Την ώρα που κοιτάτε τα φρύδια σας, εντοπίζετε έκπληκτη κάποιες ανεπιθύμητες τρίχες και στο πηγούνι.

Πού οφείλεται η τριχοφυΐα στο πηγούνι και το πρόσωπο γενικά; Πρέπει να ανησυχήσετε; Συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες; Αν τις βγάλετε, θα εμφανιστούν ξανά;

Καταρχάς η τριχοφυΐα στο πηγούνι είναι φυσιολογική. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν στο πρόσωπο μικρές λεπτές τρίχες, το γνωστό χνούδι.

Το να εντοπίσετε κάποιες διάσπαρτες πιο σκούρες και σκληρές τρίχες, επίσης είναι φυσιολογικό και οφείλεται σε κάποιες ανδρικές ορμόνες, όπως η τεστοστερόνη, που υπάρχει και στις γυναίκες, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα.

Οι ορμόνες αυτές μπορεί να ξεφύγουν όμως λόγω της εγκυμοσύνης, της εμμήνου ρύσης, της εμμηνόπαυσης και άλλων καταστάσεων.

Αν όμως αρχίσετε να παρατηρείτε υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο, που μπορεί να συνδέεται με ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ανδρικών ορμονών, μια κατάσταση που ονομάζεται υπερτρίχωση, πιθανώς να οφείλεται σε κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας και πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό.

Τριχοφυΐα στο πρόσωπο: Οι αιτίες

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

Επηρεάζει περίπου το 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από κύστες που αναπτύσσονται στις ωοθήκες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα γονιμότητας.

Το σύνδρομο μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών, οδηγώντας σε αύξηση βάρους, ακανόνιστες περιόδους, ακμή και αυξημένη τριχοφυΐα. Εκτός από το πηγούνι, μπορεί να εμφανίσετε σκούρες τρίχες στην κοιλιά, τους μηρούς, τη μέση και τους γλουτούς.

Ο ενδοκρινολόγος θα σας συμβουλέψει πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Όγκοι ωοθηκών ή επινεφριδίων

Αν και δεν είναι γνωστές οι αιτίες που τα προκαλούν, αυτά τα ογκίδια στις ωοθήκες, μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή ανδρογόνων που προκαλούν τριχοφυΐα στο πρόσωπο. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στην πύελο ή κολπική αιμορραγία. Οι περισσότερες από αυτές τις κύστες είναι καλοήθεις.

Τα επινεφρίδια είναι μικροί αδένες που βρίσκονται στην κορυφή κάθε νεφρού. Πολλοί από αυτούς τους όγκους είναι ασυμπτωματικοί, αν όμως παράγουν υπερβολικές ορμόνες, μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα όπως ανεξήγητη αύξηση βάρους, μελανιές στο δέρμα, ακμή, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλαγές στην οσμή του σώματος. Επισκεφτείτε τον γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, ώστε να γίνει αξιολόγηση της κατάστασης.

Σύνδρομο Cushing

Αυτή η ορμονική διαταραχή μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μακροχρόνιας έκθεσης σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης που παράγεται από τα επινεφρίδια. Το σύνδρομο Cushing μπορεί επίσης να προκληθεί από τη λήψη κορτικοστεροειδών (ένας τύπος φαρμάκων για τη μείωση της φλεγμονής) για παρατεταμένη περίοδο ή από όγκο των επινεφριδίων.

Αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαβήτης

Όταν το σώμα δεν διαχειρίζεται αποτελεσματικά την ινσουλίνη, την ορμόνη που βοηθά στη μετατροπή της ζάχαρης σε ενέργεια, το σάκχαρο στο αίμα σας παραμένει υψηλό και μπορεί να οδηγήσει σε προδιαβήτη και διαβήτη. Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης και να προκαλέσει τριχοφυΐα.

Η αυξημένη δίψα, η συχνοουρία, η κόπωση, είναι σημάδια που συνδέονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Εγκυμοσύνη

Η εντονότερη τριχοφυΐα είναι φυσιολογικό να εμφανίζεται κατά την διάρκεια των εννέα μηνών της εγκυμοσύνης ακόμη και σε περιοχές του σώματος που πριν δεν ήταν το ίδιο έντονη ή δεν υπήρχε.

