Ο πριαπισμός είναι μία διαταραχή της στυτικής λειτουργίας, κατά την οποία ο άνδρας παρουσιάζει παρατεταμένη (επί περισσότερες από 4 ώρες), συχνά επώδυνη στύση, χωρίς ταυτόχρονη ύπαρξη ερωτικής διέγερσης.
Η διαταραχή οφείλεται σε δυσλειτουργία των μηχανισμών της πεϊκής διόγκωσης, σκληρότητας και χαλάρωσης, η οποία δεν επιτρέπει στο πέος να χαλαρώσει μετά τη στύση.
Αν και ο πριαπισμός είναι γενικώς μια σχετικά σπάνια κατάσταση, είναι αρκετά συχνός σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, όπως στους πάσχοντες από:
- Ορισμένα νοσήματα του αίματος (π.χ. δρεπανοκυτταρική νόσο)
- Ορισμένες μεταβολικές διαταραχές
- Ορισμένες νευρολογικές διαταραχές
Συνήθως παρατηρείται στις ηλικίες άνω των 30 ετών, αλλά μπορεί να πρωτοεμφανιστεί στην παιδική ηλικία στους πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα υψηλού κινδύνου.
Σε κάθε περίπτωση, η σωστή διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν οι ιστικές βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.
Διάφοροι τύποι
Ο πριαπισμός μπορεί να έχει διάφορους τύπους, οι κύριοι εκ των οποίων είναι ο ισχαιμικός και ο μη-ισχαιμικός.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU), ισχαιμικός πριαπισμός είναι η επίμονη στύση που χαρακτηρίζεται από σκληρότητα των σηραγγωδών σωμάτων του πέους και από μικρή έως καμία αρτηριακή ροή μέσα σε αυτά.
Όπως εξηγεί ο χειρουργός-ουρολόγος ανδρολόγος δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, τα σηραγγώδη σώματα είναι δύο «κύλινδροι» που περιέχουν στυτικό ιστό και διατρέχουν κατά μήκος το πέος.
Φυσιολογικά, το αίμα διοχετεύεται μέσω των αρτηριών στον στυτικό ιστό, προκαλώντας την πλήρωση των σηραγγωδών σωμάτων και έτσι τη στύση. Για να χαλαρώσει το πέος, αυξάνεται η φλεβική απαγωγή του αίματος και έτσι «αδειάζουν» τα σηραγγώδη σώματα.
«Στον ισχαιμικό πριαπισμό το αίμα «παγιδεύεται» στα σηραγγώδη σώματα και οι πάσχοντες νιώθουν έντονο πόνο στο πέος, το οποίο έχει για ώρες σκληρή στύση», λέει.
Στον μη-ισχαιμικό πριαπισμό ανήκουν ο αρτηριακός πριαπισμός και ο υποτροπιάζων (ή διαλείπων) πριαπισμός. «Στον αρτηριακό πριαπισμό η επίμονη στύση προκαλείται από την ανεξέλεγκτη ροή αίματος στα σηραγγώδη σώματα. Αυτός συνήθως δεν είναι επώδυνος, εκτός κι αν υπάρξει σεξουαλική διέγερση», διευκρινίζει ο χειρουργός-ουρολόγος ανδρολόγος δρ Χρήστος Φλιάτουρας, επιστημονικός διευθυντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Όσον αφορά τον υποτροπιάζοντα πριαπισμό, «αυτός χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες, επώδυνες, παρατεταμένες στύσεις, οι οποίες όμως διακόπτονται από διαστήματα αυτόματης χαλάρωσης. Ουσιαστικά είναι μία υποκατηγορία ήπιου ισχαιμικού πριαπισμού, που όμως μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό ισχαιμικό πριαπισμό», προσθέτει ο κ. Φλιάτουρας.
Αιτίες και διάγνωση
Ο ισχαιμικός πριαπισμός έχει συνήθως άγνωστη αιτία, επομένως είναι ιδιοπαθής. Ο αρτηριακός πριαπισμός, όμως, συνήθως εκδηλώνεται μετά από τραυματισμό στο περίνεο.
