Πώς θα αναγνωρίσετε αν το παιδί σας παρουσιάζει παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και συγκεκριμένα σκολίωση. Δηλαδή, η  σπονδυλική στήλη να παρουσιάζει καμπύλη.

Ένα παιδί με σκολίωση έχει σπονδυλική στήλη με σχήμα S ή C. Το παιδί μπορεί να μοιάζει να κλίνει προς τη μία πλευρά. Η καμπύλη μπορεί να συμβεί στη δεξιά ή την αριστερή πλευρά. Μπορεί επίσης να συμβεί και στις δύο πλευρές σε διαφορετικά σημεία και να επηρεαστούν τόσο η μέση (θωρακική) όσο και η κάτω (οσφυϊκή) σπονδυλική στήλη.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία της σκολίωσης δεν είναι γνωστή. Ένα παιδί είναι πιθανό να γεννηθεί με σκολίωση ή μπορεί να την αναπτύξει αργότερα μεγαλώνοντας. Εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά ηλικίας 10 έως 18 ετών. Τείνει να επηρεάζει περισσότερα κορίτσια από τα αγόρια.

Σκολίωση: Πιθανές αιτίες

• Προβλήματα του νευρικού συστήματος  ή μυϊκή δυστροφία
• Κληρονομικοί παράγοντες
• Διαφορές στα μήκη των ποδιών
• Βλάβη
• Μόλυνση
• Όγκοι

Σκολίωση: Συμπτώματα

Τα παρακάτω είναι τα πιο κοινά συμπτώματα της σκολίωσης. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν λίγο διαφορετικά σε κάθε παιδί και μπορούν να περιλαμβάνουν:

• Διαφορά ύψους μεταξύ των ώμων
• Το κεφάλι δεν είναι σε ευθεία με το υπόλοιπο σώμα
• Διαφορά ύψους ή θέσης ισχίων
• Διαφορά στο ύψος ή τη θέση της ωμοπλάτης
• Διαφορά στον τρόπο με τον οποίο τα χέρια κρέμονται δίπλα στο σώμα όταν το παιδί στέκεται ευθεία
• Διαφορά στο ύψος των πλευρών της πλάτης όταν το παιδί γέρνει προς τα εμπρός

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με άλλα προβλήματα στην πλάτη ή μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού ή λοίμωξης.

Σκολίωση: Διάγνωση και ακτινογραφίες

Ο θεράπων ιατρός μπορεί να διαγνώσει τη σκολίωση με ένα πλήρες ιστορικό υγείας του παιδιού και με εξέταση.

Οι ακτινογραφία είναι το κύριο εργαλείο για τη διάγνωση της σκολίωσης και μετρά τον βαθμό καμπυλότητας της σπονδυλικής στήλης. Η έγκαιρη εύρεση σκολίωσης είναι σημαντική για τη θεραπεία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η σκολίωση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων.

Σκολίωση: Τρόποι θεραπείας

Η θεραπεία της σκολίωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον βαθμό παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης. Όσο λιγότερες μοίρες είναι η σκολίωση τόσο πιο εύκολο είναι να αντιμετωπιστεί με συντηρητικούς τρόπους, όπως είναι ο ορθοπεδικός κηδεμόνας. Συνήθως, αν στη διάγνωση, η γωνία της σκολίωσης είναι πάνω από 25 μοίρες, η χρήση κηδεμόνα είναι αναγκαία.

Έτσι επιτυγχάνεται η ανάσχεση της παραμόρφωσης και ενίοτε και η διόρθωσή της. Ο κηδεμόνας είναι ειδικός νάρθηκας που τοποθετείται στον κορμό του πάσχοντα, με σκοπό να λειτουργήσει ανασχετικά στην εξέλιξη της σκολίωσης. Η χρήση του θεωρείται επιτυχής, όταν είτε η σκολίωση μείνει στάσιμη, είτε δεν εξελιχθεί τόσο ώστε να χρήζει εγχείρισης.

Στις περιπτώσεις που οι μοίρες της παραμόρφωσης είναι περισσότερες και μπορεί να υπάρξουν συνέπειες στην καρδιακή, αλλά και στην αναπνευστική λειτουργία του ατόμου, προκρίνεται η χειρουργική προσέγγιση. Πάντως η εγχείριση πρέπει να επιλέγεται εγκαίρως και όταν έχει εξακριβωθεί ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισης της σκολίωσης.

Σε κάθε περίπτωση, «κλειδί» για την έγκαιρη διάγνωση της σκολίωσης, άρα και για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή της, είναι ο τακτικός έλεγχος αλλά και η ενημέρωση από ορθοπεδικό, ώστε να γίνει σωστή αξιολόγηση της κατάστασης.

Κύφωση: Συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση

«Επιστημονικά η παρατηρούμενη αυτή ‘καμπούρα’ ονομάζεται κύφωση, από την λέξη κύφος. Είναι η υπέρμετρη πρόσθια κύρτωση (φυσιολογική ως ένα βαθμό) της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης» εξηγεί ο Γιώργος Γουδέβενος, φυσιοθεραπευτής, Dr. manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης.

Και προσθέτει ότι «αυτή η υιοθετημένη, καθημερινή και διατηρούμενη σκυφτή στάση σώματος, ενισχύεται και από τον σημερινό καμπτικό τρόπο ζωής των παιδιών και των εφήβων (τηλεοράσεις, κινητά, υπολογιστές και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας) και ονομάζεται κύφωση στάσης ή ‘χαλαρή’ κύφωση. Είναι πιο συχνή στα κορίτσια και πολλές φορές συνυπάρχει με το αίσθημα «ντροπής» για την ανάπτυξη του στήθους. Σπάνια προκαλεί πόνο».