Η εμφάνιση και έντασή της τριχοφυΐας σχετίζεται τόσο με την αυξομείωση των ορμονών, όσο και με το χρώμα του δέρματος. Οι μελαχρινές γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα για παράδειγμα εντονότερη τριχοφυΐα όπως και οι γυναίκες που λόγω γενετικής προδιάθεσης εμφανίζουν πιο τραχιές τρίχες στο σώμα.

Υπερτρίχωση: Αιτίες και αντιμετώπιση

Έχετε διαπιστώσει ότι στο σώμα μας οι τρίχες αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από το κανονικό; Μήπως έχετε δασυτριχισμό και δεν το γνωρίζετε;

Ο όρος δασυτριχισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αυξημένη, περισσότερο από το φυσιολογικό, τριχοφυϊα σε μια γυναίκα,  σε περιοχές που συνήθως υπάρχει μόνο χνούδι και όχι κανονικές τρίχες, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός, η πλάτη, η κοιλιά, το στήθος. Ο δασυτριχισμός μπορεί να είναι ήπιος, μέσης βαρύτητας ή σοβαρός. Η υπερτρίχωση, ακόμα και σε ήπια επίπεδα, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ζωή μιας γυναίκας και να επηρεάσει την ψυχική της ισορροπία. Κάθε γυναίκα που θεωρεί ότι έχει τριχοφυϊα που επηρεάζει την εικόνα που έχει για το σώμα της και την εμφάνιση της, θα πρέπει να το συζητά με τον ιατρό της.

Συχνά η ήπια αύξηση στην παραγωγή τριχών είναι θέμα καταγωγής, αλλά πολλές φορές,και ειδικά όταν η υπερτρίχωση συνοδεύεται και από διαταραχές στη περίοδο ή άλλα συμπτώματα, μπορεί να είναι εκδήλωση μιας σημαντικής ορμονικής διαταραχής.

Δασυτριχισμός: Ποιες οι αιτίες

Όλες οι γυναίκες παράγουν σε ορισμένη ποσότητα ανδρικές ορμόνες (ανδρογόνα) ,τόσο από τις ωοθήκες όσο και από τα επινεφρίδια τους. Οι ανδρικές ορμόνες είναι απαραίτητες για την φυσιολογική ανάπτυξη του φύλου, του σκελετού και την σεξουαλική λειτουργία. Η ανάπτυξη δασυτριχισμού, καθώς και η βαρύτητα του εξαρτάται από τα επίπεδα των ανδρογόνων στο αίμα, αλλά και από την τοπική δράση τους στην ρίζα της τρίχας.

Αν μια γυναίκα έχει αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών, τότε μπορεί να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα που προκαλούνται από τις ανδρικές ορμόνες όπως αυξημένη τριχοφυϊα, ακμή, απώλεια μαλλιών (ανδρικού τύπου αλωπεκία), διαταραχές στην περίοδο κλπ.
Διάφορες ορμονικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη παραγωγή στις ανδρικές ορμόνες.

Η πιο συχνή διαταραχή που σχετίζεται με τα αυξημένα ανδρογόνα είναι το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ), που επηρεάζει μέχρι και 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι γυναίκες με ΣΠΩ εκτός από υπερτρίχωση και αυξημένα ανδρογόνα έχουν συνήθως και διαταραχές στην περίοδο, ακμή, υπογονιμότητα και, αρκετά συχνά προβλήματα με το βάρος τους.

Σε περιπτώσεις αυξημένων ανδρικών ορμονών με διαταραχές στην περίοδο, θα  πρέπει, πριν υποθέσουμε ότι η αιτία είναι το ΣΠΩ, πρώτα να αποκλείσουμε άλλες ορμονικές διαταραχές όπως:

• Υποθυρεοειδισμός
• Υπερπρολακτιναιμία
• Υπερβολική έκκριση κορτιζόλης (σύνδρομο Cushing)
• Ενζυματική διαταραχή των επινεφριδίων (συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων)
• Όγκος επινεφριδίων που παράγει ανδρικές ορμόνες

Μερικά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη παραγωγή ανδρικών ορμονών (όπως τα αναβολικά στεροειδή).
Συχνά, μια γυναίκα μπορεί να έχει υπερτρίχωση, χωρίς αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων στο αίμα και χωρίς συγκεκριμένη ορμονική διαταραχή. Στις περιπτώσεις αυτές έχουμε «ιδιοπαθή» δασυτριχισμό, έχουμε δηλαδή υπερτρίχωση χωρίς να υπάρχει εμφανής αιτία.