Η λήψη προσεκτικού ιατρικού ιστορικού είναι απαραίτητη για να γίνει σωστή διάγνωση και να καθοριστεί η αιτιοπαθογένεια του προβλήματος. Ο ασθενής πρέπει, μεταξύ άλλων, να αναφέρει:
- Τη διάρκεια της στύσης
- Την ύπαρξη και την ένταση τυχόν πόνου που νιώθει
- Αν έχει ιστορικό προγενέστερων κρίσεων και πως αντιμετωπίσθηκαν
- Αν προηγήθηκε τραυματισμός στην πύελο, στο πέος ή στο περίνεο
- Αν πάσχει από αιμοσφαιρινοπάθειες
Τα κλινικά ευρήματα θα υποστηριχθούν στη συνέχεια από ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις.
Πότε είναι επείγον περιστατικό
Ο ισχαιμικός πριαπισμός, που είναι η πιο συχνή μορφή της διαταραχής, αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Η αντιμετώπιση πρέπει να αρχίζει το ταχύτερο δυνατόν (ιδανικά μέσα στις πρώτες 4-6 ώρες), διότι η ισχαιμία μπορεί να οδηγήσει σε:
- Νέκρωση των λείων μυϊκών ινών του πέους
- Ίνωση (δημιουργία ουλώδους ιστού)
- Στυτική δυσλειτουργία
Στην πραγματικότητα, η διάρκεια της στύσης επηρεάζει τη σοβαρότητα της στυτικής δυσλειτουργίας που μπορεί να εμφανίσει ο ασθενής.
Στόχος της θεραπείας στον ισχαιμικό πριαπισμό είναι να κατασταλεί η στύση και να διαφυλαχθεί η φυσιολογική λειτουργία του πέους. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της EAU, ο ισχαιμικός πριαπισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται με μία σταδιακή προσέγγιση.
Πρώτα γίνεται αναρρόφηση του αίματος από τα σηραγγώδη σώματα, με τοπική αναισθησία στο πέος. Ύστερα γίνονται πλύσεις στα σηραγγώδη σώματα με διάλυμα φυσιολογικού ορού ή και ειδικό φάρμακο (π.χ. αδρενεργικός διεγέρτης), εάν χρειασθεί.
Τα βήματα αυτά μπορούν να επαναληφθούν αρκετές φορές. Αν, όμως, αποδειχθούν ανεπαρκή ή ο πριαπισμός επιμένει, τότε πρέπει να γίνει χειρουργική θεραπεία. Αυτή μπορεί να είναι πεϊκή παράκαμψη ή τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης.
Υπάρχουν, πάντως, περιστατικά που ωφελούνται από κατευθείαν χειρουργική παρέμβαση. Και αυτό διότι «η αναρρόφηση του αίματος και οι εγχύσεις φαρμάκων μπορεί να καθυστερήσουν την υποχώρηση της στύσης και να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία στον ασθενή», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντινίδης.
Η πρόγνωση
Η διάρκεια του πριαπισμού είναι ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την έκβαση ενός περιστατικού. Το όριο φαίνεται πως είναι οι 24 ώρες. Σύμφωνα με τις ιστολογικές ενδείξεις, όταν ο πριαπισμός (άρα η ισχαιμία) επιμένει για 24 ώρες, παρουσιάζεται μη αναστρέψιμη βλάβη στους ιστούς όπως νέκρωση των λείων μυών, πολλαπλασιασμός ουλώδους ιστού και καταστροφή της ενδοθηλιακής στοιβάδας.
Συνεπώς «για τους άνδρες των οποίων ο πριαπισμός έχει ήδη υπερβεί τις 24 ώρες, οι άμεσοι χειρουργικοί χειρισμοί θα μπορούσαν να είναι ευεργετικοί», τονίζει ο πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου.
Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς με πρότερο ιστορικό πριαπισμού. Ο πρώτος πριαπισμός μπορεί ήδη να έχει οδηγήσει σε κάποιου βαθμού ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων. Η ίνωση είναι η δημιουργία ουλώδους ιστού, που μπορεί να ελαττώνει τη ροή του αίματος.
Οι ασθενείς με παλαιότερο πριαπισμό έχουν επίσης αυξημένες πιθανότητες να μην ανταποκρίνονται καλά στην αναρρόφηση του αίματος από τα σηραγγώδη και στην έγχυση φαρμάκων.
«Οι περισσότεροι ασθενείς που παθαίνουν ισχαιμικό πριαπισμό, θα αναρρώσουν εξαιρετικά αν αντιμετωπιστούν άμεσα. Αν όμως οι ασθενείς δεν απευθυνθούν στον ιατρό από τις πρώτες κιόλας ώρες της επίμονης στύσης, υπάρχει κίνδυνος μόνιμης στυτικής δυσλειτουργίας», καταλήγει ο κ. Κωνσταντινίδης.