Σύμφωνα με τον Διεθνή Επιστημονικό Οργανισμό Σκολίωσης-Κύφωσης και Αποκατάστασης SOSORT, τα επίπεδα της κύφωσης στάσης στον γενικό πληθυσμό είναι 2-3%. Τα κορίτσια εμφανίζουν πιο συχνά συμπτώματα κύφωσης σε σχέση με τα αγόρια σε αναλογία 9 προς 1.

Όμως υπάρχουν περιπτώσεις, όπως η λεγόμενη κύφωση Scheuermann, όπου μορφολογικές αλλοιώσεις στα οστά της σπονδυλικής στήλης, πιθανόν γονιδιακής αιτιολογίας, δημιουργούν μία σφηνοειδή παραμόρφωση των σπονδύλων. Η κύφωση σε αυτήν την περίπτωση είναι συχνά δύσκαμπτη και εντοπίζεται στη θωρακική ή στην θωρακοοσφυϊκή περιοχή. Είναι πιο συχνή στα αγόρια και γίνεται εμφανής στην ηλικία των 12-15 ετών.

Ο πόνος κατά τα αρχικά στάδια της νόσου είναι σχετικά σπάνιος, αλλά εμφανίζεται αργότερα και είναι ιδιαίτερα αισθητός στην περιοχή της μέγιστης παραμόρφωσης μετά το παιχνίδι ή την άσκηση και ιδίως κατά το τέλος της ημέρας.

«Τα παιδιά θα πρέπει να εξετάζονται σχολαστικά από τους γονείς τους, τους γυμναστές τους, τους οικογενειακούς γιατρούς, τους σχολιάτρους, τους φυσικοθεραπευτές, από παιδιάτρους καθώς και από ειδικούς αναπτυξιολόγους» τονίζει ο Dr. Γουδέβενος.

Τα συμπτώματα

Χαρακτηριστικά κύφωσης, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, είναι:

1) Πρόσθια προβολή του πηγουνιού, άρα και αύξηση του αυχενικού κυρτώματος προς τα μπρος.
2) Οι ώμοι βρίσκονται πιο μπροστά.
3) Οι ωμοπλάτες είναι απομακρυσμένες από τη σπονδυλική στήλη.
4) Δημιουργείται λόρδωση στην οσφυϊκή μοίρα.
5) Η λεκάνη βρίσκεται σε πρόσθια κλίση.

«Η βασική διαφοροδιάγνωση της κύφωση στάσης από την κύφωση Scheuermann είναι η ακτινογραφία» επισημαίνει ο κ. Γουδέβενος.

Η θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από:

• την βαρύτητα της κύφωσης
• την ένταση του πόνου
• την ηλικία.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Χειρουργικής Σπονδυλικής Στήλης του Πανεπιστημίου του Τέξας Αλέξανδρο Χατζηπαύλου, η κύφωση μπορεί να επιδεινωθεί και να μονιμοποιηθεί, εάν δεν υπάρξει θεραπευτική αγωγή έως την ηλικία των 22 ετών, οπότε η οστεοποίηση ολοκληρώνεται. Ο πόνος τότε ελαττώνεται, αλλά πολύ συχνά επανέρχεται σε προχωρημένη ηλικία και ιδιαίτερα στην οσφυϊκή χώρα (μέση), όπου παρατηρείται αντισταθμιστική λόρδωση.

Σύμφωνα με την Mayo Clinic, η θεραπεία της κύφωσης είναι άρρηκτα συνδεμένη με τη φυσικοθεραπευτική υποστήριξη, όπως η ενδυνάμωση των παρασπονδυλικών μυών με ειδικές ασκήσεις (τεχνική ασκήσεων Schroth, CybeX και MedX, κ.ά.), η χρήση σκληρού στρώματος για τον ύπνο, η αποφυγή δραστηριοτήτων, που προκαλούν μεγάλη κούραση.

Τα συμπτώματα, ιδίως στην ήπια κύφωση, με την παραπάνω θεραπευτική αγωγή μετριάζονται. Είναι, όμως, απαραίτητο να συνεχιστούν οι ασκήσεις και η προφύλαξη για τουλάχιστον 1-2 χρόνια, ώστε να αποφύγουμε υποτροπή του πόνου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, καθώς το παιδί μεγαλώνει, η κύφωση βελτιώνεται.

Η συχνότητα της νόσου κυμαίνεται μεταξύ 4%-8%.

Το 20%-30% των παιδιών με τη νόσο του Scheuermann θα εμφανίσουν παράλληλα σκολίωση μετρίου βαθμού (100-200). Νευρολογικές διαταραχές όπως πόνος, ελάττωση της δύναμης ή της αισθητικότητας στα κάτω άκρα είναι σπάνιες και υπολογίζονται περίπου στο 1% των ασθενών με νόσο του Scheuermann. Καρδιο-αναπνευστικές βλάβες σε παιδιά με νόσο του Sceuermann δεν είναι συχνές.

«Σε αρχόμενη κύφωση, πριν ακόμα από την σκελετική ωρίμανση, μπορεί να γίνει θεραπεία με κηδεμόνα, σε συνδυασμό πάντα με ειδική θεραπευτική άσκηση. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, με καλπάζουσα επιδείνωση, χρησιμοποιείται ειδικός νάρθηκας από τον θεράποντα γιατρό» εξηγεί ο Dr. Γουδέβενος.

Και καταλήγει τονίζοντας ότι «η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στον τομέα της παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης εξελίσσεται και διευρύνεται διαρκώς. Ειδικοί γιατροί και φυσικοθεραπευτές μπορούν σήμερα να παρέχουν τεκμηριωμένες θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, και να αντιμετωπίσουν έγκαιρα και ολοκληρωμένα αυτές τις καταστάσεις».