Η λοίμωξη από το βακτήριο της σαλμονέλας είναι μια κοινή βακτηριακή ασθένεια, που επηρεάζει την εντερική οδό. Τα βακτήρια της σαλμονέλας συνήθως ζουν στο εντερικό σύστημα ζώων και ανθρώπων και αποβάλλονται μέσω των περιττωμάτων. Οι άνθρωποι μολύνονται συχνότερα μέσω μολυσμένου νερού ή τροφίμων.

Πολλά άτομα με μόλυνση από σαλμονέλα δεν έχουν συμπτώματα. Άλλοι αναπτύσσουν διάρροια, πυρετό και κοιλιακές κράμπες μέσα σε 8-72 ώρες. Οι περισσότεροι υγιείς γενικότερα άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες χωρίς ειδική θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάρροια που συνδυάζεται με την μόλυνση από σαλμονέλα μπορεί να προκαλέσει τόσο ευρεία αφυδάτωση, ώστε να απαιτηθεί η συνδρομή γιατρού και κατάλληλης αγωγής για να ξεπεραστεί το πρόβλημα.

Επίσης υπάρχει πιθανότητα να αναπτυχθούν και απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκές, εάν η νόσος εξαπλωθεί πέρα από το εντερικό σύστημα. Ο κίνδυνος για την μόλυνση από σαλμονέλα είναι μεγαλύτερος αν ζείτε ή ταξιδεύετε σε μέρη με κακές συνθήκες υγιεινής.

Σαλμονέλα: Αυτά είναι τα συμπτώματα

Η μόλυνση από σαλμονέλα συνήθως προκαλείται από την κατανάλωση ωμών ή όχι καλά μαγειρεμένων κρεάτων, πουλερικών, αυγών ή άλλων προϊόντων με αυγό. Η περίοδος επώασης κυμαίνεται από αρκετές ώρες έως και δύο ημέρες μετά την κατανάλωση της μολυσμένης τροφής. Οι περισσότερες μολύνσεις σαλμονέλας μπορεί να παρερμηνευθούν αρχικά ως γαστρεντερίτιδα. Τα πιθανά σημάδια και συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Εμετός
• Κοιλιακές κράμπες/πόνοι
• Διάρροια
• Πυρετός
• Ρίγη
• Πονοκέφαλος
• Αίμα στα κόπρανα

Τα συμπτώματα της μόλυνσης από σαλμονέλα γενικά διαρκούν 4-7 ημέρες, αν και μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες προκειμένου το εντερικό σας σύστημα να επιστρέψει στο κανονικό. Μερικοί τύποι βακτηρίων της σαλμονέλας οδηγούν σε τυφοειδή πυρετό, μια ασθένεια που σε κάποιες περιπτώσεις αποδεικνύεται θανατηφόρα και είναι πιο συχνή στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Σαλμονέλα: Διάγνωση και Θεραπεία

Η σαλμονέλα διαγιγνώσκεται με καλλιέργεια κοπράνων. Όμως ο γαστρεντερολόγος σας θα σας χορηγήσει αντιβίωση ακόμα και αν δεν έχει βγει το αποτέλεσμα της καλλιέργειας, διότι μπορεί να καθυστερήσει 2-3 ημέρες.

Συνήθως αυτοϊάται και δεν απαιτείται θεραπεία. Όμως, εάν υπάρχουν έντονα συμπτώματα ή εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές, πιθανόν να χρειασθεί ενδοφλέβια αντιβιοτική θεραπεία στο νοσοκομείο. Η αντιβιοτική θεραπεία από το στόμα διαρκεί από 2 εβδομάδες έως αρκετούς μήνες. Επίσης, χρειάζεται να παραμείνετε στο σπίτι για ανάπαυση και να μην πάτε για μπάνιο σε πισίνα ή δημόσια λουτρά.

Σαλμονέλα: Πώς να την αποφύγετε

• Πλένετε τα χέρια σας τακτικά όταν χρησιμοποιείτε την τουαλέτα, όταν φυσάτε τη μύτη σας, όταν αγγίζετε ζώα ή όταν πετάτε τα σκουπίδια
• Μένετε στο σπίτι όταν είστε άρρωστοι
• Ψήνετε επαρκώς τα φαγητά (ειδικά τα αβγά, τα πουλερικά και τα λοιπά κρέατα, και τα οστρακοειδή)
• Πλένετε επαρκώς τα φρούτα και τα λαχανικά
• Μην πίνετε μη παστεριωμένο γάλα
• Διατηρείτε τη θερμοκρασία του ψυγείου σας κάτω από 4,4°C και του καταψύκτη κάτω από -18°C
• Πλένετε σχολαστικά τα χέρια, τα μαχαίρια και τους πάγκους όταν έρχονται σε επαφή με ωμό φαγητό

Τροφική δηλητηρίαση: Συμπτώματα και ύποπτα φαγητά

Αν το στομάχι σας υποφέρει και έχετε τάση για εμετό, ίσως έχετε φάει κάτι που σας πείραξε και πάθατε τροφική δηλητηρίαση.

