-90 φορές το λεπτό, τόσοι δηλαδή είναι οι παλμοί μας και ο αριθμός τους εξαρτάται τόσο από τη φυσιολογία του οργανισμού μας όσο και από τη φυσική κατάσταση του οργανισμού.

Μιλάμε για ταχυκαρδία όταν οι καρδιακοί παλμοί ξεπεράσουν τους 100 και όταν αυτό διαρκεί για περισσότερα από λίγα λεπτά. Ωστόσο, και πάλι το όριο αυτό δεν είναι απόλυτο καθώς υπάρχουν άνθρωποι που έχουν από τη φύση τους αυξημένους καρδιακούς παλμούς χωρίς να υπάρχει κάτι παθολογικό.

Ταχυπαλμία: Πού οφείλεται;

Συνήθως στην ταχυκαρδία κάποιος νιώθει ένα ”φτερούγισμα’ στην καρδιά του. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα αυτά είναι αθώα, τουλάχιστον στους νεότερους.

Οφείλεται σε φυσιολογικά ή παθολογικά αίτια. Η σωματική και η πνευματική υπερένταση, καθώς και οι έντονες συγκινήσεις μπορούν να προκαλέσουν ταχυκαρδία και σε γερά άτομα.

Η παθολογική ταχυκαρδία προέρχεται από πυρετικές καταστάσεις, νοσήματα του καρδιαγγειακού και του νευρικού συστήματος, διαταραχές των εσωτερικών εκκρίσεων, μερικά φάρμακα (ατροπίνη, καφεΐνη, αδρεναλίνη) κλπ.

Στην πιο απλή και αθώα περίπτωση η ταχυκαρδία είναι αποτέλεσμα της λήψης διαφόρων διεγερτικών ουσιών όπως είναι η καφεΐνη και άλλες συγγενείς ουσίες που απαντώνται στο καφέ, το τσάι και τις σοκολάτες.

Ορισμένοι οργανισμοί είναι πιο ευάλωτοι στην επίδρασή τους. Αντίστοιχες συνέπειες μπορεί να έχει το αλκοόλ και το κάπνισμα.

Πολλές χημικές ουσίες του περιβάλλοντος έχουν επίσης παρόμοια δράση στη καρδιά. Πρόκειται συνήθως για πτητικές ουσίες που εισπνέονται όπως διάφοροι διαλύτες που περιέχονται σε χρώματα, κόλλες, βερνίκια, προωθητικά αέρια, βενζίνη κλπ.

Μεγαλύτερο κίνδυνο σε αυτή την περίπτωση αντιμετωπίζουν εργαζόμενοι που έρχονται σε διαρκή επαφή με αυτά τα προϊόντα ενώ δεν είναι αμελητέα η εισπνοή τους με σκοπό την πρόκληση ευφορίας από εξαρτημένα άτομα.

Εξάλλου, ταχυκαρδία προκαλούν πολλά ναρκωτικά με προεξάρχοντα την κοκαΐνη και τις αμφεταμίνες. Ορισμένοι θάνατοι μάλιστα αποδίδονται και στην αρρυθμιογόνο δράση τους.

Πέρα όμως από τα ναρκωτικά, η πρόκληση αρρυθμιών είναι δυνητική παρενέργεια διαφόρων φαρμάκων.

Ευνόητο είναι ότι πολλές καρδιαγγειακές παθήσεις μπορούν να εμφανίσουν ταχυκαρδία, όπως:

• στεφανιαία νόσος
• καρδιακή ανεπάρκεια
• βαλβιδοπάθειες
• υπέρταση

Συχνά το πρόβλημα οφείλεται στην ύπαρξη εκ γενετής διαφόρων ‘βραχυκυκλωμάτων’ στο ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς όπως πχ συμβαίνει στο σχετικά συχνό σύνδρομο Wolf-Parkinson-White.

Άλλες οργανικές παθήσεις που ενοχοποιούνται είναι:

• ο υπερθυρεοειδισμός
• η αναιμία
• διάφορες ηλεκτρολυτικές διαταραχές κ.ά.

