Πόνος στην κοιλιά: Ο πόνος στην κοιλιά ή αλλιώς πονόκοιλος είναι ένας από τους πιο συχνούς πόνους που ερχόμαστε αντιμέτωποι σε συχνότατη βάση, και συνήθως θεωρούμε απόλυτα καλοήθη.
Ο πόνος μπορεί να έχει διάφορα χαρακτηριστικά. Μπορεί να είναι οξύς, δηλαδή να ξεκινήσει ξαφνικά, ή χρόνιος, να είναι παρών δηλαδή για πολλές εβδομάδες ή και μήνες. Άλλο χαρακτηριστικό του πόνου είναι η ένταση, αν είναι δηλαδή δυνατός ή μέτριος.
Ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό για να αναγνωρισθεί σε τι οφείλεται ο πόνος, είναι το που εντοπίζεται αλλά και ποια επιπλέον συμπτώματα τον συνοδεύουν.
Πόνος στην κοιλιά: Σε ποια μέρη χωρίζεται η κοιλιά;
Ανατοµικά, έχοντας απέναντί µας τον ασθενή, χωρίζουµε την κοιλιά σε 9 διαµερίσµατα, που αντιστοιχούν σε 9 διαφορετικές ανατοµικές περιοχές.
- Δεξιό υποχόνδριο
- Επιγάστριο
- Αριστερό υποχόνδριο
- Δεξιά πλάγια κοιλιακή χώρα
- Περιοµφαλική περιοχή
- Αριστερά πλάγια κοιλιακή χώρα
- Δεξιός λαγόνιος βόθρος
- Υπογάστριο
- Αριστερός λαγόνιος βόθρος
Στην αντικειµενική εξέταση ο γιατρός θα διαπιστώσει σε ποιο διαµέρισµα εντοπίζεται ο πόνος ή αν είναι διάχυτος και εντοπίζεται σε όλη την κοιλιά.
Μπορεί έτσι να προσανατολιστεί στη διάγνωσή του. Και αυτό γιατί σε κάθε περιοχή αντιστοιχούν συγκεκριµένα όργανα της κοιλιάς, αλλά ταυτόχρονα και πολλά µαζί, οπότε χρειάζεται πολλή προσοχή.
Πόνος στην κοιλιά: Τι μπορεί να σημαίνει ανάλογα με το σημείο πόνου
Πόνος στην κοιλιά: 10 αίτια που τον προκαλούν
- Κολικοί: Παρουσιάζονται στο 20% των βρεφών τον πρώτο μήνα της ζωής τους και εκδηλώνονται με κλάμα και κάμψη των ποδιών προς την κοιλία. Παρά το γεγονός ότι οι κολικοί εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στην βρεφική ηλικία, η αλήθεια είναι ότι αφορούν και τον ενήλικο πληθυσμό.
- Γαστρεντερίτιδα: Λοίμωξη του πεπτικού συστήματος. Συνήθως οφείλεται σε κάποιον ιό και λιγότερο συχνά σε βακτιρίδια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν, εκτός από τον πόνο, εμετούς και διάρροιες και είναι πιθανόν να συνυπάρχει πυρετός.
- Δυσκοιλιότητα: Σχετίζεται με τη συχνότητα των κενώσεων (συνήθως λιγότερες από τρεις την εβδομάδα) και τη δυσκολία που παρουσιάζει ένα παιδί να ενεργηθεί (μεγάλα κόπρανα και πόνος κατά την κένωση, που μπορεί να συνοδεύεται από παρουσία μικρής ποσότητας αίματος). Οι συνηθέστερες αιτίες είναι οι διατροφικές συνήθειες (αλλαγή διατροφής, ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών, ανεπαρκής πρόσληψη υγρών).
- Σκωληκοειδίτιδα: Είναι η πιο συχνή χειρουργική νόσος που εκδηλώνεται με κοιλιακό πόνο. Τα συμπτώματα ξεκινούν με διάχυτο κοιλιακό πόνο, ο οποίος αργότερα μπορεί να εντοπίζεται στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο της κοιλιάς, στο δεξιό λαγόνιο βόθρο. Του πόνου μπορεί να προηγείται ανορεξία, ενώ μπορεί να τον συνοδεύουν έμετοι και πυρετός.
- Μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα: Σχετίζεται με λοίμωξη από ιό, η εικόνα μοιάζει με αυτήν της σκωληκοειδίτιδας, με διάχυτο κοιλιακό πόνο.
- Τραυματισμός στην κοιλιά: Μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό των μυών της κοιλιάς, διάτρηση κοίλου σπλάγχνου (εντέρου, στομάχου), τραυματισμό και ρήξη ήπατος ή σπληνός.
- Εντερική απόφραξη: Μπορεί να προκληθεί από εγκολεασμό (πρόπτωση ενός τμήματος του εντέρου στον αυλό ενός περιφερικότερου τμήματος του εντέρου και πρόκληση απόφραξης). Στις περισσότερες περιπτώσεις εκδηλώνεται με κολικοειδές κοιλιακό άλγος, εμέτους και διαρροϊκές κενώσεις με πρόσμιξη αίματος και βλέννας. Άλλα αίτια εντερικής απόφραξης είναι η συστροφή του εντέρου, η περίσφιγξη κήλης,οι συμφύσεις από προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά.
- Παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος: Λοιμώξεις, λιθίαση ουροποιητικού.
- Δυσμηνόρροια, φλεγμονώδεις νόσοι της πυέλου (λοιμώξεις από παθογόνα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα μικρόβια ή ιούς), έκτοπη κύηση.
- Εξωκοιλιακά αίτια κοιλιακού άλγους: Φαρυγγίτιδα, πνευμονία με εντόπιση στη βάση του δεξιού πνεύμονα, σακχαρώδης διαβήτης, συνηθέστερα το κοιλιακό άλγος είναι η πρώτη εκδήλωση του διαβήτη στο πλαίσιο διαβητικής κετοξέωσης, δρεπανοκυτταρική αναιμία κ.ά.
Πόνος στην κοιλιά: Πότε είναι σοβαρός και πρέπει να δείτε άμεσα γιατρό;
1. Όταν συνοδεύεται από έντονη εφίδρωση: Από βιολογικής πλευράς, η εφίδρωση αποτελεί κλινική ένδειξη ότι το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση έντονου στρες. Ακόμη κι αν τα συμπτώματα είναι ασαφή ή σχετικά ήπια, απαιτούν την εξέταση από γιατρό.
2. Όταν συνοδεύεται από αιμορραγία: Η παρουσία αίματος είτε στον εμετό είτε στα κόπρανα είναι κακό σημάδι. Να σημειωθεί ότι η απόχρωση του αίματος μπορεί να κυμαίνεται από το έντονο κόκκινο έως και το μαύρο.
3. Όταν ο πόνος «ακτινοβολεί» σε άλλα σημεία του σώματος: Ο πόνος μπορεί να γίνεται δευτερευόντως αισθητός στον αυχένα, στον ώμο ή και στο αριστερό χέρι και αποτελεί ένδειξη για έμφραγμα. Αν πάλι ο πόνος «ακτινοβολεί» προς τη μέση μπορεί να δείχνει φλεγμονή στο πάγκρεας ή έλκος στομάχου.
4. Όταν συνοδεύεται από υψηλό πυρετό: Ο πόνος στην κοιλιά σε συνδυασμό με τον πυρετό είναι ένα «ντουέτο» που δυσκολεύει τους ειδικούς να κάνουν ακριβή διάγνωση. Ο υψηλός πυρετός (πάνω από 38,8 βαθμούς Κελσίου) και ο ισχυρός πόνος ψηλά στην κοιλιά μπορεί να οφείλονται σε σοβαρή λοίμωξη που πρέπει να αξιολογηθεί οπωσδήποτε από τον γιατρό.
5. Όταν ο πόνος είναι αβάσταχτος: Ο πόνος που ξεκινά ψηλά στην κοιλιακή χώρα και γίνεται έντονα αισθητός και στη μέση μπορεί να υποδεικνύει διαχωρισμό αορτής (aortic dissection), δηλαδή ρήξη σε κάποια μεγάλη αρτηρία που τροφοδοτεί με πλούσιο σε οξυγόνο αίμα το υπόλοιπο σώμα. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, ο διαχωρισμός αορτής μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αναπηρίες ή και θάνατο.
6. Όταν συνοδεύεται από δύσπνοια: Οι δυσκολίες στην αναπνοή και/ή η τάση λιποθυμίας επιβάλλουν την άμεση εξέταση από τον γιατρό. Ειδικά η δύσπνοια είναι συχνά σύμπτωμα των προβλημάτων στην καρδιά ή άλλων θανατηφόρων παθήσεων.
7. Όταν συνοδεύεται από εμετό: Ο εμετός μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση στον οργανισμό, οπότε είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει ποτέ να αγνοείτε. Σε συνδυασμό με τον πόνο στην κοιλιά, μπορεί να υποδεικνύει απόφραξη σε κάποιο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα.
8. Όταν συνοδεύεται από ίκτερο: Ο ίκτερος, δηλαδή το κιτρίνισμα της επιδερμίδας και του λευκού τμήματος των ματιών, είναι το σήμα κατατεθέν για διαταραχές στη λειτουργία του συκωτιού ή της χοληδόχου κύστης.
Πόνος στην κοιλιά: Πώς να προλάβετε καταστάσεις;
Για την πρόληψη αρκετών τύπων κοιλιακού άλγους:
- Να αποφεύγετε τα λιπαρά τρόφιμα.
- Να πίνετε αρκετό νερό κάθε μέρα.
- Να τρώτε μικρά γεύματα περισσότερο συχνά.
- Να ασκήστε τακτικά.
- Να περιορίσετε τα τρόφιμα που προκαλούν αέρια.
- Διασφαλίστε ότι τρώτε ισορροπημένα γεύματα, πλούσια σε ίνες. Να τρώτε αρκετά φρούτα και λαχανικά.
Για την πρόληψη των συμπτωμάτων της καούρας ή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης:
- Μετά το γεύμα, παραμείνετε όρθιοι για τουλάχιστον 30 λεπτά.
- Ανυψώστε την κεφαλή του κρεβατιού.
- Τελειώστε το γεύμα τουλάχιστον 2 ώρες πριν ξαπλώσετε.
- Χάστε βάρος εάν πρέπει.
- Διακόψετε το κάπνισμα.