Τροφική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν καταναλώνετε φαγητό ή νερό που περιέχει βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες που δημιουργούνται από αυτά τα μικρόβια. Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης προκαλούνται από κοινά βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκός και η E. coli.

Τροφική δηλητηρίαση: Αίτια

Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να επηρεάζει ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων που κατανάλωσαν όλοι το ίδιο μολυσμένο φαγητό. Συχνότερα συμβαίνει μετά από γεύμα σε πικ-νικ, σχολικές καφετέριες, μεγάλες κοινωνικές εκδηλώσεις ή εστιατόρια.

Τα μικρόβια μπορούν να μπουν στο φαγητό που καταναλώνετε (ονομάζεται μόλυνση) με διαφορετικούς τρόπους:

• Το κρέας ή τα πουλερικά μπορεί να έρθουν σε επαφή με βακτήρια που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο ενός ζώου που βρίσκετε σε κατεργασία
• Το νερό που χρησιμοποιείται για καλλιέργειες ή μεταφορές μπορεί να περιέχει κοπριά ή ανθρώπινα απόβλητα
• Χειρισμός ή προετοιμασία των τροφίμων σε μανάβικα, εστιατόρια ή στο σπίτι

Τροφική δηλητηρίαση: Τα ύποπτα φαγητά

Η τροφική δηλητηρίαση συχνά εκδηλώνεται από την κατανάλωση:

• Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε από κάποιον που δεν χρησιμοποιεί κατάλληλες τεχνικές καθαρισμού των χεριών
• Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε χρησιμοποιώντας μαγειρικά σκεύη, επιφάνειες κοπής και άλλα εργαλεία που δεν είναι εντελώς καθαρά.
• Γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων τροφίμων που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για μεγάλο διάστημα
• Κατεψυγμένα ή παγωμένα τρόφιμα που δεν φυλάσσονται στην κατάλληλη θερμοκρασία ή δεν αποψύχονται κατάλληλα
• Ωμά ψάρια ή όστρακα
• Ωμά φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά
• Ωμό χυμό λαχανικών ή φρούτων και γαλακτοκομικά (κοιτάξτε για τη λέξη “παστεριωμένο”)
• Κρέατα ή αυγά που δεν είναι καλά μαγειρεμένα
• Νερό από ένα πηγάδι ή ρυάκι, ή αστικό νερό που δεν έχει υποστεί κατεργασία
• Ρύζι

Τροφική δηλητηρίαση: Από τι προκαλείται

Τροφική δηλητηρίαση μπορεί να προκληθεί από:

• Clostridium botulinum
• Εντερίτιδα από Campylobacter
• Χολέρα
• Εντερίτιδα από E. coli
• Δηλητηρίαση από ψάρια
• Λιστέρια
• Πολλούς διαφορετικούς ιούς
• Staphylococcus aureus
• Salmonella
• Shigella
• Yersinia

Τροφική δηλητηρίαση: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για τροφική δηλητηρίαση.

Βρίσκεστε επίσης σε υψηλότερο κίνδυνο εάν:

• Έχετε μια σοβαρή ιατρική πάθηση, όπως νεφροπάθεια ή διαβήτη
• Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Έχετε ταξιδέψει εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, σε περιοχές όπου υπάρχει έκθεση σε οργανισμούς που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση

Οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές για να αποφύγουν μια τροφική δηλητηρίαση.

Τροφική δηλητηρίαση: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης γενικά εκδηλώνονται 2 – 6 ώρες από την κατανάλωση του φαγητού. Ο χρόνος μπορεί να είναι μεγαλύτερος (ακόμα και κάποιες ημέρες) ή μικρότερος, ανάλογα με το αίτιο της τροφικής δηλητηρίασης.

Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακές κράμπες
• Διάρροια (μπορεί να είναι αιματηρή)
• Πυρετό και ρίγη
• Πονοκέφαλο
• Ναυτία και έμετο
• Αδυναμία (μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγεί σε αναπνευστική ανακοπή, όπως στην περίπτωση της αλλαντίασης)

Τροφική δηλητηρίαση: Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε

Ο γιατρός θα σας εξετάσει για σημεία τροφικής δηλητηρίασης, όπως ευαισθησία στην κοιλιά και αφυδάτωση. Θα σας ρωτήσει επίσης για τρόφιμα που καταναλώσατε πρόσφατα.

Εξετάσεις για να βρεθεί το αίτιο μπορεί να γίνουν:

• Στο αίμα
• Στα υπολείμματα του φαγητού
• Στα κόπρανα
• Στον έμετο

Ωστόσο, ακόμα και εάν έχετε τροφική δηλητηρίαση, οι εξετάσεις αυτές μπορεί να μην μπορούν να το αποδείξουν.

