Αναλυτικός οδηγός για τις εξετάσεις που πρέπει να κάνετε ανά ηλικία, ώστε να είστε υγιείς.

Άλλωστε ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος (τσεκάπ) είναι το Α και το Ω για μακροζωία.

Η ειδική παθολόγος Βασιλική Θεοδωροπούλου, συνεργάτις του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, εξηγεί ποιες εξετάσεις χρειάζονται τα κορίτσι και οι γυναίκες από την εφηβική έως την τρίτη ηλικία.

11-12 ετών

Κατ’ αρχάς συνιστάται εμβολιασμός κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα εμβόλια προστατεύουν από τους τύπους του ιού HPV που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.

Στην ηλικία αυτή είναι απαραίτητος και ο καρδιολογικός έλεγχος, ούτως ώστε να γίνεται με ασφάλεια η άθληση. Συνοπτικά, ο προληπτικός έλεγχος που συνιστάται είναι ως εξής:

• Βιοχημικός – αιματολογικός έλεγχος
• Καρδιολογικός έλεγχος με ηλεκτροκαρδιογράφημα και triplex καρδιάς (υπερηχογράφημα).
• Οφθαλμολογική εκτίμηση
• Οδοντιατρική εκτίμηση

20 ετών

Η γυναίκα πρέπει να αρχίσει τις ετήσιες επισκέψεις στον γυναικολόγο ο οποίος μπορεί να συστήσει κάποιες εξετάσεις, αναλόγως με το ιστορικό και τον τρόπο ζωής της. Θα εξετάζει επίσης το στήθος της. Είναι σημαντικό να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν νωρίς οι πολυκυστικές ωοθήκες, διότι μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα.

Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Έλεγχος των μαστών με ψηλάφηση από τον ιατρό και υπερηχογράφημα (αναλόγως του οικογενειακού ιστορικού)
• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
• Τεστ ΠΑΠ
• Ορμονικός έλεγχος για πολυκυστικές ωοθήκες

21-30 ετών

Οι γυναικολογικοί έλεγχοι συνεχίζονται. Εάν εντοπιστεί ιός HPV είναι απαραίτητη η μοριακή ταυτοποίηση για τον ακριβή τύπο. Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Βιοχημικός–Αιματολογικός έλεγχος
• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
• Ορμονικός έλεγχος

30-40 ετών

Στην ηλικία αυτή πρέπει να αρχίζει η μαστογραφία. Συνιστάται να επαναλαμβάνεται μία φορά τον χρόνο μετά την ηλικία των 40 ετών. Πρέπει να συνοδεύεται από κλινική εξέταση των μαστών και ενδεχομένως με υπερηχογράφημα. Συνολικά στις ηλικίες αυτές συνιστώνται οι εξής εξετάσεις:

• Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς
• Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία

40-50 ετών

Συνιστάται πλήρες καρδιολογικό τσεκάπ και έλεγχος του θυρεοειδούς, εκτός κι αν ο θεράπων γιατρός έχει συστήσει να γίνουν νωρίτερα. Σε ηλικία περίπου 50 ετών πρέπει να αρχίζει και ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:

• Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
• Γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση
• Τεστ Παπ
• Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Triplex καρδιάς

55-65 ετών

Αρχίζει ο έλεγχος για οστεοπόρωση, ενώ απαραίτητος είναι και ο έλεγχος των αγγείων. Στις συνιστώμενες εξετάσεις συμπεριλαμβάνονται:

• Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
• Έλεγχος καρωτίδων και αγγείων κάτω άκρων
• Μέτρηση οστικής πυκνότητας σε ισχία και οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ)
• Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
• Triplex καρδιάς
• Τεστ κοπώσεως
• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα

65-75 ετών

Συνεχίζονται οι τακτικές προληπτικές εξετάσεις, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται:

• Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
• Έλεγχος καρωτίδων και αγγείων κάτω άκρων
• Μέτρηση οστικής πυκνότητας σε ισχία και ΟΜΣΣ
• Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
• Triplex καρδιάς
• Τεστ κοπώσεως
• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα

Πριν την εγκυμοσύνη

Ορισμένες εξετάσεις είναι απαραίτητες πριν την εγκυμοσύνη, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν εγκαίρως τυχόν προβλήματα που θα μπορούσαν αργότερα να δημιουργήσουν προβλήματα. Συνιστώνται τα εξής:

• Έλεγχος θρομβοφιλίας
• Έλεγχος αφροδισίων νοσημάτων
• Έλεγχος βιταμινών
• Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
• Ορμονικός έλεγχος
• Εξέταση θυρεοειδούς
• Αιματολογικές εξετάσεις για λιπίδια και διαβήτη

Σημειώνεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής πρέπει να γίνεται προληπτικός οφθαλμολογικός και οδοντιατρικός έλεγχος, σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Βασικές προληπτικές εξετάσεις για άνδρες

Αυτές είναι οι προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να κάνει κάθε άνδρας. Δείτε παρακάτω ποιες είναι.

