Η νόσος Alzheimer και η άνοια είναι μια συχνή πάθηση της τρίτης κυρίως ηλικίας και αποτελεί μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, επηρεάζοντας σημαντικά την υγεία και την ευημερία του πάσχοντος ατόμου και της οικογένειας του.
Σήμερα, υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης, πολυεπίπεδης παρέμβασης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης του ασθενούς και των οικείων του, ενώ η κλινική έρευνα προς την εξεύρεση πιο αποτελεσματικής θεραπείας συνεχίζεται δυναμικά.
Όλοι μας καθώς μεγαλώνουμε μαθαίνουμε δυσκολότερα, γινόμαστε πιο αργοί, ξεχνούμε ορισμένες φορές απλές πληροφορίες. Στην άνοια όμως οι νοητικές λειτουργίες του ατόμου εκπίπτουν σταθερά. Οι δυσκολίες της μνήμης γίνονται έκδηλες, η προσωπικότητα μεταβάλλεται και, το κυριότερο, το άτομο δεν είναι πια τόσο αποτελεσματικό όπως πριν. Αρχικά το άτομο ξεχνά πρόσφατα γεγονότα ή συζητήσεις, δυσκολεύεται να ανακαλέσει ονόματα ή να βρει τις κατάλληλες λέξεις, δεν τα καταφέρνει πια τόσο καλά στην οργάνωση των δραστηριοτήτων του.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε έναν ασθενή που έχει Αλτσχάιμερ
Τι κάνουμε λοιπόν όταν αντιληφθούμε κάποια τέτοια συμπτώματα στο γονέα, το σύντροφο, το δικό μας άνθρωπο; Αναγνωρίζουμε το πρόβλημα. Παροτρύνουμε το συγγενικό μας πρόσωπο να επισκεφθεί το γιατρό. Το υποστηρίζουμε έμπρακτα, αν είναι δυνατόν το συνοδεύουμε στην επίσκεψη του. Πολλές φορές, οι μαρτυρίες του οικείου περιβάλλοντος είναι πολύ σημαντικές για μια ασφαλή διάγνωση.
Υπενθυμίζουμε όσα μπορεί να ξεχάσει ο άνθρωπός μας
Προσφέρουμε τη βοήθεια μας στην καθημερινότητα. Είναι πιθανό να χρειάζεται να υπενθυμίζουμε πράγματα όπως καθημερινές υποχρεώσεις, την τήρηση των ραντεβού η τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής.
Προσπαθούμε να θυμόμαστε ότι το άτομο με άνοια διατηρεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του, την οποία η παρέμβαση μας δεν πρέπει να μειώνει. Αντιθέτως, ενθαρρύνουμε τη διατήρηση της αυτονομίας όσο αυτό είναι εφικτό.
Φταίει η νόσος, όχι ο άνθρωπός που φροντίζουμε
Συχνά, κύρια πηγή άγχους και αποθάρρυνσης στην οικογένεια είναι οι αλλαγές της προσωπικότητας και οι διαταραχές συμπεριφοράς. Τα άτομα με άνοια μπορεί να γίνονται απαθή, ευερέθιστα, ανήσυχα η και να εμφανίζουν μείζονα ψυχιατρικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη η παραλήρημα. Απευθυνόμαστε στο γιατρό, ζητούμε βοήθεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπεύθυνη για αυτές τις καταστάσεις είναι η νόσος και όχι το άτομο.
Δημιουργούμε λειτουργικό περιβάλλον για τον πάσχοντα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη νόσο Alzheimer είναι ότι καθώς αυτή εξελίσσεται, ο ασθενής εμφανίζει ολοένα αυξανόμενες δυσκολίες στην καθημερινότητα του. Η λειτουργικότητα εκπίπτει και το άτομο γίνεται όλο και πιο εξαρτημένο. Προνοούμε και φροντίζουμε ώστε το περιβάλλον να παραμένει ασφαλές και οι συνθήκες ζωής να προσαρμόζονται στις αλλαγές που συμβαίνουν. Για παράδειγμα, σε αρχικά στάδια μπορεί απλώς να απαιτείται να εξασφαλιστούν τρόποι μετακίνησης ώστε να μην οδηγεί ο ασθενής. Αργότερα μπορεί να απαιτηθεί η διαρκής παρουσία φροντιστή.
Δεν ξεχνάμε να φροντίζουμε και τον εαυτό μας
Και κάτι εξαιρετικά σημαντικό: ζητάμε υποστήριξη από τους γύρω μας, αναζητούμε βοήθεια από επαγγελματίες υγείας. Εξασφαλίζουμε ποιοτικό, ευχάριστο χρόνο για εμάς τους ίδιους. Το φορτίο της φροντίδας, πρακτικό, συναισθηματικό και υπαρξιακό, είναι μεγάλο. Προκειμένου να παραμείνουμε υγιείς και ικανοί να προσφέρουμε, φροντίζουμε και εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας.