Σε σπάνιες αλλά πιθανά σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες επεμβάσεις:

• Έναν λεπτό σωλήνα, που εισάγετε στον πρωκτό, αναζητώντας την πηγή της αιμορραγίας ή της λοίμωξης (σιγμοειδοσκόπηση)
• Μια εξέταση για τη μέτρηση των ηλεκτρικών ώσεων στους μύες (ηλεκτρομυογράφημα), κατά τον έλεγχο για αλλαντίαση
• Μια εξέταση του υγρού στη σπονδυλική στήλη (οσφυονωτιαία παρακέντηση) εάν έχετε σημεία διαταραχής του νευρικού συστήματος

Τροφική δηλητηρίαση: Αντιμετώπιση

Συνήθως θα ανακάμψετε από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε δύο ημέρες. Ο στόχος είναι να αισθανθείτε καλύτερα και να αποφύγετε την αφυδάτωση.

Μην τρώτε στερεά τροφή μέχρι να περάσει η διάρροια, και αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα, που μπορεί να επιτείνουν τη διάρροια (εξαιτίας μια προσωρινής κατάστασης δυσανεξίας στη λακτόζη).

Να πίνετε υγρά (εκτός από γάλα ή καφεϊνούχα ποτά) για να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνετε με τη διάρροια και τον έμετο.

Δώστε στα παιδιά διάλυμα ηλεκτρολυτών που θα βρείτε στα φαρμακεία.

Εάν έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά (για παράδειγμα, εξαιτίας της ναυτίας ή του έμετου) μπορεί να χρειάζεστε ιατρική βοήθεια και παροχή ενδοφλέβιων υγρών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά.

Εάν παίρνετε διουρητικά, θα πρέπει να διαχειριστείτε τη διάρροια προσεκτικά. Μιλήστε με το γιατρό σας – μπορεί να πρέπει να σταματήσετε τα διουρητικά ενώ έχετε διάρροια. Μην σταματάτε ή αλλάζετε φάρμακα χωρίς να έχετε μιλήσει με το γιατρό σας και να έχετε πάρει συγκεκριμένες οδηγίες.

Για τα περισσότερα συνήθη αίτια τροφικής δηλητηρίασης, ο γιατρός σας ΔΕΝ θα σας χορηγήσει αντιβιοτικά.

Μπορείτε να αγοράσετε φάρμακα στο φαρμακείο για τη μείωση της διάρροιας. Μην χρησιμοποιήσετε αυτά τα φάρμακα πριν μιλήσετε με το γιατρό σας, εάν έχετε αιματηρή διάρροια ή πυρετό. Μην δίνεται αυτά τα φάρμακα στα παιδιά.

Εάν έχετε καταναλώσει τοξίνες από μανιτάρια ή όστρακα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια άμεσα. Ο γιατρός στα επείγοντα θα λάβει μέτρα για να αδειάσει το στομάχι σας και να αφαιρέσει την τοξίνη.

Τροφική δηλητηρίαση: Πρόγνωση

Τα περισσότερα άτομα ανακάμπτουν πλήρως από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε 12 – 48 ώρες. Ωστόσο, μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές από συγκεκριμένους τύπους τροφικής δηλητηρίασης.

Τροφική δηλητηρίαση: Πιθανές Επιπλοκές

Η αφυδάτωση είναι η πιο κοινή επιπλοκή. Αυτή μπορεί να συμβεί από οποιαδήποτε αιτία τροφικής δηλητηρίασης.

Λιγότερο συνηθισμένες αλλά πολύ πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

• Αρθρίτιδα (Yersinia και Salmonella)
• Αιμορραγικές διαταραχές (E. coli και άλλα)
• Θάνατος (από μανιτάρια, δηλητηριάσεις από συγκεκριμένα ψάρια ή αλλαντίαση)
• Νεφρικά προβλήματα (Shigella, E. coli)
• Διαταραχές νευρικού συστήματος (αλλαντίαση, Campylobacter)
• Περικαρδίτιδα (Salmonella)
• Αναπνευστική δυσχέρεια, περιλαμβανομένου της ανάγκης για μηχανική υποστήριξη (αλλαντίαση)

Τροφική δηλητηρίαση: Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας αν:

• Η διάρροια διαρκεί περισσότερο από 2 -3 ημέρες
• Υπάρχει αίμα στα κόπρανα
• Έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά εξαιτίας ναυτίας ή έμετου
• Έχετε πυρετό πάνω από 38,3°C.
• Έχετε σημεία αφυδάτωσης (δίψα, ζαλάδα, ίλιγγο)

Πηγαίνετε στα επείγοντα ή καλέστε το 166 εάν:

• Έχετε υπερβολική αιμορραγία ή τα κόπρανα είναι μαύρα
• Μπορεί να έχετε δηλητηρίαση από μανιτάρια, ψάρι ή αλλαντίαση
• Η καρδιά σας καλπάζει, χτυπάει ή χάνει παλμούς