Ταχυπαλμία: Ποιες είναι οι ιδανικές τιμές ανά ηλικιακή ομάδα;

Το φυσιολογικό όριο των παλμών της καρδιάς καθορίζεται με βάση παράγοντες όπως η φυσική κατάσταση, η ηλικία, τα επίπεδα του στρες και η ορμονική λειτουργία. Για τους περισσότερους ενήλικες, ιδανικοί θεωρούνται οι παλμοί μεταξύ 60 και 100 το λεπτό (bpm).

Για να υπολογίσετε το ανώτατο φυσιολογικό όριο για εσάς, αφαιρέστε την ηλικία σας από τον αριθμό 220. Κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης μέτριας έντασης, οι παλμοί πρέπει να κυμαίνονται στο 50% με 70% αυτού του αριθμού. Κατά τη διάρκεια πιο απαιτητικών δραστηριοτήτων, φυσιολογικοί θεωρούνται οι παλμοί που κυμαίνονται στο 70% με 85% του ανώτατου ορίου.

Για παράδειγμα, για ένα άτομο 40 ετών, το ανώτατο φυσιολογικό όριο των παλμών είναι 180. Κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης μέτριας έντασης οι παλμοί πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 90 και 126, ενώ κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης υψηλής έντασης μεταξύ 126 και 153.

Ανάλογα με την ηλικία, οι ιδανικοί και οι μέγιστοι παλμοί αποτυπώνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα:

Ηλικία	Φυσιολογικοί σφυγμοί/λεπτό(50-85%)	Ανώτατο όριο (σφυγμοί/λεπτό)
20	100-170	200
30	95-162	190
35	93-157	185
40	90-153	180
45	88-149	175
50	85-145	170
55	83-140	165
60	80-136	160
65	78-132	155
70	75-128	150

 

Σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, ο μέσος όρος καρδιακών παλμών σε κατάσταση ηρεμίας για τα παιδιά είναι:

Ηλικία	Φυσιολογικοί παλμοί / λεπτό
1ος μήνας ζωής	70-190
1ος – 11ος μήνας	80-160
1 – 2 χρόνων	80-130
3 – 4 χρόνων	80-120
5-6 χρόνων	75-115
7-9 χρόνων	70-110
10 χρόνων και πάνω	60-100

Ταχυπαλμία: Ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες μέτρησης;

Η μέτρηση της παλμών μπορεί να γίνει ανά πάσα  στιγμή μέσα στην  ημέρα, όμως για να είναι πιο αξιόπιστη η μέτρηση είναι καλύτερο να γίνεται το πρωί και συγκεκριμένα αμέσως μόλις ξυπνάτε.

• Ξαπλώστε ή καθίστε αναπαυτικά σε μια καρέκλα.
• Τοποθετήστε τον δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο στον λαιμό, ακριβώς δίπλα από την τραχεία . Για να μετρήσετε τους παλμούς στο χέρι, τοποθετήστε τα δύο δάχτυλα ανάμεσα στο οστό και στον τένοντα της εσωτερικής πλευράς του καρπού, ακριβώς επάνω στην κερκιδική αρτηρία .
• Μόλις βρείτε τον παλμό, μετρήστε τους χτύπους σε διάστημα 30 δευτερολέπτων με τη βοήθεια χρονομέτρου και πολλαπλασιάστε επί δύο για να βρείτε τους παλμούς ανά λεπτό.

Φροντίστε να παρακολουθείτε τους παλμούς της καρδιάς σας σε βάθος χρόνου ώστε να γνωρίζετε τι είναι φυσιολογικό για εσάς και να εντοπίσετε πιο εύκολα τυχόν ανησυχητικές μεταβολές. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε ότι για κάποιο χρονικό διάστημα οι παλμοί σας βρίσκονται σταθερά κάτω από το φυσιολογικό όριο ή αν παρουσιάζετε συχνά επεισόδια ταχυκαρδίας.