Κακή μνήμη: 5 σημάδια που δείχνουν… Αλτσχάιμερ
Δείτε 5 ενδείξεις ότι η κακή μνήμη σας, μπορεί να αποτελεί πρώιμη ένδειξη της νόσου:
Ξεχνάτε πράγματα που κάνετε κάθε μέρα
Είναι φυσιολογικό να ξεχάσετε που έχετε βάλει τα κλειδιά σας, καθώς τη στιγμή που το κάνατε μπορεί να σκεφτόσασταν κάτι άλλο. Αν όμως ξεχνάτε διαρκώς πράγματα που σχετίζονται με την καθημερινή ρουτίνα, όπως π.χ. το μαγείρεμα, μπορεί να δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά.
Χαθήκατε σε μια οικεία διαδρομή
Τα άτομα με Αλτσχάιμερ μπορεί να ξεχάσουν πού βρίσκονται ή πού πηγαίνουν όταν κατευθύνονται προς κάποιο γνωστό σημείο, όπως ο χώρος εργασίας. Αυτό θα μπορούσε να αποτελεί και ένδειξη άνοιας, αλλά είναι πιο εμφανές σε άτομα με Αλτσχάιμερ.
Επαναλαμβάνετε τις ίδιες συζητήσεις
Οι άνθρωποι που επαναλαμβάνουν διαρκώς τις ίδιες συζητήσεις, χωρίς να συνειδητοποιούν, είναι πιθανόν να βρίσκονται στα πρώτα στάδια της νόσου.
Ξεχνάτε τα ραντεβού σας
Σε όλους μπορεί να συμβεί να ξεχάσουν ένα προγραμματισμένο ραντεβού στον οδοντίατρο, μέχρι να τους το θυμίσει η ειδοποίηση στο κινητό. Αν όμως χάνετε σε μόνιμη βάση ραντεβού και αμελείτε τις υποχρεώσεις σας, πρέπει να συμβουλευτείτε ειδικό.
Το έχουν παρατηρήσει και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας
Αν κάποιο από τα μέλη της οικογένειάς σας εντοπίσει το πρόβλημα στη μνήμη σας, το πιθανότερο είναι ότι κάτι δεν πάει καλά. Τις περισσότερες φορές είναι αυτοί που το επισημαίνουν στους πάσχοντες ή στον γιατρό.
Εάν σας αφορά κάποιο από τα παραπάνω σημάδια, πρέπει να θυμάστε ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ δεν είναι συχνή στους νέους. Στον σύγχρονο κόσμο, όπου κυριαρχούν οι ηλεκτρονικές συσκευές και υπάρχει καταιγισμός πληροφοριών, η διάσπαση της προσοχής είναι πανταχού παρούσα.
Προσπαθήστε λοιπόν να ηρεμήσετε για να χαλαρώσει και το μυαλό σας.
Αν όμως ανησυχείτε, μην το κρατάτε για τον εαυτό σας. Εάν έχετε προβλήματα μνήμης που επηρεάζουν την καθημερινότητά σας, συζητήστε το με τον γιατρό σας.
Πρόληψη άνοιας: Τα 7 βήματα για έναν υγιή εγκέφαλο
Αμερικανοί ειδικοί συστήνουν με νέα οδηγία τους επτά βήματα για έναν υγιή εγκέφαλο από την παιδική ηλικία έως τα γηρατιά.
Όπως επισημαίνουν σε σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Stroke» αυτό το απλό πρόγραμμα (με την ονομασία «Life’s Simple 7») ωφελεί σημαντικά τον εγκέφαλο όσο και το υπόλοιπο σώμα, μειώνοντας τον κίνδυνο για άνοια, καθώς κανείς γερνάει.
Οι παράγοντες του κινδύνου
Τόσο ο εγκέφαλος όσο και η καρδιά χρειάζονται επαρκή κυκλοφορία αίματος, όμως σε πολλούς ανθρώπους οι αρτηρίες σταδιακά στενεύουν ή μπλοκάρονται στο πλαίσιο της διαδικασίας της αθηροσκλήρωσης, που μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικά και εμφράγματα. Οι ίδιοι παράγοντες κινδύνου που προκαλούν αθηροσκλήρωση, παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και της άνοιας.
Οι επτά συμβουλές για καρδιαγγειακή υγεία, που βασίσθηκαν στη μελέτη και συγκριτική αξιολόγηση 182 δημοσιευμένων επιστημονικών ερευνών, είναι οι εξής:
– Έλεγχος της αρτηριακής πίεσης
– Έλεγχος της χοληστερίνης
– Έλεγχος του σακχάρου
– Σωματική άσκηση
– Υγιεινή διατροφή
– Απώλεια περιττού βάρους
– Διακοπή καπνίσματος
Υγιής θεωρείται ο εγκέφαλος όταν μπορεί να λάβει και να αναγνωρίσει πληροφορίες και ερεθίσματα από τις αισθήσεις, να ασκήσει την προσοχή του, να μαθαίνει και να θυμάται, να επικοινωνεί, να επιλύει προβλήματα, να παίρνει αποφάσεις και να ελέγχει τα συναισθήματα.
Η άνοια σταδιακά υποσκάπτει αυτές τις ικανότητες. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η επιζήμια στένωση των αρτηριών μπορεί να ξεκινήσει ήδη από την παιδική ηλικία και να επιδεινωθεί με το πέρασμα του χρόνου. Όσο μειώνεται η ροή αίματος στον εγκέφαλο, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για κανονικό εγκεφαλικό ή για πολλά μικρά εγκεφαλικά, με συνέπεια την αγγειακή άνοια