Εξετάσεις αίματος

Τι συμπεριλαμβάνει; Βιοχημικό έλεγχο, που περιλαμβάνει σάκχαρο, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, κ.λπ., και αιματολογικό. Εδώ περιλαμβάνεται και εξέταση ούρων. Αυτές είναι οι βασικές εξετάσεις που θα αποκαλύψουν πιθανά προβλήματα που μπορεί να μην έχουν δώσει συμπτώματα.

Ακτινογραφία θώρακος

Για τους καπνιστές άνω των 40 ετών συστήνεται σπιρομέτρηση και χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος για την πρόληψη της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ).

Έλεγχος της καρδιάς

Ο τρόπος ζωής μας είναι ό,τι χειρότερο για την υγεία της καρδιάς. Άγχος, κακή διατροφή, καθιστική ζωή. Αν ο άνδρας της ζωής σου σημειώνει “ναι” και στις τρεις αυτές κατηγορίες, ο καρδιολογικός έλεγχος είναι επιβεβλημένος. Ακόμα όμως κι αν προσέχει τη διατροφή του, δεν καπνίζει, ασκείται, και πάλι υπάρχουν ασθένειες, όπως π.χ. η στεφανιαία νόσος, που δεν προειδοποιούν και μερικές φορές, όταν ανακαλύπτονται, είναι πλέον αργά. Τι συμπεριλαμβάνει; Ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχογράφημα και triplex καρδιάς. Σε ποια ηλικία; Μεταξύ των 30-40 ετών είναι η ιδανική για τον πρώτο έλεγχο, καθώς, αν βρεθεί πρόβλημα, θα είναι σε αρχικό στάδιο και μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή/και φαρμακευτική αγωγή. Στους άνδρες μετά τα 40 συστήνεται, επίσης, ένα τεστ κοπώσεως.

Έλεγχος προστάτη

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται κοντά στην ουροδόχο κύστη. Η υγεία του επηρεάζει την παραγωγή σπέρματος, τη σεξουαλική ζωή και την υγεία του ουροποιητικού συστήματος του άνδρα. Τι συμπεριλαμβάνει; Οι τρεις βασικές εξετάσεις είναι ο αιματολογικός έλεγχος με PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο), το υπερηχογράφημα και η δακτυλική εξέταση. Σε ποια ηλικία; Για άνδρες χωρίς συμπτώματα και ιστορικό η πρώτη εξέταση του προστάτη θα πρέπει να γίνεται γύρω στα 50.

Εξέταση παχέος εντέρου

Τι συμπεριλαμβάνει; Την κολονοσκόπηση, η οποία είναι ουσιαστικά η μόνη εξέταση που μπορεί να προλάβει τον καρκίνο του παχέος εντέρου, τη 2η αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Σε ποια ηλικία; Μετά τα 50, η πρώτη κολονοσκόπηση, εάν δεν υπάρχει ιστορικό. Στη συνέχεια, ανάλογα με τα ευρήματα, κάθε 5 χρόνια.

Εξέταση οστικής πυκνότητας

Και οι άνδρες παθαίνουν οστεοπόρωση! Ειδικά όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου (καθιστική ζωή, χαμηλή τεστοστερόνη, κάπνισμα, λήψη κορτικοειδών) θα πρέπει να ελέγχουν την οστική τους πυκνότητα μετά την αξιολόγηση διαφόρων παραγόντων.

Άλλες εξετάσεις που χρειάζονται

Μερικές απλές, μη παρεμβατικές εξετάσεις σε αυτή την ηλικία θα λειτουργήσουν ως σημείο αναφοράς για το μέλλον ή θα χτυπήσουν το καμπανάκι κινδύνου στην περίπτωση που τα αποτελέσματα δεν είναι φυσιολογικά, ώστε οποιοδήποτε πρόβλημα να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Ποιες είναι οι πιο βασικές προληπτικές εξετάσεις;

Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης: Θα πρέπει να ελέγχεται συχνά. Ο ιδανικός στόχος είναι κάτω από 140 η υψηλή και κάτω από 90 η χαμηλή.

Έλεγχος κοιλίας: Ένα απλό υπερηχογράφημα στο πλαίσιο του check up ελέγχει την κατάσταση του ήπατος-χοληδόχου κύστης, παγκρέατος, νεφρών και ουροδόχου κύστης.

Εξέταση θυρεοειδούς: Η αιματολογική εξέταση και το υπερηχογράφημα θα επιβεβαιώσουν την καλή λειτουργία του πολύ σημαντικού αδένα.

Οφθαλμολογικός, ακοολογικός και οδοντιατρικός έλεγχος: Ένας έλεγχος για τα αφτιά και τα μάτια κάθε 2 χρόνια αρκεί, ενώ η επίσκεψη στον οδοντίατρο θα πρέπει να είναι πιο συχνή, κυρίως για την πρόληψη της τερηδόνας και στη συνέχεια περιοδοντίτιδας.