Σεξουαλική απόδοση: Σε τι κατάσταση βρίσκεστε;
Η στυτική δυσλειτουργία αποτελεί ένα μεγάλο «αγκάθι» για τους άνδρες. Πώς θα καταλάβετε όμως αν έχετε πρόβλημα; Ο χειρούργος – ανδρολόγος dr. Πέτρος Θάνος απαντά σε όλες σας τις απορίες.
Ο Ουρολόγος Ανδρολόγος θα εξετάσει προσεκτικά το πέος, τους όρχεις καθώς και την αισθητικότητα των νεύρων. Ίσως χρειασθεί αιματολογική εξέταση στο εργαστήριο για να ελεγχθούν η πιθανή ύπαρξη καρδιακής νόσου, διαβήτη, χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης καθώς και άλλες πιθανές ασθένειες. Δοκιμές ούρων (ανάλυση ούρων).
Στυτική δυσλειτουργία: Πώς θα την καταλάβετε
- Σημάδια στυτικής δυσλειτουργίας
- Μειωμένη επιθυμία για σεξ.
- Αδυναμία διατήρησης στύσης.
- Αδυναμία στύσης.
Μπορεί ένα τεστ αίματος να ανιχνεύσει την στυτική δυσλειτουργία;
Μια εξέταση αίματος αποτελεί ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο για την κάθε περίπτωση. Η στυτική δυσλειτουργία (ED) μπορεί να είναι ένα σημάδι καρδιακής νόσου, σακχαρώδους διαβήτη ή χαμηλής τεστοστερόνης (χαμηλής Τ), μεταξύ άλλων παθήσεων. Η εξέταση αίματος μπορεί να καθορίσει εάν έχετε υψηλό επίπεδο σακχάρου (γλυκόζης), υψηλή χοληστερόλη ή χαμηλή τεστοστερόνη.
Σε ποια ηλικία «σταματά» η σκληρότητα στο άντρα;
Αρχίζοντας από την ηλικία των 50 ετών (συχνά νωρίτερα μεταξύ των καπνιστών και των διαβητικών), η στυτική λειτουργία αλλάζει. Σε ορισμένους άνδρες, η εξέλιξη είναι σταδιακή, ενώ σε άλλους συμβαίνει ταχύτερα.
Μπορεί η στυτική δυσλειτουργία να θεραπευθεί;
Σε πολλές περιπτώσεις, ναι, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να αντιμετωπισθεί. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως ακόμη και όταν δεν μπορεί να θεραπευτεί η στυτική δυσλειτουργία ED, η σωστή θεραπεία μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει τα συμπτώματα.
Ποιος είναι ο μέσος όρος διάρκειας στύσης στον άντρα;
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2005 στο Journal of Sexual Medicine σε 500 ζευγάρια στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, βρέθηκε πως η μέση στύση κατά τη διάρκεια του σεξ διαρκεί 5,4 λεπτά. Αλλά οι “κανονικές” στύσεις μπορούν να διαρκέσουν οπουδήποτε από μερικά λεπτά έως και πολύ περισσότερο.
Μπορεί ένας 80χρονος άνδρας να είναι σεξουαλικά ενεργός;
Η αύξηση της ηλικίας οδηγεί στη μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα. Το 48% των 65-70 ετών ανέφεραν πως ήταν σεξουαλικά ενεργοί, σε σύγκριση με το 39% των 71- έως 75 ετών ενώ το 25% αφορούσε ηλικίες 76 έως 80 ετών. Επίσης οι άνδρες στατιστικά είναι σεξουαλικά πιο δραστήριοι από τις γυναίκες σε ποσοστό 51% έναντι 31%
Πόση ώρα πρέπει να ένας άνδρας να «βρίσκεται» στο κρεβάτι με μια γυναίκα;
Σύμφωνα με έρευνα του 2008 από ειδικούς το χρονικό διάστημα των 2 λεπτών θεωρείται “πολύ μικρό”. Ο επαρκής χρόνος είναι τα τέσσερα έως επτά λεπτά και το “επιθυμητό” είναι επτά έως το 13 λεπτά. Η κλίμακα για το “πάρα πολύ” αυξάνεται στα 30 λεπτά. Οτιδήποτε περισσότερο, όπως “πάνω από 40 λεπτά”, είναι γνωστό με την ονομασία “too Kanye”.