Πρέπει όλες οι γυναίκες με υπερτρίχωση να ελέγξουν τα επίπεδα των ανδρογόνων τους;

Αν μια γυναίκα έχει ήπιο δασυτριχισμό,χωρίς άλλα συμπτώματα, που παραμένει σταθερός για μεγάλο διάστημα, δεν χρειάζεται να κάνει εξετάσεις για τα επίπεδα των ανδρογόνων.

Ορμονικές εξετάσεις πρέπει να γίνουν σε κάθε περίπτωση μέτριου ή σοβαρού δασυτριχισμού, σε περιπτώσεις που ο δασυτριχισμός παρουσιάζεται ξαφνικά και επιδεινώνεται γρήγορα και όταν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως διαταραχή στην περίοδο ή αυξημένο βάρος.

Πώς μπορεί μια γυναίκα να αντιμετωπίσει την αυξημένη τριχοφυϊα

Οι περισσότερες γυναίκες με ήπια τριχοφυϊα και χωρίς άλλα προβλήματα, δεν χρειάζεται να συμβουλευθούν ενδοκρινολόγο για την αντιμετώπιση της υπερτρίχωσης. Μπορούν να ακολουθήσουν διάφορα μέσα αφαίρεσης τριχών (τοπικές κρέμες, χαλάουα, ηλεκτρόλυση, laser) ανάλογα με τις προσωπικές τους προτιμήσεις.

Σε περιπτώσεις που υπάρχουν αυξημένα ανδρογόνα, θα πρέπει να η αντιμετώπιση να συνδυάζει τη τοπική θεραπεία με την θεραπεία της ορμονικής διαταραχής. Θα πρέπει να γίνει μια αξιολόγηση από ενδοκρινολόγο, ο οποίος μπορεί να ζητήσει ειδικές ορμονικές εξετάσεις για να καθορίσει την πιθανή αιτία της υπερανδρογοναιμίας (αυξημένες ανδρικές ορμόνες). Ορισμένες ορμονικές διαταραχές,όπως ο υποθυρεοειδισμός,η υπερπρολακτιναιμία, το σύνδρομο Cushing, χρειάζονται συγκεκριμένη θεραπεία και συνήθως έχουν διαγνωσθεί ήδη λόγω της παρουσίας και άλλων συμπτωμάτων.

Για τις περισσότερες περιπτώσεις δασυτριχισμού, που οφείλονται σε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή ιδιοπαθή υπερανδρογοναιμία,  η θεραπεία εκλογής είναι τα αντισυλληπτικά χάπια. Τα χάπια αυτά ρυθμίζουν τον κύκλο και χαμηλώνουν τα επίπεδα των ανδρικών ορμονών. Μεγάλο ποσοστό (60-100%) των γυναικών βλέπουν βελτίωση στην υπερτρίχωση μετά από χρήση 6 με 12 μηνών.

Εκτός από τα αντισυλληπτικά, μπορούμε,όταν υπάρχει ένδειξη, να χρησιμοποιήσουμε και αντιανδρογόνα φάρμακα (φάρμακα που ανταγωνίζονται την δράση των ανδρικών ορμονών δηλαδή). Τα φάρμακα αυτά έχουν τερατογόνο δράση σε πιθανή εγκυμοσύνη και, για το λόγο αυτό, πρέπει πάντα να δίνονται ή με συνδυασμό με αντισυλληπτικά χάπια ή με άλλη αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης.

Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται τουλάχιστον θεραπεία 6 μηνών τουλάχιστον με ένα φάρμακο πριν γίνουν αλλαγές (προσθήκη ή αλλαγή φαρμάκου) και πριν η θεραπεία κριθεί αναποτελεσματική.

Δασυτριχισμός: Πώς μπορούν να σας βοηθήσουν αυτές οι πληροφορίες

Αν έχετε πρόβλημα δασυτριχισμού, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. Θα πρέπει να του δώσετε ένα λεπτομερές ιστορικό για την υγεία σας, τα φάρμακα και τα συμπληρώματα που μπορεί να παίρνετε και τα συμπτώματα που έχετε. Είναι πολύ σημαντικό να κρατάτε ημερολόγιο για την περίοδο σας,αν έχετε διαταραχές.

Συζητήστε με το ιατρό σας τα πιθανά αίτια του δασυτριχισμού, τις διάφορες μορφές θεραπείας και τα αποτελέσματα που μπορεί να έχουν.
Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον ιατρό σας αν προετοιμάζεστε ή επιθυμείτε εγκυμοσύνη κατά τη διάρκεια της θεραπείας για τον δασυτριχισμό.